Book Title: Jainacharya Pratibodhit Gotra evam Jatiyan
Author(s): Agarchand Nahta, Bhanvarlal Nahta
Publisher: Jinharisagarsuri Gyan Bhandar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004163/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinadattakuzalasUri gurubhyo namaH jainAcArya pratibodhita gotra evaM jAtiyA~ :: dravya sahAyaka :: zrImAn jeThamalajI kI smRti meM zrImAna jugarAjajI kIsanalAlajI bhaNasAlI malakApura :: prakAzaka : zrI jinaharisAgarasUri jJAna bhaMDAra nihari vihAra pAla tANA 364270 * Jain Ed.saM. 2035 kArtika pUrNimA ] mUlya : 1-00 Private Use Only [vIra saMvata 2505 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA jaina paramparA ke anusAra vartamAna avasarpiNI kAla ke tIsare Are meM yugalA dharma nivAraNa karane vAle bhAratIya sabhyatA ke Adya prAdurbhAvak prathama tIrthakara bhagavAna RSabhadeva hue / kahA jAtA hai ki jaba ve bAlyAvasthA meM the, indra unake pAsa ikSu-Ikha lekara AyA to RSabha ne bar3I utsukatA se sAmane jAkara usa ikSu daNDako pakar3a liyA, jisase indra ne mana meM socA ki inheM ikSu khAne kI vizeSa ruci hai, isa bAta ko lekara Age calakara ikSvAku vaMza kI sthApanA huii| bhAratIya vaMza paramparA meM yaha sarvaprathama vaMza kA abhidhAna huA / itaH pUrva yugaliyoM kI paramparA thii| parivAra atyanta sImita thA ataH vyakti ko jAti, kula, vaMza, gotra se pahicAnanA Avazyaka nahIM thA / bhagavAna RSabhadeva jaba rAjA bane aura naI rAjya vyavasthA kAyama kI taba ugra, bhoga ora rAjanya nAmaka tIna kula sthApita kie / kramazaH parivAroM evaM janasaMkhyA kA vikAsa bar3hatA gayA to varNajAti-kula-vaMza, gotra ke anekoM nAma prasiddhi meM A ge| vaidika samAja meM brAhmaNa, kSatriya, vaizya evaM zudra ina cAra varNoM kI vyavasthA brahmA ne kI, aisI prasiddhi hai| aneka prasiddha RSi-maharSiyoM ke nAmoM se bahuta se gotra aura unakI zAkhAeM prakAza meM aaii| 'jainAgama sthAnAGga For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra' meM pramukha sAta gotroM aura pratyeka gotra kI sAta-sAta zAkhAoM arthAt 49 zAkhAoM ke nAma milate haiM / 'kalpasUtra' kI sthavirAvalI Adi se bhI spaSTa hai ki tIrthaMkaroM gaNadharoM, AcAryoMke gotroMke jo nAma milate haiM, ve inhIM ke antarmukta haiN| bhagavAna RSabha aura mahAvIra ko kAzyapa gotrIya batalAyA hai aura prathama gaNadhara indrabhUti kA gotragautama hai| isase (AcAryoM ke ) gotroM kA mahatva 'kalpasUtra' kI sthavirAvalI arthAt vIra nirvANa saM0 980 taka to barAbara calatA rahA aura purAne gotra hI prasiddha the asA siddha hotA hai| / / ___ zvetAmbara samAja kI zrImAla aura osavAla jAtiyoM kI sthApanA bahuta prAcIna samaya meM huI, kahA jAtA hai 'upakeza gaccha prabandha Adi baudahavIM zatI kI racanAoM meM ullekha hai ki vIra nirvANa saMvata 7, meM pArzvanAtha saMtAnIya ratnaprabhasUri hue, jinhoMne osiyA~ meM jainetara rAjA, maMtrI va janatA ko pratibodhita kara jaina banAe / osiyA~ nagara ke nAma se unakA 'osavAla' vaMza prasiddha huA / saMskRta meM osiyA kA nAma upakezanagara milatA hai ataH zilAlekhAdi meM osa vaMza kA nAma 'upakeza vaMza' bhI pAyA jAtA hai| isase pahale rAjasthAna ke prAcIna zrImAlanagara meM svayaMprabhasUri ne jo jaina banAye the, ve zrImAla vaMza yA jAti ke nAma se prasiddha hue| zrImAlanagara ke hI eka rAjakumAra ne apane pitA se ruSTa ho kara osiyA~nagara vasAyA thA / zrImAlanagara ke pUrvI darabAje kI ora vasane vAle 'prAgvATa' yA 'poravAI' kahalAe / aitihAsika dRSTi se 'upakeza gaccha prabandha' meM jo zrImAla osavAla vaMza sthApanA kA samaya diyA hai, vaha saMbhava For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 nahIM lagatA / rAjasthAna meM jainadharma kA pracAra sAtavIMAThavIM zatAbdI se hI jyAdA huA hai / AcArya haribhadra kA samaya bhI AThavIM zatAbdI kA hai / kuvalayamAlA kI prazasti meM graMtha karttA udyotanasUri ne jo guru paramparA dI hai, usake anusAra bhI maru- gUrjarA dharA meM jainamandiroM kA vizeSa rUpa se nirmANa sAtavI-AThavI zatAbdI se hone lagA thA / vasantagaDha kI saMvatollekha vAlI prAcIna jaina dhAtu pratimAe~ bhI AThavI zatAbdI kI haiM / v kulaguruoM aura bhAToM va bhojakoM ne osa vaMza kI sthApanA kA samaya vIye - bAIse ( 222 ) batalAyA hai. vaha bhI kalpita hI hai / vAstavameM autihAsika dRSTi se zrImAla, osavAla, poravAr3a Adi jaina jAtiyoM kI sthApanA sAtavI-AThavIM zatI meM honA saMbhava hai / samaya samaya para aneka jainAcAryoM ne jainetaroM ko pratibodha dekara bahuta se gotroM kI sthApanA kI anuzruti ke anusAra osavAla jAti ke hI Age calakara 1444 gotra ho gaI the / - gyArahavIM zatAbdI meM caityavAsa - (zithilAcAra) kA prabala virodha karanevAle vidhimArgapravarttaka AcArya varddhamAnasUri aura unake ziSya jinezvasUri hue, jinhoMne saM0 1070 ke lagabhaga pATaNa ke rAjA durlabharAja kI sabhA meM caityavAsiyoM se zAstrArtha karake suvihita mArga' kI pratiSThA kI thI / ve kaThora muni AcAra ko pAlana karane vAle 'khare' arthAt sacce sAdhu the / ataH unakI paramparA 'kharatara gaccha' ke nAma se prasiddha huI / jinezvarasUrijI ke paTTadhara 'saMvega raMgazAlA' ke racayitA jinacaMdrasUri evaM unake gurubhrAtA navAGgaTIkAkAra zrI abhayadevasUri hue | * For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devabhadrasUri ne unake pada para saM0.1167 meM mahAn vidvAna zrI jinavallabhasUri* ko sthApita kiyaa| thoDe samaya bAda hI unakA svargavAsa ho gayA, ataH unake paTTa para zrIdeva. bhadrasUrijI ne hI saM0 1969 meM zrI jinadattasUrijI ko sthApita kiyA, jo ki 'baDe dAdAjI' ke nAma se prasiddha haiM / saM0 1211 ajamera meM unakA svargavAsa huaa| unake paTTadhara maNidhArI zrIjinacaMdrasUrijI hue, jo saM0 1223 meM dillI meM svargavAsI hue| maharolI meM Aja bhI unakA camatkArI stUpa maMdira pUjyamAna hai / inake paTTadhara 36 vAdavijetA jinapatisUrijI hue, saM0 1278 meM unakA svargavAsa huaa| Apake paTTadhara nemIcaMdra bhaNDArI ke suputra jinezvarasUri pratiSThita hue, jinakA svargavAsa saM0 1331 meM huaa| isI paramparA meM pragaTa prabhAvI zrI jinakuzalasUrijI hue / jo 'choTe dAdAjI' kahalAte haiM / jinakA janma saM0 ___* zrI jinadattasUrijI ne savAlakSa yA eka lAkha tIsa hajAra jaina banAye yaha to prasiddha hI hai para zrI jinavallabhasUrIjI ne bhI eka lAkha jaina banAye yaha Age pRSTha meM likhA milatA hai :-'savAlAkha kharatara jaM0 yu0 bha0 jagaguru pUjya zrIpUjya zrIjinadattasUrijI kIdhA / ane eka lAkha ghara kharatara jaM0 yu0 pUjya guru jinavallabhasUriye gure kIdhA / isI guru celAM rI Asati' / zrI jinakuzalasUrijI ke pacAsa hajAra jaina banAne kI prasiddhi hai| .. ' vAgar3a deza, jo hAMsI-hisAra ke Asa pAsa pradeza kA bhI prAcIna nAma rahA hai, vahAM zrAvakokoM pratibodha dene ke lie jinavallabhasUrijIne 'dvAdaza kulaka' nirmANa kara bheje the / paTTAvaliyoM meM likhA hai ki dasa hajAra bAgar3iyoM ko jinavallabhasUrijI ne pratibodha diyA thA / For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1337, dIkSA 1347, AcAryapada 1377 aura svargavAsa saM0 1389 meM derAvara meM huA / unake guru kalikAla kevalI zrI jinacaMdrasUri ne bhI acchI zAsana prabhAvanA kii| zrI jinakuzalasUrijI ke samaya meM hI laghukharatara zAkhA meM zrI jinaprabhasUrijI+ hue jinhoMne mahamada tugalaka bAdazAha ko bahuta prabhAvita kiyA thA / isI paramparA meM pandrahavIM satI meM zrI jinabhadrasUri hue, jinhoMne jaisalamera Adi sAta sthAnoM meM jJAnabhaNDAra sthApita kie / solahavIM zatAbdI meM jinahaMsa sUrijI hue, jinhoMne sikadara bAdazAha ko camatkAra dikhAyA thA / bIkAnera meM unhoMne AcArAMgasUtra kI dIpikA TIkA saM0 1573 meM bnaayii| unake paTTadhara zrI jinamANikyasUri ke paTTapara akabara pratibodhaka zrI jinacaMdrasUri hue, jo ki 'cauthe dAdAjI' ke nAmase prasiddha haiM / kharatara gaccha kA itihAsa bar3A ujvala rahA hai| isa gaccha ke aneka AcAryo, vidvAnoM, zrAvakoM ne jaina zAsana kI mahAn sevAeM kI hai| uparyukta AcArya paramparA kI vizeSa jAnakArI ke lie 'kharatara gaccha itihAsa __+ jinaprabhasUri laghu kharatara zAkhA meM hue / unakI zAkhA kI vistRta paTTAvalI prApta nahIM hai ataH zrI jinaprabhasUrijI ne kisa jAti va gotroM ko pratibodhita kiyA usakA vizeSa vRtAnta nahIM milatA / parantu jAMgala-rAjasthAna ke khaMDelavAla gotrIya zivabhakta jo guDa khAMDa kA vyApAra karate the aura madirA kA vyApAra karane lage, unheM pratibodha dekara saM0 1344 meM jaina banAyA / 'khaMDelapure nayare terarasa cauttAre jaMgalayA sivabhattA TaviyA jiNasAsaNe dhamme // ' For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga 1, maNidhArI aSTama zatAbdI graMtha aura yugapradhAna zrI jinadattasUri, maNidhArI zrIjinacaMdra sUri, dAdA zrI jinakuzalasUri aura yugapradhAna zrI jinacaMdrasUri nAmaka cAroM dAdAsAhaba ke hamAre likhita jIvanacaritra dRSTavya haiM / 'maNidhArI aSTamazatAbdI graMNa' meM prakAzita kharatara gaccha ke sAhitya kI sUcI bhI bahuta hI mahatvapUrNa hai| AcArya zrIvarddhamAnasUrijI se lekara akabara pratibodhaka zrI jinacandrasUrijI taka ke AcAryoM ne lAkhoM ajainoM ko jaina dharma kA pratibodha diyaa| osavAla vaMzake aneka gotra inhIM mahAn AcAryoM ke sthApita haiN| mahattayANa jAti kI prasiddhi zrI jinacaMdrasUrijI se vizeSa rUpa meM huii| isa jAti ke bhI 84 gotra batalAye jAte haiN| zrImAla jAti ke 135 gotroM meM 79 gotra kharatara gaccha ke AcAryoM ke pratibodhita batalAye gae haiM / poravAr3a jAti ke paMcAyaNecA gotra vAle bhI kharatara gacchAnuyAyI the| Age prakAzita kI jAne vAlI kharatara gacchIya gotroM kI sUcI meM osavAla vaMza ke 84, zrImAla ke 79 poravAr3a aura mahatiyANa ke kula 166 gotroM kI saMkhyA dI hai| __ kharatara gaccha ke kaI AcAryoM kA saMkSipta vivaraNa Upara diyA gayA hai, usakA uddezya yaha hai ki Age jo kharatara gaccha ke AcAryoM dvArA pratibodhita jaina jAtiyoM va gotroM kA jo vivaraNa diyA jA rahA hai, usameM una AcAryoM ke nAma haiM / ataH pAThakoM ko ve kisake ziSyapaTTadhara the aura kaba hue ? yaha jAnakArI mila sake / hamAre vaktavya ke bAda jo gotroM kI sUcI Adi dI gaI hai vaha hastalikhita pratiyoM meM jisa rUpa meM milI, For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usI rUpa meM usakI nakala karake dI gaI hai / usameM yaha likhA huA hai ki 166 gotroM kI jUnI vArttA jesalamera ke prAcIna vahiyAvaTa ke AdhAra se likhI gaI hai / vaha jesalamera kI mUla pratimila jAtI to bahuta hI acchA hotA / abhI hamAre saMgraha meM isa sambandha meM eka patra aura milA hai, usameM "khyAta jhUne daphatara sUM utArI che savAI jayapura meM" likhA hai, vaha prAcIna daphtara bahI kaba kI likhI huI aura kahA~ para hai, patA lagAnA Avazyaka hai / zrImAla aura osavAla gotra sUcI ke bAda pIpAr3A gotra se lekara gelar3A gotra taka kA vivaraNa svargIya upAdhyAya labdhimuni jI racita saMskRta kharatara gaccha vRhadgurvAvalI ke hindI - sAra rUpa meM likhA gayA hai / isa gurvAvalI meM barddhamAnasUrijI se lekara jinahaMsasUrijI taka ke AcAryoM kI jIvaniyoM meM una AcAryoM ne, jina jina gotroM kI sthApanA kI, usakA AcArya vAra vivaraNa diyA huA hai / ataH hamAre ina gotroM ke pratibodha vivaraNa kA AdhAra labdhimunijI kI ukta gurvAvalI ko hI samajhanA cAhie / pR0 33 meM balAhiyoM kI utpatti kA saMvat 1641 diyA hai para usameM pratibodhaka AcArya kA nAma nahIM likhA hai phira bhI saMvat ko dhyAna meM rakhate hue, akabara pratibodhaka jinacandrasUrijI ke samayakA vaha prasaMga nizcita hotA hai / ina yu0 jinacaMdrasUrijI ke pazcAt naI gotra sthApanA kA koI vivaraNa nahIM milatA / mahantayANa jAti ke sambandhameM hama 'maNidhArI jinacaMdrasUri' graMtha meM adhika jAnakArI prakAzita kara cuke haiN| ataH isa sambandha meM hamAre ukta graMtha ke naye saMskaraNa For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke pR0 36 se 46 draSTavya hai| chAjahar3a kA jo vivaraNa chapA hai usake saMbandha meM hamAre 'dAdA zrIjinakuzalasUri' granthakA prathama pariziSTa draSTavya hai / usake anta meM uddharaNa ke kharatara gacchIya hone kA saMvat 1245 diyA hai jisakI gAthA isa prakAra hai : "vArasae paNayAle, vikrama saMvaccharAu vaikkate / uddharaNa ker3a pamuhA, chAjahar3A kharatarA jAyA // 1 // " chAjer3a gotrake sambandha meM begar3a gacchIya jina samudrasUrijIne apane ai kAvyameM jo vivaraNa diyA hai usake padya Age pariziSTa nambara 3 meM die jA rahe haiN| mahattiyANa jAtike 15 gotroM kA vivaraNa eka guTake meM pIche se milA, usakI bhI nakala Age