Book Title: Jain Satyaprakash 1939 02 SrNo 43
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521543/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - GEBITS: *" tIEW taMtro cImanalAla gokaLadAsa zAha varSa : : aMka ? : kramAMka 43 : - maLavA amArA eyeg Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayaramajhe, saMmoliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM, bhavANaM maggayaM visayaM // 1 // zrI jaina satya prakAza (mAsa patra) vikrama saMvat 1995 mahA vada 12 vIra saMvat 2465 budhavAra IsvIsana 1939 phebruArI 15 vi-Sa-2-- -na 1 zrI upAdhyAyapatrastotram : A. ma. zrI vijayapadmamUrijo : 1971) 2 bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra : mu. bha. zrI vidyAvijayajI : 39 ka zrI gopAladAsa paTelane 4 A. bha. zrI. sAgarAnaMdasUrijI : 193 4 'prasthAna' sAthe patravyavahAra : 303 5 mAMsAhArane zAstrIya khulAse : ma. kAzIvizvanAthajI vyAsa : 407 - nivedana - jainadarzanamAM mAMsAhAranI bamaNuM : A. bha. zrI. viyelAvaNyasurijI : 49 samAcAra sthAnika grAhakone amadAvAdanA-sthAnika-je grAhaka bhAIonuM lavAjama AvavuM bAkI che tee amAro mANasa Ave tyAre tene lavAjama ApIne AbhArI re ! - pU. munirAjane vijJapti - vihAra daramyAna mAsika vakhatasara ane ThekANAsara pahoMcADI zakAya te mATe dareka aMgrejI mahinAnI teramI tArIkha pahelAM, vihArasthaLanI khabara amane maLatI rahe evI vyavasthA karavA sau pU munirAjone vijJapti che. lavAjama sthAnika 1-8-0 bahAragAma -0-0 chUTaka ra ka 0-ra-0 mudraka : narottama haragevinda paMDayA, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, mukaNuthAna : samAja prITarI salApasa kesa reDa amadAvAda, prakAzanasthAna : zrI janadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza kramAMka 43 [bhAsi na . [vaSa 4 : ma 7] // zrIupAdhyAyapadastotram // kartA--AcArya mahArAja zrIvijayapaznamarijI // AryAvRttam // sirisaMkhesarapAsaM, thuNiya varaM NemisarigurucaraNaM / sirisiddhacakkasaMgo-vajjhAyapayatthavaM kuNami // 1 // suyagayajahatthavihiNA, satthajjhayaNaM kuNaMti je harisA / nimmalasaMjamanirayA, vaMde'haM te varojjhAe // 2 // uvayAragadiTThIpa, vivihovAehi je'NagAragaNaM / caraNaDamuttimagge, sAhajaM diti paidiyaha // 6 // pAhANatullapaDihe, sIse'vi jaNei sayalasuyakusale / AyAraviNayaNiDhe, je vaMde te varojjhAe // 4 // davyAyarie jugge, cauvihasirisaMghavihiyasAhajje / siripADhage cautthe, Nica jhApami thiracittA // 5 // varaNavapayaseDhIe, cautthadiyahe cautthapayasaraNaM / paNavIsaiguNalakkhA, kAyavvaM pavarabahumANA // 6 // paNavIsaibheeNaM, paNavIsaiguNasamubhavo Neo / bheyadugappAhaNNaM, NAyavvaM tattha viuhaNe // 7 // ikkArasaMgacohasa-putvajjhAyaNasarupasajjhANaM / aMgovaMgakaraNacara - NArAhaNamavaragaMthammi // 8 // aMgovaMgAi muyA, ikkArasabArasappamANeNaM / je parisamahijate, ajjhAte 'varesiM ca // 9 // aTuppayayaNamAyA- rAhaNaNi uNe pasaNNayarahiayA / NimmalaveraggagayA, te vaMde vAyage NiJca // 10 // AyAre AyAro, samaNANaM suttio gaNaharehiM / aTThArasapayasahasaM, dusuyakhaMdhaNiyaM paDhamaM // 11 // sasamayaparasamayANaM, loyAloyappajIvapamuhANaM / sUyagaDaMge bhaNiyaM, vAicaukkassarUvaM ca // 12 // vidhihovasaggabhAvA, addakumAivivihasambhAvA / tattheva vitthareNaM, payAsiyA pujapurisehi // 13 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38] zrI jaina satya prakAza ikatthAu dasaMtA, atthA pariguMphiyA visesaao| taiyaMge ThANaMge, vattA