________________
શ્રી સુબોધ સતિકા-ભાષાંતર. તળથી પિતાના દેહને પડતા મૂકો. એમ એ શેઠાણું મરણ પામી. એવી રીતે શ્રોત્રંદ્રિય દુ:ખના કારણરૂપ થાય છે.
એવી રીતે ચક્ષુરિંદ્રિય-જે કારણથી સ્ત્રીઓનાં મુખ, નેત્ર, દાંત, અધર, સ્તન, સાથળ વગેરે જેવા વડે પૂર્ણ ચંદ્ર, કમળ, કુંદકળી, પ્રવાલ, સુવર્ણ કલશ, કેળથંભ આદિ ઉપમાઓ આપવાથી
સ, માંસ, ચરબી, લેહી, સ્નાયુ, ચામડું, હાડકાંરૂપ પ્રસ્તુત વસ્તુ સ્વરૂપને દૂર કરવા પૂર્વક મિથ્યા ક૫વામાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. તે માટે કહ્યું છે કે
" रूवनिवेसियनयणो, रमणीण विलासहासरमणीण । યાદ અથાણુથકાળો, હસિક જન I ? ”,
ભાવાર્થ-વિલાસ, હાસ્યાદિવડે રમણિક એવી રમણુંઓના રૂપમાં નેત્ર સ્થાપન કરતો એ અજ્ઞ મનુષ્ય દીવાની ઝાળમાં પતંગીઆની માફક બંધાય છે. ૧ નિવૃત્તિ તે __"न शक्यं रूपमद्रष्टुं, चक्षुचिरमागतम् ।
रागद्वेषौ तु यौ तत्र, तौ बुधः परिवर्जयेत् ॥१॥
ભાવાર્થ–“દષ્ટિગોચર થયેલ રૂપ ન જેવું એ અશક્ય છે, પરંતુ તે રૂપ જોવામાં જે રાગ દ્વેષ થાય તેને બુદ્ધિમાન પુરૂષે ત્યાગ કરે જોઈએ. ૧”
નાસિકા-ઇંદ્રિય પણ સુગંધ અને દુર્ગધના કારણરૂપ હોવાથી રાગ-દ્વેષવડે આત્માને કર્મને બંધ કરાવનાર છે. તેને માટે કહ્યું છે કે ,
" असुहेसु मा विरजह, मा सजह सुरभिगन्धदब्वेसु।। જયfમસંગ fમનપત્ર રજુ કયા નિદળ ? ” .
ભાવાર્થ—અશુભ (દુર્ગધિ) પદાર્થોના વિષયમાં વિરાગ ન કરે અને સુરભિ (સુગંધી). પદાર્થોમાં આસક્તિ ન કરે. કારણ કે ગંધની આસક્તિથી નિશ્ચયે ભમરા તથા સર્પો મરણ પામ્યા છે. ૧” એવી રીતે જિન્દ્રિય માટે પણ સમજવું. કારણ કે-ઈષ્ટ, અનિષ્ટ આહારેને વિષે રાગ અને દ્વેષ ઉપજે છે. જેમ
