________________
ઉત્તમ અને કૃત્રિમ સંગનું વર્ણન.
૭૭ રાજાના સગુણ કુમાર ગુણચંદ્રને સેવવા લાગ્યો. કેઈક વખતે કુમાર વિપરીત શિક્ષા પામેલા ઘોડા ઉપર આરૂઢ થવાથી અટવીમાં પહોંચ્યો. તેને તૃષાથી વ્યાકુળ જેઈને પાકેલાં ત્રણ આમળાં લઈ દિવાકર તેની સમીપ ગયે. દિવાકર તરફ જઈ ગુણચંદ્ર કુમાર બે કે-“તું મને પાણી પા.” ત્યાં પાણી ન હોવાથી દિવાકરે કહ્યું કે-તૃષાની ઉપશાંતિ કરનાર હોવાથી આ ત્રણ આમળાંના ફળનું મૂલ્ય નથી. એથી આ ફળ આપ ખાવ.” રાજકુમારે પણ તે ફળો ખાધાં અને તૃષા શાંત થઈ. કુમાર દિવાકર ઉપર અત્યંત પ્રસન્ન થયું. ત્યારપછી કેટલાક વખતે ગુણચંદ્ર કુમાર રાજા થયે. ગુણચંદ્ર રાજાને ત્યાં સંપૂર્ણ દિવસે પુત્ર ઉત્પન્ન થયે ૫રિવાર સહિત તે બાળ મત્રી દિવાકરને ઘરે જવા લાગ્યા. ત્યારે દિવાકર મન્ત્રીએ વિચાર્યું કે–“જે રાજા મહારો મહાન દેષ સહન કરે, તે રાજાનું ઉત્તમપણું જણાય. ત્યાર પછી દિવાકરે કેઈક વખતે ઘરે આવેલા તે કુમારને લક્ષ્ય રાખી સાવધાનીથી અત્યંત ગુપ્તસ્થળે ભોંયરામાં રાખ્યા. રાજાએ કુમારને ભેજન સમયથી માંડી સૂર્યોદય થતાં સુધી શોધ્યું, પરંતુ કુમાર મળે નહિ. પરિવારના મનુષ્યએ કહ્યું કે- સ્વામિન્ ! કુમારને મન્નિના ઘરમાં પ્રવેશ કરતાં અહે યે હતે. છેવટે રાજાએ કુમારની શોધ કરવા માટે પડદે વજડા. તેવામાં દિવાકર મન્ત્રીએ પોતાના મિત્ર) મરથદત્ત નામના શેઠને ઘરે જઈ કહ્યું કે-હેશેઠ! હારી ભાર્યાને (તેનું માંસ ખાવાને) દેહદ ઉત્પન્ન થવાથી ઉન્મત્ત થઈ મેં રાજાના કુમારને મારી નાંખે છે. સાહસથી આ કામ કર્યું છે.” આવી રીતે વસંતસેના વેશ્યાને ઘરે જઈને પણ જણાવ્યું. ત્યાર પછી શેઠે અને તેની ભાર્યાએ પણ રાજા આગળ જઈને કહ્યું કે તે કુમારને મેં માર્યો છે.” ત્યાર પછી મંત્રીએ પૂર્વોપકૃત રાજા પાસેથી બન્નેને અભય દાન અપાવવા પૂર્વક સુસંગતિની પરીક્ષા કરી. ત્યાર પછી મંત્રીએ રાજાને પિતાને ત્યાં ભેજન માટે બોલાવ્યા. રાજાને ભેજન કરાવી સર્વ અલંકારથી વિભૂષિત રાજકુમારને તેના ખેાળામાં મૂક્યુંવિસ્મય પામેલા રાજાએ અંત:કરણથી આનંદિત થઈ કહ્યું કે- આ શું કર્યું?”દિવાકરે જણાવ્યું કે “સ્વામિનું !