vivihANuogANaM // 14 // samisAvagahiyabhAvA, caubhaMgI sAvagANa taha duvihA / samiivyayapamuhANa, parUvarNa paMcamaDajhayaNe // 15 // ArAhiUNa vihiNA, siddhatthasuyassa sAsaNaM hrisaa| titthayarattaM bhavA, Nava pAghissaMti saMtigiha // 16 // seNiyasaMkhodAI, supaaspottttildddhaayuvrsygaa| taha revaI ya sulasA - NavamajjhayaNe muNeyavvA // 17 // taha paumaNAmacariyaM, seNiyaNivajIvaNaM mahArasiyaM / AisayatattaNihANaM, dIsai ahuNA vi ThANaMge // 18 // davAivimANANaM, purisasamudANa selasalilANaM / bhAvA ajjhayaNAI, dasa taiyaMge suyakkhaMdho // 19 // samavAyaMge bhAvA, jIvAjIvANa gaicaukassa / samavAyANaM sayagaM-titthayarAissarUvaM ca // 20 // ThANaMgAo duguNaM, kaNaMtabhAvaNiyaM cautthaMgaM / savyaMgasArakaliyaM, mahappahAveNa saMjuktaM // 21 // chattIsasahassAI, pasiNAI paMcamaMgaThiiyAI / sirigoyamAipahi, saMghasurehiM ca puTThAI // 22 / / taha barabohadayAI, bhavaraivairaggabhAvajaNayAI / paNhAI puTThAI, dhammiTThAe jayaMtIe / / 23 // kevalisAsaNaNAho, paNDattaradAyago mahAvIro / / savvANuogameyaM, caraNakaraNabhAvasaMkaliyaM // 24 // chaddavvabhAvapuNNa, annaM NAmaM vivaahpnnnntii| jassa tthi bhagavaIe, pariviiyaM paMcamaMgamiNaM // 25 // egAhiyacAlIsa - 8pamANasayagAijatthasuhayAI / uddesagappamANaM, paNasayariNNUNasahasadugaM // 26 // vimalovakkamabhAvA, NikkhevaNayANugamasarUvaM ca / davAibhaMgatattaM, pamANasiddhI bhagavaIpa // 27 // aimuttAiyasamaNA, sar3A sirituMgiyAurIvAsA / sirisaMghasta hiyaTuM, parikahiyA siribhagavaIe // 28 // saMgAmeNaM bhAvA, sovaNiyasehareNa NikANaM / chattIsasahassehiM, vihiyA pUyA bhagavaIe // 29 // egUNadhIsapamANaya - jjhayaNAi duve tahA suyakkhaMdhA / NAyAdhammakahaMge, duguNapayAI bhagavaIe // 30 // pAMDavaselagavattA, duvayasuyApUyaNassarUvaM ca / seNiyasuyamehamuNI, pahuNA vihio thiro caraNe // 31 // [apUrNa] Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra lekhaka--munirAja zrI vidyAvijayajI, karAcI 4 A lekha ame prasthAna 'nA vyavasthApaka rUpara prasthAna 'mAM pragaTa karavA mATe meyeA hate. caDA divasa bAda e lekha temaNe, ene peAtAnA patramAM chApavAnA inkAra sAthe, amane pAme che. jijJAsuonI jANa mATe ame e lekhane ahIM akSayaH vyavasthApaka prasiddha karIe chIe, koI paNa vRkSanuM mULa zakti, tenuM AyuSya ane tenA pratipAdaka vA AdhAra rAkhe che. jeTaluM majabUta ane UMDu DAya che, teTalI ja te vRkSanI tene phelAvA vadhAre hoya che. siddhAntonI dRDhatA e sihAutpAdakanI mana-vacana-kAyAnI AtapretatA upara vadhAre r ahiMsA ke dayAnuM nAma letAM jainadharmanI A mukhya vastu che.' ema kAI paNa abhyAsaka pakAryo vinA na rahe. bhagavAna mahAvIra ane buddha e bannee AAthI paccIsa so varSa upara ahiMsAne sadeza jagatane sa MbhaLAvyA hatA ane e e mahApuruSonA sandeza Aje paNa temanA anuyAyio dvArA jagat sAMbhaLI ane jhIlI rahyuM che. chatAM buddhanA anuyAyiomAM e siddhAntanuM pAlana Ne bhAge nathI thai rahyuM, e sA kASTha jue che. jyAre sAdhuemAM te zuM gRhastheAmAM paNa mahAvIranA ahiMsA ane dayAnA siddhAMtAnuM pAlana atyAre paNa thai rahyuM che, enuM kaMIka teA kAraNa hAvuM jomae. siddhAntanI prarUpaNA eka vastu che ane pAlana khIjI vastu che. upadezaka prarUpAtA siddhAntanuM svayaM AcaraNu jo nathI karato, te tenI asara janatA upara nathI thatI. ahiMsAnA siddhAnta prakAzavA chatAM buddha bhagavAne rAte mAMsAhAra karyA che, e ja kAraNu, huM te jouM chuM ke temanA potAnA samayamAM ane te pachInA