Book Title: Kalyan Mandir
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005709/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSTha kavi siddhasenadivAkarasUri viracita usthiTUA hajI '(zloka, anvaya, paricaya, artha, samAsa, bhAvArtha sahita) preraka paMnyAsa candrazekharavijayajI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o mAtAo ! o pitAo! tamAro lADakvAyo ucca zikSaNa sAthe susaMskAra meLave tevuM tame Iccho cho ? ghaDapaNamAM tamArI sevA kare tevuM tame Iccho cho ? vaDilono vinayI bane tevuM tame Iccho cho ? deva ane guruno upAsaka bane tevuM tame IcchoM cho ? jinazAsanano sAco zrAvaka bane tevuM tame Iccho cho ? ane tamArA gharano kuLadIpaka bane tevuM tame Iccho cho ? to, tene traNa varSa mATe tapovanamAM praveza Apavo ja rahyo. tapovana saMskArapITha mu amiyApura, po. : sudhaDa, tA.ji. gAMdhInagara - 382 424. phona : (079) 23276273, 23276341 mobAIlaH 9426060093 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : :: : kavizreSTha siddhasena divAkarasUrijI viracita kalyANamaM ivojha (gujarAtI artha, samAsa, bhAvArtha sahita) w siddha nA * A E :::: \ : ::: :: A paM. candrazekharavijayajI ma. sAheba mer : :::::: : : kmala prAzana TrasTa raavu aaru Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta vAya-prakAzana zreNI puSpa-3 prakAzaka: kamala prakAzana TrasTa jIvatalAla pratApazI saMskRti bhavana 2777, nizA poLa, jhaverIvADa, rilIpharoDa, amadAvAda-1 phona : 25355823, 25356033 preraka - paricaya siddhAnta mahodadhi, saccAritracUDAmaNi, sva. pUjyapAda A. bhagavaMta zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA sAhebanA vinaya pU.paM. zrI candrazekharavijayajI AvRttiH prathama saMskaraNa : nakala : 2000 tA. 15-4-2004, vi. saM. 2060 mUlya rUA. : 15-00 TAIpaseTiMga? arihaMta grAphiksa khADiyA cAra rastA, amadAvAda mudrakaH navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda. phona naM. : 25508631, 8046219 pujya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone vinaMti ke A pustako jJAnakhAtAnI rakamamAMthI chapAvyA hovAthI jJAnakhAtAnI rakama mokalavA vinaMtI. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavizreSTha siddhasena divAkarasUrijI viracita (kalyANamaMdira stotra klyaannmndirmudaarmvdybhedi| bhiitaabhyprdmninditmNghripdmm| saMsArasAgaranimajjadazeSajantupotAyamAnamabhinamya ri yasya svayaM suragurugarimAmburAzeH / stotraM suvistRtamatirna vibhurvidhAtum / tIrthezvarasya kamaThasmayadhUmaketo stasyAhameSa kila saMstavanaM kariSye // 2 // anvaya : eSa ahaM jinezvarasya kalyANamandiraM, udAraM, avadyabhedi, bhIta-abhayapradaM aninditaM, saMsArasAgaranimajjat -azeSajantupotAyamAnaM aMghripadmaM abhinamya garimA-amburAzeH kamaThasmayadhUmaketoH yasya tIrthezvarasya stotraM vidhAtuM suvistRtamatiH suraguruH svayaM vibhuH na, tasya saMstavanaM kila kariSye // 1-2 // . - pazyiya : avadya=545 bhIta=141yela abhayaprada abhiyAna ApanA2 nimajjat=to pota=4&l potAyamAna= quThevI pravRttivANo aMghri=50 suraguru=spati smaya abhimAna dhUmaketu= bhanni vibhu-samartha. artha : A huM jinezvaranA kalyANane ApanArA, ISTa vastunA dAnamAM udAra, pApane bhedanArA, gabharAyelAone abhayane ApanArA, aniMdita=nirdoSa, saMsArasAgaramAM DUbatA sarva jIvone mATe vahANanA jevI pravRttivALA evA caraNakamaLane namana karIne mahimAnA samudra kamaThanA ahaMkArane mATe agni samAna evA je tIrthakaranA stotrane kalyANamaMdira stotrA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAne mATe atyaMta vizALa buddhivALo bRhaspati pote paNa samartha nathI. temanA saMstavanane huM karIza. tat samAsa : (1) jvALasya maM iti tyALamaMAiM, (2)JavadyuM mittikRti avaghamevina, tat (2) bhItebhya: amarya pradadAti iti bhItAbhayapradaM tat ( 4 ) aGghriH eva padmaM iti aGghripadmam (5) garimnaH amburAziH iti garimAmburAziH, tasya (6) saMsAraH sAgaraH iva iti saMsArasAgaraH, tasmin nimajjantaH iti saMsArasAgaranimajjantaH / azeSAzcAmI jantavazca iti azeSajantavaH / saMsArasAgaranimajjantazcAmI azeSajantavazca iti saMsArasAgaranimajjadazeSajantavaH, teSAM potAyamAnam iti saMsArasAgaranimajjadazeSajantupotAyamAnam, tat / (7) potaH iva Acarati iti potAyamAnam (nAmadhAtu)| (8) maiM vidyate. zeSa: yemAM te azeSA: (nantu padanuM vizeSaNa) (1) manasya smaya: rUti matasmaya:, dhUma: tu: (vidyuM) yasya sa dhUmaketuH, kamaThasmayasya dhUmaketuH iti kamaThasmayadhUmaketuH, tasya | bhAvArtha : : mAtra paramAtmAnA caraNakamaLa paNa kalyANamaMdira, udAra, pApabhedaka vagere rUpe hoya to sAkSAt paramAtmA kevA hoya ? A batAvavA mATe ja 'kalyANamaMdira' vagere badhA vizeSaNo paramAtmAnA na batAvatA paramAtmAnA caraNakamaLanA batAvyA. athavA kavi samaje che ke prabhunA caraNanuM zaraNa levAthI ja kalyANa thAya, eTale bhakta jIvo prabhunA caraNanuM zaraNa levA mATe taiyAra thAya. e mATe A badhA vizeSaNo addhipadma=caraNakamaLanA batAvyA, arthAt kavi kahe che ke mAtra 52mAtmAne pAmo, juo, pAse raho eTalA mAtrathI na cAle, kemake prabhu kaMI viziSTa nathI, prabhunA caraNo A badhI viziSTatAvALA che, eTale kalyANAdi joItA hoya to prabhune nahi, prabhunA caraNone bhajo. Ama be artho thaI zake. 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 2 kalyANamaMdira stotra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA jo mAtra caraNo ja AvA uttama hoya to prabhu to kevA hoya? ane to pachI emanA guNonuM varNana to sAkSAt bRhaspati paNa na karI zake ema chatAM huM emanI stuti karavA tatpara banyo chuM e mArI bAlizatA ja che. sAmAnyato'pi tava varNayituM svarUpamasmAdRzAH kathamadhIza ! bhavantyadhIzAH / dhRSTo'pi kauzikazizuryadivA divAndho / rUpaM prarUpayati kiM kila dharmarazmeH // 3 // anvaya : adhIza ! asmAdRzAH sAmAnyataH api tava svarUpaM varNayituM kathaM adhIzAH bhavanti, yadivA dhRSTaH api divAndhaH kauzikazizuH gharmarazmeH rUpaM kiM kila prarUpayati ? // 3 // paricaya : phAdhIza svAmI adhIza=samartha zi=ghuvaDa dhRSTa dhIra, catura parizma=sUrya viva=divasa (avyaya). artha H he svAmin ! amArA jevA to sAmAnyathI paNa ApanA svarUpane varNavavAne mATe kevI rIte samartha bane ? athavA to catura evu paNa divase aMdha banI janAruM ghuvaDanuM baccuM sUryanA svarUpane zuM varNavI zake kharuM ? samAsa : (2) vaye pheva dRzyane rUti gama: | (2) auzistha zizu ti zauzizira (rU) dharma (3M:) rakSayaH yasya sa parizma:, tI bhAvArtha : prathama be pAdamAM zaMkA vyakta karI ke mArA jevA zI rIte stavana karI zake? pachInA be pAdamAM pote ja samAdhAna meLavI letA hoya ema "divA pada dvArA batAvyuM, eTale ke jema peluM baccuM sUryanuM varNana na karI zake ema mArA jevA paNa na ja karI zake e svAbhAvika che. ghuvaDa to divase aMdha bane eTale sUryane joI ja na zake to pachI e sUryanuM varNana kalyANamaMdira stoMtrA 3 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zI rIte kare? kavi AnA dvArA ema kahe che ke adhyAtmayogarUpI divasane vize prabhu sUrya samAna che. paNa mithyAtvAdi rUpa rAtrimAM ja huM to dRSTivALo chuM, adhyAtmarUpI divasamAM huM aMdha chuM. eTale prabhune, enA sAcA svarUpane oLakhato ja nathI to zI rIte enA guNo gAI zakuM? modakSAlubhava atyAra nUnaM guNAn gaNayituM na tava kSameta / kalpAntavAntapayasaH prakaTo'pi yasmAn / / mIyeta kena jaladhernanu ratnarAziH // 4 // anvaya : nAtha ! mohakSayAt anubhavan api martyaH nUnaM tava guNAn gaNayituM na kSameta, yasmAt kalpAntavAntapayasaH jaladheH prakaTaH api zaH na na gIta 2 IIjhA paricaya: anubhavana-anubhava karato marca manuSya spAnta= kalpAMtakALa vItaM=nIkaLI gayela, dUra thayela. artha he nAtha ! mohanA kSayathI (ApanA guNone) anubhavato evo paNa manuSya e kharekhara ApanA guNone gaNavAne mATe samartha nathI, kemake yuganA aMtakALamAM jemAMthI pANI nIkaLI gayuM che evA samudrano pragaTa thayelo evo paNa ratnono Dhagalo konA vaDe mApI zakAya? samAsa : (1) modI kSaya ti mokSaya, tama (2) kalpasya antaH iti kalpAntaH, kalpAnte vAntaM payaH yasmAt sa kalpAntavAntapayAH, tasya (3) ratnAnAM rAziH iti ratnarAziH / bhAvArtha saMsArI ane svAmI be ya nA guNo to sarakhA ja che. mAtra saMsArIomAM mohanIya karma hovAthI te guNono anubhava saMsArI karato nathI. paNa je saMsArIne mohakSaya thAya te potAnA e guNone anubhavI zake. ane e guNo ane svAmInA guNo eka ja hovAthI ema paNa kahevAya ke mohakSaya dvArA e jIva svAmInA guNone anubhave che. paNa e kalyANamaMdira stotra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava hovA chatAM paNa e jIva "prabhunA guNo keTalA?" e gaNI zato nathI. jema yugano aMta thAya tyAre samudranuM badhuM pANI khalAsa thaI jAya che ane eTale samudramAM rahelo ati-ati vizALa evo ratnano Dhagalo najaronajara dekhAya, paNa e dekhanAro mANasa ratnarAzine jovA chatAM ratnarAzine gaNI zakato nathI ja. e ja ahIM samajavuM. abhyudyato'smi tava nAtha ! jaDAzayo'pi / kartuM stavaM lasadasaMkhyaguNAkarasya / bAlo'pi kiM na nijabAhuyugaM vitatya / vistIrNatAM kathayati svadhiyAmburAzeH // 5 // anvaya : nAtha ! jaDAzayaH api lasad-asaMkhyaguNAkarasya tava stavaM kartuM abhyudyataH asmi / bAlaH api nijabAhuyugaM vitatya svadhiyA amburAzeH vistIrNatAM kiM na kathayati ? // 5 // pazyiya : jaDAzaya bhUrbha, 4 buddhivANo lasad=5 Akara=41, maM2 bAhuyuga ya vitatya vistArIne vistIrNatA vizaNatA. artha: he nAtha ! jaDa buddhivALo evo paNa huM dedIpyamAna asaMkhya guNonA bhaMDAravALA evA ApanA stavanane karavAne mATe udyamavALo banyo chuM. bALaka paNa potAnA be hAthane phelAvIne potAnI buddhi pramANe samudranA vistArane zuM nathI kaheto? samAsa : (1) jaGa: AzayaH yasya sa jaDAzayaH / (2) na vidyate saMkhyA yeSAM te asaMkhyAH / asaMkhyAzcAmI guNAzca iti asaMkhyaguNAH / lasantazcAmI asaMkhyaguNAzca iti lasadasaMkhyaguNAH, teSAM AkaraH iti lasadasaMkhyaguNAkaraH, tasya (3) bAhvoH yugaM iti bAhuyugaM, nijasya bAhuyugaM iti nijabAhuyugaM, tat (4) svasya dhIH iti svadhIH, tayA / kalyANamaMdira stotra Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha : nAnA bALakane koI pUche ke 'samudra keTalo moTo ?' to e saraLabhAve potAnA be hAtha pahoLA karIne kahe ke 'ATalo moTo.' prabhu ! huM paNa bALaka ja chuM. eTale jema e bALakanI AvI pravRtti e hAMsIpAtra nathI tema mArI paNa tamArA guNonuM stavana karavA rUpI pravRtti hAMsIpAtra na gaNavI. huM tamArA game teTalA guNo kahIza to paNa e hAtha pahoLA karIne samudranI vizALatA batAvavAnI pravRtti jevuM ja gaNAze. Ama kavi bacAva kare che. ye yoginAmapi na yAnti guNAstaveza ! vaktuM kathaM bhavati teSu mamAvakAzaH / jAtA tadevamasamIkSitakAriteyaM / jalpanti vA nijagirA nanu pakSiNo'pi // 6 // anvaya : Iza ! ye tava guNAH yoginAm api vaktuM na yAnti teSu mama avakAzaH kathaM bhavati ? tat evaM iyam asamIkSitakAritA jAtA vA pakSiNaH api nijagirA nanu jalpanti // 6 // paricaya : avAza=avasara, zakti asamIkSita=nahi vicAravuM te nAtA=thayuM, thaI. artha : he Iza ! je tArA guNo yogIone paNa bolavAne mATe pAra pamAtA nathI (yogIo paNa je guNone bolI zakatA nathI) te