pariziSTa naM. 1 meM dI jA rahI hai| hamAre saMgraha meM jo eka patra kharatara gaccha ke gotroM sambandhI pIche se aura milA hai, usakI nakala bhI pariziSTa naM. 2 meM dI jA rahI hai| Age diye jAnevAle gotroM sambandhI vivaraNa meM dotIna jagaha saMvat adhUre aura galata chape haiN| jaise - pR0 33 meM DosI gotra ke vivaraNa meM saM0 1147 chapA hai vaha saM0 1174 honA cAhie / pR0 41 meM 11 chapA hai Age ke aMka chUTa gae haiM, ve 1169 se 99 ke bIca ke hone cAhie / pR0 43 meM saM0 11-5 chapA hai vahA~ bIca kA aMka truTita hai, ve 1175-85 yA 65 meM se koI bhI ho sakatA hai| pR0 44 meM boraDa gotra kA saMvat 1115 chapA haiM para jinadattasUrijIke samaya ko dekhate hue vaha bhI 1175-85 yA 65 ho sakatA hai / aitihAsika dRSTi se For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aura bhI kucha asaMgatiyA~ ho sakatI hai kyoMki uparyukta vivaraNa, ghaTanA se kAphI bAda ke likhe hue milate hai ataH sunI-sunAI huI maukhika bAtoM meM aMtara paDanA bar3I bAta nahIM hai| hamane to jo aura jaisA bhI prAcIna pratiyoM va labdhimunijI ke paTTAvalI meM dekhA, usI ko yahA~ de diyA hai / prAcIna sAmagrI milane para adhika prAmANika tathya prApta ho sakate haiM / jaina jAtiyoM aura gotroM ke sabandha meM jo kaI grantha pahale prakAzita hue the, ve Aja prApta nahIM haiM / aura jo thoDI sI sAmagrI prApta hai vaha bhI sabake lie sulabha nahIM hai ataH aneka vyakti apane gotra kI sthApanA kaba aura kisane kI ? yaha jAnanA cAhate hue bhI saphala-prayatna nahIM ho pAte kharatara gaccha ke mahAn AcAryoM ne jina 2 gotroM kI sthApanA kI, tatsaMbandhI jo bhI sAmagrI aura jAnakArI ekatra kara pAye, vaha jijJAsuoM evaM jAtIya itihAsa premiyoM ke sammukha prastuta kara rahe haiN| ___ madhyakAla meM apane gaccha kI pratiSThA bar3hAne aura anu. yAiyoM ko banAye rahane va baDhAne ke lie jAtIya itihAsa sambandhI kucha kalpanA-prasUta aura atizayokti pUrNa bAteM pracArita kI jAtI rahI haiM, una saba meM se tathya ko grahaNa karanA bahuta hI kaThina kArya haiM / kulaguru, bahI-bhAToM Adike pAsa bahuta sI vaMzAvaliyA~ aura baDe baDe pothe milate haiM evaM hamane bhI jaisI bahuta kucha sAmagrI ekatra kI hai| svargIya muni jJAnasundaraMjI ne upakezagaccha kI paramparA meM prApta jaisI kucha sAmagrIko apane mahAjana vaMza ke itihAsa, pArzvanAtha paramparA kA itihAsa Adi granthoM meM prakAzita For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI hai| zrI candrarAja bhaNDArI Adi ne 'osavAla jAti kA bRhad itihAsa' prakAzita kiyA thA para unhoMne prAcIna itihAsa kI gaveSaNA nahIM kii| -agaracanda bha~varalAla nAhaTA For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharataragaccha ke AcAryA dvArA pratibodhita jaina jAtiyA va gotra [ agaracanda nAhaTA * bhaMvaralAla nAhaTA] bhagavAna mahAvIra ke samaya sabhI varNa aura jAtiya bAle janadharma kA pAlana karate the / unake gharoM meM bhinna - bhinna AcAra vicAra vAle vyakti eka mAtha rahene se ahiM sAmaya jainadharma ko ThIka se pAlana meM kaThinAI anubhava kI jAne lgii| Age cala kara jainAcAryoM ne isa samasyA kA mAtrA mapa se samAdhAna jana jAtiyoM ke svataMtra saMgaThana ke. rUpa meM kara diyaa| kahA jAtA hai ki rAjasthAna ke prAcIna nagara zrImAla meM jina ajenoM ko pratibodhita kiyA gayA ve hama nagara ke nAma se zrImAla jAti vAle prasiddha hue zrIyAla nagara ke pUrva dizA meM rahane vAle navIna jainoM kI jAti prAgvATa - poravADa nAma se prasiddha huI / isI prakAra upasa nagara kI sthApanA yAmAla nagara ke aMka rAjakumAra ne kI unake sAtha uhai maMtrI bhI thaa| AcAya ratnaprabha mUra ne apane saMyama aura tapobala se camatkAra dikhAkara bahana bar3I maMgyA meM vahAM ke sabhI varNa evaM jAti vAle logoM ko janadharma kA pratibodha diyaa| una logoM kI jAti kA nAma usa nagara ke nAma se usa Ukama -osavAla prasiddha hyaa| isI prakAra pAlI se pAlIvAla khaMDelA meM khaNDelavAla. agrohA se agravAla Adi 84 jAtiyoM prasiddhi meM AI / samaya samaya para digambara aura vetAmbarAcArya ne unheM janadharma meM dIkSita kiye / For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka-eka jAti aneka gotroM meM vibhakta ho gaI / una gotroM ke nAmakaraNa ke pradhAnatayA tIna kAraNa the1 sthAna vizeSa 2 AjIvikA vyApAra vizepa aura 3 prasiddha purakhoM-vizeSa vyaktiyoM ke nAma se gotra prasiddha hote rahe / AcArya varddhamAnasUri aura unake ziSya jinezvarasUri ne jo dharma krAnti kI, usase jainoM ke sAtha sAtha anekoM ajaina bhI prabhAvita hue / unake zuddha sAdhvAcAra aura kalyANakArI upadezo se hajAroM vyakti jainadharmakI chatra chAyAmeM AtmakalyANa karane lge| mAMsabhakSaNa. zikAra pazubali, madya evaM abhakSya bhakSaNa Adi hiMsaka aura pApapravRttiyoM kA unhoMne parityAga kara diyA / una saba kA eka saMgaThana banA diyA gayA / svadharmIvAtsalya kI bhAvanA purAne aura naye jainoM meM kUTa kUTa kara bhara dI gii| usase roTI beTI vyavahAra AjIvikA evaM dharmapAlana meM bahuta suvidhA upasthita ho gii| pUjya AcArya zrIabhayadevasUrijI racita sAdharmI vAtsalya kulaka meM kahA gayA hai ki navakAra maMtra kA smaraNa karane vAle sabhI jaina svadharmI hai unake sAtha sage bhAI se bhI adhika dhAtsalya rakhate hue dharma meM Age bar3hanA cAhie / zrI jinadattasUrijI ne upadeza-rasAyana meM kahA hai ki prAvakoMko apane putra putrIkA vivAha svadharmI logoM ke sAtha hI karanA cAhie vidharmiyoM ke sAtha karane se samyaktva meM bAdhA pahu~catI hai| dAdA zrI jinakuzalasUrijI ne bhI caityavaMdana kulaka vRtti meM svadharmI-vAtsalya kI bahuta puSTi kI hai| jinadattasUrijI ne vikramapurAdi meM bahuta bar3I saMkhyA meM mAhezvarI logoM ko jainI bnaayaa| unake pratibodhita aneka gotra hai, jinakI sUcI Age dI jA rahI hai| zrI For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinavallabha sUrijI ne bAgar3I logoM ko pratibodha diyA / maNidhArI zrI jinacandasUrijIne mahattiyANa jAti ko jaina banAyA / isI prakAra anya kaI kharatara gacchAcaryo ne kSatriyAdi vaMzoM ko pratibodhita kara osavAla zrImAla jAtiyoM meM sammilita kiyA aneka naye gotroM kI sthApanA kI, unhIM mahAn AcAryoM ke puNya prabhAva se lAkhoM jainI Aja dharmasaMskAra ko-janmajAta lie hue haiM / bhagavAn mahAvIra ne jo dharma sandeza diyA usako gA~va-gA~va va jana jana meM pracArita karane aura jaina jAtiyoM ko saMgaThita karane meM ina AcAryoM kI bahuta bar3I dena hai / osavAla Adi jaina jAtiyoM kI vaMzAvaliyAM likhane va paramparAgata sunAte rahane kA kAma zatAdviyoM taka kulaguru, bhATa Adi karate rahe haiM, kucha jaise jaina grantha bhI upalabdha haiM jinameM una jAtiyoM gotroMkI utpatti, pratibodhaka AcAryoM evaM viziSTa kAryo kA vivaraNa milatA hai / upakezagaccha prabandha, karmacandra vaMza prabandha, osavAla rAsa avaM gotrIya vaMzAvalI Adi meM ye vivaraNa prApta hai, hastalikhita phUTakara patroM aura vaMzAvaliyoM Adi meM bhI mahatvapUrNa ullekha hai / maukhika paramparA meM bhI jo bAteM calI A rahI thI, unake AdhAra se bIkAnera ke yativarya zrI pAlacandrajI ne jaina-sampradAya zikSA aura upAdhyAya rAmalAlajI kI mahAjana- vaMza - muktAvalI meM kharatara gaccha ke AcAryoM dvArA pratibodhita gotroM kA vivaraNa diyA hai ye donoM graMtha san 1990 meM prakAzita hue haiM / upAdhyAya labdhi muni jI ne padyabaddha saMskRta paTTAvalI tri0 sambat 1970 meM racI hai usameM bhI kharatara gacchake AcAryoM dvArA pratibodhita gotroMkA acchAvivaraNa diyA hai / yahA~ hamAre saMgrahake hasta " For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ likhita pratiyoM meM prApta kaI gotrAdi ke vivaraNa prakAzita kiye jA rahe haiM / inameM kucha gadya meM aura kucha padya meM hai / do tIna patroM meM kharatara gacchane osavAla - zrImAna gotroM kI sUcI dI gaI hai / khoja karane para asI pracura sAmagrI jJAnabhanDAroM Adi meM aura bhI prApta ho sakatI haiM / zrI candrarAja bhaMDArI Adi ke likhita osavAla jAti ke itihAsa meM bhI isa jAti ke kaI gotroM kA vivaraNa prakAzita huA hai| muni jJAnasundara jI ne upakezagaccha ke pratibodhita jAti-gotroM kA varNana apane pArzvanAtha paramparA ke itihAsa meM diyA hai aMcala gaccha ke gotrA dikA vivaraNa paM0 hIrAlAla haMsarAja ke jaina gotra saMgraha meM tathA 'zrImAla vANiyo no jAti bheda' pustakameM prakAzita haiN|" jaina granthoM kI prazastiyoM aura zilAlekha, pratimA lekha Adi se sAdhAraNa tayA kisa jAti gotra se kisa gacchoM kA saMbandha rahA haiM isa kI prAmANika jAnakArI milatI haiM / yadyapi kaI kAraNoM se kaI jAti aura gotroMne gaccha parivarttana bhI kara liyA haiM para kaI jAti gotra vAle Aja bhI apane pratibodhaka AcArya kI paramparA ko pAlana kara rahe haiN| apane pUrvajoM para kie hue mahAn upakAra ko sadA smaraNa rakhanA Avazyaka haiM / kharatara gaccha kAlAntara meM kaI zAkhAoM meM vibhakta ho gayA, unameM se katipaya zAkhAeM to lupta ho cukI haiN| kaI zAkhAoM ke daphtara Adi aba prApta nahIM haiN| isa lie Age dI jAne vAlI kharatara pratibodhita gotra sUcI ko pUrNa nahIM kahA jA sakatAM / For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinattasUri pratibodhita gotra zrI sudharmasAmi paramparA kharatara gacchanA bhaTTAraka jaMgama yugapradhAna zrIjinadatasUri pratibodhita chatIsa rAjakulI savAlAkha zrAvaka kharatara tehanA gotra likhataM / 1 zrI rAya bhaNasAlo mantrI AbhU sAkhi gotra baddha kharatara solaMkI rAjapUta || 2 paDa bhaNasAlI godha baddha kharatara devar3A rajapUta 3 kAMkariyA gotra kharatara bhATI rajapUta 4 karamadiyA baddha gotra kharatara / AkolyA ar3aka kharatara 5 maNahaDA gotrabaddha kharatara zrI pannA aDaka kharatara / 6 navalakhA dasama nI dIhADI vAlA gautra baddha kharatara sAhajo sAthI 7 chAjahaDa dazama rI dihADI vAlA gotra baddha kharatara saM0 1245 rAThoDa dhAMdhalo dharaNasAhathI kharatara 8 grAmecA dasama rI dihADI vAlA kharatara pamAra rajapUta 9 sAuMsakhA baddha gotra kharatara 10 DAMgI gotra madhye kAjalota sarva kharatara 11 rAMkA, seThiyA tathA kAlA sarva kharatara 12 khuthaDA kuddAla gotra baddha kharatara 13 kUkaDa copaDA gotra baddha kharatara jAti paDihAra rajapUta maMDovarA ka 0 rAva cUDA kahANA For Personal & Private Use Only , Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAva 14 gaNadhara copaDA gotra kharatara jAti kAyatha hiMsArI gaNa kahANA. 15 pItaliyA gotra baddha kharatara dasabhi nI dihADo mAne te kha0 / 16 kAnhaugA gotra baddha kharatara 17 DdavachA pU~0 dasama nI dihADI mAne te gotra kharatara / 18 vaitAlA baddha gotra kharatara 19 nAhaTA tathA bApaNA dhutta te sarva 10 dihADI kare / tere 13 sAkhi te kharatara 20 sonigarA dasamanI dihADI vAlA kharatara 21 vohitharA donu bhAI gotra baddha kharatara devaDA rajapUta rAva sAmatasI-rA keDa sonagara vAsa 22 buccA gotra baddha kharatara / sojatiyA aDaka caratara / 23 vaida bohaDa barddhamAna zAkhAbaddha kharatara sevaDiyA 24 saMkhabAlecA kharatara kocara saMghavI nA keDA nA kharatara gotra baddha 25 mAha gotra baddha kharatara pamAra jAti pralha rAjA rajapUta ...cauhANa 2 malhAlA aDaka phophaliyA 26 loDhA 10 dihADIvAlA kharatara rAya 1 / kaTTa 2 // 27 varaDhiyA madhye daraDA baddha kharatara 28 caMDAliyA gotra dasama rI dihADI karai te kharatara 29 AyariyA gotra baddha kharatara . .. . 30 DhIMka baddha gotra kharatara 31 sIsodiyA naDulAI vAlA kharatara 32 DAMgarecA baddha gotra kharatara ....:... 33 phasalA gotra bada kharatara 34 siMdhuu kharatara sAuMsakhe lile For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 bhATiyA gotra kharatara 36 sonI gotra aDaka kharatara 37 pacakudAla bahurA gotra baddha kharatara 38 navakudAla bahurA gotra baddha kharatara 39 metaDA gotra kharatara 40 mahatIyANa laghu zAkhA Ukeza kharatara 41 khAMTahaDa isama rI dihADI vAlA kharatara 42 mAdhavANI gotra madAriyA madhye kharatara 43 rAkhaDiyA baharA gotra kaTAriyA kharatara / 44 lUNiyA gotrabaddha kharatara jAti madhaDA mahesarI / 45 DAgA kharatara muMdhaDA jAti mahesarI . 