guNomAM mAro to avakAza, avasara, zakti kyAMthI hoya ? tethI ja A pramANe to A vagara vicArye kAma karavA jevuM thayuM athavA to pakSIo paNa potAnI vANI vaDe bole ja che. samAsa : (1) 6 samIkSita kRti asamIkSita / asamIkSita yathA syAt tathA karotIti asamIkSitakArI, tasya bhAvaH iti asamIkSitaritA | (2) pakSA: (pAMkha) ni yeSAM te pakSiLaH / bhAvArtha : moTA mANaso paNa je kAma na karI zake emAM sAva nAno +++++|||||||||////////|+++++++++++++++|||||||||||||+++++++|||||||||| 6 nanananananananananana+*** kalyANamaMdira stotra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa pravRtti kare to loko kahe ke "A to vicAryA vinA ja kAma karanAro che. jo vicArIne kAma karato hota to AvA moTAo vaDe asAdhya evA kAmamAM prayatna na karata." ema kavi kahe che ke A rIte to mahAyogIo mATe paNa azakya evA kAmamAM mArI to hesiyata ja nathI. chatAM meM emAM pravRtti karI eTale kharekhara meM vagara vicAryuM kAma karyuM gaNAya. paNa kavi ja pAcho bacAva kare che ke pakSIo paNa potAnI bhASA vaDe bole to che ja ne? arthAt pakSIone mAnavabhASA na AvaDe eTale e pakSIo bolavAnuM ja choDI de evuM nathI. teo potAnI zakti pramANe potAnI bhASAmAM bole ja che ema huM paNa bolIza. AstAmacintyamahimA jina ! saMstavaste / nAmA'pi pAti bhavato bhavato jaganti / tIvrAtapopahatapAnthajanAnnidAghe / prINAti padmasarasaH saraso'nilo'pi // 7 // - anvaye : nina ! vanya mahimA te saMtava: rastA, bhavata: nAma api bhavataH jaganti pAti, padmasarasaH sarasaH anilaH api nivAbe tIvra-tapa-pahata-pattha-nanA pragati IILA paricaya : mahima=prabhAva, sAmarthya saMtava=stuti nAstAM dUra raho ma=saMsAra mavata =saMsArathI sara=pANInA biMduothI yukta nidhi=unALo pAnza=musAphara mAtaV=taDako. arthaH he jina! acinya prabhAvavALuM ApanuM stavana (stuti) to dUra raho, paraMtu ApanuM nAma paNa A saMsAramAMthI traNeya jagatane bacAve che (rale che). pA sarovaranI pANInA TIpAvALo pavana paNa unALAmAM tIvra taDakAthI parezAna thayelA musApharajanane khuza kare che. samAsaH (1) viktavatuM vica: rUti vinca, vijyaH ti kalyANamaMdira stotra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acintyaH, acintyaH mahimA yasya sa acintyamahimA / (2) rasena saha vartate iti sarasaH (3) tIvrazcAsau Atapazca iti tIvrAtapaH, tena upahatAH iti tIvrAtapopahatAH / pAnthAzcAmI janAzca iti pAnthajanAH / tIvrAtapopahatAzcAmI pAnthajanAzca iti tIvrAtapopahatapAnthajanAH, tAn / 1 bhAvArtha : bhayaMkara unALAmAM musAphara padma sarovara pAse pahoMce ane enAmAM snAna kare, pANI pIe to to e pANI e musApharane khuza karanAruM bane ja, paNa padma sarovara uparathI pasAra thayelo ThaMDo, bhIno pavana paNa jo dUra rahelA musApharone sparze to ya teone khuza karI de. ema ApanuM stavana e padma sarovara jevuM che, jyAre ApanuM nAma e sarovara uparathI pasAra thaIne AvelA ThaMDA pavana jevuM che. dvartini tvayi vibho ! zithilIbhavanti / jantoH kSaNena nibiDA api karmabandhAH / sadyo bhujaMgamamayA iva madhyabhAgamabhyAgate vanazikhaNDini caMdanasya // 8 // anvaya : vibho ! vanazikhaNDini candanasya madhyabhAgaM abhyAgate bhujaGgamamayAH (bandhAH) sadyaH iva tvayi hRdvartini jantoH nibiDA api karmabandhAH kSaNena zithilIbhavanti // 8 // pariyaya : zikhaMDin=bhora abhyAgata = bhAvelo bhujaGgamamaya = sarpasva35 nibiDa - gADha. artha : he vibhu ! jaMgalano moralo caMdana vananA madhyabhAgamAM Avate chate caMdananA sarpamaya baMdhano jema jhaDapathI DhIlA paDI jAya tema tame hRdayamAM hote chate jIvanA gADha evA paNa karmabaMdho kSaNavAramAM DhIlA paDI bhayache. samAsa : (1) vanasya zikhaMDI iti vanazikhaMDI, tasmin (2) hRdi vartate iti hRdvartI, tasmin (3) karmaNAM bandhAH iti **************************************************************************************************** 8 kalyANamaMdira stotra Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavAda | (4) thita ti mathita, zithita zithilAH bhavantIti zithilIbhavanti / / bhAvArtha spaSTa che. sApa moralAono khorAka che eTale moralAno Tahuko saMbhaLAtA ja e bhAgI jAya. caMdananA vRkSone gADha rIte vIMTaLAIne rahelA sApo paNa mora AvatAMnI sAthe bhAgavA mAMDe che ema prabhu hRdayamAM Ave eTale badhA karmabaMdho DhIlA paDI jAya. mucyanta eva manujAH sahasA jinendra ! raudrarupadravazataistvayi vIkSite'pi / gosvAmini sphuritatejasi dRSTamAtre / caurairivAzu pazavaH prapalAyamAnaiH // 9 // anvaya : sphuritatejasi gosvAmini dRSTamAtre prapalAyamAnaiH cauraiH Azu pazavaH iva jinendra ! tvayi vIkSite api manujAH sahasA raudraiH upadravazataiH mucyanta eva // 9 // paricaya: raudra=bhayaMkara gosvAmina=govALa, sUrya, rAjA sAsu- jhaDapathI. artha jema skurAyamAna thatAM tejavALo evo govALa, rAjA ke sUrya dekhAye chate ja bhAgatA coro vaDe jhaDapathI pazuo choDI devAya che ema che jinendra ! tame mAtra dekhAo to paNa manuSyo jhaDapathI bhayaMkara evA seMkaDo upadravo vaDe mukAya che (mukta bane che). - samAsaH (1) 3padravALAM zani rUti upadravazatAni, taiH (2) gavAM svAmIti gosvAmI, tasmin / (3) dRSTaH eva iti dRSTamAtraH, tamin 1 bhAvArtha: aMdhArAmAM corI karatA coro sUrya ugatAnI sAthe badhuM paDatuM mukIne bhAge ema gAyanuM dhaNa corI jatA coro, gAyano mAlika ke pRthvIno mAlika rAjA AvatAMnI sAthe bhAge. Ama "svAmina" zabdanA kalyANamaMdira stotrA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNeya artho ghaTI zake. bAkInA padArtho spaSTa ja che. tvaM tArako jina ! kathaM bhavinAM ta eva / tvAmudvahanti hRdayena yaduttarantaH / yadvA dRtistarati yajjalameSa nUna mantargatasya marutaH sa kilAnubhAvaH // 1.0 // anvaya : jina ! tvaM bhavinAM kathaM tArakaH ? yat ta eva uttarantaH hRdayena tvAM udvahanti, yadvA yat dRtiH nUnaM jalam tarati sa eSaH antargatasya marutaH kila anubhAvaH // 10 // . paricaya: vina=bhavya jIva ti=cAmaDAnI banelI mazaka, je vAyu vaDe bharIne pachI enAthI nadI tarI zakAya anumAva=prabhAva. artha: he jina ! tuM bhavya jIvono tAraka zI rIte kahevAya? kemake samudrane utaratAM teo ja hRdaya vaDe tane dhAraNa kare che, vahana kare che. athavA to cAmaDAnI mazaka pANImAM tare che e kharekhara aMdara rahelA pavanano ja prabhAva che. samAsaH (8) : ti: rUti satata:, tI | bhAvArtha A kAvyanA ghaNA zlokomAM kavinI A zaili jovA maLaze ke zarUAtamAM teo koIka Apatti UbhI karaze ane pachInA pAdamAM eno uttara pote ja Apaze ane pelI Apatti dUra karI deze. ahIM paNa A ja zaili che. hoDImAM mANasa bese che ane e hoDI sAme pAra pahoMce che to tyAM hoDI e mANasonI tAraka kahevAya. arthAt je vastu bIjI vastune potAnI aMdara samAvI laI sAme pAra pahoMcADe e vastu bIjI vastunI tAraka kahevAya. prabhu bhavya jIvonA tAraka kahevAya che to hakIkata e hovI joIe ke prabhu bhavya jIvone potAnAmAM samAvI laI, UMcakI laI sAme pAra 10 kalyANamaMdira stotra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcADe. paNa ahIM to sAva UMdhI ja vAta che. bhavya jIvo potAnA hRdayamAM prabhune samAvI laI sAme pAra pahoMce che. A vAtane AgaLa karIne kavi prabhune prazna kare che ke, "tame zI rIte bhavyonA tAraka gaNAo cho ?'' paNa pachI kavi ja uttara Ape che ke hoDInI vAta javA do. pANImAM je mazaka tare che tyAM emAM rahelA vAyuno ja prabhAva gaNAya che. ema bhavya jIvo mazaka jevA che ane emanA hRdayamAM rahelA Apa e vAyu jevA cho. eTale e rIte Apa emanA tAraka kahevAo. yasmin haraprabhRtayo'pi hataprabhAvAH / sopi tvayA ratipati: kSati: kSaLena / vidhyApitA hutabhujaH payasAtha yena / pItaM na kiM tadapi durdharavADavena // 11 // anvaya : yasmin haraprabhRtayaH api hataprabhAvAH saH api ratipatiH tvayA kSaNena kSapitaH, atha yena payasA hutabhujaH vidhyApitAH tadapi durdharavADavena kiM na pItam // 11 // paricaya : hara=zaMkara prakRti=vagere ratipati=kAmadeva kSati =marAyo vidhyApita=holavAyo, nAza karAyo vADava=sAgaramAM rahelo pANIne khatama karanAro eka prakArano agni durdhara-bhISaNa. artha : je kAmadevane vize zaMkara vagere devo paNa haNAyelA prabhAvavALA thayA te kAmadeva paNa tamArA vaDe kSaNavAramAM khatama karAyo. je pANI vaDe agni bujhAvAyo che e pANI paNa bhISaNa vaDavAgni vaDe zuM nathI pIvAyo ? samAsa : (1) hara: prabhRtau (Avo) yeSAM te harapramRtaya: (2) daMta: prabhAva: yemAM te hatapramAvA: / (3) ratvA: pati: kRtti ttivRtti: nananana+nanana+nana ++||+|++++++++++ kalyANamaMdira stotra 11 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArthaH ahIM paNa be padomAM virodha batAve che. te A pramANezaMkara vagere deva che ane tame paNa deva cho. eTale tame badhA deva tarIke sarakhA ja cho. chatAM zaMkara vagere devo kAmadeva dvArA eka paLamAM khatama karAyA. zaMkara pArvatI sAthe, viSNu lakSmI sAthe lAgI gayA paNa tame kAmadevathI haNAyA to nahi, Urdu tame kAmadevane ja mArI nAMkhyo. tame badhA deva tarIke sarakhA hovA chatAM AvuM kema? chellA be pAdamAM enuM samAdhAna kare che ke vaDavAnala ane bIjo agni agni tarIke samAna che chatAM emAM bIjo agni pANI vaDe bujhAya che ane vaDavAnala e pANI vaDe bujhAI javAnI vAta to dUra rahI, UlyuM e vaDavAnala ja pANIne pI jAya che. jema A dAtta prasiddha ja che tema prabhu ane anya devo vizenI upara batAvela vAta paNa yogya ja che. svAminnanalpagarimANamapi prapannAstvAM jantavaH kathamaho hRdaye dadhAnAH ? . . janmodadhiM laghu tarantyatilAghavena / cintyo na hanta mahatAM yadi vA prabhAvaH // 12 // anvaya : aho svAmin ! tvAm prapannAH jantavaH analpagarimANam api hRdaye dadhAnAH atilAghavena janmodadhiM laghu kathaM taranti ? yadi vA hanta mahatAM prabhAvaH na cintyaH // 12 // paricaya : natu jIva prapanna=pAmelA mi=bhArepaNuM, bhAra, vajana tAdhad=haLavAza tapu=jhaDapathI. artha: svAmin ! tamane pAmelA jIvo ghaNA vadhAre bhAravALA evA paNa Apane hRdayamAM dhAraNa karatAM chatAM khUba ja haLavAzathI A janmarUpI samudrane jhaDapathI kevI rIte kare che? athavA to kharekhara mahApuruSono prabhAva acinya hoya che. 12 kalyANamaMdira stotra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsa (3) gura: bhAva: ti rima na anva: ti anandhaH | analpa: garimA yasya sa analpagarimA, tam (2) janma eva udadhiH iti nodha:, tam | bhAvArtha : ahIM paNa kavi sau prathama virodha batAve che. te A pramANe-prabhu guNo vagerethI ghaNA mahAna che, guru=moTA che. guruno artha "bhAre' paNa thAya. kavi e artha pakaDIne kahe che ke tamArAmAM puSkaLa gurutA paDI che. have evuM dekhAya che ke vajanadAra vastu UMcakIne cAlato mANasa jaldI cAlI na zake. paNa bhavya jIvo to puSkaLa gurutAvALA prabhune hRdaya vaDe UMcakIne dhImA paDavAne badale vadhu jhaDapathI khUba sahelAIthI samudrane tarI jAya che. A zI rIte banI zake? chellI paMktimAM kavi samAdhAna Ape che ke mahAtmAono prabhAva ApaNI samajamAM na Ave. A to prabhuno koI prabhAva ja che. (vAstavikatA e che ke ahIM garimA e vajanarUpa nathI paNa bhAvAtmaka che. eTale uparanI Apatti Ave nahi. kavi A jANe che paNa prabhu sAthe bhaktisaMbaMdha bAMdhavA AvI kalpanAo kare che.) tharva vimo ! prathamaM nirasto dhvastAstadA bata kathaM kila karmacaurAH ? ploSatyamutra yadivA zizirApi loke / nIlamANi vipinAni na kiM himAnI ? // 13 // '' anvaya : vibho ! tvayA yadi krodhaH prathamaM nirastaH tadA bata karmacaurAH kila kathaM dhvastAH, yadivA amutra loke zizirApi himAnI nIladrumANi vipinAni kiM na ploSati ? // 13 // paricaya : nirasta dUra karAyo, khatama karAyo zizira =ThaMDI himAnI=baraphano samUha, hima vipina-jaMgalo khopati bALe che vata=Azcaryadarzaka. kalyANamaMdira stotra : 13 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthaH he vibhu! tamArA vaDe jo krodha sau prathama dUra karAyo to pachI karmarUpI coro kevI rIte haNAyA? athavA to A lokamAM ThaMDo evo hima lIlA vRkSovALA jaMgalone zuM nathI bALato? samAsaH (2) ni vi vairA: ti rmavIra: . (2) nIta: drumAH yeSu tAni nIladrumANi, tAni / bhAvArtha zatrune mArI nAMkhavA mATe krodhanI jarUra paDe che. krodha vinA coro-zatruone mArI na zakAya. prabhue kSapakazreNImAM sau prathama krodhano kSaya karI nAMkhyo. tyArabAda bAkInI ghaNI badhI mohanIya prakRti vagereno vinAza karyo. kavi ahIM paNa virodha batAve che ke Ape to krodhane ja sauthI pahelA mArI nAMkhyo to krodha vinA have bAkInA karmacorone haNavA zakya nathI. Ape zI rIte emane haNyA? chellA be pAdamAM kavi ja uttara Ape che ke krodhathI ja bIjAono vinAza karAya evo niyama nathI. ThaMDo hima jaMgalone bALI ja nAMkhe che. ne? ema prabhu krodha vinA kSamAthI ja karmacorone haNI zakyA. tvAM yogino jina ! sadA paramAtmarUpamanveSayanti hRdayAmbuja-kozadeze / pUtasya nirmalaruceryadivA kimanya dakSasya saMbhavi padaM nanu karNikAyAH // 14 // anvaya : jina ! yoginaH hRdayAmbujakozadeze paramAtmarUpaM tvAm sadA anveSayanti / yadivA nanu nirmalaruceH pUtasya akSasya karNikAyAH anyat padaM kiM saMbhavi ? // 14 // paricaya : myunakamaLa avunoveza=kamaLano koza, DoDA arthAt madhyabhAga akSa=AtmA, kamaLanuM bIja pUta-pavitra zafl= kamaLadAMDI pa-sthAna. 14 kalyANamaMdira stotra Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : jina ! yogIo hRdayarUpI kamaLanA DoDAnA bhAgamAM paramAtmA svarUpa evA Apane haMmezA zodhe che. athavA to nirmaLa kAMtivALA, pavitra evA kamaLabIjanuM (AtmAnuM) kamaLadAMDI sivAya bIjuM sthAna zuM saMbhave kharuM ? samAsa : (1) hRcaM va ambunuM rUti yAmbuna / yAmbunasya jozavezaH (madhyamAA:) ti yAmbunozaveza:, tasmin (2) paramazcAsau AtmA ca iti paramAtmA / paramAtmA eva rUpaM (svarUpaM) yasya sa paramAtmarUpa:, tam (rU) nirmatA rutti: yasya sa nirmalaviH, tasya / bhAvArtha : kavi potAnI zaili pramANe ja cAlI rahyA che. prathama Apatti Ape che. te A pramANe-yogIo prabhune potAnA hRdayanA aMdaranA bhAgamAM zodhe che e to vicitra gaNAya. prabhune zodhavA mATe tIrthabhUmio vageremAM pharavuM joIe. pachI svayaM samAdhAna Ape che ke kamaLanuM je bIja che te nirmaLa kAMtivALuM che ane pavitra che. ane e kamaLanI dAMDInI aMdara raheluM hoya che. ene bahAra zodhavA javAnI jarUra nathI. ema prabhu paNa nirmaLa kAMtivALA ane pavitra ja che to e paNa kamaLabIja jevA hovAthI kamaLadAMDInA madhyabhAgamAM ja rahe ne ? pharaka eTalo ja ke prabhu yogIonA hRdayarUpI kamaLanA madhyabhAgamAM rahe che, peluM kamaLabIja laukika kamaLanA madhyabhAgamAM rahe che. have je vastu jyAM rahetI hoya te vastune tyAM ja zodhavI paDe. prabhu yogIonA hRdayakamaLamAM ja rahe che eTale yogIo prabhune hRdayakamaLamAM ja zodhe e yogya ja che. ahIM kavie bIjI paNa keTalIka bAbato spaSTa karI. (1) yogIo satata prabhunuM smaraNa kare che e vAta kavie batAvI. (2) paramAtmA dareka AtmAnI aMdara ja rahelA che. ene bahAra zodhavAnI jarUra nathI. *+*************** kalyANamaMdira stotra nanananana+ 15 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnAjjineza ! bhavato bhavinaH kSaNena / dehaM vihAya paramAtmadazAM vrajanti / tIvrAnalAdupalabhAvamapAsya loke / gAmItvamaraviva thAtumevADa III anvaya : loke dhAtubhedAH tIvrAnalAt upalabhAvaM apAsya acirAt cAmIkaratvaM iva jineza ! bhavinaH bhavataH dhyAnAt dehaM vihAMya kSaNena paramAtmadazAM vrajanti // 15 // paricaya: dhAtume=cAMdI, sonuM vagere dhAtunA prakAra 35tnamAd= pattharapaNuM vAnI suvarNa arthaH lokamAM jema cAMdI, sonuM vagere dhAtunA prakAro tIvra agni dvArA pattharapaNAne choDI daIne jhaDapathI suvarNapaNAne pAme che ema che jineza ! bhavya jIvo tamArA dhyAna dvArA zarIrane choDI daIne kSaNavAramAM paramAtmadazAne pAme che. samAsaH (1) paramAsa 2 rUti paramAtmA, tasya zaL iti paramAtmadazA, tAm (2) dhAtUnAM bhedAH iti dhAtubhedAH (3) tIvrazcAsau analazca iti tIvrAnalaH, tasmAt (4) upalasya bhAvaH iti 3pattamAMva, tam (5) vAmIjharaNya mAva: ti vAmItva, tat ! bhAvArtha khANamAMthI nIkaLelA hIrA, sonuM vagere zarUAtamAM to patthara jevA ja hoya, paNa agni vageremAM nAMkhI dIdhA bAda e potAnA vAstavika svarUpane pAme che. ema jIvo anAdikALathI dehadhArI che, paNa dhyAna dvArA dehanAza karI svabhAvane pAme che. ahIM bhavya=hIrA, sonuM, deha=pattharapaNuM, paramAtmadazA=suvarNapaNuM, dhyAna agni A rIte upamAo samajavI. 16 kalyANamaMdira stotra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antaH sadaiva jina ! yasya vibhAvyase tvaM / bhavyaiH kathaM tadapi nAzayase zarIram / etatsvarUpamatha madhyavivartino hi / yadvigrahaM prazamayanti mahAnubhAvAH // 16 // anvaya : jina ! bhavyaiH yasya antaH sadaiva tvaM vibhAvyase tadapi zarIram kathaM nAzayase ? atha etatsvarUpaM yat mahAnubhAvAH madhyavivartinaH vigrahaM prazamayanti hi // 16 // paricayaH vimAvyase-tuM ciMtana karAya che nAzavase-tuM khatama kare che anumAva=prabhAva vipradaM=zarIra, jhaghaDo. artha H he jina ! bhavyo vaDe je zarIranI aMdara sadAya tuM ciMtana karAya che (dhyAna dharAya che) te paNa zarIrane tuM kema nAza karI nAMkhe che? kharekhara A svarUpa ja che ke mahAprabhAvazALI madhyastha puruSo e vigrahane zarIrane, jhaghaDAne zAMta kare che. (khatama kare che.) - samAsa : () vivartite ti mathyavitina: (2) mahInuM : anumAva: veSAM te mahAnubhAva: | bhAvArtha je maMdiranI aMdara prabhu pUjAtA hoya e ja maMdirane zuM e prabhu toDI nAMkhe evuM bane kharuM ? prabhu bhavya jIvo vaDe zarIra rUpI maMdiramAM dhyAna karAya che ane e dhyAnanA prabhAvathI ja e bhavyo azarIrI-siddha bane che. eTale A to prabhubhaktie-prabhue maMdira toDI nAMkhavA jevuM kAma karyuM. A kaMI yogya nathI lAgatuM. - have kavi svayaM samAdhAna Ape che ke A svarUpa-svabhAva= vAstavikatA ja che ke prabhAvazALI madhyastha puruSo vigrahano nAza kare. be vacce vigraha jhaghaDo thAya to prabhAvazALI madhyastha ja e vigrahane dUra karI zake. ahIM A vAkya dviarthI kahevAya. eka ja vAkyamAMthI judA judA kalyANamaMdira stotrA 17 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha sUcavAtA hoya te vAkya dviarthI kahevAya. kavie A vAkyano sIdho artha A ja batAvyo ke madhyasthIo vigrahane-jhaghaDAne khatama kare. paNa ahIM emaNe bIjI rIte artha karI uparano virodha dUra karavo che. prabhu bhavyonI madhyamAM-aMdaramAM rahelA che madhyastha che. ane zarIranI madhyamAM rahelI vastu e zarIrano nAza kare ja. jema zarIranI aMdara rahelo jaTharAgni e zarIrano nAza karI zake che. (mANasa khorAka baMdha kare to e jaTharAgni mANasanA zarIrane khAI jAya. mATe ja nahi khAnArAo kuza thaIne aMte marI jAya che.) eTale prabhu paNa zarIranI aMdara rahIne zarIrano vinAza karanArA bane to e khoTuM nathI. AtmA manISibhirayaM tvadabhedabuddhayA / ... dhyAto jinendra ! bhavatIha bhavatprabhAvaH / pAnIyamapyamRtamityanucintyamAnaM / kiM nAma no viSavikAramapAkaroti // 17 // anvaya : jinendra ! manISibhiH ayaM AtmA tvad-abhedabuddhyA dhyAtaH bhavatprabhAvaH iha bhavati / nAma pAnIyaM api 'amRtaM' iti anucintyamAnaM viSavikAraM kiM no apAkaroti ? // 17 // paricaya : manISa=buddhimAna manISA=buddhi pAnIya=pANI nAma=prasiddha artha mATe. artha : jinendra ! buddhizALIo vaDe A AtmA tamArI sAthenA abhedanI buddhithI dhyAna karAyelo chato ApanA jevA ja prabhAvavALo A lokamAM ja banI jAya che ane A prasiddha ja che ke pANI paNa "amRta e pramANe vAraMvAra vicArAtuM chatuM viSanA vikArane zuM dUra nathI karatuM ? arthAt kare ja che. samAsaH (2) vayA (sara) ame rUti vaidrA , tasya vRddhi 18 kalyANamaMdira stotra Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti tvadabhedabuddhiH , tayA (2) bhavataH prabhAvaH iva prabhAvaH yasya sa bhavatprabhAvaH / (3) viSasya vikAraH iti viSavikAraH, tam / bhAvArtha buddhimAno potAno AtmA paramAtmArUpa(=tArA rUpa) na hovA chatAM "mAro AtmA ja paramAtmA che ema prabhu sAthe abhedabhAvathI vicAraNA kare che. A rIte dhyAna karavAthI ja emano AtmA kharekhara paramAtmA banI jAya che. zuM A rIte paramAtmA na hoya evo paNa AtmA paramAtmA' tarIke vicArAya eTale paramAtmA banI jAya ? paramAtmAnuM kAma kare?" A virodha che. kavi svayaM samAdhAna Ape che ke pANI amRtarUpa na hovA chatAM jo amRta' tarIke vicArIne pIvAmAM Ave to e amRta banI jAya che. amRta jema jheranA vikArone dUra kare ema ApanuM nAma paNa jheranA vikArone dUra kare che. ane AvA prasaMgo banyA paNa che ja. tvAmeva vItatamasaM paravAdino'pi / nUnaM vibho ! hariharAdidhiyA prapannAH / kiM kAcakAmalibhirIza ! sito'pi zaMkho / no dare vividhavaviparyaye 28 _ anvaya : vibho ! nUnaM paravAdinaH api hariharAdidhiyA tvAM eva vItatamasaM prapannAH, Iza ! sitaH api zaMkha: kAcakAmalibhiH vividhavarNaviparyayeNa kiM no gRhyate ? // 18 // paricaya : paravavi=ajaina =viSNu =zaMkara tamasUtra aMdhakAra, ajJAna vIta=nIkaLI gayela, dUra thayela Ainika kamaLAno rogI sita=zveta viparyaya=bhrama. artha : he vibhu ! kharekhara ajaino paNa viSNu, zaMkara vagerenI buddhithI tamane ja "aMdhakAra-ajJAnathI rahita' tarIke svIkAranArA che. kalyANamaMdira stotra 19 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaida evo paNa zaMkha kamaLAnA rogIo vaDe judA judA raMgonA bhrama vaDe zuM grahaNa nathI karato ? (nathI jaNAto ?) 