46 bhAbhU 1 pArikha 2 chohariyA 3 gadahiyA 4 seluta 5 bhUrA 6 rIhaDa 7 kharatara rAThI mahesarI 47 khuthaDA 1 mAlavIyA 2 DAgaliyA 3 camma 4 golabachA 5 balAhI 6 bApaNA 7 dasama rI dihADI 48 jAMgaDA gautra garatara / bubakiyA gotra kharatara 49 magadiyA 1 dhADIvAhA 2 veda 3 dosI 4 daraDA gotra kharatara mahesarI 50 kAThIphoDA kharatara 51 poravADa pAMcAraNiyA gotra kharatara 52 atha sakhA gotra mAMhe itarA milai:-- .. buccA 1 camma 2 kakaDa 3 gAdahiyA 4 golavachA 5 pArikha 6 bhaTAkIyA 7 nAva TabukiyA 8 cora 9 beDiyA 10 selhota 11 khuthaDA itarA 12 gotra..... atha jagaguru pUjya kharatara gaccha rA zrAvaka copaDA rI vaMzAvalI For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha copar3AM rI utpatti maMDovara paDihAra, thayA dIpacanda dIvANAM rAja loka paradhAna, vyAkula hoi vilakhANA jANapuruSa jovaMtA, jagataguru jinadasa AyA guru dekhI duHkha gayA, nameM mAtA pUjya pAyA paDihAra rAjyatumha thI rahe, lyau abarAja badhAvaNI tumha bina mujha saraNau (kavaNa), karau kRpA mujha kharatara dhaNI // 1 // tai jItI jogiNI, vIravasa vAvana kIdhA tai jItA paMcapIra, nadI paMca mAraga dIghA taiM mUI gAi jIbADi mugalacA pUta jIvAyA duniyA dekhI dukhI, meha sovana varasAyA to siddha taNeM AyAM zaraNa, kAi bAta taNI na rahe kajI dIpacaMda bhaNI DAhI kareM kahai mAta kRpA kari pUjayajI // 2 // jinadattasUrijI kahI, rIti sAha kIdhI rANI / proli ughAData samAkUkaDa gAi lIdha vikANI viNa vyAhI te duhI. tAsa ghRta aMga lagAyA Asati guru rI isI cayana dIpacande pAyA jinadata badhAi meM kahai, havau mukta zrAvaka pragaDa kUkaDo gAi ghRta caupaDyAM suM goti tiNi kUkaDa copaDa // 3 // dohA - paDihArAM thI copaDA, kiyA dasa guru upagAri saMvata bAraviDosare, mA vadi sAtami budhavAri // 4 // For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ima kUkaDa copaDA baddha gotra kharatara / jAtirA paDihAra maMDovarA / guNadhara copaDA gotra kharatara / jAtirA paMvAra rAjA haMsAra nA, pradhAna kAyatha mAthura tejasI kahai hamhArai dhaNI ke valI DIla sUDo nahIM jo beTA hoi tau to tumhAre zrAvaka hamha havAM / tivAre gure nAlera pavAra sAMmavata jI ne maMtrI dIdhA te rANI nai de khavAyA, nave mAse beTA huvA, vA gure 'guNadhara' nAma deI kharatara zrAvaka kIyA / bhaNazAlI bhaNazAlI baddha gotra kharatara / rAya bhaNazAlI 1 khar3a bhaNazAlI 2 caMDAlIyA bhaNazAlI 3 e tIne bhaNazAlI baddha gotra kharatara / bhaNasAlI gotra thApanA saM0 1209 baisAkhI pUrvI 15 dine eka guru zrI jinadattasUrijI ro DIla sUDau na huyo taba AparA aThArai mANasa gurAM Upari uvAraNe kIyA / ATha beTA ATha beTA rIbahu 16 valI Apa 17 AparI aThAramI bahU 18 ima guru sAva ceta huyA / taba jogaNI 64 gure khIlI / aThAre mANasa turata samAdhi karI aThArai koDi dravya ghare akhUTa kIyA ima rAya bhaNasAlI solaMkI 1 khar3a bhaNasAlI bhATI gure khaDa rakhAyA taThA thI khar3a bhaNasAlI gotra kharatara / caMDAliyA bhaNasAlI pavAra rajapUta / 3 / e patisAha alAvadI baMdi diidhii| taba devasIsAha ko mhe to halAlakhora chAM jI / taThAthI sageha sateha caMDAliyA kahatA gotra huMA / athavA DheDhAM rai mAthai lahaNAM hu~tA te na cai / taba DheDhAM rI kuMvArI paranatA banolA re misa gharameM teDI roka rAkhI / jAna vAle DeDhe dravya deI For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 lahaNA cUkAvI dIdhA, loke kahyA e baDA caMDAliyA / ima caMDAliyA gotra thapANA che / 1 kUkar3a copar3A kharatara 2 guNadhara copar3A kha0 / 3 rAya bhaNazAlI kha 4 khar3a bhaNacAlI kha0 / 5 caMDAliyA bhaNasAlI kha0 / 6 kAMkariyA kharatara mATI rajapUta 7 karamadIyA kharatara kAkalIyA / 8 AkolA kha0 / 9 zrIpanA kha0 / 10 maNahaTA kha0 / 11 sAMusakhA kha0 / 12 mAMDIgotra mAMhi kAjalota kha0 / 13 rAMkAgotra mAheseTha kharatarA / 14 seThIyA kha0 / 15 kAlA gotra kharatara / 16 rAMkA bAMkA gotra paNaka hai che / seTha padavI pAtasAha dIdhI 1 zrIjinadattasUrijI nA pratibodha saM0 1204 tUara rAjA khar3agasiMha bhAI vAMko ghaNA lobha dhI rAMkA gotra thapANA / 17 botharA vacchAvata / phophalIyA baddha gotra kharatara 18 khUMthaDA baddha gotra kha0 / 19 kodAla boharA kha0 / DhelaDIyA boharA kha0 / 20 vaidamAMhe dosI kha0 / vaidya muMhatA varddhamAna saMghavI rA keDAita mAhe / 21 vaitAlA baddha gotra kha0 / patisAha rI baMdithI choDiyA / 22 sojatIyA gotra kha0 / kula rAjapUta / 23 sevaDiyA kha0 sApa khAdhA thI samAdhi kIdhA / 24 varahar3iyA gotra mAhe darar3A vadha gotra, gure kharatara mAhU rA daraDA mAhe mohara ANI darA mAMhe / 25 mAlhU gotra kha0 paDihAra baMdIkhAnA thI choDAyA / 26 DhIka gotra kha0 sannipAtiyA thI bhalA kIthA 27 lUgAvata mAhe ArIyA kha0 gure koDha gamAyo 28 lUNIyA AdU mUMdhar3A mahesarI sApakhAdhA samAdhi thI kha0 / 29 DAMgarecA vaddha gotra kha0 corAMrI dhADa mAMhe rAkhyA | For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMkhe aMjana karI / 30 phalasA baddha gotra / kha0 / dAlidra gamAvI dravyavaMta kIyA / phalasA UghADa jImAyA gure / 31 sAMUsAkhA sIghU gotra kha0 / 32 rIhaDa kha0 rAjA cohANa vIsalade rAhujadAra mAratA rAkhyA / 33 bhATIyA gotra kha0 pAtisAha pIroja rA bhaMDAra mAMhe / 34 sonI gotra kha0 pAtisAha mAratA nai gure raakhyaa| cora karI mAratA rAkhyA) / 35 madhavANIsA maMdArIyA vAlA kha0 / 36 paMca kudAla boharA kha0 / 37 saMkhabAlecA, kocara saMghavI rA keDAyata kha0 cauhANa-138 loDhA kuMbhalamerA kha0 raatthodd| 39 caMDAlIyA, dasamI dihADI je pUje te kharatara / 40 sIsodIyA naDUlAI vAlA kha0 dANadIvANa rANA hamIra rA corIyA te mAratA rAkhyA / 41 dosI baddha gotra kharatara / 42 ratanapurA boharA mAhe kaTArIyA kharatara, cohANa jhAMjhaNa thI gotra / 43 khATahar3a kha0 rAThor3a rAjapUta / 44 navalakhA sAMbhari rA kha0 / bahana nai navalAkha sU rUpIyA dIyA / 45 chAjahaDa rAThoDa rAjapUta / kabala 1 koDa 2 / kabala mAhe dasamI dirahADI pUje te kha0 / ane begaDa sarvakharatara saM0 1245 pratibodha / 46 prAbhecA, dasame dirahADI pUje te kha0 / 47 pItalIyA dasami dirADI pUje te khrtr| 48 gudecA muhatA, dasamI dirahADI pUje te kha0 / 49 dhADIvAhA kha0 DAbhI rAjapUta / kuMvArI dhADai ANI taThA thI dhADIvAhA / 50 DAkuliyA kha0 / kheDalai pATaNi baMdi huI taba DAkotarA rUpa kari nIkaliyA taThA thI gotra DAkUliyA thapANa chai / gure choDAyA- 51 DAgA baddha gotra kha0 pahalI mUdhaDA mahesarI / DAgA nai sApa thI. ugArIyA chai / 52 rAkhecA baddha gotra kha0 kuvarI boMdaNI nai rAkhasa leI gayA, gure rAkhI / 53 balAhI baddha For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotra kha0 / khAlaDAM rA viNaja karatAM rupIyA DheDha dukAla paDIyAM khAya gayA / pachai sukAla pheri huA DheDhAM rI beTI bano lArai misa rokI rAkhI, rupIyA liiyaa| 54 sonigarA, dasamI dihADI pUjai su kha0 / 55 jhAbaka kha0 paDihAra rajapUta / 56 mihara / vIThoDA rA kharatara / 57 saMcaMtI kayasU vAlA kharatara / 58 sAMusakhA / 59 bucA / 60 caMba / 61 kakkaDa / 62 gAdahiyA / 63 golavachA / 64 pArikha / 65 bhaTAkIyA / 66 tAbariyA / 67 bUbakIyA / 68 coraveDiyA / 69 sahilota / teraha gotra bApaNA mAMhe sarva kharatara / 70 bApaNA 1 / 71 nAhaTA 2 / 72 ghulla 3 / 73 ghoravADa 4 / huMDiyA 5 / 75 jAgaDA 6 / 76 somalIyA 7 / 77 bAhaMtIyA 8 / 78 vasAha 9 / 79 bhAMbhU 10 / 80 mIThaDiyA 11 / 81 dhatUriyA 12 / 82 bAdhamAra 13 / 83 magadIyA 14 // valI 84 muMhaNota te Ado kharatara hivaNAM kulaguru kharatara chai hI / valI vizeSa lekha vehAvaTai jovo / poravAr3a poravADa mAhe paMcAyaNecA poravADa vimala mantrIsara rA keDAyata sarva kharatara / vimala ro rAsa doya hajAra chai| tiko vimala cauvIsa deza ro rAjA huyau / jiNI AbU tIratha sonArI muhara pAtharI dharatI leI AvU Upari jiNi vaDa vaDA devala koDi karyA / valI jiNa rai vaMsa mAheM zivA somajI sArIkhA huyA / jiNI satrujA tIratha ro saMgha kraayo| jiNi nai savA lAkha rupayA saMghane laagaa| saMghavInA pacittara lAkha rupIyA rA setuMjA Upari devala kraayaa| eka lAkha rupIyAM rI kharatarAM gharAM mAMhe ghara ghara dITha rupIyo For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 rupIyo lAhaNi dIdhI / tike gUjarotamAheM amadAbAda taThe huyA || somajI sAha ro beTau saMghavI rUpajI vo huvo| jiNi sejai rA vAre vAra saMgha kraayaa| eka TraMka zrI marudevAjI rau taThe pAkhatI gaDha karAyau / 'heka TraMka Ayo kharatara hathi, heka TraMka caurAsI gaccha hathi / "imagIta hai tenAthI samajhijyo jI / valI rUpajI somajI uta saMghavI upAdhyAya zrI bhUvanakIrtijI pAsi igyArai aMga sAMbhaliyA / abe brAhmaNa ne satAvIsa pATa mAhe upAdhyAya pada na huMtA te mokalA karI / bAvIsa saya muhamadI kharacI / samvat 1694 varSa magasira vadi 4 dine ahamadAbAda mAheM zrI zAntinAtha jI rA deharA mAMhe bhuvanakIratijI nai upAdhyAya pada dIdhA / bhaTTAraka zrIpUjya zrI jinarAjasUrijI Apa baiThA thakAM pada dIdhA sahI / bhaTTAraka zrI jinarAjasUrijI pahilI pada devArI kahI naipachai patalI yayA / tiNi bAta Upari poravAr3a rUpajI saMghavIyeM ApaNA bola Upari kiyA 85 / muMhatIyANa gotra lahur3I srAkhA vAlA sarva kharatara " muddatIyAMNa doinamai zrI jinacanda / " pUrabarI dharatI mAhe hajAre gyAMne chai te sarva kharatara gaccha rA zrAvaka che / saMgrAma sarIkhA jiNi 84 devalo karAyA / 86 / zrImAla gotra eka sau pAMtrIsa . 135 tiNi mAMhe UgaNyAsI gotra kharatara che / evaMkAre usavAla gotra 84 / poravAr3a paMcAyaNecA / mu~hatIyA gotra sarva / 86| zrImAla gotra mAMhe sarva 74 evaMkAre sarva kharatara gaccha gotra saMkhyA 166 chai / For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savA lAkha kharatara / jaM0. yu0 bha0 jagaguru pUjya zrI pUjya guru zrI jinadatasUrijI kIdhA aneM aka lAkha ghara kharatara jaM0 yu0 bha0 pUjya zrI pUjya guru zrI jinavallabhasUrijI ye gureM kIdhA / isa guru celAM rI Asati // valI pUrvI bha / zrI ghaNA pUjya gura zrAvaka kIdhA te pAra nathI, likhyA jAyai nathI // teima 36 sarve rAjakulI anerI lahuDI rAjakulI nA gura kharatara chai / jagaguru pUjya prathama vRddha gaccha chai / tethI sarve zrAvaka prathama thI kharatara chai| rAjakulI thI prAye sarve huyA cha / hivaNAM vikhyAta rAThor3a 1 kachavAhA 2 sIlodyA 3 solaMkI 4 valI jAdava vaMza bhATI 5 anerI rAjakulI ityAdikanA kulagura vikhyAta / e cyAra pAMca vaMsa nA khara. tara paramparA kulaguru / e vArtA ati prasiddha vikhyAta chai|| 13 zrImAla gautrasIdhaDA 1 bhAgar3A 2 bhAdavIyA 3 mahesavAla 4 moThIyA 5 maradolA 6 mahatrula 7 galakaTa 8 bAMhakaTa 9 koda 10 TAka 11 baharA 12 mAlavI 13 palhavar3a 14 hiDUyA 15 sAMbhUyA 16 mandor3a 17 pUravIyA 18 dusAjha 16 kATha 20 cItAliyA 21 kAlA 22 varahaTTa 23 vavaraMga 24 maisibAla 25 meharA 26 dhAMdhIyA 27 daraDA 28 Dhora 29 vaDIyA 30 turakIya 31 jUDagotra 32 pApar3a 33 .........34 nAcaNa 35 phAphU 36 jUnIvAla 37 ghUbar3a 38 khosaDIyA 39 khovAr3A 40 saMgariyA 41 jhAr3acUra 42 gabhANIyA 43 Dor3A 44 jATa 45 peTavAr3iyA 46 ghevarIyA 47 khAravAr3a 48 For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vadalIyA 49 phophalIyA 50 bhaMsADa 51 bhaMDArIyA 52 khoragA 53 navala 54 pAtANI 55 rAMkIyAMNa 56 UMbarA 57 kAlerA 58 bhAloTiyA 59 visanAlI 60 mArU mahatA 61 sAMjhIyANa 62 koDIyA 63 lavAha 64 laDAtuyai 65 phUsakhANaM 66 ghoghaDIyA 67 mogA 68 voharA 69 vArAvAyaDA 70 tAMvI 71 rAMDIkA 72 nilavaheDAU 73 bohatu ulIyA 74 kaTArIyA 75 soraThIyA 76 khaseNa 77 jalakaDha 78 aMkavIyA 79 marahaTha 80 vAisA 81 ..........82 bhADaMgA 83 canderIyA 84 paMgalA 85 mUsala 86 bhAMDIyA 87 gUjarA 88 dakSeNo 89 sUddhaDA 90 aMgarIyA 91 cUcara 92 bhUcara 93 pAcelIyA 94 saMdhoriyA 95 pAMcosIyA 96 ThakaDIyA 97 sohU 98 mAthurIyA 99 galaharA 100 cAbar3A 1 phalAvadhIyA 2 bUbayA 3 caMDUvA 4 mothA 5 nidhUma 6 ghUrIyA 7 nAdaravAlA 8 ThAhurIyA 9 gaDUhIyAgadIyA 10 AkAzapaDa 11 cAMDI 12 tAMbo 13 rIhAlIyA 14 kuThArIyA 15 UkhalA 16 cUgalA 17 parasANa 18 hIMgaDA 19 gadoDIyA 20 kAMgaDa 21 laDavA 22 kUkaDIyA 23 kaThotIyA 24 sAMDIyA 25 paMpolIyA 26 nebahaDIyA 27. bAhapurIyA 28 hemAU 29 thAlIyA 30 caraDa 31 murADI 32 madaDIyA 33 masUrIyA 34 hADIgahaNA 135 ___atha rAMkA vAMkA gotra zrI jinadattasUrijI pratibodha sa0 1204 te rAMkA gotra sabai kharatara gaccha jhAlarApATaNa meM tUara rAjA khaDagasiMgha bhAI vAMkA ekadA samai zrI jinadattasUrijI ne bA~davA Avyo desanA dIdhI dharmopadeza suNo For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolyo mahArAja mhArA ghara meM niradhanatA che dhana upArjanA huvai tau zrAvaka vrata aMgIkAra kamaiM (tada gure kahyau dharmanA prasAda thI ghara meM tAharai nidhAna prgttsii| uThI ghare AvyoM dina 3 meM caru doya dravya rA muharAM rA bharyA jamIna meM laadhaa| tiNasa maiM guru AvyA Agai dekhai to vAMko udara bila khodai che tarai gureM pUchIyo kimU kareM che tarai kahyo mahArAja uMdarA bila meM muharAM le gayA tiNa vAste bila jou chu / tarai gure ko nidhAna ghara meM lAdhAM pRThI uMdarArA bila khodai chai sonU baDo raaNko,chai| tiNa sU rAMkA gotra / samvat 1204 thayau chai| pache pAtasAha nA modIkhAnA kIdhA taThA thI pAtasAhe seTha padavI dIdhI / e rAMkA gotranI utpatti aura