1 samAsa : (1)vIte tama: yasmAt sa vItatamA, tam (2) pare = te vAdinazca iti paravAdinaH (3) harizca harazca iti hariharau / hariharau AvI yemAM te hariharAjya, temAM dhI: ti hirAvidhI:, tayA (4) vividhAzcAmI varNAzca iti vividhavarNAH, teSAM viparyayaH iti vividhavarNaviparyaya:, tena / ', bhAvArtha : zaMkha eka ja che ane e sapheda che, chatAM kamaLAno rogI ene pILo zaMkha, lAla zaMkha vagere svarUpe oLakhe che. have e rogI jene pILo zaMkha kahe che e paNa kharekhara to zveta zaMkha ja che. jene rogI lAla zaMkha kahe che e paNa kharekhara to zveta zaMkha ja che. eTale rogI potAnA varNonA bhramajJAna dvArA paNa zveta zaMkhane ja jANe che. ema vAstavika Izvara to paramAtmA vItarAga ja che. e ja anaMta jJAnAdi aizvaryavALA che. paNa jeone mithyAtvarUpI roga vaLagyo che teo ema bodha kare che ke 'mArA izvara anAdi che, mArA izvara jagatkartA che.' AmAM Izvara tarIke to prabhu ja che. emanA sivAya bIjuM koI nathI. mAtra pelAnA mithyAtvarogane kA2Ne e IzvaramAM anAdipaNuM, jagatkartRtva vagereno bhrama ene utpanna thAya che. paNa e bhramajJAnano viSaya to prabhu tuM ja che, kemake 'izvara' tarIke teo bhale zaMkara, viSNu vagerene mAne, hakIkatamAM Izvara= kevalajJAnAdi aizvaryavALA to Apa ja cho. dharmopadezasamaye savidhAnubhAvAt / AstAM jano bhavati te tarurapyazokaH / abhyudgate dinapatau samahIruho'pi / kiM vA vibodhamupayAti na jIvalokaH // 19 // anvaya : dharmopadezasamaye te savidhAnubhAvAt janaH AstAM taruH 20 nanananana+ H kalyANamaMdira stotra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ api azokaH bhavati / abhyudgate dinapatau samahIruhaH api jIvaloka: vibodhaM kiM na upayAti ? // 19 // paricaya: dhapAsama=samavasaraNamAM dezanA apAya tyArano vidha=sAmIpya, sAnnidhya =zoka rahita, azoka vRkSa * ti=sUrya sAmyu ta-ugelo mahIhR-vRkSa vivoi=jAgavuM te. artha dharmadezanAnA samaye ApanA sAnnidhyanA prabhAvathI loka to dUra raho, (paraMtu) vRkSa paNa azoka thAya che. (zoka vinAnuM thAya che.) athavA to sUrya ugate chate vRkSasahita paNa Akho loka zuM jAgaraNane na pAmato ? samAsa : (1) dharmasya uddeza: ti pizA, tasya samaya: iti dharmopadezasamayaH, tasmin (2) savidhasya anubhAvaH iti vidhAnamAvA, tasmat (rU) na vidyate zo ya sa nazo(4) dinasya patiH iti dinapatiH, tasmin (5) mahIruhai: saha vartate iti samahIDhuM - bhAvArtha samavasaraNamAM prabhunI upara azoka nAmanuM vRkSa hoya che. eTale e padArthane laIne kavi ahIM zabdachaLa kare che. samavasaraNamAM loko to azoka=zokarahita thAya ja che paNa vRkSa paNa "azoka' thAya che. koIka kavine pUche ke vRkSane to zoka thavo, zoka javo- A badhuM zakya nathI. tame zI rIte A vAta karI?" tyAre kavi zabdachaLathI uttara ApI zake ke tyAM vRkSa tarIke azoka nAmanuM ja vRkSa che ne ? eTale samavasaraNamAM vRkSa azoka hoya che e vAta A dRSTie sAcI ja che. A vAtanA samarthana mATe kavi dRSTAnta Ape che ke sUrya uge tyAre kamaLa vagere vanaspati ane loka A ya vibodha pAme che ema sUrya jevA prabhu uge eTale loko ane vRkSa e be ya "azoka' bane che. ahIM vRkSa ekadama khIleluM, lIluMchama hoya ene paNa "azoka' tarIke ghaTAvI zakAya. arthAt kavi kahe che ke samavasaraNamAM azoka vRkSanA kalyANamaMdira stotrA 21 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na pAMdaDA kyAreya karamAyelA na hoya, AkhuM vRkSa khIleluM hoya eTale e dRSTie paNa ene 'azoka' kahI zakAya. citraM vibho ! kathamavAGmukhavRntameva / viSvak patatyaviralA surapuSpavRSTiH / tvadgocare sumanasAM yadi vA munIza ! gacchanti nUnamadha eva hi bandhanAni // 20 // anvaya : vibho ! aviralA surapuSpavRSTiH viSvak avADmukhavRntaM eva kathaM patati, citraM yadi vA munIza ! tvadgocare sumanasAM bandhanAni nUnaM hi adha eva gacchanti // 20 // paricaya : vijJa=chuTIchavAyI, kyAreka thAya te aviratna=satata vighna=cAre bAju avArDjhava=nIcA mukhavALuM citraM=Azcarya govar=sAmIpya sumana=puSpa, paMDita, deva. artha : he vibhu ! satata thanArI devonI puSpavRSTi jemAM DITuM e nIcenI tarapha rahe e rIte zA mATe paDe che ? Azcarya che athavA to ke munionA svAmin ! tamArI najIkamAM puSpa, paMDita ane devonA baMdhano kharekhara nIce ja jAya che. samAsa : (1) 7 virA kRti aviratA (2) puSpALAM vRSTi: kRti puSpavRSTiH / surANAM puSpavRSTiH iti surapuSpavRSTiH (3) avAGmukhaM vRntaM yasminkarmaNi yathA syAt tathA iti avADmukhavRntaM ( patati DiyAnuM vizeSaNa) (4) tava ovara: kRti hrovara, tasmin (ba) suchu mana: yevAM te sumanasa:, teSAm / bhAvArtha : sAmAnyathI jo uparathI puSpa pheMkavAmAM Ave to pAMdaDIovALo bhAga nIcenI tarapha ane puSpanI dAMDIvALo bhAga uparanI tarapha rahe' e rIte puSpa paDe. paNa samavasaraNamAM to dAMDIvALo bhAga=vRtta e nIcenI tarapha rahe che ane pAMdaDIovALo bhAga uparanI ******************************************************************************---- 22 mamamamamama kalyANamaMdira stotra Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarapha rahe che. jamIna upara pahoMcyA pachI paNa e ja rIte rahe che. A Azcarya ja che. paNa kavi svayaM enuM samAdhAna Ape che ke devo, paMDito ane puSpo traNeya "sumana tarIke oLakhAya che. emAM prabhunI najIkamAM devo ane paMDitonA karmarUpI baMdhano nIce jatA rahe che, nAza pAme che, halakA thAya che. to puSpo paNa sumanasa ja che. enuM vRnta e puSponA baMdhana samAna ja che. e vRttane AdhAre ja puSpa baMdhAya che, taiyAra thAya che. eTale sumana evA puSponA vRnta =baMdhana nIcA ja jAya to emAM have koI Azcarya nathI. sthAne gabhIrahRdayodadhisaMbhavAyAH / pIyUSatAM tava giraH samudIrayanti / pItvA yataH paramasaMmadasaMgabhAjo / bhavyA vrajanti tarasApyajarAmaratvam // 21 // anvaya : (yat) gabhIrahRdaya-udadhisaMbhavAyAH tava giraH pIyUSatAM samudIrayanti (tat) sthAne / yataH pItvA paramasaMmadasaMgabhAjaH bhavyAH tarasA api ajarAmaratvaM vrajanti // 21 // - paricaya : mIra=gaMbhIra naMbavaHutpatti pIyUSa=amRta saMma=AnaMda tarasa=jhaDapathI (avyaya) anarAmaratva=ghaDapaNa ane maraNano abhAva. - ' arthaH gaMbhIra hRdayarUpI samudramAMthI utpatti pAmanArI evI tArI vANInA amRtapaNAne (vidvAno) kahe che (te) yogya ja che, (sthAnamAM che yogya che) kemake (te vANIrUpI amRtane) pIne parama AnaMdanA saMgane bhajanArA bhavya jIvo jhaDapathI ajarAmarapaNAne pAme che. samAsaH (1) jamIra tat sUrya 2 rUti namIrAM , tahevA udadhiH iti gabhIrahRdayo dadhiH, tasmAt saMbhavaH yasyAH sA kalyANamaMdira stotra 23 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gabhIrahRdayodadhisaMbhavA, tasyAH (2) pIyUSasya bhAvaH iti piyUSatA, tAm (3) paramazcAsau saMmadazca iti paramasaMmadaH, tasya saMgaH iti paramasaMmadasaMgaH, taM bhajante iti paramasaMmadasaMgabhAjaH / (4) jarA ca marazca iti jarAmarau, na vidyate jarAmarau yas : ajarAmaraH, tasya bhAvaH anarAmaratva, tat (mara=maraNa) | bhAvArtha samudra gaMbhIra che. prabhunuM hRdaya paNa samudra jevuM gaMbhIra che. samudramAMthI amRta nIkaLe che. prabhunA hRdayasamudramAMthI pANI nIkaLe che. loko ene paNa amRta kahe che. ane e yogya ja che, kemake jema amRta pIvAthI loko khuza thAya ane ajarAmarapaNAne pAme che tema A vANIne pIne paNa loko khuza thAya che ane ajarAmarapaNAne pAme che. eTale vANI amRtanuM ja kAma kare che ane amRtanA kAraNabhUta samudra jevA hRdayamAMthI ja utpanna thAya che eTale ene amRta kahevAmAM koI ja vAMdho nathI.. svAmin ! sudUramavanamya samutpatanto / manye vadanti zucayaH suracAmaraughAH / ye'smai natiM vidadhate munipuGgavAya / te nUnamUrdhvagatayaH khalu zuddhabhAvAH // 22 // anvaya : svAmin ! manye zucayaH suracAmaraughAH sudUraM avanamya samutpatantaH vadanti, ye asmai munipuGgavAya natiM vidadhate te khalu zuddhamAvA khUna kardhvatiyaH rarA , paricayaH zu=pavitra =samUha sulUAM atyaMta purva zreSTha nati=vaMdana kardhvati=UMce janAra. artha: he svAmin ! mAnuM chuM ke pavitra evA devonA cAmaronA samUho atyaMta namIne UMcA jatA chatAM bole che ke "jeo A zreSTha munine vaMdana karaze teo kharekhara zuddhabhAvavALA thayelA chatAM Urdhvagatine pAmanArA banaze." 24 kalyANamaMdira stotra Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsa : (1) surALAM cAmarAkha ti suvAmaLi, temAM oSA: iti suracAMmaraughAH / (2) puMsu gauH iva iti puMgavaH / muniSu puMgavaH iti munivuMnava:, tasmai (3) zuddha: bhAva: yeSAM te rUti zuddhabhAvAH / bhAvArtha : devo cAmaro vIMjhe eTale prathama to cheka nIce sudhI cAmaro jAya ane pachI pAchA uparanI tarapha Ave. kavie mAtra ATalA aMzane pakaDIne A zloka banAvyo che. cAmaro jANe ke kahe che ke huM khUba namyo to huM pachI UMce gayo ema tame paNa jo A prabhune khUba namazo to tame paNa svarga ane mokSamAM jazo. tathA huM ekadama zveta-zuddha chuM ema tame paNa namavAthI zuddhabhAvavALA banazo ane pachI mokSe jazo. ahIM =vRSabha artha levo. jema vRSabha badho bhAra kheMce tema prabhu tamAma puruSo sauthI vadhu bhAre=javAbadArI upADanArA hovAthI puMva= puruSomAM vRSabha samAna kahevAya che. zyAmaM gabhIragiramujjvalahemaratnasiMhAsanasthamiha bhavyazikhaNDinastvAm / Alokayanti rabhasena nadantamuccai zcAmIkarAdvizirasIva navAmbuvAham // 23 // anvaya : bhavyazikhaMDinaH iha ujjvalahemaratnasiMhAsanasthaM gabhIragiraM zyAmaM tvAM cAmIkara-adrizirasi uccaiH nadantaM navAmbuvAhaM iva rabhasana Aloyanti // 22 // paricaya : zivuMDi=mora pAmIrAdri=suvarNaparvata, meru ramata= AturatA anuvAha=vAdaLa. artha : : bhavya jIvorUpI moralAo A samavasaraNamAM udbhavala evA suvarNa ane ratnothI banelA siMhAsana upara beThelA, gaMbhIra vANIvALA, zyAma evA Apane meruparvatanA mastaka upara UMcethI avAja karatA navA vAdaLanI jema AturatApUrvaka jue che. 1~11111111111111 *************************111111111*************~**~**~**~~**~~**~~~~~~~~~~~~ kalyANamaMdira stotra 25 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsa : (1) bhavyAH eva zikhaMDinaH iti bhavyazikhaMDinaH (2) hemAni ca ratnAni ca iti hemaratnAni / hemaratnAnAM siMhAsanaM iti hemaratnasiMhAsanaM / ujjvalaM ca tat hemaratnasiMhAsanaM ca iti ujjvalahemaratnasiMhAsanaM, tasmin tiSThatIti ujjvalahemaratnasiMhAsanasthaH, tam / (3) gabhIrA gI: yasya sa gabhIragI:, tam (4) cAmIkarasyAdriH iti cAmIkarAdriH, tasya ziraH iti cAmIkarAdiziraH, tasmin (5) ambu vahati iti ambuvAhaH, tam / bhAvArtha pArzvanAtha prabhu zyAma che. navuM vAdaLa zyAma che. prabhu suvarNanA siMhAsana upara che. vAdaLa suvarNanA parvatanI upara che. prabhu gaMbhIra vANIvALA che. vAdaLa gaMbhIra garjanAvALuM che. Ama vAdaLa ane prabhumAM ghaNI samAnatA che. have moralAo AvA vAdaLone AturatAthI jue che e prasiddha ja che. to bhavya jIvorUpI moralAo vAdaLa samAna prabhune AturatAthI jue e paNa yogya ja che. udgacchatA tava zitidyutimaNDalena / luptacchadacchavirazokatarurbabhUva / sAnnidhyato'pi yadi vA tava vItarAga ! nIrAgatAM vrajati ko na sacetano'pi // 24 // anvaya : tava udgacchatA zitidyutimaNDalena luptacchada-cchavi: azokataruH babhUva / yadi vA vItarAga ! tava sAnnidhyataH api sacetanaH api kaH nIrAgatAM na vrajati ? // 24 // pariyaya : ziti=zyAma udgacchat=612. 