gotrAnI utpatti 166 gotranI aura jUnIvAratA jaisalamera nA junA vehAThAM thI ketalI paramparA zrI gItArathA nI likhI che / jatha kharatara gaccha zrAvakArI utpatti yAda likhyate __ atha ratanapurA vauharA mAMhi hu~ kaTArIyA gotra nIkalyau tiNarI vaMsAvalI yAda-nakha cavAMNa manaraMgadeva putra dhanapAla te ekaNa dina sikAra gayau vana khaMDa udhAna meM, tihAM rAtra rahyA rAteM sUtAM sarpa Dasyau so aceta paNa huau mRtyu tulya / tiNa samai kharataragachanAyaka zrI jinadatta sUrijI tihAM AvI nIkalyA / dhanapAla nai aceta dekhI pANI mantrI chAMTyau tivArai sAvaceta thayai hAtha joDa araja kIvI svAmI nagara meM padhArau, hUM Aparau zrAvaka chu Apa phuramAvau vacana pramANa karu / iso vacana suNI lAbha jANI ghanapAlarai dhare AyA saMvat 1182 dhanapAla rA upagAra thI sarva kharatara gaccha zrAvaka thayA / For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-saMvata igyAra vyAsI sameM, viSadhara nau viSa TAla / jIvADyau dhanapAla ne, sadguru ehavo bhAla // 1 // hivai kharatara gaccha rA zrAvaka chai tike ASADha mudi 11 dine dAdAjI jinadattasUrijI rA pagalA tolA 1 / ghaDAvI pratiSThA karAvI pUnama pUnama pUjIjaitau vaMsa vadhai lakSmI saubhAgaya yaza vadhai / hivai ratnapurA gotra sAkhA tehanA nAma ratnapurA 1 balAhI 2 kaTArIyA 3 koTecA 4 sApadrahA 5 sAmarIyA 6 narANa gotrA 7 bhalANIyA 8 rAmaseNAauM 9 sAkhA kaTAriyA sahavAjarA uThyA kairuMvAsa, devAtaDai, AsaralAi meM sAkha 12 ihAM nakha thayau kaTAriyA meM nakha nIkalyau gaurI pAtasAha ro mantrI paNau kIdhau tiNathI mantrI kahANA mAMDavagaDhe muMjhAMjhaNasI siddhAcala jI nI jAtra gayA jadi bAMNu lAkha mAlavA rau mAlavA rau dAMNa ijArai thau so varasa 1 rI paidAsa prabhU jI ne caDhAI / jada dUjAM lokAM Isakau kara pAtasAha suM mAlama karI jada muMhatA jhAMjhaNasI peTa meM kaTArI pairI peTI bAMdhaneM pAtasAha rai hajUra Agau sarva hakIgata kahI ApakA bola bAlA pIra ke Age kara AyA taba pAtasAha bahuta khusI huvA peTI kholo kaTArI kADhI prANa-mukta huvau tihAM thI kaTArIyA gotra nakha thayau kharatara gaccha zrAvaka kaTArIyA gautra sAkhA mAMDavagaDha meM chai / atha DosI gotra utpatti-prathama sAkha pamAra kahIje mAMDavagaDhe dhArAnagare zrI jinadattasUrijI pratibodhata saM0 1147 caitra sudi 7 budhe prathama siddhasena putra rAjA bhoja bhojarAja putra baMdharAva putra udayAditya putra jagadeva putra DAriSa putra palariSI dhavala charAva gahilaDau haMsarAja vacharAja kAvau mAdhau gUgau riNidhavala rai keDa rA sUrAMNA DosI For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 gotra thayA palarA brahmecA gotra thaMyA baida DosI kosI gotra meM e kularIta chai UkaraDI cAka abolI nautarai prathama TAvara huvAM majITha devai pache devai nahI e rIta hai / balAhiyA~ rI utpatti- gacha kharatara harapAla bhAI DAhA putra siSA bhagA harapAla | harapAla balAyAM sUM vyApAra kInau rAtadina vyApAra karatau bAthIyAM par3atau tiNa suM balAhI gotra nakha thayau / saMvat 1649 varSe | Adu ratanapurA cauharA gotra thA pachai harapAla suM balAhI gotra nakha thayau khetrapAla jesalamera rau mAtAjI khImaja gotra jaThai jAyeM paraNeM cAMdaNI pAMcama rAtrIjogau // ( abhaya jaina granthAlaya pratina- 7764) gAhA (causarA) (4) atha luNIyA gotra utpatti likhyateH subadha bhaMDAra mAta sarasatI / avarala vANI deha ukattI // devIdAsa diyaNa bahu dattI / koDa ghaNe kara karUM kIratI // 1 // iNa ghari Adi huvA idhakArI / pUje je muja paMca hajArI // dhara mulatAna desa chatradhArI / kare rAja suvihANa karArI ||2|| tiNa sAgala paradhAna pratappe / jAlama hAthI sahU ko jappe // ekAM thApe eka uthape / kavi jAce jyuM kuri ida kape ||3|| putra jAsa lUNo pratipAlaM / jAta mahesarI vaMsa ujAlaM // raiNa divasa raMga rame rasAla / ATha puhara sukha rahe acAlaM ||4|| eka divasa strI putra yutA / sejha rameM nidrA bhara suttA // sarake veNi Dhale sirhuNtaa| hara kara sarapa caDhyo tiNapahutA ||5|| car3ha kara viMdI Thor3a ciTakAyo / pannaga Dasyo sAha mRta pAyo || jAge nahI pita mAta jagAyo / jaba Alama mila jovaNa Ayo // 6 // For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 hAhAkAra huA ghara hAthI / sata kara calI satI huya sAthI // mila Aye mAnava mINa dhArI / vega huvau ma karo kAi vArI ||7|| same teNe riSarAva comAse / AyA jinadattasUri ulAse // ucharaMga sakala saMgha ucAri / tiNa sAmele kIdha tayArI ||8|| jaba A khabara suNI jiNadattaM / maMtrI lUNa pAmIyo mRttaM // jAya kaho hAthI iNa jappe / jo jIvADAM jaina dharma pye // 9 // suni zrAvaka mUkyau samajhAvI / dhara caMpe puhato o dhAI || tihAM lApe kaja kIdha tayArI / una mAnava mukha eha ucArI // 10 // kahai riSi ema suNo saha koI / jo jIvADaM jaina dharma hoI / prajA hAthI saha ko paraphulaM / kahIM bAta saha kIdha kabUlaM // 11 // pAMca sAta gayA riSi pAse / jIvAr3o sAha jaina bhrama Ase / eha vayaNa suNI riSa Aye / pAsa hu~tA saha lAgA pAe // 12 // taba par3adA ciDu pAsa taNAyA / puruSa triyA mAMce poDhAyA // maMtra paDhe viSa teDe munivara / kahyo ema iNa sarajIvata kara ||13| phaNadhara caDhe cUsa viSa phiriyo / ghar3I mAMhi sAsa usa ghirIyo / bAjA phira maMgalIka bajAyA / kor3a bhAMta kara ucharaMga karAyA // 14 // vyAha jema ghara bAMTI vadhAI / dhana-dhana hAthI tujjha kamAI // putra luNo acala pada pAyo / dina dina dIpo bar3a + ghara dAvo // 152 // // duhA // dhIgaDamala mulatANa dhara, jinadattasUraha jAya / zrAvaka kIdha mahesarI, dIyA vaMsa dIkhAya // 16 // + teja savAyo / devAyaMsa | For Personal & Private Use Only 1 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbata igyAra bANu same. guru puSa joga gahIra / vRsapata sAto vaizAkha sudi, zrAvaka bhrama suM sIra // 17 // lUNo dhrama Adara lakho, jaga lIdho jasa vAsa / pAti tema viradAdhipati, dIpe devIdAsa // 18 // // chaMda sArasI // jiNa vaMsa mAnava joti dhArI hUvA so dAkhAM hivai| deNA ja dAna dujhAla dAtA kona ke Asati kivai // mahipati moTA jike mAne buddhi sAgara saMbalA / dIpeha tiNa dhara teja diNayara caMda jyu caDhatI kalA // 1 // sundara kSamA kramasI kahe moji mokala bhAkhIye / manohAri mehAdrujaNa mantrI devakraNa mojAM dIyai // sujasa leNA sakala saMgha meM sAMbha kAmi siddharA dii0| // 2 // haracanda vArA jema hAle*nA huve nivalA sabala, bhAmA ja jagaDa jema bhAse acamgalA / dI0 / // 3 // sarakaraNa satrAM sUra sAhe hukama mola halAvahI / kara jera ke vIreta kIdhA peza de graha +pAvahI // mevAsiyAM mana mANa bhU kyA Ave olaga amgalA dii0| // 4 // baMdhavA joDaM jugga koDaM ilA aMbara AkhIye / Atama ulAsaM RSabhadAsaM dAna vIkama dAkhIye // vimalesa vaThahatha aMke vArA narA bihu~ pakha nirmalA dii0||5|| kavi rAva moThA kare kIrata gIta chaMdaha gAvahI / mana mera kara jyu dIye mojAM baDe heta vadhAvahI // murakIyAM motI kaMThI mAlA kaDA muMdara saMkalA dii||6|| XThANuM / *bhAkhai / desahi / For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 AsIsa SaTa ke vrata ema Akhe tU tape saliyara suraja paravAra pUte jema pasaro bhala bajo ghara jasa bajAM veduA tarabara vaMsa rava jyu~ prabhavati bAgho pradhalA || dI0 // 7 // // kalaza // kalA caDhatI krIta dhIga dIpe paNa dhArI / sAca vAkha sUtravI sAca suM sabada dhara sArI | RSabhadAsa vimalesa Ala naha mukhA ucAre / suta lIlo mIradAra* mehela vraNa oTa uvAre / mAMgaNA meha meharAMNa mana vAca sAca viradAMva hai | devIdAsa sujasa duniyAM dekhe kavi vyAha isu sabada kahai // 8 // // iti lUNIyA gotra utpatti sampUrNam // (abhaya jaina granthAlaya prati naM0 7767) (5) saMkhavAla gotra itivRtta atha saMkhavAla gotra kI utapata cahuAga vaMsa, devar3A gotra, mUlavAsI nAilarA, turakANI re bhaihutI jAlora AvI rahA / jAlora turaka AvyA tivANAM kAMnar3ade devagata thayau / kAnar3ade putra lakhamasIne turakAM kADhIyau tivANAM lakhamasI saMkhavAlI gAma mAMhe AvI rahyA / tihAMzrIratnaprabhusUra AvI pratabodhI zrAvaka kIdho lakhamasI zrAvaka thayo samvata 713 varSe mAhA sudi 5 guravAre saMkhavAlIgAMma hu~tI saMkhavAla gotra thayo / devI 3 thaI / saMkhavAlI 1 sAcolI 2 ambakA 3 anai jAlora ro khetrapAla / ima 4 gotrIyA thaA taNarI *sIradAra vala For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTAvalI rI paramparA mAhe kocara thayo tiNe kocara koraTai gAma mAhe deharau karAyau anai saMkhavAlI gAma mAMhe zrI AdIsarajI ro deharau karAyau kocara bhAryA kalyANade taNe Aparai dhaNI na kharatara kIdho / inaizrI jinesarasUri pAse deharai rI pratiSThA karAvI tivArai kharatara thayo sa0 1313 varaSe kocara sAha kharatara thayo / kocara putra 5 taNa madhe laghu putra rolU bhelo huto tiNa rolU rA ker3Aita kharatara / 1 kAnar3ade putra lakhamasI , 13 kelhA putra dhannAM 2 lakhamasIputra sacIdAsa 14 dhanAputra jasA 3 sacIdAsaputra narasaMgha 15 jasAputra rAimala 4 narasaMghraputra dhanA . 16 rAimala putra kesava 5 dhanAputra dhanapAla 17 kesavaputra sikharA 6 dhanapAlaputra rAjasI 18 sikharAputra nathamala 7 rAjasIputra ambavIra 19 nathamalaputra saMghajI 8 ambavIraputra kocara 20 saMghajIputra malukacanda 9 kocaraputra rolu 21 malukacandaputra pemajI 10 rolUputra mUlU 22 pemajI putra 4 jetasI, 11 mUlU putra dIpamala netasI, hemasI, bhImasI 12 dIpamalaputra kelhA 23 jetasIputra jesarUpa 24 jesarUpa putra dhanarUpa, amaracanda sa0 1723 mArgazIrSa zu0 1 zani sA0 saMghajI putra janma mUlanakSatre sa. 1749 mAha kR0 3 zani sA0 saMghajI putra malukacanda gRhe putrajanma (premajI) For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. 1757 bhA0 su0 10 bhauma sA0 saMghajI pu0 malUkacanda gRhe putra (nAma bhUdharadAsa) janma sa. 1697 (caitrAdi) jyeSTha vadi 10 bhUmavAre saMkhavAla nathamalagRhe putrajanma (jhAMjhaNa janmanAma ) sa0 1734 sAha siMgharAja kasya 38 varSa praveza vai0 sudI 14 (6) bhaNazAlI gotra-pratibodha aura thAharUzAha vaMzAvalI u0 jayacandrajI gaNi ke pAsa prAcIna saMgraha se prApta sambat 1091 zrI laudravapura paTTaNa mAhai yAdavakula bhATTI gotra zrI sAgara nAmai rAvala rAja karai tehanai zrImatI nAmai rANI hai tehanai 11 putra huvA / mRgIrai upadrava sU 8 maraNa pAmyA / tiNa avasarai zrI kharatara gaccha mAMhe zrI varddhamAnasUri AcArya ziSya zrI jinezvarasUri vihAra karatA zrI lodrapura AyA / tivArai sAgara rAvala zrImatI rANI pramukha vAMdaNa nai AyA / vandanA kara hAtha jor3a rAjA vInatI karI svAmI mAharai 8 putra mRgI rA upadrava muM maraNa pAmyA hivai putra haiM so kRpA kara jIvatA rahai tima karau / tivArai zrI jinezvarasUri bolyA, suNa rAjA thArA putra jIvaMtA rahai jiNameM mhAnai kisau lAbha ? jo tIna putra mAMhi suM 1 ne rAja dau 2 dauya putra mhArA zrAvaka huvai to mhe rikhyA karAM, tivArai kuladhara nai rAjya dIyau zrIdhara nai 1 rAjadhara nai 2 zrI jinezvarasUri vAsakSepa ko zrAvaka karyA tivArai zrIdhara 1 nai rAjadhara 2 naM 1 zrI pArzvanAthajIrA deharA karAyA zrI jinezvarasUrijI ghaNau dravya kharacAyau pratiSThA karI bhaNDAra rI sAla mAMhe vAsakSepa ko iNa vAstai bhaNDasAlI For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotra huvau, tivArai pachai zrIdhara rai 5 pA~ca putra huvA khImasI 1 bhImasI 2 jagasI 3 rUpasI 4 devasI 5 tiNamaiM khImasIrI pIDhI cAlI bAkIrAMrI pIDhI Age na cAlI iNa vAstai khImasI putra kulacaMda 3 tatputra deva 4 tatputra dhanapAla 5 tatputra sAdhAraNa 6, tatputra puNyapAla 7, tatputra sajU 8 tatputra dedU 6, tatputra gajamAla 10 tatputra jayatau 11, tatputra khetasI 12, tatputra vastau 13, tatputra puMjI 14, tatputra AsakaraNa 15, tatputra yazodhavala 16, tatputra puNyasI 17, tatputra zrImalla 18, tatputra thAharU 16. tivAre thAharU lodrave jI rA deharA payA dekhanai jIrNoddhAra karAyau zrI cintAmaNi pArzvanAtha jI rI mUrati yugala deha thApI zrI jinarAjasUrijI pratiSThA karI, ghaNA pustaka likhAyA, zrI siddhAcalajI saMgha kADhyo, iNa bhAMta dharmarI ghaNI unnati karI, thAharusA putra 2 megharAja 1 hararAja 2 putra mUlacanda, tatputra lAlacaMda, tatputra harakizana, tatputra jeThamala, 1 laghuputra jasarupa 2 jeThamala putra 2 goDIdAsa 1 jIvarAja 2 gor3IdAsa putra RSabhadAsa iti thAharu vaMzAvalI / ( jaina lekhasaMgraha bhA0 3 jaisalamera pR0 28 se) (7) zrImAlavaMzIya kharatara gotra nAmAvalI etalA gotra zrImAlanA var3A kharatara jANivA 1 nAgar3a 6 siMdhur3a 2 pApar3a (bhaNDArI bheda) 7 ghabariyA 3 phophaliyA kepi 8 sar3iyA 4 buharA kepi 9 sAgiyANa 5 khArar3a 10 galakaTA For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 vaha kaTA 20 kUkar3I 12 pArasANa (paka ur3iyA 21 mogA