4tuM chada=5g[ chavi= sila sacetana=sa01 sAnnidhya=1054:j, sabhApatA. artha: tamArA uparanI tarapha jatA evA zyAmakAMtinA samUha vaDe azokavRkSa "lopAI gaI che parNonI kAMti jenI evuM thayuM. athavA to te vItarAga ! ApanA sAnnidhyamAtrathI paNa sajIva evo paNa kayo padArtha 26 kalyANamaMdira stotra Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIrAgatAne=rAgarahitatAne na pAme ? samAsa : (1) zitizcAsau vRtitha rUti zitivruti:, tasyA: maMDalaM iti zitidyutimaMDalaM, tena (2) chadAnAM chaviH iti chadacchaviH / luptA chadacchaviH yasya sa luptacchadacchaviH / (3) nirgataH rAgaH yasmAt sa nIrAgaH, tasya bhAvaH nIrAgatA, tAm (4) cetanena saha vartate iti sacetanaH / bhAvArtha : rAga zabdanA be artha che : zveta vagere raMga ane jIvamAM utpanna thato rAgapariNAma. kavie ahIM paNa zabdachaLa karyuM che. prathama be pAdamAM batAvyuM ke azokavRkSanA lAlarAga=raMgachavivALA parNo prabhunI zyAma kAMtine kAraNe rAga-raMga-chavi vinAnA thaI gayA. ane pachInA be pAdamAM kahe che ke, sacetana evo paNa padArtha jo prabhunA sAnnidhyathI nIrAgatA=rAgapariNAmanA abhAvane pAme to jaDa evA parNo to nIrAgatA=raMganA abhAvane pAme emAM zuM Azcarya che. TUMkamAM 'naurAtA zabdanA be artho laIne kavie potAnI kavitva zakti batAvI che. bho bhoH pramAdamavadhUya bhajadhvamena mo mAgatya nirvRtipurIM prati sArthavAham / etannivedayati deva ! jagattrayAya / manye nadannabhinabhaH suradundubhiste // 25 // anvaya : deva ! manye te suradundubhiH abhinabhaH nadan jagattrayAya etat nivedayati, bhoH bhoH pramAdaM avadhUya Agatya enaM nirvRtipurIM prati sArthavAhaM bhajadhvam // 25 // paricaya : TunDumi=eka prakAranuM vAjIMtra aminama=AkAzamAM, AkAzane vyApIne nivRttipurI=mokSanagarI. artha : deva ! huM mAnuM chuM ke tamArI devaduMdubhi AkAzamAM garjanA karatI chatI traNa jagatane A pramANe nivedana kare che ke 'he loko ! tame *********111111111111111111111 kalyANamaMdira stotra 27 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdane choDIne, (ahIM) AvIne mokSanagarI tarapha (javAne mATe) sArthavAha samAna A svAmIne bhajo." samAsaH (1) sAthe vahetIti sArthavAha, tam (2) nAtAM iti jagattrayaM, tasmai (3) surANAM dundubhiH iti suradundubhiH / bhAvArtha : junA jamAnAmAM eka nagarImAMthI bIjI nagarImAM javuM. khUba kaparuM hatuM. rastAmAM lUMTArA vagereno bhaya raheto. eTale jyAre koI zaktizALI sArthavAha bIjI nagarImAM sAthe laIne jato hoya tyAre e nagarImAM javAnI IcchAvALA e sArthavAhanI sAthe joDAI jatA, enA zaraNe jatA. mokSanagarImAM pahoMcavuM paNa atyaMta kaparuM che. prabhu tyAM laI janArA sArthavAha che. eTale tyAM javAnI IcchAvALAoe prabhune bhajavA ja paDe. A duMdubhino nAda e mAtra nAda nathI paNa lokone A vAtanI jANa karatI ghoSaNA ja che. udyotiteSu bhavatA bhuvaneSu nAtha ! tArAnvito vidhurayaM vihatAdhikAraH / muktAkalApakalitollasitAtapatra vyAjAtridhA dhRtatanu vamabhyupetaH // 26 // anvaya : nAtha ! bhavatA bhuvaneSu udyotiteSu tArAnvitaH ayaM vidhuH vihatAdhikAraH muktAkalApakalita-ullasita-AtapatravyAjAt tridhA dhRta: dhruvaM myuti: raddA paricaya : 3dyotita=prakAzita karAyela tAvita=tArAo vaDe yukta mup=motI vedanA=samUha urjAsata=tejasvI, ullAsavALuM gatipatra=cAmara thIf=bahAnuM. artha: nAtha ! ApanA vaDe traNeya bhuvano prakAzita karAye chate 28 kalyANamaMdira stotra Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArAothI rivarelo A caMdra haNAyelA adhikAravALo thayelo chato, motIonA samUhothI yukta, tejasvI chatranA bahAnAthI traNa prakAre dhAraNa karAyelA zarIravALo (banIne) nakkI ahIM Avyo che. samAsa : (1) tAra'mi: anvita: kRti tArAnvita: (2) vitaH adhikAraH yasya sa vihatAdhikAraH (3) muktAnAM kalApaH iti muktAkalApa:, tena kalitAni iti muktAkalApakalitAni / muktAkalApakalitAni ca tAni ullasitAtapatrANi ca iti muktAkalApakalitollasitAtapatrANi teSAM vyAjaH, tasmAt / ullasitAni ca tAni AtapatrANi ca iti ullasitAtapatrANi / AtapAt trAyante iti AtapatrANi | (4) dhRtA tanu: yena sa dhRtatanuH / , bhAvArtha : rAtre lokamAM prakAza karavAno adhikAra-kAmagIrI tArAthI yukta candranI hatI. paNa prabhu AvyA bAda prabhu ja rAtre paNa sarvatra (bhAva) prakAza phelAvavA lAgyA. eTale caMdrano lokane prakAzita karavAno adhikAra haNAI gayo. eTale caMdra vicAre che ke 'mAruM have A AkAzamAM kaMI kAma nathI vaLI have huM kAma karato na hovAthI loko mArI sAme paNa jotAM nathI to mAre mAruM astitva TakAvavA mATe prabhu pAse ja javuM paDaze.' ema vicArI caMdra prabhu pAse Avyo che. na koI kavine pUche ke jo caMdra prabhu pAse Avyo che to dekhADo to kharA? kyAM che ? eTale kavi kahe che ke caMdra potAnA zarIrane traNa chatra rUpe dhAraNa karyuM che. arthAt A prabhunI upara dekhAtA chatro e chatra nathI paNa caMdranuM ja traNa bhAgamAM vaheMcAyeluM zarIra che. vaLI koI pUche ke caMdranA parivArabhUta pelA tArAo kyAM che ? eTale uttara Ape che ke A je chatramAM motIonA jhumakhAo laTakatA dekhAya che e ja tAralAo che. A rIte A zlokanuM rahasya samajavuM. ++++++++++++||||||||| kalyANamaMdira stotra EllllllllEllllElllllll*****1111111111111********************** 29 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svena prapUritajagattrayapiNDitena / kAntipratApayazasAmiva saMcayena | mANikyahemarajatapravinirmitena / sAlatrayeNa bhagavannabhito vibhAsi // 27 // anvaya bhagavan ! mANikyahemarajatapravinirmitena svena prapUritajagattrayapiMDitena kAMtipratApayazasAM saMcayena iva sAla yeNa abhitaH vibhAsi // 27 // paricaya : abhitas=yAreSAnu mANikya = hIro rajata =yAMhI sAla = Dillo. artha : he bhagavan ! ratna, suvarNa ane yAMhI vaDe janelA ( bhATe 4) ApanA potAnA ja traNa jagatane pUrI denArA ane (purI dIdhA bAda) piMDarUpe thayelA kAnti, pratApa ane yazanA saMcaya hoya evA traNa gaDha vaDe Apa cArebAju zobho cho. , samAsa : (1) mANikyAni ca hemAni ca rajatAni ca iti mANikyahemarajatAni taiH pravinirmitaM iti mANikyahemarajatapravinirmitaM, tena (2) sAlAnAM trayaM iti sAlatrayaM tena (3) jagatAM trayaM iti jagattrayaM / prapUritaM jagattrayaM yena sa iti prapUritajagattrayaH / prapUritajagattrayazcAsau piMDitazca iti prapUritajagattrayapiMDita:, tena ( 4 ) kAntizca pratApazca yazaH ca iti kAntipratApayazAMsi, teSAm / bhAvArtha : kAnti zveta varNavALI, pratApa pILA-lAla varNavALo ane yaza e zveta varNavALA tarIke upamA apAya che. prabhunA A traNeya padArtho traNeya bhuvanamAM sarvatra vyApI gayA hatA. A traNa bhuvano pUrAI gayA chatAM hajI to A traNeya padArtho puSkaLa pramANamAM vadhelA hatA. have ene kyAM rAkhavA ? eTale e traNeya padArtho ekadama gADha piMDa rUpe banI gayA. emAM kAMti piMDarUpe banI ratnanA gaDha tarIke, pratApa piMDa rUpe banI 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111~~**~~*~**~~**~*~*~*~~**~~*~~** 30 kalyANamaMdira stotra Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvarNanA gaDha tarIke ane yaza piMDa rUpe banI cAMdInA gaDha tarIke goThavAI gayA. ane e traNe gaDho vaDe parivarelA prabhu cArebAju zobhI rahyA che. arthAt A traNa gaDha eTale bIjuM kaMI nathI paNa AkhA jagatane pUrI dIdhA pachI paNa bAkI vadhelA kAnti, pratApa ane yazano piMDa ja che. AnA dvArA kavi e sUcave che ke prabhunA kAMti, pratApa, yaza traNa bhuvanamAM vyApI cUkyA che. divyatrajo jina ! namatridazAdhipAnAmutsRjya ratnaracitAnapi maulibandhAn / pAdau zrayanti bhavato yadivA paratra / tvatsaMgame sumanaso na ramanta eva // 28 // anvaya : jina ! namatridaza-adhipAnAm divyasrajaH ratnaracitAn maulibandhAn api utsRjya bhavataH pAdau zrayanti / yadivA sumanasaH tvat-saMgame paratra na ramanta eva // 28 // - paricaya: vira=deva mauti-mastaka bhautiva=mugaTa. ' arthaH he jina ! namana karatA devendronI divya mALAo ratnothI racelA evA paNa mugaTone choDI ApanA caraNono Azraya le che (ApanA caraNomAM paDe che.) athavA to sumanasu-devo, paMDito ane puSpo tamAro saMgama thaye chate bIje ramatA nathI. (bIje kyAMya rucivALA banatA nathI.) samAsaH (1) divyAza tA: saMga: 2 rUti tivyasaMgara (2) namantazcAmI tridazAdhipAH ca iti namatridazAdhipAH, teSAm / tridazAnAM para rUti trizAdhipa: I tira: rI: vepAM te triza: I (3) maulau bandhaH yeSAM te maulibandhAH, tAn (4) tava saMgamaH iti varlaMgama:, tasmina ! bhAvArthaH Indro name eTale sahaja rIte emanA mugaTamAM rahelI puSpamALA e mugaTamAMthI nIkaLIne prabhunA caraNomAM paDe. A s kalyANamaMdira stotra 21 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAbhAvika bAbatane kavi bIjI ja rIte ghaTAve che ke e mALAo mugaTone choDIne caraNonA zaraNe jAya che. paNa nA, jema devo ane paMDito prabhuno saMgama thayA bAda bIje kyAMya AnaMda na pAme tema A puSpamALA paNa sumanan hovAthI e paNa prabhunA caraNomAM rame, mugaTone tyAge to emAM Azcarya nathI. ahIM mugaTo mAthA upara baMdhAya che eTale teo "nautrivanya kahevAya. ane devonI bALadazA, yuvAdazA ane vRddhadazA judI judI nathI hotI, emane kAyama mATe eka ja dazA hoya che eTale ema kahevAya ke devone traNeya dazA sAthe che eTale teo "triI kahevAya che. vaM nAtha ! tanmananarviparAghoDapi . yattArayasyasumato nijapRSThalagnAn / yu di pathinipasya saMtastavaiva ! citra vimo ! ya ivavipAzUnya: ran - manvaya : nAtha ! vaM nanainana che. vipakd: pi nijapRSThalagnAn asumataH yat tArayasi pArthivanipasya sataH tava eva hi yu$ . via vimo ! yet vipazUnya: si mArA paricaya : pRSTha pITha, pAchaLa 3 suma-jIva, prANayukta su=prANa patharva=mATIno banelo hoya te nipa=ghaDo karma=pakavavAnI kriyA, aSTakarma vipazi=pakavavAnI kriyAthI utpanna thatI lAlAza vagere, karmanA udayathI utpanna thatAM sukha-duHkhAdi. artha he nAtha ! tuM janmarUpI samudrathI atyaMta parAThukha (avaLA mukhavALA) hovA chatAM paNa tArI pITha upara lAgelA-tArI pAchaLa lAgelA (tArA zaraNe AvelA)ne je tAre che e mATInA ghaDA jevA sajjana evA tane ja A yogya che. Azcarya mAtra eTaluM ja che ke te vibhu! tuM karmanA vipAkathI zUnya che. nanananana+nanananananananananananananananananananananananananananananana+nananana+nananananananananana+nanananana 32 kalyANamaMdira stotra Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsaH (1) janma iva nadhaH rUti janmanaH , tasmA (2) nijasya pRSThaM iti nijapRSThaM, tasmin lagnAH iti nilapaSThalagnAH, tAn (3) patharvazAsau nipaza ti pathanipa:, tasya (8) pAthava: ni: iva iti pArthivanipaH / (5) karmaNaH vipAkaH iti karmavipAkaH, tena zUnyaH iti karmavipAkazUnyaH / bhAvArtha atyaMta gUDha arthavALo A zloka che. zabdachaLa paNa che. ane arthonI gaMbhIratA paNa che. kramazaH ApaNe artho joIzuM. samudramAM DUbatA mANasane bacAvavA mATe samudramAM paDavuM paDe, ene pakaDIne bahAra kADhavo paDe. je samudramAM paDe nahi, samudrathI parAThukha rahe e zI rIte DUbatAone tArI zake? prabhu saMsArasamudrathI taddana parIkha che. siddhazilAmAM jaIne beThA che to te zI rIte potAnI pAchaLa lAgelAone tAre ? chatAM tAre che e Azcarya che. have Ano uttara kavi ja Ape che. mATIno pakAvelo ghaDo jo samudramAM ke nadImAM nAMkhavAmAM Ave ane enuM moTuM uparanI taraba Doya. samudrathI parAThukha e ghaDo hoya to enA upara lAgelo vyakti nA zake che. eTale samudrathI parAkSukha evI paNa vastu samudrathI potAnI pITha pAchaLa lAgelAne tAre che ema janmasamudrathI parAThukha paNa prabhu potAnI pAchaLa lAgelAne (zaraNe AvelAone) tAre e yogya ja che. ahIM prabhu e mATInA ghaDA nathI chatAM prabhune 'qfthavanipa' kahyA e zabdachaLa che. "pAthavanipa' eTale "mATIno ghaDo' ane pafthava: nipa: rUva A pramANe karIe to ghaDAnA jevA evA rAjA arthAt prabhu rAjA che. ane e ghaDAnI jema parAThukha rahIne paNa pAchaLa vaLagelAne tAranArA che. Ama prabhune ghaDAnI upamA ApI. emAM eka ja vAta khaTake che. prabhu karmavipAkathI zUnya che. ghaDo karmavipAkathI yukta che. ghaDo e bhaThThImAM pakAvavAnI kriyAnA vipAkarUpa lAlAza, kaThaNatA vagerethI yukta che. kAco ghaDo e tArI zakato nathI. prabhu to aSTakarmonA vipAka vinAnA che chatAM ya jIvone tAre che. Ama Azcarya che. kalyANamaMdira stotra 33 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvezvaro'pi janapAlaka ! durgatastvaM / kiM vAkSaraprakRtirapyalipistvamIza ! : ajJAnavatyapi sadaiva kathaMcideva / / jJAnaM tvayi sphurati vizvavikAsahetuH // 30 // anvaya : janapAlaka ! tvaM vizvezvaraH api durgataH, Iza ! tvaM akSara-prakRtiH api alipi: kiM vA ? ajJAnavati api tvayi vizvavikAsahetuH jJAnaM sadaiva kathaMcit eva sphurati ? // 30 // pazyiya : durgata mipArI, hupeyI. ael. 314 mevI vastu akSara=4, 5 vagere akSaro, nAza na pAte ajJAnI avat 205 / 12to. artha: he jananA pAlaka ! Apa vizvanAM Izvara hovA chatAM paNa bhikhArI cho. athavA zuM Apa akSara svabhAvavALA hovA chatAM paNa lipi vinAnA cho ? ajJAnavALA evA paNa ApanAmAM kAyama mATe vizvanA vikAsanA kAraNabhUta evuM jJAna kevI rIte phure che? samAsa : (1) vizvasya IzvaraH iti vizvezvaraH (2) duHkhena gamyate iti durgataH (3) na kSarA iti akSarA / akSarA prakRtiH yasya sa akSaraprakRtiH / akSarA eva prakRtiH yasya sa akSaraprakRtiH (4) na lipiH iti alipiH / (5) ajJAnaM asti asya iti ajJAnavAn, tasmin (6) jAnantIti jJAH, na jJAH iti ajJAH, tAn (7) vizvasya vikAsaH iti vizvavikAsaH, tasya hetuH iti vizvavikAsahetuH / bhAvArtha : A zlokamAM traNa virodho che ane zabdachaLathI, arthabhedathI emAM ja samAdhAna paNa che. (1) prabhu vizvezvara che ane durgata=bhikhArI che. A vAta virodhI che paNa "durgata duHkhethI jANI zakAya evA A prabhu che ema artha karo eTale virodha na rahe. 34 kalyANamaMdira stotra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) prabhu vIra, pArtha vagere akSarasvarUpa che. ane prabhu lipirUpa= akSararUpa nathI. A be ya vAto virodhI che. paNa prabhuno kevalajJAnAdi svabhAva (prakRti) kyAreya nAza pAmanArI nathI, "akSara che ema artha karIe eTale virodha na rahe. (3) prabhu ajJAnI che ane emAM jJAna hure che e virodhI vAta che. paraMtu ajJone-ajJAnIone ati=rakSaNa karatA evA prabhune vize jJAna hure che e artha levAthI virodha dUra thAya che. (mati=saptamI ekavacana) prAgbhArasaMbhRtanabhAMsi rajAMsi roSAdutthApitAni kamaThena zaThena yAni / chAyApi. taistava na nAtha ! hatA hatAzo / grastastvamIbhirayameva paraM durAtmA // 31 // __anvaya : nAtha ! zaThena kamaThena yAni prAgbhArasaMbhRtanabhAMsi rajAMsi roSAt utthApitAni taiH tava chAyA api na hatA, paraM tu hatAzaH ayam Uva turAtmA mama: grasta: rUzA paricaya: pramA=ati UMcuM saMgRta=bharAyela sasthApita-utpanna karAyela, uDADAyela grasta=vyApta paraM--paraMtu. ' artha : nAtha ! luccA evA kamaTha vaDe je UMcA AkAzane bharI denArI dhULa krodhathI uDADAI, paNa tenA vaDe tamArI chAyA paNa na haNAI. paraMtu haNAyelI AzAvALo te kamaTha duSTa AtmA e ja (karma) dhULa vaDe grasta banyo. samAsa : (1) pramALa saMmRtAni nAmAMsi H tAni ti prApAra saMmRtanamAMsi | (2) hatA: AzA vacce sa hatAza: (3) duSTazcAsau AtmA ca iti durAtmA / bhAvArthaH kamaThanI IcchA hatI ke bhayaMkara dhULa uDADavA dvArA prabhune emAM ja dATI devA. e dhULe AkAzamAM ghaNe UMce sudhInA bhAgo pUrI mAnAnAnAnAnAnAnA-nAnAnAnanananana+nanananana+nanananana kalyANamaMdira stotra 35 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIdhA. eTale ema kahevAya ke UMcA AkAza e dhULa vaDe bharAyA, paNa AvI bhayaMkara dhULa vaDe ApanI to chAyA-teja paNa na haNAI. UlaTuM e kamaTha karmarUpI dhULa vaDe prasAyo, e dravyadhULa ja karmadhULa banIne ene coMTI paDI. arthAt A kAma karavAthI ene puSkaLa karmabaMdha thayo. yadgarjadUrjitaghanaughamadabhrabhImaM / bhrazyattaDinmusalamAMsalaghoradhAram / daityena muktamatha dustaravAri dadhe / / tenaiva tasya jina ! dustaravArikRtyam // 32 // anvaya : jina ! daityena garjat-UrjitaghanaughaM adabhrabhImaM bhrazyattaDinmusalamAMsalaghoradhAraM yad dustaravAri muktaM, atha tena eva tasya dustaravArikRtyam dadhe // 32 // pazyiya : Urjita=te4vANu, vI4jIvANu adabhra=puSThaNa bhIma= bhayaM42 ghanaugha=qNono samUDa musala=bhuzaNa mAMsala=90, ghaTTa taravAri talavAra dustara huthI. tarI 14 te vAri=ueI. artha : jina ! daitya=kamaThAsura vaDe garjanA karatA tejavALA vAdaLonA samUhavALuM, atyaMta bhayaMkara nIkaLatI =bhraSTa thatI vIjaLIovALI muzaLanA jevI jADI bhayaMkara dhArAvALuM, mATe ja) duHkhethI tarI zakAya evuM je pANI choDAyuM te ja pANI vaDe tenuM bhUMDI taravAranuM kArya dhAraNa karAyuM. samAsa : (1) ghanAnAm oghaH iti ghanaughaH, UrjitazcAsau ghanaughazca iti UrjitaghanaughaH, garjan UrjitaghanaughaH yasya tat garjadUrjitaghanaughaM, tat (2) adabhraM yathA syAt tathA bhImaM iti adabhrabhImaM, tat (3) bhrazyantyaH taDitaH yasyAH sA bhrazyattaDit, musalavat mAMsalA iti musalamAMsalA, musalamAMsalA cAsau ghoradhArA ca iti musalamAMsalaghoradhArA / bhrazyattaDit musalamAMsalaghoradhArA yasya tat / (4) 36 kalyANamaMdira stotra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhena tIryate yat tat dustaraM / dustaraM ca tat vAri ca iti dustaravAri (5) duSTA cAsau taravArizca iti dustaravAriH, tasyAH kRtyaM iti dustaravArikRtyam / bhAvArtha : ahIM vAri=pANInA ja badhA vizeSaNo che. je pANI paDyuM e pANIne varasAvanArA vAdaLo garjanA karatA ane tejasvI hatA. e pANI atyaMta bhayaMkara hatuM. je pANI nIce paDyuM e pANInI dhArA ghora, muzaLa jevI jADI, vIjaLIone nAMkhanArI hatI. Ama A badhA vizeSaNo "hustaravAri padanA jANavA. sArAMza e ke A pANIthI prabhune kaMI na thayuM. paNa jema bIjAne mAravA mATe pakaDelI talavAra khoTI rIte pakaDavAmAM Ave to pakaDanArane ja mAranArI bane ema prabhune mAravA mATe pADelo varasAda e kamaThane ja bhayaMkara karmabaMdha karAvanAro banyo, eTale e pANIe kharAba talavAranuM kAma kareluM kahevAya. dhvastordhvakezavikRtAkRtimartyamuNDaprAlambabhRdbhayadavaktraviniryadagniH / pretavrajaH pratibhavantamapIrito yaH / - sozyAmavapratimavaM mavahetuH rUrUA anvaya : dhvasta-UrdhvakezavikRtAkRtimayamuNDaprAlambabhRtbhayadavaktraviniryat-agni: ya: pretavrajaH bhavantaM prati IritaH saH api mastha pratimavaM bhavaduHhetuH amavat rUrUA. paricaya : dhvasta=chUTAchavAyA (nIce laTakatA) kaa=UMcA maryakamanuSya muThThuM=khoparI prArba=mALA vinirva=nIkaLatuM pretadrana= bhUtono samUha vaivatra=mukha. artha: chUTA-chavAyA (ke nIce laTakatA) UMcA vALa vaDe vikRta AkRtivALo, mAnavonI khoparInI mALAne dhAraNa karanAro, bhayane kalyANamaMdira stotra 37 37 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanAra moDhAmAMthI nIkaLatI agnivALo je bhUtono samUha ApanA tarapha (e kamaTha vaDe) mokalAyo e samUha e kamaThane pratyeka bhavomAM saMsAranA duHkhonuM kAraNa banyo. ___samAsa : (1) UrdhvAzcAmI kezAzca iti UrdhvakezAH, dhvastAzcAmI UrdhvakezAzca iti dhvastordhvakezAH, taiH vikRtA AkRtiH yasya sa dhvastordhvakezavikRtAkRtiH / martyAnAM muMDAni iti martyamuMDAni, teSAM prAlambaH iti martya muMDaprAlambaH, taM bibhartIti martyamuMDaprAlambabhRt / (2) bhayaM dadAtIti bhayadaM / bhayadaM ca tat vaktraM ca iti bhayadavaktraM, tasmAt viniryan agniH yasya sa bhayadavaktraviniyaMdagniH / ___martyamuMDaprAlambabhRccAsau bhayadavaktraviniryadagnizceti, dhvasto rdhvakezavikRtAkRtizcAsau martya muMDaprAlaMbabhRdbhayadavaktraviniryadagniH ca iti (3) pretAnAM vrajaH iti pretavrajaH (4) bhavaM bhavaM prati iti pratibhavam (5) bhavasya duHkhAni iti bhavaduHkhAni, teSAM hetuH iti bhavaduHkhahetuH / bhAvArtha e pretasamUha prabhune to kaMI na karI zakyo paNa enA kAraNe kamaThe puSkaLa karma bAMdhyA. pariNAme aneka bhavomAM bhayaMkara du:khone pAmyo. eTale pretasamUha e kamaThane saMsAranA duHkhonuM kAraNa banela vAya. dhanyAsta eva bhuvanAdhipa ! ye trisandhyamArAdhayanti vidhivad vidhutAnyakRtyAH / bhaktyollasatpulakapakSmaladehadezAH / / pAdadvayaM tava vibho ! bhuvi janmabhAjaH // 34 // anvaya : bhuvanAdhipa ! vibho ! ta eva dhanyAH ye janmabhAjaH bhuvi vidhivat trisandhyaM vidhuta-anyakRtyAH bhaktyollasatpulakapakSmaladehadezAH tava pAdadvayaM ArAdhayanti // 34 // 38 kalyANamaMdira stotra Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyiya : janmabhAk=bhavya 71 pulaka-romAMya pakSmala vyApta. arthaH bhuvananA svAmI ! vibhu! te ja dhanya jIvo che ke je jIvo A bhUmi upara vidhipUrvaka savAra-bapora-sAMja traNa saMdhyAmAM bAkInA sarva kAryo choDIne bhaktithI ullAsa pAmatA romAMca vaDe vyApta zarIranA bhAgavALA (banIne) chatAM tamArA be caraNone ArAdhe che. samAsa : (1) bhuvanAnAM adhipaH iti bhuvanAdhipaH, tatsaMbodhane (2) janma bhajante iti janmabhAjaH / (3) vidhiM anatikramya iti vidhivat (4) trayANAM sandhyAnAM samAhAraH iti trisandhyam (5) anyAni ca tAni kRtyAni ca iti anyakRtyAni / vidhutAni anyakRtyAni yaH te vidhutAnyakRtyAH / (6) ullasantazcAmI pulakAzca iti ullasatpulakAH, taiH pakSmalA: dehadezAH yeSAM te ullasatpulakapakSmaladehadezAH / dehasya dezAH iti dehadezAH / (7) pAdayoH dvayaM iti pAdadvayam / bhAvArtha : je jIvo (1) roja traNa sabhyomAM prabhunA caraNonI ArAdhanA kare (2) vidhipUrvaka kare (3) bhaktithI romAMcita banIne kare (4) bAkInA koIpaNa kAma AvI paDe to paNa e badhA karatAM prabhubhaktine prAdhAnya Ape te dhanya che. asminnapArabhavavArinidhau munIza ! manye na me zravaNagocaratAM gato'si / ... AkarNite tu tava gotrapavitramantre / kiM vA vipadviSadharI savidhaM sameti // 35 // anvaya : munIza ! manye asmin apArabhavavArinidhau me zravaNagocaratAM na gataH asi, vA tava gotrapavitramantre AkaNite tu vipad'viSadharI savidhaM sameti kiM ? // 35 // pariyaya : zravaNa=11, saice te gocara=viSaya gotra nAma kalyANamaMdira stotra 36 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSadharI - nAga savidha = pAse gata = pAbhyo. artha : he munionA svAmI ! huM mAnuM chuM ke A pAra vinAnA saMsArarUpI samudramAM mArA kAnanA viSayapaNAne tuM pAmyo nathI. athavA to (jo tuM mArA kAnano viSaya banyo hota ane e rIte) tAruM nAma rUpI pavitra maMtra saMbhaLAye chate zuM vipattirUpI nAgaNa pAse Ave kharI ? (paNa mane to ghaNI vipattio Ave che. eTale huM anumAna karuM chuM ke meM kyAreya tAruM nAma sAMbhaLyuM nathI.) samAsa : (1) na vidyate pAraH yasya sa iti apAraH / bhavaH eva vArinidhiH iti bhavavArinidhiH / apArazcAsau bhavavArinidhizca iti apArabhavavArinidhiH, tasmin / vArINAM nidhiH iti vArinidhiH (2) zravaNasya gocaraH iti zravaNagocaraH, tasya bhAvaH zravaNagocaratA, tAm (3) pavitrazcAsau maMtrazca iti pavitramaMtraH / gotraM eva pavitramaMtra: iti gotrapavitramantraH tasmin (4) viSaM dharatIti viSadharI, vipad eva viSadharI iti vipadviSadharI / " bhAvArtha : kAna jenuM nAma sAMbhaLe e padArtha kAnano viSaya bane. kavi kahe che ke meM prabhunuM nAma sAMbhaLyuM ja nathI. arthAt prabhu mArA kAnano viSaya banyA nathI. kavi anumAna ja kare che ke prabhunA nAmanA zravaNanI e tAkAta che ke koI Apatti-vipatti na AvavA de paNa mAre to ghaNI vipattio che eTale mane lAge che ke 'meM prabhunuM nAma sAMbhaLyuM nathI.' janmAntare'pi tava pAdayugaM na deva ! manye mayA mahitamIhitadAnadakSam / teneha janmani munIza ! parAbhavAnAM / jAto niketanamahaM mathitAzayAnAm // 36 // anvaya : deva ! manye mayA janmAntare api IhitadAnadakSaM tava pAdayugaM na mahitaM tena munIza ! ahaM iha janmani mathita- AzayAnAM parAbhavAnAM niketanaM jAtaH // 36 // 111111111111111111111111~~**~~*~~**~**~**~~**~~**~~************** 40 ++++++++++++++++++++++++++ kalyANamaMdira stotra Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyiya : dakSa yatu2 iihit=427|yes. mahita=pUyela. mathita guMgavAyesa., patama pAyesa niketana sthAna,52 parAbhava= sayabhAna, ti2272, 52 / 45. arthaH deva ! huM mAnuM chuM ke mArA vaDe bIjA janmamAM paNa IcchAyelI vastuonuM dAna devAmAM catura evA tamArA be caraNo pUjAyA nathI. tethI ja he munIza ! huM A janmamAM mArA hRdayane guMgaLAvI nAMkhanArA evA parAbhavonuM-apamAnonuM sthAna banyo chuM. samAsa : (1) anyat janma iti janmAntaraM, tasmin (2) IhitAnAM dAnaM iti IhitadAnaM, tasmin dakSaM iti IhitadAnadakSam / (3) pAdayoH yugaM iti pAdayugaM, tat (4) mathitaH AzayaH yaiH te mathitAzayAH, teSAm / bhAvArthaH spaSTa che. meM ApanI pUjA karI nathI mATe ja puSkaLa parAbhavone pAmyo chuM, pAmI rahyo chuM. e parAbhavo paNa sAmAnya nathI paNa mArA hRdayanA cUrecUrA karI nAMkhe evA bhayaMkara che. nUnaM na mohatimirAvRtalocanena / pUrva vibho ! sakRdapi pravilokito'si / marmAvidho vidhurayanti hi mAmanAH / prodyatprabandhagatayaH kathamanyathaite // 37 // ... anvaya : vibho ! pUrvaM sakRt api mohatimirAvRtalocanena nUnaM na pravilokitaH asi / hi anyathA ete marmAvidhaH prodyatprabandhagatayaH anarthAH mAM kathaM vidhurayanti ? // 37 // pazyiya : sakRt=ovAra timira= 542 AvRta=yeda - prodyat-udhamapANI, zaktizANI prabandhagati=8isI gati vidhurayanti= duHNI 43 che. kalyANamaMdira stotra . 41 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : vibhu ! pUrvakALamAM ekavAra paNa moharUpI aMdhakAra vaDe DhaMkAyelA netravALA evA mArA vaDe kharekhara tuM jovAyelo nathI. jo AvuM na hota to to A marmasthAnane vIMdhI nAMkhanArA, udaya pAmatI lAMbI gativALA evA anartho kevI rIte mane duHkhI kare ? samAsa : (1) moda: va timimAM kRti motitamAM, tena AvRte locane yasya sa mohatimirAvRtalocana:, tena (2) marmANi Avidhyanti iti marmAvidhaH (3) na arthAH iti anarthA: ( 4 ) prodyantI prabandhagatiH yeSAM te iti prodyatprabandhagatayaH / bhAvArtha : huM bhUtakALamAM mohAMdhakArathI aMdha hato eTale meM kyAreya Apane joyA nathI. ane mATe ja A hRdayAdi mukhya bhAgone bhedI nAMkhanArA anartho mane duHkhI kare che. e anartho prabaMdhagativALA= lAMbA kALa sudhI cAlanArA che. arthAt emano rahevAno lAMbo kALa udaya pAmI rahyo che. (udaya pAmI rahyo che rahevAno lAMbo kALa jeono evA anartho). AkarNito'pi mahito'pi nirIkSito'pi / nUnaM na cetasi mayA vidhRto'si bhaktyA / jAto'smi tena janabAndhava ! duHkhapAtraM / yasmAtkriyAH pratiphalanti na bhAvazUnyAH // 38 // anvaya : janabAndhava ! mayA AkarNitaH api mahitaH api nirIkSitaH api nUnaM cetasi bhaktyA na vidhRtaH asi, tena duHkhapAtraM jAtaH asmi / yasmAt bhAvazUnyAH kriyAH na pratiphalanti // 38 // paricaya : vikRta=dhAraNa karAyela 7 pratitti=phaLa ApanArI banatI nathI. artha : he jananA bAMdhava ! mArA vaDe saMbhaLAyelA evA paNa, pUjAyelA evA paNa, jovAyelA evA paNa Apa kharekhara cittamAM bhakti +++++++++++++++++++++++++/////||/++++++++++++++++++++++ 42 kalyANamaMdira stotra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe dhAraNa karAyelA nathI. tethI ja huM duHkhonuM pAtra banelo chuM, kemake bhAvathI zUnya evI kriyAo phaLa ApanArI banatI nathI. | samAsaH (1) TuMkavAnAM pAtra rUti sukarNapAtram ! (2) mAna zUnyA: ti bhAvazUnyA: . bhAvArthaH 35-36-37 zlokamAM kavie kramazaH kahyuM ke meM prabhune sAMbhaLyA nathI, pUjyA nathI, joyA nathI. A zlokamAM kavi kahe che ke nA, nA, meM prabhune sAMbhaLyA paNa che, pUjyA paNa che ane joyA paNa che. chatAM huM duHkho pAmyo, vipattio pAmyo. enuM kAraNa meM bhaktithI prabhune hRdayamAM dhAraNa karyA nathI, kemake prabhunA nAmanuM zravaNa, prabhupUjana ke prabhudarzana rUpa kriyA bhAva vinAnI hoya to phaLa na ja Ape. ane mATe ja e badhuM karavA chatAM huM bhAva vinAno hovAthI mane phaLa na maLyuM. vaM nAtha ! suvijhanavatsana ! dezara ! kAsaNyapuNyavasate ! vazinAM vareNya ! bhaktyA nate mayi maheza ! dayAM vidhAya / duHkhAGkaroddalanatatparatAM vidhehi // 39 // anvaMya : nAtha ! duHkhijanavatsala ! he zaraNya ! kAruNyapuNyavasate ! vazinAM vareNya ! maheza ! bhaktyA nate mayi dayAM vidhAya duHkhAGkara-uddalanatatparatAM vidhehi // 39 // .. paricaya : zarabdha=zaraNa karavA yogya vArtha-karuNA vasati= raheThANa, sthAna vareSyaHzreSTha vazi=yogI 36na=vinAza,khaMDana. artha he nAtha! duHkhI lokonA vatsala! he zaraNya ! he karuNA ane puNyanA sthAna (bhaMDAra) ! he yogIomAM zreSTha ! he maheza ! bhakti vaDe namelA evA mArA upara dayA karIne duHkhorUpI aMkurAono vinAza karavAmAM tatparatAne utAvaLane) karo. kalyANamaMdira stotra 43 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAsa : (1) duHkhinazcAmI janAzca iti duHkhijanAH, teSu vatsalaH iti duHkhijanavatsalaH, tatsaMbodhane (2) kAruNyaM ca puNyaM ca iti kAruNyapuNye, tayoH vasatiH iti kAruNyapuNyavasatiH, tatsaMbodhane (3) duHkhAni eva aMkurAH iti duHkhAGkarAH, teSAM uddalanaM, tasmin tatparaH iti duHkhAGkaroddalanatatparaH, tasya bhAvaH iti duHkhAGkuroddalanatatparatA, tAm / bhAvArtha : spaSTa che. niHsaMkhyasArazaraNaM zaraNaM zaraNya- .. mAsAdya sAditaripu prathitAvadAtam / tvatpAdapaGkajamapi praNidhAnavanthyo / vadhyo'smi ced bhuvanapAvana ! hA hato'smi // 40 // anvaya : bhuvanapAvana ! ni:saMkhyasArazaraNaM zaraNaM zaraNyaM sAditaripu, prathita-avadAtam tvatpAdapaGkajaM api AsAdya cet praNidhAnavandhyaH asmi, hA vadhyaH hataH asmi // 40 // pazyiya : sAdita na yela. prathita=vistAra pAmela praNidhAna=d4 pAvana dhyAna, meyatA pAvana pavitra 42nAra nisaMkhya magarAta. martha : agati paNanA AdhArabhUta (anAthonA) 1295, 125 // laI zakavA mATe supAtra, zatruone khatama karI cUkelA, vistarelA tejavALA evA tamArA padakamaLane pAmIne paNa huM jo dhyAnathI rahita houM to kharekhara huM vadha karavA yogya chuM. he bhuvanane pavitra karanAra ! huM haNAyelo chuM. samAsa : (1) nirgatA saMkhyA yasmAt sa iti niHsaMkhyaH / niHsaMkhyazcAsau sArazca iti ni:saMkhyasAraH, tasya zaraNaM iti niHsaMkhyasArazaraNam (2) zaraNe sAdhu iti zaraNyaM, tat (3) sAditAH 44 kalyANamaMdira stotra Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ripavaH yena tat sAditaripu, tat (4) prathitaM avadAtaM yena tat prathitAvadAtam (5) tava pAdau iti tvatpAdau / tvatpAdau eva paGkajaM iti tvatpAdapaGkajam / (6) praNidhAnena vandhyaH iti praNidhAnavandhyaH / (7) bhuvanasya pAvanaH iti bhuvanapAvanaH, tatsaMbodhane / . bhAvArtha loko prabhunA zaraNe Ave che eTale prabhu zaraNya che. ane prabhu kharekhara evA ja che ke emanA zaraNe javuM hitakArI bane mATe 'zaraNya' cha. 3240 mevA 59 Doya mI. pAnA 229hoya 59 zaraNya zaraNa svIkAravA mATe pAtra na hoya. prabhu evA nathI. devendravandha ! viditAkhilavastusAra ! saMsAratAraka ! vibho ! bhuvanAdhinAtha ! trAyasva deva ! karuNAhRda ! mAM punIhi / sIdantamadya bhayadavyasanAmburAzeH // 41 // anvaya : devendravandha ! vidita-akhilavastusAra ! saMsAratAraka ! vibho ! bhuvanAdhinAtha ! karuNAhRda ! deva ! adya sIdantam mAM bhayadavyasana-amburAzeH trAyasva, punIhi // 41 // pazyiya : hRda=saro12 bhayada=maya mApanA2 vyasanApatti adya= i. artha : he devendro vaDe vaMdAyela ! tamAma vastuonA sArane nA2 ! saMsAranA tAra ! vibhu ! bhuvnon| mAdhinAtha (21.) ! karUNAnA sarovara! deva! hamaNAM sIdAtA=kheda pAmatA evA mane bhayane ApanArA duHkho-Apattio rUpI samudrathI rakSo (arthAt enAthI mArI 2642), bhane pavitra ro. samAsa : (1) devAnAM indrAH iti devendrAH, taiH vandyaH iti devendravandhaH, tatsaMbodhane (2) akhilAni ca tAni vastUni ca iti akhilavastUni, teSAM sAraH iti akhilavastusAraH / viditaH kalyANamaMdira stotra 45 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akhilavastusAraH yena sa viditAkhilavastusAraH, tatsaMbodhane (3) saMsArasya tArakaH iti saMsAratArakaH, tatsaMbodhane / (4) karuNAyAH hRdaH iti karuNAhRdaH, tatsaMbodhane (5) bhayaM dadatIti bhayadAni / bhayadAni ca tAni vyasanAni ca iti bhayadavyasanAni teSAM amburAziH iti bhayadavyasanAmburAziH, tasya / bhAvArtha : spaSTa che. yadyasti nAtha ! bhavadaGghrisaroruhANAM / bhakteH phalaM kimapi saMtatisaMcitAyAH / tanme tvadekazaraNasya zaraNya ! bhUyAH / svAmI tvameva bhuvane'tra bhavAntare'pi // 42 // anvaya : nAtha ! yadi bhavat aGghrisaroruhANAM saMtatisaMcitAyAH bhakteH kiM api phalaM asti tat zaraNya ! tvat-ekazaraNasya me atra bhuvane bhavAntare api tvam eva svAmI bhUyAH // 42 // paricaya : aGghri = paNa saroruha - 5bhaNa saMtati = 5252 // saMcita = legI DarAyesa bhUyAH = AzIrvAha jIbhe pu. je. vayana, artha 'thA'. artha : nAtha ! jo tArA caraNakamaLonI lAMbA kALanI paraMparA vaDe bhegI karAyelI evI bhaktinuM kaMI paNa phaLa che. to he zaraNya ! tuM ja eka mAtra zaraNa karavA yogya che evA mAro A bhuvanamAM ane AvatA bhavamAM paNa tuM ja svAmI thA. samAsa : (1) bhavataH aMtrI iti bhavadanI, bhavadI eva saroruhAH iti bhavadaGghrisaroruhAH teSAm (2) saMtatyA saMcitA iti saMtatisaMcitA tasyAH (3) tvameva ekaM zaraNaM yasya sa tvadekazaraNyaH, tasya (4) anyaH bhavaH iti bhavAntaraM, tasmin / 2 bhAvArtha : spaSTa che. kavi potAnI bhaktinA phaLarUpe bhavobhavamAM prabhunI prApti mAMge che. 46 " *~*~~**~*~**~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~111111111111111~~~~~**~*~**~*~**~**~**~~**~~~~~~~~~~~~~~ kalyANamaMdira stotra Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthaM samAhitadhiyo vidhivajjinendra ! sAndrollasatpulakakaJcakitAGgabhAgAH / tvadbimbanirmalamukhAmbujabaddhalakSyA / ye saMstavaM tava vibho ! racayanti bhavyAH // 43 // jananayanakumudacandra ! prabhAsvarAH svargasaMpado bhuktvA / te vigalitamalanicayA acirAnmokSaM prapadyante // 44 // anvaya : jinendra ! vibho ! jananayanakumudacandra ! ye itthaM samAhitadhiyaH sAndrollasat-pulakakaMcukita-aMgabhAgAH tvabimbanirmalamukhAmbujabaddhalakSyAH bhavyAH tava saMstavaM vidhivat racayanti te vigalitamalanicayAH prabhAsvarAH svargasaMpadaH bhuktvA acirAt mokSaM prapadyante // 43-44 // pazyiya : samAhita= 1 janedI aGga zarIra sAndra=0ld pulaka=3vaTI kaMcukita romAMyita thayela. kumuda-yandraviAsI bhaNa nicaya samUDa. artha: he jinendra ! vibhu ! A pramANe ekAgra banelI buddhivALA, gADha rIte ullAsa pAmatA (UbhA thatA) rUMvADAothI romAMcita banelA zarIranA bhAgovALA, tamArA bibanA nirmaLa mukharUpI kamaLa upara baMdhAyelA lakSyavALA je bhavya jIvo tamArA stavanane vidhipUrvaka race che. ..soonA netro 35ii yandraviAsI bhane mATe yandra samAna ! gaLI gayelA che melanA samUha jenA evA te jIvo dedIpyamAna evI - varganI saMpattione bhogavIne jhaDapathI mokSane prApta kare che. ... samAsa : (1) samAhitA dhIH yeSAM te samAhitadhiyaH / (2) sAndraM yathA syAt tathA ullasantaH iti sAndrollasantaH / sAndrollasantazcAmI pulakAzca iti sAndrollasatpulakAH, taiH kaMcukitAH aGgabhAgAH yeSAM te kalyANamaMdira stotra 47 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAndrollasatpulakakaMcukitAGgabhAgAH / aGgasya bhAgAH iti aGgabhAgAH / (3) janAnAM nayanAni iti jananayanAni / tAni eva kumudAni iti jananayanakumudAni, teSu candraH iva iti jananayanakumudacandraH, tatsaMbodhane (4) svI saMpadA rUti saMpA , tA: / bhAvArtha spaSTa che. je bhavyo prabhunA mukhakamaLane ja joyA kare te jIvo mukhakamaLa upara bAMdhelA lakSyavALA kahevAya. A zlokano artha adhuro che. jeo AvA che teone zuM phaLa maLe? te chellA zlokamAM kaheze. 