pArasANa bheda) 22 khora 13 bhAvmANiyA 23 dhUpar3a kepi 24 mAMDiyA 24 phAMpha kepi 2. nAciNa 25 tAMbI kepi 26 mADagA 26 DuMDA 17 kATha 27 jhADacUra 18 vinAliyA 28 pAlhoDa kepi 19 mauThiyA kepi etalA gotra zrImAla nA lahur3A kharatara 1 mahimavAla 13 kAdamiyA 28 vAisa 2 TAka 14 bhaisaDiyA 29 phophaliyA kepi mANika TAMka 15 cUcara 30 vuharA kepi gaMDIyA 12 16 kAlA 31 malaMThiyA kepi paTAkakA bheda 17 uThAga 32 phA kepi 3 baddaliyA 18 gaDahiyA 33 tAMbI kepi 4 phUlakhANa 10 gadhahiyA 34 padaravaMDa 5 dhAMdhiyA 20 khora 35 bhAloThiyA 6 kuMgaDekI 21 visaNAliyA 36 maddala 22 mathuriyA 37 baraTTa 8 nIbaheThA 23 dhRpar3akepi 38 turakIya 2 piTavAr3iyA 24 nibheDiyA 39 mAlaviyA 10 vihuliyA 2, kaTAriyA 40 vApaDA 11 bhiMsavAlI 26 sAjha41 canderiyA 12 mathuriyA 27 sAMbhautiyA 42 mAMdauThiyA For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devaDe kATha zrAvaka zrImAla gotra vivaraNa / baDe kharatara ete gotra // akadUdie 1 tAMbI masUrie 48 koDie 2 turakie 26 . pArasANi 49 kAle 3 pApaDa 50 kRkaDImArumahate4 dhUpaDa 28 paTolie 51 kaTArie 5 nAgaDa pAtANie nAmacaNa 30 phA~phU khAraDa 7 baraTajhADacUra rAMDI ke 54 khausaDie 8 alla 31 repatie 55 gaddahie jUnIvAla 32 rayaNAcare 56 galakaTe 10 vahure 33 sAgiyANi 57 gabhANie 11 bhaNDArI 34 sAMusakhe 58 gidauDie 12 bhothe sonagare 59 ghevarie 13 bhusanDa 36 siMghauDa 60 peTavAdie 14 bhAMDiyA 37 sAMbharIe 61 cinAlie 15 bhADage lakhauTavAja 62 cUcara bhAluMThie 39 bAyaDe 63 jATha mahate 40 rAMkiyANi 64 jaDakar3ha moge mAdilapurie 65 jhAucUra maNihaMDa laTabAle 66 vahakaTe mosale 43 bhaisavAla 67 DAmare mAMdauThie 44 Dhora 68 Dau~De maIle 45 vihaulie 69 DU garie 23 pacaulie 46 dhAMdhie 70 tabala machurie 47 mahimavAla 71 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laThAhale 72 TITaulie 77 cIcaDa 82 kukaDakie 73 DAharie 78 mUsala 83 phusakhANe 74 palhauDa 79 bhairavauja jUnIbAla 75 vAMke mahima mahichai TAka 76 dharmaghoSa 81 visanAlie 84 baDe svaratara gacha ke sarSamahitiyANa osavAlagotra 48 yogharA 1 bahure 14 tilharA 27 saMkhavAla 2 bhaNasAlI 15 valAhI pArikha DAgA 16 phophaliyA 29 copaDA bhUrA phasalAjAlaure tAtahar3a 18 maMtrI . 30 seThiyA camma 19 . bhaDArI gadahiyA 7 navalakhA sAMUsakhA 8 lligA 21 koThArI golavachA 9 rIhaDa 22 . kuhADa dhADIvAhA 10 bApaNA lADhe nAhaTA 11 . khuchaDA nakhata lUNiyA. 12 bhUgakI TATiyA gaNadhara 13 mAlha 26 ghIyA kaTArIyA chAjaDa pIpADA zrI varddhamAnasUrijI samvat 1073 meM sUri mahArAjane pIpADa nagara ke svAmI gahalota kSatriya karmacandrako dharmopadeza dvArA pratibodha dekara jaina zrAvaka banAyA usase gotra pIpADA niklaa| For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 saceto samvat 1076 meM guru mahArAja dillI pdhaare| vahA~ sonigarA cauhAna rAjA ke putra bohitya ko sauMpa ne kATa khAyA / use mRtaka jJAta kara zmazAna le jAne lagA to mArga meM vaTavRkSa ke nIce avasthita guru mahArAjane kahAyadi jainadharma svIkAra kare to yaha jIvita ho sakatA hai| rAjA ke svIkAra karane para guru mahArAjane usa para apanI amRta- srAvinI dRSTi DAlI jisase vaha saceta hokara uTha baiThA / bohitya rAjaputra jaina bnaa| guru mahArAja ne 'sacetI gotra' sthApita kiyA / loDhA - anyadA guru mahArAja ne lADhA mahezvariyoM ko pratibodha diyA, jisase ve jaina hokara 'loDhA' gotrIya prasiddha hue / zrIpati tilerA, DhA zrI jinezvarasUri -- saM0 1101 meM zrI jinezvarasUrijI mahArAja goDhavAr3a ke nANA ber3A gAMvameM padhAre vahAM solaMkI kSatriya govindacandra ko dharmopadeza se pratibodha dekara jaina banAyA, unakA zrIpati gotra huaa| govindacandra ke putra taila kA baDA vyApAra karane se tilerA kahalAye / unake vaMzaja vADhA tilerA Age cala kara sa0 1615 meM zarIra meM hRSTa-puSTa hone se DhaDhDhA (dRDhA) kahalAne lage / zrI zrImAla jinacandrasUri - dillIzvara peDha pamAra kA bhaMDArI zrImala mahattiyANa jAti kA zivabhakta thaa| peDhapamAra zrImala ke For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakSa yadA kadA zivAdi devoM kI haMsI ur3AyA karatA thaa| zrImalla uttara dene meM asamartha hone se mana masosa kara raha jAtA thaa| eka bAra (saMvegaraMgazAlA kartA) zrI jinacandrasUrijI ke dillI padhArane para unake upadezoM ke prabhAva se peDha pamAra ne mAMsabhakSaNa kA tyAga kara diyA aura deva guru dharma kA svarUpa samajha kara zrImalla bhI zrAvaka ho gyaa| gurumahArAja ne zrI zrImAla gotra kI sthApanA kii| mahatiyANa zrImala ke ghara meM dhanapAla ko nivAsa karAyA, vaha bhI zrAvaka ho gyaa| bAdazAha ne use mahattva diyA, guru mahArAja ne mahattiyANa gotra sthApanA kii| pagAriyA meDatvAla khetasI abhayadevamUri-saMvat 1111 meM zrI abhayadeva sUri mahArAja bhinnamAla pdhaare| dhanADhya brAhmaNa jAti zaMkaradAsa gurumahArAja kI dezanA se prativodha paaye| unake vaMzajoM kI pagAriyA, meDatavAI aura khetasI nAmaka tIna zAkhAeM clii| ghADIvAha, koThArI, TAMTiyA zrI jinavallabhasUri-zrI jinavallabhasUrijI vicaraNa karate hue eka vAra ujApura pdhaare| vahAM kA DIDA nAmaka khIcI rAjapUta dhAr3a paDatA thaa| siddharAja jayasiMha ne use pakar3ane ke lie yoddhA bheje usane rAjA kA khajAnA hI lUTa liyaa| rAjA ne kruddha hokara bIsa hajAra senA bhejii| DIDAjI paccIsa khIciyoM ke sAtha zrI jinavallabhasUrijI ke zaraNa meM ge| guru mahArAja ne usake mastaka para vAsakSepa DAlA jisake prabhAva se vaha vijayI huA aura unase prati For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 bodha pAkara paccIsa khIciyoM ke sAtha jaina ho gayA / sUrijI ne 'dhAr3IvAhA' gotra sthApanA kI / siddharAja ne use apanA senApati banA liyA aura 48 gA~va diye / DIDAjI ke putra se 'koThArI' zAkhA nikalI usakI chuTTI pIDhI meM sAMvalajI se 'TAMTiyA' zAkhA prasiddha huI / lAlANI, bAMThiyA, brahmamecA mallAvata harakhAvata, sAhajI 9 saM0 1967 meM zrI jinavallabhasUrijI raNathaMbhora pdhaare| usa samaya vahA~ lAlasiMha nAmaka pamAra kSatriya rAjA thA, jisake sAta putroM meM brahmadeva jalodara rogagrasta thA / guru mahArAja kI kRpA se putra niroga ho gayA aura upakRta rAjAne jaina dharma svIkara kiyA / usake vaMzaja lAlANI kahalAye / baMThadeva yoddhA se bAMThiyA, brahmadeva se brahmamecA, malla se mallAvata, harakhacaMda se harakhAvata hue udayasiMha ke sAhajI kahalAyeM / bhaNasAlI, kharabhaNasAlI, caMDAliyA, kacchavA rAyabhUrA pugaliyA AbhUdurga meM zrI jinavallabhasUrijI padhAre vahA~ ke solaMkI rAjA Anar3adeva ke saMtAna jIvita nahIM rahatI thI / gurudeva ke pratApa AzIrvAda se sAta rAniyoM ke sAta putra hue / rAjA ne jaina dharma svIkAra kiyA / bhANDazAlA meM samyaktva grahaNa karane se bhaNazAlI gotra prasiddha huvA | zrI jinadattasUrijI ke lie jIvitavya arpaNa karane vAle guru bhakta khara bhaNazAlI kahalAye / canDAliyA, kacchAvA, rAya bhUrA, pugaliyA Adi usI bhaNazAlI vaMza kI zAkhAeM hai For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMghavI-navalakhA pallIvAla, phasalA ninavANA saM0 1164 meM zrI jinavallabhasUri sIrohI padhAre voharA sonapAla ninavANA ke putra ko sarpadaMza huA / guru mahArAja ke viSa utArane para vaha jaina ho gayA / usane zatrujaya kA saMgha nikAlA / guru mahArAja ne saMghavI gotra prasiddha kiyA / inhI meM se navalakhA, phasalA, ninavANA zAkhAe niklii| kAMkariyA saM.1142 meM zrIjinavallabhasUri kaMkarAvatA gA~va pdhaare| vahAM ke rAva bhimasiMha par3ihAra ko rANA ne apane sevArtha cittauDa bulAyA usake na jAne para jaba senA AI to rAva ne guru mahArAja kI zaraNa lI / unake upadeza se usane jainadharma svIkAra kiyA / guru mahArAja ke kathana se senA para kaMkara pheMke gae jisase zatru ke sAre zastra kuMThita ho gae / rANA ne prasanna ho kara bhImasI ko sammAnita kiyaa| kaMkaro ke mahAtmya se 'kAMkarikA' gotra sthApita huA / zrI jinadattasUri vikramapura meM marakopadrava hone se zrI jinadattasUrijI ne jainoM ko roga mukta kara diyaa| isa prabhAva se mAhezvarI loga bhI jaina ho gae aura kitane hI vairAgya vAsita hokara sUrijI ke pAsa dIkSita ho gae / gurudeva ne isa prakAra nAnA nagaroM meM vicarate hue eka lAkha tIsa hajAra jaina banAye / yahA~ kitane hI logo kA paricaya diyA jAtA hai| For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUkar3a copaDA, gaNadhara copaDA, gA~dhI, sAMDa eka vAra jinadattasUri maNDovara padhAre / vahA~ ke paDihAra rAjA nAnude ke cAra putra the / eka dina rAtri meM bhojana karate samaya baDe rAjakumAra ke sAMpa kA viSa A gayA usakA sarvAga viSa vyApta ho gayA / rAjA ke maMtrataMtra auSadhi Adi nAnA upacAra niSphala hone para kAyastha maMtrI guNadhara ne jinavallabha sUri kA nAma liyA / rAjA ne kahA maiM una mahApuruSa se upakRta hu~ mere santAna nahIM thI, maiMne guru kRpA se santati pAyI / maiMne prathama putra ko guru caraNoM meM samarpaNa karane kA saMkalpa kiyA thA / mantrI ne kahA Apane kyA pratijJA pUrNa kI ? rAjA ne kahA nahIM kI, aba koI upAya batAo ! mantrI ne kahA-ve to svargavAsI ho gae, para unake ziSya jinadattasUri ke pAsa jAkara kSamA yAcanA karane para ve ise jIvatadAna de sakate haiN| rAjA ne gurumahArAja ke pAsa le jAkara putra ko dikhAyA / unhoMne kukar3I gAya ke mAkhanaghRta ko mantrita kara rAjakumAra ke zarIrameM mAliza karavAyA jisase vaha tatkAla nirviSa ho gyaa| rAjA bahuta se kuTumboM ke sAtha jaina ho gayA / kukar3I gAya kA navanIta copar3ane se rAjA kA gotra kukar3a copar3A huA mantrI guNadhara ne navanIta copar3A thA, isa lie unakA vaMza 'guNadhara copar3A' sthApita kiyaa| Age calakara gAMdhI gotra vyavasAya se huA / rAjaputra sAMDA se sAMDa hue / cIpar3a putra se cIpaDA hue isI prakAra koThArI, dhUpiyA, bubakiyA, baDera jogiyA, hAkima, doSI Adi gotra unhIM meM se prasiddha hue / For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 bAphaNA nAhaTAdi zAkhA mAlava deza ke dhAra meM kSatriya paMvAra pRthvIdhara rAjA ke solahaveM paTTa para jIvana aura saccU rAjakumAra hue / ve kisI kAraNa dhAra chor3akara mAravAr3a Aye / jAlora ke rAjA ke sAtha yuddha huA kanauja ke jayacanda (1) kI sahAyatA milI para kisI kI bhI hAra jIta nahIM hone se gujarAta meM zrI jinavallabhasUrijI ko vinati kI gii| unhoMne jIvana-saccU ke jaina hone para upAya batAnA svIkAra kiyA / bahuphaNa pArzvanAtha kA vidhi pUrvaka zatruJjayI mantra bhejA jisake prabhAvase zatru senA chinna-bhinna ho gaI kannauja patine unheM sammAnita kara zakti-prApta kA kAraNa jJAta kiyA / donoM bhrAtA guru darzana ke lie cale / unake svargavAsI hone evaM prabhAvazAlI zrI jinadattasUrijI kI kIrti-gAthA jJAta kara unake caraNoM meM kRtajJatA jJApana kI / sUrijI ne unheM pratibodha dekara bahuphaNA-bAphaNA gautra prasiddha kiyA / saccu, jIvana ke 38 putra hue jinameM sA~vata vIra ziromaNi thaa| unake putra jayapAla pRthvIrAja ke senApati hue, chaH bAra kAbula ke bAdazAha para vijaya pAyI / pRthvIrAja ne saMgrAma meM nahIM haTane se "nAhaTA" viruda diyA rAyajAdA, bhUAtA, ghoDabADa, maroThIyA, huMDiyA, jAMgaDA, thulla, somaliyA, somaliyA, bAMhatiyA, vasAhA, mIDhar3iyA, dhatUriyA, paTavA, bAghamAra bhAbhU nAhaUsarA, dhAMvala, nAnagANI. makelavAla, sAhalA, dasorA, kalarohI, khokhA sonI, tosAliyA, bhuMgaravAla, koTecA. saMbhUAtA, kuceriyA, joTA, mahAjanIyA, dugarecA, magadiyA, kuberiyAM Adi bAphaNA vaMzakI kitanI hI zAkhA prazAkhAe~ Age cala kara prasiddha huii| For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 coraveDiyA pUrva deza kI caMderI nagarI meM rAjA kharahattha rAjya karatA thA jisake ambadeva, nimbadeva, mesA aura Asa pAla nAmaka cAra putra the| eka bAra yavana senA ne Akara deza ko lUTA to rAjA ne apane putroM ke sAtha usakA pIchA kiyA aura yavana senA ko harAkara lUTa kA dhana lauTA lAye / jisakA jisakA dhana thA, unheM de dene para bhI rAjA ke pAsa bahuta dhana baca gayA para rAjA aura rAjakumAra saMgrAma meM kAphI ghAyala ho gae / bahuta upAya karane para bhI unake ghAva nahIM miTe / saMyogavaza jainAcArya zrI jinadattasUrijIke vahAM padhArane para rAjA ne Akara gada gad svara se prArthanA kI / kRpAlu gurudevane eka AjJAkAriNI devI se kaha kara unheM bilkula niroga kara diyA / guru mahArAja ke upadeza se rAjA saparivAra aneka kSatriyoM ke sAtha jaina huA, yaha saM0 1192 kI bAta hai / eka vAra ambadeva ne coroM ko pakar3a. kara unake beDI DAladI jisase coraver3iyA khlaaye| unase sonI, pIpaliyA, phalodiyA, nANI, dhannANI tejANI popANI rAmapuriyA, kakkar3a, makkar3a, luTakaNa, sIpANI, bhakkar3a, molANI, devasayANI, koberA, cagalANI bhaTTArakiyA, saddANI Adi zAkhAeM kramaza. huI / bhaTanera gAMvameM nyAya karane se niMbadevake vaMzaja bhaTanerA caudharI khlaaye| sAvaNamukhA tIsare putra bhaiMsAsAha ke pAMca putroM meM jyeSTha ku~vara jI jyotiSa, zakunAdi ke baDe vidvAna the / unheM cittaur3a For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nareza ne zrAvaNa bhAdrapada kA bhaviSya pUchA to unhoMne kahA sAvaNa sUkA, harA bhAdavA hogA / bAta milane para sabane prazaMsA kI kaura unakA gotra sAvaNasukhA kahalAyA / golachA-dUsarA putra golA aura tIsarA vaccharAja thA / jinake vaMzaja 'golecchA kahalAye / pArakha-bhesAsAha ke caturtha putra nAma pAzu thA / Ahar3a nareza caMdrasena ne use ratnAdi kI parIkSA ke lie apane pAsa rakhA, usake vaMzaja pArakha kahalAye / pAMcaveM putra gaddAzAha ke vaMzaja 'gaddazAha' aura AzapAlake AzANI khlaaye| isa prakAra rAThaur3a kharahattha ke vaMzaja aura bhI Age calakara buccA, phAkariyA, ghaMTeliyA, kAMkar3A, sacopA, sAhilA, saMkhavAlecA, kurakacciyA, siMdhar3a, kuMbhaTIyA, ostavAla, gulaguliyA Adi pacAsa 50 gotra prasiddha hue| : AyariyA, lUNAvata saM0 1998 meM zrI jinadattasUri sindhu deza padhAre hajAra gA~voM kA svAmI abhayasiMha bhATI zikAra ke lie jA rahA thA, usane azubhodaya se AhAra ke lie jAte munidarzana ko azubha mAna kara apazabda khe| rAjA ke anucara ne muni ko kaSTa diyA usake zarIra meM rakta-puSpI ho gaI / rAjA ne kSamAyAcanA kI munine apane guru mahArAja zrI jinadattasUri ko sindhu nadItaTa para batalAyA / rAjAne jAkara guruvaMdana kiyaa| upadeza zravaNa kara zikAra karanA chor3A / rAjAke kAraNa pUchane para sUrijI ne ise For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanadevI kA camatkAra batalAyA / tadanantara sindhu nadI kA pAnI vega se baDhatA huA dekhakara rAjA ne bAr3ha se rakSA karane kI prArthanA kI / sUri mahArAja ne dharma kA svarUpa batA kara use samasta bhATI rAjapUtoM ke sAtha jainadharma meM dIkSita kiyA gurudeva ko rAjAne :pAnI AyarayA hai' kahA thaa| unhoMne bADha se rakSA karake dasa hajAra bhATiyoM sahita pratibodha pAye rAjA kA gotra AyarayA prasiddha kiyaa| rAjA ke satarahaveM pATa para lUNA rAjA huA jisake vaMzaja lUNAvata' kahalAye / ' bhanazAlI jaisalamera ke pAsa laudravapura meM bhATI rAjA ghara rAjya karatA thA jisake yuvarAja kA nAma sAgara thaa| eka vAra sAgara kI mAtA ko brahma rAkSasa laga gyaa| aneka upAya karane para bhI jaba rAnI ko usane nahIM choDA to saM0 1196 meM zrI jinadattasUrijI ko bulAkara rAnI kA kaSTa dUra karane ke lie nivedana kiyA / gurudeva ne brahmarAkSasa ko use choDa dene kI AjJA dI / brahmarAkSasa ne kahArAjA merA pUrvabhava kA zatru hai, maiMne ise ahiMsAmaya upadeza diyA thA para isa duSTa devIbhakta ne na mAnakara mujhe kumauta maaraa| maiM marakara vyantara jAti meM brahma-rAkSasa huA aura isa kA kuTuMba nAza kara vaira kA badalA lene AyA hu~ / gurudeva ne use jainadharma kA upadeza dekara vaira bhAva tyAga karAyA vaha rAnI ke zarIra se nikala kara pUrvI daravAje ko uttara kI aura karake calA gyaa| rAjAne guru mahArAja se bhAMDazAlA meM dharma zravaNa kara bAraha vrata svIkAra kiye jisase bhAMDazAlI-bhanazAlI gotra sthApanA huii| For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratanapurA kaTAriyAdi 40 gotra sonagarA cauhAna ratnasiMha ne ratnapurI vasAyI jisa ke pAMcaveM pATa meM rAjA dhanapAla huA saM0 11 meM rAjagaddI baiThA / ekavAra vaha vakra zikSita ghoDe para savAra hokara bahuta dUra calA gyaa| jaba bAga DhIlI choDI to ghoDA rukA tAlAba para pAnI pilAkara ghoDe ko bAMdha kara vRkSa ke nIce rAjA so gayA / eka sAMpa Akara rAjA ko daMza gayA jisase vaha mUrchita ho gyaa| saMyogavaza kRpAlu guru mahArAja jinadattarijI vicarate hue vahAM pahuMce aura rAjA ko viSa vyApta dekhakara karuNAvaza nirviSa kara diyaa| rAjA ne uThakara gurudeva ko vaMdana kiyA aura apane nagara meM baDe mahotsava se le gayA / rAjA ne unheM dhana denA cAhA to gurudeva ne dravya rakhanA AcAra viruddha batalA kara dharmopadeza diyA / rAjA ne unheM apane nagara meM caumAsA karAyA aura navatattvAdi sIkhakara jaina zrAvaka ho gayA / nagara ke nAma se 'ratanapurA' gotra sthApita huaa| inase Age cala kara kaTAriyA, rAmasenA, balAi, voharA, koTecA, sAMbhariyA, narANaMgotA, bhalANiyA sApadrAha, minI Adi gotra nikle| jina cauhAna kSatriyoM ke sAtha rAjA ne jaina dharma svIkAra kiyA thA / unase beDA, sonagarA, hADA, devar3A, kAca, nAhara, mAlaDIcA, bAlota, bAdheTA, ivarA, rAsakiyA, sAcorA, dudaNecA, mAlhaNa, kudaNecA, pAvecA, vihala, seMbhaTA, kAbalecA, khIcI, cIvA, rApaDiyA, melavAla, bAlIcA-ye kula cautIsa gotra hue / mAlhU ratnapura nareza ke mAlhade nAmaka rAThI mahezvarI maMtrI For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 thA jisakA putra ardoga roga pIDita thaa| aba rAjA ko sarpadaMza se jIvita kiyA tabhI maMtrI ne apane putra ke a.ga roga miTAne kI prArthanA kI thii| pUjya zrI ne kahA ki ratnapurIya rAThI mAhezvarI jaina bane to niroga ho sakatA hai / maMtrI svIkAra karake putra ko sUrijI ke pAsa lAyA / unhoMne yoginiyoM ko AjJA dI to jJAta huA ki vijA nAmaka vaNika ko jakAta corI ke aparAdha meM maMtrI ne jela meM DAla diyaa| usakI sAta putriyAM krodha se jalakara cANDAla vyantarI huii| sUrijI ne unheM bulaayaa| unake pitA ko dhana lauTAkara kArAgRha se mukta kraayaa| maMtriputra nIroga huA / maMtrI ne jainadharma svIkAra kiyA usakA vaMza 'mAlhU' prasiddha huA / bucA, pArakha, DAgA Adi gotra rAjA kA bhaMDArI rAThI mahezvarI bhAbhU thA jisase bucA-pArakha hue / muMdhaDA mahezvariyoM se 'DAgA' gotra nikAlA / bhorA, rIhaDa, choDiyA, selota mAdi pacAsa gotra unhIM rAThiyoM meM se hue jo ratnapura nivAsI the| seThiyAdi 6 zAkhAeM ___ saurASTra-vallabhI meM kAkU aura pAtA nAma ke gauDa kSatriya rahate the / ve nagara ke bAhara taila-namaka becakara kisI naraha udarapUrti karate the| eka bAra jainAcArya zrI nemicandrasUri vallabhI padhAre to unhoMne sukhI hone kA upAya puuchaa| unhoMne jainadharma svIkAra karane ke liye khaa| unake svIkAra karane para sUrijI ne kahA-vallabhI nagarI se tumhArA bhAgyodaya hogA / yahAM se pArakara deza jAne For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para pAMcavIM pIr3hI meM vistAra hogA / vallabhI nAza hone para ve loga pArakara ke kisI gAMva meM jAkara kRpi kArya karane lge| pAMcavIM pIr3hI meM rAMkA, bAMkA putra hue| eka bAra nemicaMdrasUrike sAtaveM paTTa birAjita zrI jinavallabhasUri vahAM pdhaare| sUrijIne kahA-mahIne ke bhItara tumheM sarpabhaya honekA yoga hai, ataH khetI ke kAma meM mata jAnA / para ve parIkSArtha khetI kI rakSA ke lie pratidina jAte the, eka dina saMdhyA samaya kheta se Ate samaya unake paira ke nIce sAMpa kI pUMcha A gii| jaba sAMpa ne unakA pIchA kiyA to ve tAlAba pAra hokara caNDikA ke mandirameM jA dvAra banda kara so gye| prAtaHkAla unhoMne sA~pa ko mandira ke nikaTa ghUmate dekhA to guruvacanoM ko smaraNa kara devI kI stuti karane lge| devI ne kahA-maiMne sadguru ke upadeza se mAMsAdi tyAga kiyA hai, tuma bhI kRSikArya choDa kara jinavallabhasUri guruke sacce zrAvaka banoM! tumheM varNasiddhi prApta hogI, aba sAMpa nahIM hai, tuma loga ghara cale jaao| saM0 11...5 meM zrI jinadattasUrijI ke padhArane para rAMkA-bAMkA unake vyAkhyAna meM jAne lge| pratibodha pAkara bAhara vratadhArI zrAvaka hue, unakI dhanadhAnya se vRddhi hone lgii| eka yogI se rasakumpikA prApta kara lohe kA pracura svarNa banA liyaa| siddhapura pattana ke rAjA siddharAja ko chappana lAkha dInAra bheMTakara baDe seTha va choTe seTha kI padavI prApta kii| rAMkA bAMkA ke vaMzajoM kI kAlA, gorA, boMka seTha, seThiyA, dakaM chaH zAkhAeM huii| For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 rAkhecA pugaliyA .. jaisalamera ke rAva jaitasI bhATI kA putra kelhaNa kuSTa roga se pIDita thaa| kuladevI ke kathana se sindhu deza jAkara zrI jinadattasUrijI se apanI dukhagAthA khii| sUrijI ne usake jainadharma svIkAra karane para jesalamera kI ora vihAra kiyaa| aura padhArane para tIna dina taka rAjakumAra ko unakI najara ke samakSa rakhA / usakA zarIra niroga aura svarNAbha ho gyaa| saM0 1187 meM kelhaNa ko pratibodha dekara 'rAkhecA' gotra sthApita kiyaa| usake vaMzaja pUgala meM jAkara basane se 'pUgaliyA' khlaaye| lUNiyA sindhudeza ke mulatAna meM maMdhar3A mahezvarI maMtrI dhIMgar3amalla-jo hAthIzAha nAma se prasiddha thA-ke putra rAjamAnya lUNA ko rAtri meM sote samaya sA~pa kATa khaayaa| nAnA upacAra karane para bhI jaba vaha nirviSa nahIM huA to tatra virAjita parama prabhAvaka zrI jinadattasUrijI kI mahimA sunakara unase nivedana kiyaa| sUrijI ne use jainadharma svIkAra karane kA upadeza dekara nirviSa karanA svIkAra kiyaa| lUNA ko sUrijI ke samakSa lAne para sUrijIne sA~pa ko AkRSTa kiyaa| sAMpa ne manuSyavANI meM kahA-isane pUrvabhava-brAhmaNa ke bhava meM janmejayarAjA ke yajJa meM homane ke lie sA~poM ko bulaayaa| maiM bhI usameM AyA aura yajJa stambha ke nIce zAntyartha rakhI huI zAMtinAtha jina pratimA ko dekhakara mujhe jAtismaraNa jJAna huaa| maiMne dekhA maiM pUrva janma meM mahAtapasvI muni thA, pAraNe ke dina bhikSArthanagara meM jAne para logoM se tiraSkRta hokara krodhAveza meM paJcatva For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 prApta kara sAMpa huA huN| maiMne samyaktva mUla vrata svIkAra karake samAdhi prApta kii| maMtroccAra pUrvaka homa karane para maiM nAgakumAra deva huA / yaha yajJa karanevAlA zivabhUti brAhmaNa galita koDha se marakara prathama naraka meM caurAsI hajAra varSAyu pUrNa kara kisI vana meM bandara huaa| munirAja kI dharmadezanA sunakara jAti-smRti pAkara sarala bhAva se mara ke mantri-putra hujA hai / maiMne avadhijJAna meM apanA vairI jJAta kara badalA leneke lie ise kATA hai / sUrijI ne kahA-kRta karma se chuTakArA nahIM hotA, yaha aba zrAvaka ho gayA hai ataH ise nirviSa kro| deva ne usakA viSa haraNa kara svastha kara diyA / saM0 1193 meM mantrI sakuTumba jaina huA, sUrijI ne 'lUNiyA' gotra kI sthApanA kii| . dosI sonIgarA pIpaliyA vikramapura meM sonigarA ThAkura hIrasena santAnarahita thA / usane kSetrapAla ke savA lAkha dInAroM kI manautI kI, daiva yoga se usake putra ho gayA para mAnatA pUrti karane meM asamartha hone se kSetrapAla usake yahA~ upadrava karane lgaa| saMyogavaza zrI jinadattasUrijI vikramapura padhAre, ThAkura ne unase putra kA upadrava nivAraNArtha nivedana kiyaa| . sUrijIne kahA- jaina dharma svIkAra karane para tumhArA putra svastha ho. jAyagA / usane saharSa jainadharma svIkAra kiyA / sUrijI ne use svastha kara saM0 1197 meM dosI sonIgarA gotra kI sthApanA kI / hIrasena, sovanasiMha jaina hue usakA putra pIulA se 'pIpaliyA' hue / For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ boraDa .. aMbAgar3ha meM pamAra kSatriya vorar3a rAjA "ziva" ke sAkSAt darzana karane ko tIbrAbhilASI thaa| para koI use darzana nahIM karA sakA / usane jaba mahA-prabhAvaka zrI jinadattasUrijI kA nAma sunA to unake pAsa jAkara "bhagavAna ziva ke darzana karAne ke lie nivedana kiyaa|" sUrijI ne kahA-yadi unakA vacana mAno to maiM tumheM darzana karA sakatA hu~ / rAjA ne kahA-bhagavAn rudra kA vacana mujhe svIkArya hai| tadanantara rAjA sUrijI ke sAtha zivAlaya meM gayA sUrijI ne zivaliMga ke samakSa rAjA kI ekAgra dRSTi krvaayii| dekhate hI dekhate usameMse dhuMA nikalA aura trizUladhArI ziva prakaTa hue / ziva ne kahA-rAjan ! mAMgo ! mAMgo !! rAjAne kahA bhagavan ! Apa prasanna haiM to mokSa dIjiye ! zivane kahA-vaha to mere pAsa nahIM hai, anya icchA ho so kaho, pUrNa karUM! yadi zAsvata nirvANa cAhate ho to ina guru mahArAja ke vacanAnusAra sevanaAcaraNa karo! ziva ke antardhAna ho jAne para rAjA borar3a ne guru mahArAja ke caraNoM meM vaMdana kara mokSa kA upAya pUchA sUrijIne navatatva, samyaktvavAdi svarupa batAkara use mokSa dAyaka dharma kA upadeza diyaa| rAjA ne saM 1115 meM jainadharma svIkAra kiyA usakA vaMza borar3a prasiddha huA / pokaraNA harasora meM sakatasiMha rAThaur3a rahate the, ve ekavAra yAtrA ke lie puSkarajI gaye / vahAM cAra putroM ke sAtha For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vidhavA strI gaI huI thii| vaha putroM ko khAne pIne kI vastu dekara puSkara meM snAna karane lgii| saMyogavaza eka gAha Akara use apane taMtu jAla meM jakar3a kara gahare jala meM khIMcane lgaa| sakatasiMha use bacAne ke lie