44mA zlokano artha spaSTa che. 43mA zlokamAM batAvelA jIvo A zlokamAM batAvela phaLane pAme che. 48 kalyANamaMdira stotra Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00000 - yogI ane bhogI saune khUba upayogI pU. pAda pa. pravarazrI candrazekhara vijayajI ma. sAhebanA pustako gharagharamAM vasAvo zubha prasaMge bheTa Apo ApazrI prakhara vaktA banavA mAMgo cho? ApazrI yazasvI vyAkhyAnakAra banavA mAMgo cho? 0 ApazrI saphaLa zibirakAra banavA mAgo cho? 0 ApanA gharamAM sAsu-vahunA jhaghaDA cAle che? * ApanA dIkarA ApanuM kahyuM mAne che kharA? ApanAM gharamAM svarga utAravuM che kharuM? 0 Apa tattvajJAnanAM rasika cho kharA? ApazrI rAjakAraNanI AMTIghUMTI jANavA mAMgo cho kharA? : bhAratanuM bhAvi Apa jANavA mAMgo cho? * saMsAranI asAratA Ape jANavI che? * saMsAra choDavAnI Apane IcchA che? 0 Apane sAcA sAdhu banavuM che? oooooooo 0000 000000 to, jarUrathI Aje ja pUjyazrInA pustako ApanAM gharamAM vasAvI lo. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje ja joDAI jAo... Aje ja bekArInI ciMtAmAMthI lAkho DigrIdhArI beDAronI sAme jaina yuvAnone 100% nokarInI gereMTI ApatI mukta thAo, AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI saMskRta pAThazALA preraNAdAtA-pU.pAda paM. pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. tathA pU. mahAnaMdAzrIjI ma.sA. saujanya : sva. subhadrAbena kAMtilAla pratApasI. saMyojaka : munizrI jitarakSitavijayajI saMskRta pAThazALA(sAbaramatI pAse)nI A che keTalIka vizeSatAo haMmeza vidvAna gurubhagavaMtono satsaMga vidvAna paMDito ane sAdhubhagavaMto dvArA paMcapratikramaNa, navasmaraNa, prakaraNa, bhASya, karmagraMtha, saMskRta, prAkRtabuka, vyAkaraNa, nyAyadarzana vagereno abhyAsa mAsika viziSTa spardhAo tathA abhyAsa upara AkarSaka puraskAro (skolarazIpa) kampyUTara klAsIsa aMgrejI, nAmuM, vividha spardhAo, pUjano, sAMskRtika kAryakramo vagere zikhavADAze, 7 7 kSetronI vyavasthA 7 rahevA-jamavAnuM saMpUrNa phrI. pAThazALAno zikSaka badhA kSetramAM hoziyAra banAvIne saMghano sAro kAryakara banaze. khUba ja maryAdita saMkhyAmAM praveza ApavAno che. : phorma meLavavAnuM sthaLa : tapovana saMskArapITha mu. amiyApura, po. : sughaDa, tA.ji. gAMdhInagara - 382424. akhila bhAratIya saMskRti rakSakadaLa 2777, nizA poLa, rIlipha roDa, amadAvAda. phonaH 5356033, 5355823 : pAThazALAnuM sthaLa : tapovana saMskArapITha mu. amiyApura, po. : sughaDa, tA.ji. gAMdhInagara - 382 424. phona : (079) 3276273, 3276341 mobAIla : 9426060093 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ucca saMskAra sAthe ucca zikSaNanA sopAna sara karavAnA lakSane varelA tapovanamAM bhaNatA bALako ) atithione namonamaH kare che. ..roja navakArazI kare che. ..roja aSTaprakArI jinapUjA kare che. ... roja rAtribhojanano tyAga kare che. ...roja guruvaMdana kare che. ..roja navI navI vArtAo sAMbhaLe che. ..roja kumArapALa rAjAnI Arati utAre che. ...roja navI navI vaMdanAo gAya che. ..roja navA stavananA rAga zIkhe che. ...komyuTara zIkhe che ...karATe zIkhe che... ...skeTIMga zIkhe che ...yogAsana zIkhe che.. ...saMgItakaLA zIkhe che... nRtyakaLA zIkhe che... ...lalItakaLA zIkhe che ...citrakaLA zIkhe che... ...vakatRtvakaLA zIkhe che ...abhinayakaLA zIkhe che... ..aMgrejImAM Speech ApatAM paNa zIkhe che.. mAtApitAnA sevaka bane che. prabhunA bhakta bane che. garIbonA belI bane che. prANIonA mitra bane che. zaktimAna banavA sAthe guNavAna bane che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArA vahAlA bALakone chevaTe traNa varSa mATe to tapovanamAM mUko ja dara jUna mAsathI zarU thatuM satra cAre bAju vikRtinA vAyarA vIMjhAI rahyA che. khUba ja nAnI-dasathI cauda varSanI vayathI ja bALakomAM kharAba saMskAro paDavA lAgyA che. gaMdu kahevAya te badhuM temanA jIvamAM pesavA lAgyuM che. samAja tarapha sUkSma najara karatAM A ati kaDavuM darzana koI paNa saMskRti premIne thaze ane te tIkhI cIsa pADI deze. saMsArarasI jIvonI vahAlAmAM vahAlI cIja temanA saMtAno gaNAya. jo temanuM ja jIvana gulAba khIlyuM na khIlyuM tyAM ja karamAvA lAge; temAM doSonA kIDA paDavA lAge ane ekAeka karamAI jAya to e mAbApoe kayAM javuM? kayAM rovuM? zuM ApaghAta karI nAMkhavo? potAnA gharamAM ke game tevA borDiMga vageremAM rAkhIne bALakone zikSaNa ApI zakAze, paraMtu saMskAro to nahi ja ApI zakAya. gharamAM mAbApo ja TI.vI. vagerethI samayanI barabAdI karatAM cakkaromAM jo phasAyA hoya ane borDigonA saMcAlakone ja bALa-saMskaraNa mATenI koI gaMbhIratA na hoya to saMskAra tyAM zI rIte maLaze? tapovanamAM dhArmika ane vyavahArika banne prakAranuM zikSaNa che. ezikSaNa paNa uMcI gaNuvattAvALuM che; paraMtu tenI sAthosAtha ahIM bALakonA jIvanabAgamAM susaMskAronA choDonuM vAvetara karavAnuM kArya mukhyapaNe najaramAM rakhAya che. mokSalakSa ane sadAcArapakSa e tapovananuM mukhya tatva che. pratyeka bALakane zArIrika, zaikSaNika, sAmAjika vagere rIte suvyavasthita karavAnI sAthe tene mAnasika ane AdhyAtmika rIte atyanta suMdara banAvavAnuM sauthI pradhAna lakSa che. te vaDIlono ne devagurUno bhakata bane; sahuno mitra bane, jAtano pavitra bane...ane e badhuM banIne e zUravIra bane; jethI rASTrarakSA, saMskRtirakSA ane dharmarakSAno e sabaLa yoddho bane. e ja A tapovanuM ekamAtra lakSa che. enAmAM dhArmikatA, mAnavatA ane rASTrIyatA (rASTradAjha) jo lAvI na zakAya to tapovanane nIcuM jovAnuM thAya evuM tenA tamAma Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryakara-gaNanuM maMtavya che. jo A badhI vicAraNAmAM e enA AdhAre goThavAyelA tapovananA mALa khAmAM mA bApone rasa paDato hoya to temanAM bALakone vikRtionA jhaMjhAvAtamAMthI ugArI levA mATe tapovanamAM (dhoraNa pAMcathI bAra) kamase kama traNa varSa mATe to mUkavAM ja joIe. bALaka to nAdAna che. enA bhAvInA bhavya ghaDataranA A kAmamAM ene kayAMka agavaDatA paDe; enI ghareluM svacchaMdatAne ahIM poSaNa na maLe tethI tapovanamAM dAkhala thavAmAM arUci batAve to kaThaNa kALajAnA banIne paNa mAbApoe bALakone samagra jIvavanA hitamAM te traNa varSanuM saMskaraNa tapovanamAM apAvavAno nirNaya karavo ja joIe. * yAda rAkho ka lADamAM ke lAgaNImAM mAbApo taNAze to bALakonA jIvanane AraMbhamAM evuM moTuM nukasAna thaI jaze je jIvanabharamAM bharapAI thaze nahi; jenAthI AkhuM kuTuMba 'trAhimAm' pokArI jaze. nA.... have zA mATe krizrcayAniTIno ja pracAra karavAnI nemavALI konvenTa skUlamAM ApaNAM bALako jAya ? dho. 4 sudhI konvenTamAM bhaNanArA bALakone tapovanamAM jarUra mUkI zakAze. have to mAtra tapovana e ja ApaNAM saMtAnono taraNopAya. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU paM. pravartI candrazekharavijayajI ma.sAhebanI preraNAne jhIlIne have... deza videzamAM parvAdhirAja paryuSaNanI ArAdhanA karAvavA mATe yuvAnonI sAthe tapovanIo susajja jaina saMghanA agraNI mAnanIya TrasTIvaryo! ApanA gAma ke nagaramAM jo pavadhirAja paryuSaNaparvanI ArAdhanA karAvavA mATe pUjya sAdhu-sAdhavajI bhagavaMto padhArI zakyA na hoya to te mATe amArA yuvAno tathA tapovanI bALakone dara varSe jarUrathI bolAvaje. A yuvAno tathA tapovanIo ApanA jaina saMghamAM (1) aAlikA tathA kalpasUtranI pratanuM suMdara vAMcana karaze.' (2) rAtre paramAtmabhaktimAM badhAne rasataraboLa karI deze. (3) banne TAImanA pratikramaNa vidhi-zuddhipUrvaka karAvaze. (4) zrIsaMghanA ullAsa pramANe rasaprada vividha pravRttio karAvaze. je ApanA saMghamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto padhArI zakyA na hoya to ja nIcenA saranAmethI phorma maMgAvIne bharIne amane mokalI Apo. nama sUcana || phorma bharIne mokalavAnuM saranAmuM | paryuSaNa vibhAga saMcAlaka zrI ArAdhanA karAvavA zrIyuta lalitabhAI dhAmI / rAjubhAI AvanArane gADIbhADuM vagere c/o. tapovana saMskArapITha zrI saMghe bahumAnarUpe mu amIyApura, posTaH sughaDa gAMdhInagara - 382424. ApavAnuM raheze. phonaH 079-3ra79ra03 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnavIro ! bIjA tapovanamAM ApanuM moTuM audArya dAkhavo. rUA. eka lAkhanuM dAna ApIne tapovananA pravezadvAranI sAme UbhA thanArA virATa-mArabala upara jIvanadAtA tarIke ApanuM nAma lakhAvo. ApanuM dAna kalama 80-jI mujaba karamukta raheze. jIvana jAgRti TrasTa e nAmathI Apano ceka ke DrAphaTa nIcenA saranAme mokalo. jI.pra. saMskRti bhavana, 2777, nizA poLa, jhaverIvADa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. phona : 25355823, 25356033 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'abhyAsa karanArA saMyamIo mATe 'khAsa upayogI amArA navA prakAzano saMskRtanI be buka, sakalArvata, bhaktAmara e kAvyo ryA bAda kAvya tarIke bhaNavA mATe ati upayogI ane saMskRta bhASA, zloko vigere upara prabhutva meLavavA mATe jarUrI evA nIcenA kAvyo saMyamIoe bhaNavA joIe. enI vistRta mAhitI e pustakonI prastAvanAmAM ame ApelI che. (1) kalyANamaMdira (zreSTha kavi siksenadivAkarasUriviracita) (2) raghuvaMza (mahAkavi kAlidAsa kRta sarga - 1, 2) (3) kirAtAjuMnIcam (kavi bhAravikRta sarga - 1, 2) (4) zizupAlavadha (kavi mAgha ta sarga - 1, 2) (5) naiSadhIyacaritam (kavi harSa kRta sarga - 1, 2) (6) kAdambarI (kavi bANabhaTTa kRta-thoDoka bhAga) upara mujabanA ajaina kAvyo paNa saMskRtavAMcana, zloka vigeremAM pakkaDa meLavavA mATe khUba upayogI che. saraLa bhASAmAM lakhAyelA A kAvyo vidyArthI ane adhyApaka be ya ne upakAraka banaze evI amArI samaja che. noMdha :- "sunamavealdhyALi' e nAme sakalArvata ane bhaktAmara kAvya prakAzita thaI cUkyA che. vidyArthIoe e pustako pramANe e be kAvyo bhaNavA. (1) vyApti paMcaka-mAthurI (gujarAtI, saMrakta saraLa TIkA sahita) | (2) siddhAntalakSaNa-jAgadIzI (gujarAtI, saMskRta saraLa TIkA sahita) madhyama kSayopazamavALA ane nyAyAdinA abhyAsamAM rucivALA saMyamIone muktAvali sudhIno abhyAsa karyA bAda A be granthono abhyAsa khUba upayogI nIvaDaze. e vAta e pustakanI prastAvanAmAM ame vistArathI jaNAvI che. muktAvali" upara pUjyapAda AcAryadeva zrI abhayazekharasUrIzvarajI ma. sAhebanuM vivecanavALuM purataka khUba ja upayogI che. - | dIkSAjIvananA prAraMbhathI 10-15-20 varSa sudhImAM saMyamIoe abhyAsakSetre zI rIte AgaLa va ? vigerenI vistRta mAhitI ApatI eka nAna || chIe. vartamAna dravya, kSetra, kALAdine A lo che. - TUMka samaya' / ho, one A pustakonI jarUra hoya te prAya : A badhA prakAzano bahAra paDI jaze evI amArI