kUda par3A para use bhI grAhane phaMsA liyaa| itane hI meM zrI jinadattasUri ke ziSya devagaNi sthaMDila bhUmise A rahe the unhoMne upasthita zrAvakoM ko prerita kara donoM ko mRtyumukhase nikAla liyaa| hajAroM darzaka Azcarya pUrvaka munirAja ko vandana karane lge| sakatasiMha ne unake prati kRtajJatA jJApana karate hue kucha sevA pharamAne ke lie nivedana kiyaa| gaNijIne kahA hamAre gurumahArAja kala ajamera se yahA~ A rahe haiM ! dUsare dina sUrijI ke padhArane para rAThaur3a sakatasiMha unakI dharma dezanA se pratibodha pAkara jaina ho gyaa| vaha vidhavA mahezvaraNI bhI apane putroM ke sAtha jaina ho gyii| puSkarajI ke nAma se inakA gotra pokaraNA prasiddha huA / . kaThotiyA, jAyalanagara ke nikaTavarti kaThotI grAma kA ajamerA brAhmaNa bhagandara roga pIr3ita thA / saM0 1176 meM zrI jinadattasUrijI ke padhArane para usane apanA dukha sunAyA to kRpAlu gurudeva ne use niroga karake jaina banAyA aura kaThotiyA gotra kI sthApanA kI / ... Aber3A, khaTola mAravAr3a khATU meM cauhAna budhasiMha va ar3apAyatasiMha rahate the / gurudeva kI kRpA se usako lakSmI prApti kI For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vAMchA pUrNa huI / saM0 1201 meM pratibodha de kara Aber3A gotra va budhasiMha ke putra khATar3a se khaTola yA khaTeDa gotra niklaa| gaDavANI, bhaDagatiyA ajamera ke nikaTa bhAkharI gA~va meM gaDavA nAmaka rAThor3a ko gurudeva ne jaina banAyA, usakI dhanavAna hone kI icchA pUrNa huI / gaDavANI aura bhaDagatiyA gotra prasiddha hue| rUNavAla sapAdalakSa deza ke rUNa grAma meM soDhA kSatriyoM ke gharoM meM pradhAna ThAkura vegA ke santAna sukha nahIM thA / zrI jinadattasUrijI ke padhArane para unase pratibodha pAkara jaina ho gayA / gurudeva ne use upasargahara stotra kalpa sAdhanArtha diyA jisase usake cAra bhAgyazAlI putra hue| saM0 1210 meM vegA ke vaMzaja rUNa gA~va ke nAma se 'ruNavAla' khlaaye| bohitharA ___ jAlora ke rAjA sAmaMtasiMha devaDA-cauhAna ke do rAniyAM thii| rAjA ke sagara, vIrama aura kAnhaDa nAmaka tIna putra aura umA nAmaka putrI thI / sAmaMtasiMha ke pada para vIramadeva baiThA / sagara kI mAtA devalavADA ke rAjA bhImasiMha kI putrI thii| anya rAnI dvArA apamAna hone se vaha putra ko lekara apane pIhara calI gii| bhImasiMha ke putra na hone se usane dauhitra sagara ko rAjyagaddI dI jisase vaha eka sau caubAlIsa gAMvoM kA adhipati ho gayA / sagara baDA vIra thA usane mAlava aura gujarAta ke zAha ko jIta kara bAIsa lAkha dInAra daNDa svarupa prApta For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI / sagara ke bohittha gaMgadatta aura jayasiMha nAmaka tIna putra hue / bohittha rAjA ke bahuraMgadevI rAnI aura zrIkarNa, jesA, jaya malla, nAlhA, bhImasiMha, padmasiMha, somA aura puNya pAla ATha putra ora padamA nAmaka eka putrI thii| saM0 1197 meM zrI jinadattasUrijI devalavADA padhAre / pratApI gurudeva kA Agamana suna rAjA vandanArtha gayA / unakI pIyUSa-vANI se pratibodha pAkara zrIkarNa ke sivA sabhI putroM ke sAtha rAjA jaina ho gyaa| guru mahArAja ne unakA 'bohitharA' gotra sthApita kiyaa| citauDa-pati ne yuddha meM sahAyatArtha bulAyA / apanI mRtyu nikaTa jJAta kara rAjA ne zrIkarNa ko rAjya va itara putroM ko dhanAdi de diyA aura svayaM caturvidha AhAra tyAga kara paMca parameSThI ke dhyAna pUrvaka raNakSetra meM mara ke 'hanumaMta vIra' gAmaka vyantara deva huA / sIsodiyA, dUgar3a sUgar3a, khetANI, koThArI saMvat 1217 meM zrI jinacandrasUri vicarate hue mevAr3a ke AghATa gAMva meM pdhaare| vahAM ke khIcI rAjA sUradeva ke putra dUgar3a sugar3a rAjya karate the| nagara ke bAhara nAharasiMha vIra ko purAne maMdira ko logoM ne girA diyaa| nAharasiMha vIra gAMvavAsiyoM ke vividha prakAra se kaSTa dene lgaa| maMtra-taMtrAdi nAnA upAya karane para bhI zAMti nahIM hotI thii| guru mahArAja ko vahAM padhAre suna kara dUgar3a sUgaDa ne unake pAsa jAkara apanI dukha gAthA sunaaii| gurudeva ne unheM dharmopadeza dekara jainadharma meM dIkSita kiyA aura upasargahara stotra kA smaraNa dekara upadrava mittaayaa| usa samaya sIsodiyA vairIsAla bhI zrAvaka huA jisake vaMsaja sIsodiyA For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 gotrI kahalAye / dUgaDa sUgaDa ke nAma se dUgar3a sUgar3a gotra prasiddha huA / khetA se khetANI ora koThAra kA kAma karane se koThArI khlaaye| __ AdhariyA gotra siMdha deza kA rAjA gozalasiMgha bhATI rAjapUta thA tathA usakA parivAra karIba 1500 gharakA thA, vi0 saM0 1214 meM una saba ko naramaNi maMDita bhAlastha khoDiyA kSetrapAla sevita kharataragacchAdhipati jainAcArya zrI jinacandrasUrijI mahArAja ne pratibodha dekara usakA mahAjana vaMza aura AdhariyA gotra sthApita kiyA / gAMga, pAlAvata, dudheriyA, mohobAlAdi 16 gotra mevAr3a ke mohIpura ke rAjAnArAyaNasiMha pamAra rAjya karatA thA / ekabAra cauhAnoM ne mohIpurako ghera liyA / unake sAtha saMgrAma karate zatru kI zakti se cintAtura ho gyaa| rAjA ke gaMgA nAmaka putrane kahA-mahAprabhAvI jimacandrasUrijI ko maiMne dekhA haiM, ve apanI cintA miTA sakate hai ! pitA ne kahA-unake pAsa jAve kauna ? putra ne kahA-maiM chanaveza se calA jAUMgA / dUsare dina gaMgA veza badala kara nagara se nikalA / ajamera ke pAsa guru mahArAja use mile / gurudeva se ekAnta meM apanI kaSTa gAthA kahI to gurudeva ne use sakuTumba jaina hone kA upadeza diyA / unake svIkAra karane para gurudeva ne upasargahara stotra smaraNa kiyA vijayA, jayAdevIne prakaTa hokara eka vijayI azva prastuta kiyA jisa para savAra hokara gaMgA gayA / devI ke prabhAva se asaMkhya senA ho gaI, jise For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 dekhakara cauhAna loga bhaga gaye / nArAyaNasiMha ne sAzcarya isa ghaTanA ko dekhA, itane hI meM gaMgA ne Akara pitA ko namaskAra kara sArA vRtAnta sunAyA jisase use apAra harSa huA / rAjA apane solaha putroM ke sAtha gurudeva ko vandanA karane gayA aura unheM bar3e samAroha se apane nagara meM lAyA / guru mahArAja ke upadezoM se pratibodha pAkara rAjA jaina ho gayA / usake solaha putroM se gAMga, pAlAvata dudheriyA, goDha, gir3iyA, bAMbhI gor3havADa, tharAbatA, khuraghA, paTavA, gopa, ToDaravAla, bhATiyA, AlAvata, mohIvAla, aura vIrAvata gotra hue / chAjeDa saM0 1215 meM zrI jinacandrasUrijI savIyANAgar3ha pdhaare| vahA~ rAThaur3a AsthAnake putra dhAMdhala, tatputra rAmadeva kA putra kAjala rahatA thA / kAjala ne sUrijI se kahAgurudeva rasAyana se svarNasiddhi kI bAta loka meM sunate haiM, kyA vaha satya hai ? gurudeva ne kahA- hama loga sAvadya kriyA ke tyAgI haiM ataH dharma kriyA ke atirikta AcaraNA varjya hai ! kAjalane kahA -- eka vAra mujhe dikhAiye, dharmavRddhi hI hogI / sUrijIne kahA- yadi tuma jainadharma svIkAra karo to maiM dikhA sakatA huuN| kAjala apane pitA se pUcha kara jaina zrAvaka ho gayA / sUrijI ne dIvAlI kI rAtri meM lakSmI maMtra se abhimaMtrita vAsakSepa dete hue kahA- yaha cUrNa jisa para DAloge vahI sonA ho jAyagA ! yaha prabhAva kevala Aja rAtri bhara ke lie hai / kAjala jaina mandira, devI ke mandira aura apane ghara ke chajjoM para vAsakSepa DAla kara For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so gayA / prAtaH kAla tInoM chAje svarNamaya dekha kara bar3A prasanna huaa| sabhI loga isa camatkAra ko dekha kara Ananda magna ho gae / kAjalane gurumahArAja se pratibodha pAkara samyaktva mUla bAraha vrata svIkAra kiye| guru mahArAja ne 'chAjahar3a' gotra kI sthApanA kI / sAlecA-boharA .. saMvat 1215 meM guru mahArAja zrI jinacandrasUri jI ne sAlamasiMha daiyA kSatriya ko pratibodha diyaa| siyAlakoTa meM voharagata karane se sAlecA boharA gotra prasiddha huA / zrImAla jAti gautamasvAmI, ratnaprabhasUri Adi ne pahale zrImAlapura meM jo zrImAla jAti pratibodha kI thI ve zaMkarAcArya ke digvijaya ke samaya kapolAdi vaNika jAti ke zaiva ho gye| mAravAr3Adi meM zrI jinacandrasUrijI ne vicara kara punaH zrImAla jAti bodhita kii| hemacandrAcArya kumArapAla pratibodhaka ne bhI soraThIyA zrImAloM ko pratibodha diyaa| uddharaNa chAjahaDa .. eka vAra zrI jinapatisUrijI ne ajamera cAturmAsa meM rAmadevAdi ke samakSa prasaMgavaza kher3a nivAsI uddharaNasAha mantrI kI prazaMsA kii| rAmadeva uddharaNa se jA kara milaa| usane seTha rAmadeva ko bahuta hI sammAnita kiyaa| usane mantri-patnI ko jinAlaya jAte samaya chAba bhara ke sADiyA~ Adi le jAte dekhA to Azcarya pUrvaka naukara se isakA For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa zAta kiyA ki svadharmI bahinoM ko meTa karane ke lie ye pratidina le jAtI haiN| rAmadeva uddharaNa ke ghara kA AcAra dekha kara prasanna huA / eka bAra uddharaNa ne nAgapura meM mandira nirmANa karAyA thaa| pratiSThA ke lie bulAye AcArya ke na pahu~cane para maMtrIpatnI, jo kharataroM kI putrI thI-ke kathana se caityavAsiyoM ke pAsa pratiSThA na karAke sakuTumba maMtrI kharataragacchIya zrAvaka ho gayA / phophaliyAM, bacchAvata, dasAnI, mukIma dAdA zrI jinadattasUrijI ne pahale sagara rAjA ke putra bohittha ko devalavADA meM pratibodha kara karNa rAjA ke atirikta saba kuTumba ko jaina banAyA thA jisakA ullekha upara A cukA hai| karNa rAjA pitA kA rAjya karatA thA, usake ratnadevI rAnI thii| evaM samarA, uddharaNa, haridAsa aura vIradAsa nAmaka cAra putra the / ekavAra matsyendragaDha aura sarANA ko yuddha meM jIta kara bahuta se dhana ke sAtha Ate hue gaurIsAha kI senA se mArga meM yuddha chiDa gayA jisameM rAjA karNa vIragati ko prApta huaa| rAnI apane putra ke sAtha kheDanagara Akara apane pIhara meM rahane lgii| cAroM putra kalAbhyAsa karate the| ekavAra padmAvatI devI ne use svapna meM A kara kahA-kala tumhAre prabala puNyodaya se zrI jinezvasUri jI mahArAja. yahA~ padhArege, unake samIpa jAkara jainadharma svIkAra karanA, saba prakAra kA sukha hogA! guru mahArAja zrI jinezvarasUri ke pAsa jainadharma kA bodha pAkara cAroM bhrAtA jaina ho gae / vyApAra meM unhoMne pracura dhana kmaayaa| ve sarvadA jinendra pUjA meM parAyaNa the| sUrijI ke upadeza se zatruJjayAdi ke saMgha nikAle, tIrtha For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA kI / mArgavartI svadharmiyoM meM eka eka mudrikA va thAlI bhara ke puMgIphala vitaraNa kiye| samadharAdi phophaliyA nAma se prasiddha hue| usI vaMza meM tejapAla, vIlhA, mAMDaNa, UdA, nAmadeva, jesala, vatsarAja Adi puruSa hue / vatsarAja ke vaMzaja vacchAvata kahalAe isI prakAra bohittha vaMza meM dasANI, jegAvata, buMgarANI, mukIma Adi zAkhAeM vizAla vaTa vRkSa kI bhAMti niklii| inake vaMzajoMne baDe-baDe kAma kiye vizeSa jAnane ke lie karmacandra mantrivaMza prabandha draSTavya hai| bAvela, koThArI saMghavI jinacandrasUri-kalikAla kevalI zrI jinacandrasUri saM0 1371 meM bAbalA (bAberA pura meM padhAre / vahAM kA cauhAna rAjA raNadhIra galita kuSTa kI vyAdhi se pIDita thA / nAnA upacAra karane para bhI vaha svastha na huA to guru mahArAja ke zaraNa meM AyA / sUrijI ne use cakrezvarI devI pradatta auSadhi kA upacAra batalA kara sAta dina meM svastha kara diyA / rAjA ne sUri mahArAja ke pAsa vidhivat jainadharma svIkAra kiyaa| bAvelA gAMva se usake vaMzajoM kA bAbela gotra prasiddha huA / koThArI, saMghavI Adi zAkhAeM usI gotra se nikalI aura bhI sUrijI ne aneka bhavya jIvoM ko pratibodha diyA / DAgA - zrI jimakuzalasUri-eka bAra goDhavADa-nADola nagara meM dAdA zrI jinakuzalasUrijI mahArAja padhAre / vahA~ ke kSatriya DUMgarasiMha cauhAna rAjA ne dillIpAdazAha ke rAjyA For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 dhikAriyoM ko pahale mArA thA / ataH usa para zAhI senA car3hAI karake AI / DUMgarasiMha guru mahArAja ke zaraNa meM AyA / sUrijI ne soye hue bAdazAha ko zayyA sahita vIra ke dvArA apane pAsa maMgAkara vacana le liyA ki vaha isakA kisI bhI prakAra se bigADa nahIM karegA / bAdazAha ko vApasa svasthAna choDa diyA / gurudeva ke upakAra se kRtajJa DUMgarasiMha sakuTuMba jaina zrAvaka ho gayA / DUMgarasiMha se 'DAgA' gotra prasiddha huA / zrI jinakuzalasUrijI ne isa prakAra aura bhI bahutoM ko pratibodha kara zrAvaka kiyA / unake dvArA pacAsa hajAra jaina banAne kI prasiddhi hai / gelaDA ekabAra AcArya zrIjinahaMsasUrijI mahArAja khajavANA pdhaare| vahA~ ke khIcI gahalota giradharasiMha ke pAsa pracura dhana thA para dAna aura bhoga meM sArA dhana ur3Akara vipanna ho gayA / usane sUrijI ke pAsa Akara apanI dukhagAthA sunAyI / guru mahArAja ne kahA- yadi tuma jaina bano to puNya prabhAva se dhanopAya ho sakatA hai| vaha sakuTumba jaina zrAvaka ho gayA / guru mahArAja ne use maMtrita vAsakSepa diyA aura IMToM para DAlane sonA ho jAyagA, batalAyA / giradharasiMha ne pA~ca hajAra ITe vanavAkara usa para vAsakSepa DAlakara sonA banA diyaa| rAtri ke samaya sArI iMTeM apane ghara meM lAkara rakhI, kulAla ko dugunA dAma dekara rAjI kara liyA / giradharasiMha ne dharmakArya meM pracura dravya vyaya kiyA usake putra bhadra svabhAvI gelA se gailar3A gotra prasiddha huA / For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 mahattiyANa jAti ke gotroM sambandhI vizeSa vivaraNa zrI jinacandrasUri jiNuna savA pAMcasaha 525 ghara kSatrI pratibodhI nai jainI zrAvaka kiiyaa| vAsI paMcAba deza kA pratibodhyA, mahama sahara mai / kurakSetra kA rAjA malasiMgha rAjA meghamalla taNo caMpakasena | tisakA vajIra pradhAna thA / mahatA mayAcaMda 1 mahatA caturabhuja 2 pacAdhA khatrI thA / johI gotra khatrIkA thA / soi iNukA thApyA copar3A gotrI dor3a saha ghara kA sIradAra thA donuM bhAI / zrAvaka jAti mahatIyANa thApanA karI // 1 // mahatA sundaradAsa 1 mahatA syAmadAsa 2 mahatA saMkadAsa 3 mahatA sonI 4 e cyAruM rAjA pradhAna kA modI thA kSatrI / vAsI sAharaNapura kA ghara meM nAgadevatA kI pUjA thI / sau ghara kA siradAra thA cyAru bhAI / pratabodhInai zrAvaka kIdhA / jAti mahatIyANa, gotra sapelA thApyo || 2 || mahatA pradhAna mayAcaMda caturabhujanai kAla maI gulAma lIyA, mola ccAra - jairAma 1 jadu 2 jATu 3 jeThA 4 jAti kA jATa the / vAsI jaisalamera kA caudharI thA jATa | tisakA beTA hai cyAruM / tisa cyAruM kA parivAra vIsa ghara thA / tiNukuM prAtibodhI jenI zrAvaka kIyA / jAti mahattale thApanA jATar3A gotra thApanA kIyo // 3 // For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 mahatA rAyacaMda 1 mahaMtA ratana 2 mahatA rIThamala 3 mahatA rUpacanda 4 evaM khatrI the, pacIsa ghara kA siradAra / vAsI rAjapura kA, uhAM ke mahato caudharI the| pratabodhI zrAvaka jainI kiyA / jAti mahatIyANa thApyA, gota rohadIyA thApyau ||4|| mahatA karamacanda 1 kAnhacaMda 2 ghara pacIsa kA siradAra the / vAsI kANyor3a ke the / uhAM kA kAnuMgo the / jAti kSatrI, pratibodhI zrAvaka kIyA - jainI kIyA jAti mahatIyANa thApyA / gota kAMDe thApyo // 5 // khatrI parivAra ghara vIsa nAranaula kA vAsI mahatA netasI gota nAnhaDe thApyo // 6 // khatrI parivAra ghara 15 mahama kA vAsI / mahatA manajI gotra muMDataDe thApyo // 7 // khatrI parivAra ghara 15, mAdharapura kA vAsI mahatA mANikacanda, gota mInayAnI thApyo ||8|| khatrI kAnhacaMda parivAra - ghara 10 karanAla ke vAsI, gota kANyeM // 6 // .......... parivAra ghara 10, vAsI pANIpatha kA, gota pahAr3iye // 10 // khatrI mayArAma parivAra ghara.... gota mahathe thApyo ||11|| khatrI giradharadAsa parivAra ghara 20, vAsI ghAMgha kA, gota ghaM...... // 12 // For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......ghara 20 karanAla kA vAsI gota kapANI // 13 // khatrI mohanadAsa ghara 20, gota muu......||14|| .......vanapAla parivAra ghara 10, gota sonI thApyo // 15 / / vAsI sovanapatha kaa| evaM sava gota cau0 84 chai / pratibodhI jainI kIyA / saM0 1376* kai varSa mai / - inameM 84 gotroM meM se 24 ke nAma hamane pratimA lekha bAdi ke AdhAra se maNidhArI zrI jinacaMdrasUri grantha meM prakAzita kie haiN| . * yaha samaya kalikAla kevalI zrIjinacaMdrasUri ke samaya kA haiM jo jinakuzalasUri ke guru the| nAma sAmya ke kAraNa aisA huA lagatA hai| para prAcIna zilAlesvAdi meM maNidhArI jinacaMdrasUri kA nAma spaSTa hai / For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 kamANI saMghavI mAMDavagaDha meM devar3A samarasaMgha rAja karai, tiNarA beTA 7 / tiNameM choTo beTau karamasaMgha, tiNanai kAmaDIyau jaira huvau / tINa samai saM0 1026 vaisAkha sUda 9 nai zrI jinavaradhamAnasUrijI vicaratA uThe Aya nIkalyA, jada rAjA samAcAra suNyA, jad vAMdaNane gayA nai kayau-ke mArauM choTau beTo kamau nAma, jINa nai jehara huvau so Apa upagAra karau / 'jada mahArAja pANI maMtra nai chAMTIyau, jada sAvaceta huyo, navakAra maMtra lIyo / - zrI siddhAcalajI rau saM0 1026 migasara sud 9 saMgha kADhIyau, hajAra 41 rupIyA khrciiyaa| sAhamIvachala kIyau jada mahArAja siMghavI padarI mAlA AropaNa karI, jiNasuM kamANI saMghavI' gotra thApanA huI / merU jesalamera nau chai| iNArI phalI mAlavA meM ghaNI chai| tAla bhopAla kanai, phera caMDI grAme chai| mevAr3a meM, phera jepara meM ghara chai / 3 meM dIlI maiM chai sau dAdAjI rA pagalA karAyA nai ASADha suda 15 pUje tau dhana daulata paravAra vadhai0 nhIM to nho vadhe au varadAna dIyau chai, gacha kharatara gacha nA zrAvaa huyaa| khayAta jUnai daktara suM utArI cha, savAI jaipura meM / atha vachAMvatAM rI vaMzAvalI vachAvata cauvANa chai / cauvANarI cauvIsa khAMpa chai, For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiNameM vachAvata devar3A cauvANa chai / Adi AbUgira jAlora rA dhaNI cha, sAvaMtasI devaDau / sAMvatasI '1 sagatasI 2 bohithajI 3 zrAvaka huvA, mada mAMsa choDayA, navakAra maMtra lIyau / rAdhaNAjI 4 samarathajI 5 tejasI 6 setI usavAle sagAI patAI kIvI / vIlaujI 7 kaDavau jI 8 UdojI 9 nAgadejI 10 jaizalajI 11 vachaujI 12 / vachAjI putra karamasI 1 varasaMgha 2 ratau. 3 DuMgara 4 varasaMga 13 putra nagaujI 14 sAMgojI 15 karamacaMdajI 16, 17 lakhamIcanda jI nuM johara kIyau / tada dhAya bhAgacanda jI rA choTA beTA nuM hAMcala cuMgaNa ne lai bhAgI tiNa rA udepura chai / bachAjIrA baDA beTA karamasI, tINAM rI avalAda rINI cha / . vachAjI ro dujo beTo varasaMgha jI, tINAMrI avalAda bIkAnera suM udaipura gayA / vachAjI rau tIjau veTo rataujI, tiNarI avalAda gAMma kodaru chai| vachAjI ro cotho beTA DaMgarasI, tiNarI avalAda lUNasarai chai / varasaMghajI re putra 5, nagojI udaipura che|| 1 amaraijI ro paravAra bIkAnera phalodhI che0 / / 2 bhojarAja jI rau paravAra bIkAnera cha / 3 meghAjI ro paravAra kAlhaNaghAsa rANI gAMma meM che / 4 DuMgarasIro paravAra jodhapura devIjhara cha / saMpUrNa / For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 bhaNasAlIyA~ rI utapatta likhyate solaMkI rAjapUta nakha / saM0 2011 asoja sudi 10 dinai cAluka baMsa zrIvarddhamAnasUrajI thApyo / ratanapAla puNyapAla nai, bhaNAvyA, pitAnI vAcA bhaI, gure gotrajA ArAdhI, jIne pUchIyau, paramesarI kIyo- usa bAla vIsau thApajo, jada rAya bhaNasAlI gotra thApyo / gotrajA pIloja, vAhana siMha, paraNAvI jAlora dIdhau, devagura bhakti kre| beTau jAyoM parUse dIyai sera 10 gotra goha rI karai / gotraja nimata nAlera 1 kApaDau 1 rUpaumAsA 6 rI sAMkalI caDhAve, paraNyau pINa hIjadirADI dina ulaMghanahI, gotraja pUjA 8 dina / jagapAla ke DerA bhaNasAlI gotra mAravAr3a meM chai / bhaNasAlI puNyapAla thI muMhatA viruda rANAjI zrI hamIrasaMghajI dIyau, citaur3amadhye saMpUrNa / || ratanapurA borA me suM kaTArIyA gotra nIkalyau tiNarI vaMzAvalI // manaraMga deva / putra dhanapAla / eka dina udyAna vana khaNDa meM rAtra par3a gaI, tIse sIkAra caDhyau hu~tau so tIhAM vana meM sarapa Dasyau so mRtyu pAmyau, aceta rahyo / tIsai zrIjinadattasUrijI kharatara gaccha nAyaka tihAM AvI nIkalyA / dhanapAla nai aceta dekhI pANI maMtrI chAMTIyo, tIvArai sAvaceta thayau tIvAre hAtha jor3a araja kIdhI-sAmI nagara For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 meM padhAro, huM Aparo zrAvaka chu, Apa phuramAvau so vacana pramANa karUM / isau vacana suNI lAbha jAMNI dhanapAla re ghare AyA / saM0 1982 dhanapAla re upagAra thI sarva cavANa nakha bhI kharatara gachai zrAvaka thayA kavitta: dUhA - igyAre vyAsI samai, viSadhara nau vipaTAla / jIvADyau dhanapAla nai, sadagura pahavau bhAla | -- kharatara gacha rA zrAvaka chai tike ASAr3ha suda 11 dine dAdAjI zrI jinadattasUrijI rA pagalA tolA 1 / ghaDAvI, pratiSThA karAvI pUnama pUnamra pUjIjai to vaMsa vadhai, lakhamI saubhAga jasa vadhai // hivai ratanapurA gotre sArAI 9, tehanA nAma - ratanapurA 1 lAi 2 kaTAriyA 3 koTecA 4 sApaprahA 5 sApUrIyA 6 narANA gotra 7 bhalANIyA 8 rAmaseNA e zAkhA / kaTArIyA sahavAja rA uThayA keravAse devAtaDe AsalAI meM sApadrahI nakha thayau / kaTAriyA meM suM nakha nIkalyau / gorI pAtasAha rau maMtrIpaNau kIyau, tiNathI "maMtrI" kahANA / mAMDavagaDhe muMhatA jhAMjhaNasI siddhAcalajI rI yAtrA gayA jada bANuM lAkha mAlavA rau dAMNa IjyArai thau so barasa 1 rI pedAsa prabhujI re bheTa kIvI, jada dujA lokAM Isako kara pAtasAha suM mAlama karI, jada pAtasA rIsa kIvI / jada muMto jhAMjhaNasI kaTArI perI peTI bAMdhane pAtasA re hajUra Ayau, sarva hakIgata kahI ApakA bolabAlA pIra ke Age kara AyA, taba pAtasAha bahota kusI huyA / peTI khola prANa mukIyo / tihA~ thI ' kaTAriyA' nakha thayo / kharatara gaccha meM huyA / bhairU khetrapAla jezalamera se chai / For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caupar3A kukar3a paDIhAra nakha / maMDovara meM pratibodhyA zrIjinavallabhasUrijI pratibodhyA saM0 1151 meM, gaNadhara copar3A jAlora vAlA, modI nakha cauvAMna dAdAjI zrI jinadattasUrijI pratibodhyA // 1 // sonIgarA cavAMNa thI saMcetI kharatara gaccharAja jIna dharma suM miile| ___golechA rA 18 gotra jAtarA rAThor3a / lAmasukhA 1 golechA 2 pArakha 3 coraDIyA 4 buccA 5 camma 6 tAlarIyA 7 gadahIyA 8 siMdurIyA 9 kuMbhaTIyA 10 saMcIyA 12 cAhila 13 ghaMTelIyA 14 kAkarIyA 15 sIdhar3a 16 saMkhalecA 17 kukucIyA 18 / aThAre gotra golechA rA kharatara gache // bAphaNA 24 zAkhA-koTA 1 khoravAr3a 2 bhAbhU 3 sonI 4 maroTI 5 samalIyA 6 dhAMdhala 7 dasorA 8 bhUdhAtA 9 nAhaDA 10 kalarohiyA 11 vasAha 12 dhatUriyA 13 sAMkhalA 14 tosAlIyA 15 buMgaravAla 16 makalavAlA 17 saMbhUAtA 18 sAMiDasarA 19 koTecA 20 mahAjanI 21 mUMgarecA 22 huMDIyA 23 jA~gar3A 24 / pachai nakha paDIyA 1 koTecA, koTaDai vasIyA jiNasuM koTecA kahIjai / kucerai vasIyA jiNasuM keI bApaNA kucIyA kahIje / nakha devaDA cavAMNa chai / kharatara gacchai / saMcetI .1 DosI 2 gulechA 3 luNAvata 4 luNIyA 5 saMkhalecA 6 botharA 7 vachAvata 8 bAphaNA 9 zrImAla 10 DAgA 11 valAhI 12 bhaNazAlI 13 rAya khaDa bhaNazAlI 14 gadahIyA 15 loDhA 16 kAMkarIyA 17 nAvarIyA 18 For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 chAjeDa 19 koThArI 20 baraDhIyA 21 rehaDa 22 kamANI 23 siMdhI 24 / ityAdisarva kharatara gaccha rA hai / iNAM rI sarvA rI khyAta jUne daphatara meM che iNA re bhATa nahI che / kulagura mAtamA nahIM hai / iNA rA nAmA zrI jI mAMhe che / kharatara gacha vAlA re kuladevI nahIM chai / For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 zrI jinasamudrasUri ke mahArAja anUpasiMha aura rAThaur3a vaMzAvalI sambandhI kAvya meM chAjahaDa gotra sanbandhI prApta padyakumara svarupa dekhI kAjala sauM netra rekhI, chAjaDe meM suvizeSI kAjala de nAma jU // ANikai seTha ko dInau lahiNau so dUra kInau, dohU ko rahyo akIno Ave. nija dhAmajU / barahar3IyAM kA gota cAjaDe te chAjaDota, aiso gota chAjaDa ko bhayo tiNa ThAma jU / / vadata samuMda mahArAja zrI anUpasiMgha jo ko, kAko karai kAma vAko sarai kAma jU // 38 // kAjala ke vera uddharaNa jU kiye uddhAra, sAta bIsa caitya kheDa vIci guru veNajU / zrI jinapattisUri pratiSThA karI paDUra, . mAMDayo viSavAda bhUra varaDhIyai teNajU / jIto kharatare. sUra begaDa viruda paDUra, hAsyo guru baradIyai kole bhaye meNa jU / vegaDa rU kole bhAI chAjaDa donu kahAI, vRddhavaMta ho sadAI jolU jina jaina jU // 39 / / For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 chAjaDa meM ghAli dInau tAhU pai chAjaDa bhaye, asala baraDhIyA teM chAjaDa kumAra jU / pATaNa pIrAna mAMjhi soto sAro jaga jAne, kole pallIvAla soto pAilI mujhAra jU // tAke pIche kheDa vIci begaDa viruda dharyo, saya makasUda kharatare sirazara ja / kalazadaMDa caDhAyA vegaDa viruda pAyA, dharAyA tAte gaccha caurAsIyeM vegaDa siMgAra ja ||40 // pahilA chAjaDa kolA varaDhIyA pallIvAla, uvAMkA guru pallIvAla pallI zubha thAna jU 1 bIjA begaDa prasiddha kheDa meM huyA samRddha, sAtavIsa deharA karAyA supradhAna z2a || sovana kalaza daMDa maMDapa maMDa akhaNDa, pAtasAhI sanAtha medinI maMDAna jU / kheDa pallI sonagiri gujara jaMgaladhara, gaurI gRha ete thAna vegaDe dIvAna jU // 41 // For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: prAptisthAna :: zrI jinaharisAgaramUri jJAna bhaMDAra jina-harivihAra pAlItANA 36 4270 mudraka : harihara prinTIga presa, 29/ sarvodaya sosAyaTI--pAlItANA Jain Education intemational For Personal & Private Use Only