samayamAM, TheTha atyAra sudhI paNa temanA anuyAyiomAM meTe bhAge mAMsAhAra pracalata rahyo che. jyAre bhagavAna mahAvIre ahiMsAne je sandeza saMbhaLAvyeA te peAtAnA AcaraNumAM utArIne ja sa MbhaLAvye hateA arthAt kaTTara rIte temaNe tenuM pAlana karyuM hatuM. A ja kAraNu che ke jainadharmanA anuyAyiemAM atyAra sudhI mAMsAhAra sarvathA tyAjya gaNAto AvyA che. 46 bhagavAna 21 humaNuAM hamaNAM " jaina sUtreAmAM paNa mAMsAhAranuM vidhAna che, " ane evuM koi koi mahAvIra tathA temanA te vakhatanA sAdhuo mAMsAhAra letA hatA, lekhaka taraphathI bahAra paDatuM vAMcavAmAM Ave che. mane lAge che ke cAlu yekamAnyatAnI viruddhamAM kaI paNa kahevuM, lakhavu pravRtti karavI e A jamAnAnI eka phezana samajAya che. parantu emAM eTaluM yAda rAkhavAnI jarUra che-ke tema karavAthI kaI paNu Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38] zrI jaina satya prakAza [ varSa 4 sAmAjika, dhArmika ke rASTrIya phAyado thAya che ke? je kaMI paNa phAyado na thato hoya bake samAjamAM nirarthaka kolAhala utpanna thato hoya, lokonAM dila dubhAtAM hoya ane tenI sAthe ja sAthe lokomAM gerasamajuti ubhI thatI hoya te evI pravRtti na karavI, e ja vadhAre zreyaskara che. jaina sUtromAM mAsAhAranuM vidhAna che ke kema? athavA mahAvIra svAmI ane temanA sAdhuo mAMsAhAra karatA hatA ke kema e to emanA jIvana uparathI, temanAM su uparathI, sUtronI TIkAo uparathI ane paccIsa so varSathI cAlyA AvatA rivAje uparathI bilakula spaSTa samajAya tema che; chatAM te vastune eka judA ja AkAramAM mUkI kolAhala utpanna kare emAM zuM hetu hovo joIe? athavA enAthI zuM phAyado thato hovo joIe e nathI samajAtuM. atyAre te mahAtmA gAMdhIjIe bhagavAna mahAvIranA e ahiMsAvAdane rASTrIya pravRttinuM madhya biMdu banAvyuM che, ane hindustAna ja nahi, duniyAnA deze tenI tarapha mITa mAMDI rahyA che ane anukaraNa karI rahyA che. AvI sthitimAM "mahAvIrasvAmIe mAMsAhAra lIdhe hato," "temanA sAdhuo paNa mAMsa letA hatA," "vanaspati AhAramAM ane mAMsAhAramAM sarakhI ja hiMsA che," ItyAdi jAhera karavuM ane te paNa sUnI ADamAM ubhA rahIne jAhera karavuM e kyAM sudhI ucita che eno vicAra karavo ghaTe che. "sUtronA anuvAda karatA, prasaMga Ave amAre te te zabdonA spaSTa artha karavA joIe" e je bacAva karavAmAM Avato hoya te te paNa bhUle che. jaina sUtro, TIkA sivAya Ajane kaI paNa vidvAna saMpUrNa rIte, spaSTa lagAvI zake ene pUrepUro artha kADhI zake-e azakya che. sutronA bhASAntarakAre ke vyAkhyAnakAra TIkAno Azraya jarUra leze, ane e Azraya letAM koI paNa bhASAMtarakAra ke bA khyAnakArane kabUlavuM paDaze ke jaina sutromAM je je zabdonA bAhya daSTie amuka amuka jAnavaronA artha kADhI zakIe chIe, te artha nathI. A vAtanuM spaSTIkaraNa hamaNAM huM AgaLa karIza. --- thoDAM varSo upara "purAtatva maMdira" ahamadAvAdathI pragaTa thatA "purAtattava nA trIjA pustakanA cothA aMkamAM adhyApaka dharmAnaMda kausaMbone "mAMsAhAra' saMbaMdhI eka lekha prakaTa thayo hato. te lekhamAM temaNe e batAvavA prayatna karyo hato, ke "buddhanA samayamAM jema buddha ane buddhi bhike mAMsAhAra karatA hatA tema zramaNo (jaina sAdhuo) paNa karatA hatA " hamaNAM "prasthAna' mAsikanA caudamA varSanA pahelA aMkamAM gopALadAsa jIvAbhAI paTela nAmanA vidvAne "zrI mahAvIra svAmIne mAMsAhAra' e nAmano lekha lakhyo che. temAM temaNe paNa e batAvavA niSphaLa prayatna karyo che ke " mahAvIrasvA. mIe mAMsAhAra karyo hato ane jaina stromAM tenI sAbitI maLe che." lekhakanA A lekhanuM jarA spaSTatAthI avalokana karavuM, e mArI A pravRttine uddeza che, ane te eTalA mATe ke lake gerasamajutimAM na paDe.Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7] bhagavAna sahAvIra ane mAMsAhAra 380 ] vidvAna lekhaka zrIyuta paTele "bhagavatIsUtra'nA paMdaramA matakamAM AvelA zAzALAnA prasaMgane sauthI pahelAM hAtha dharyo che. gazALAne ane bhagavAna mahAvIra svAmIne saMbaMdha bhagavatInA paMdaramA zatakane anusare temaNe vistArathI Alekhe che. gozALa mahAvIra svAmI pAse Ave che. bhagavAna mahAvIranA be ziSyone gozALAe tejalezyAthI bALI mUkyA ane pachI mahAvIra svAmI upara teje cheDI. e telesyA mahAvIrasvAmIne kaMI paNa asara karavAne badale temanA upara aphaLAI gozALA upara pAchI paDI. gozALAe mahAvIrasvAmIne kahyuM "tuM cha mahInAne ane dAhanI pIDAthI maraNa pAmIza." bhagavAna mahAvIrasvAmIe kahyuM "huM te haju soLa varasa sudhI tIrthaMkarapaNe vicarIza, paNa tuM hArA ja tejathI parAbhava pAmIne sAta rAtrine aMte marIza." barAbara gozALe sAta rAtrie marI gayo. mahAvIra svAmIne pelI te jelesthAnI asarathI maraDe thayo. siMha nAmano mahAvIrasvAmIne ziSya aNagAra paNa duHkhI che. bhagavAne jJAnathI jemAM tene pitAnI pAse bolAvI kahyuM "tuM cintA karIza nahi, huM haju soLa varasa jIvavAno chuM." te pachI bhagavatI sUtramAM A pramANe pATha Ave che-- " tattha zaM revatIe gAhAvaie mama aTAe duve kapoyasarIrA upakkhaDiyA tehiM no aTho atthi| se aNNe pAriyAsie majArakaDe kukkuDabhasae tamAdAra, temAM ko" | ItyAdi zrIyuta paTela uparyuMkata pAThano Ama artha kare che-"(tuM meMTIka gAmamAM revatI nAmanI bAI che tene tyAM ja teNe mArA mATe be kabutara rAMdhIne taiyAra karyA che. paNa tene kaheje ke mAre tenuM kAma nathI. paNa gaI kAle bilADAe mArI nAkhelA kukaDAnuM mAMsa te taiyAra karyuM che te Apa." AmAM je vivAdagrasta zabdo che te A che-" sara" " " A zabdonA artho zrI paTela anukrame Ama kare che-"be kata (kabUtara) nA zarIra" "bilADa mArela" "kukaDAnuM mAMsa " A artha karIne teo batAvavA cAhe che ke "mahAvIrasvAmIe tejolesthAnI garamIthI thaelI maDAnI bimArImAM bilADAe mArI nAkhelA kukaDAnuM mAMsa khAdhuM hatuM." uparanA zabdono je artha teo kare che te sivAya bIjo koI artha kaSamAM thatuM nathI" ema teo jaNAve che. mane lAge che ke A lekhake jUnA ke tarapha dhyAna ApyuM lAgatuM nathI. huM emanuM ane bIjA vAcakonuM dhyAna kheMcyuM chuM ke jUnA kejomAM AvA prANIvAcaka dekhAtA aneka zabda vanaspativAcaka zabdomAM vaparAela Ave che. nirNayasAgara presamAM prakAzita "abhidhAnasaMgraha" nAmanA saMgrahamAM nibaM, nAmane kaSa chapAyo che tenA 139 ane 140mA zlekamAM A zabdo che-- " pArAvate tu sArAmlo raktamAla : praasstH| AkhetaH sAraphalo mahApArAvato mahAn / / For Private & phosAi Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2] zrI jaina satya prakAza [varSa : A uparathI koI paNa vidvAna joI zake che kati ke jene pracalita artha kabUtara che, tene bIjo artha "IMDAnA tulya phaLa" paNa thAya che. AvI ja rIte kukDa zabda e ja nighaMTunA 35ramA bhomAM vanaspati arthamAM vaparAyele spaSTa dekhAya che. "vArakAH ritika hitu kudaH Aitti' - trIjo zabda majAkaDe (mAnata) eno artha zrI paTela "bilADIthI mArela" kare che. paraMtu majajAra zabdane artha paNa bhagavatI sUtranA ekavIsamA zatakamAM "mugdhapaNuM vanaspatinA arthamAM mUkavAmAM Avyo che. eTale ahiM paNa mAtra eTale "eka vanaspativizeSathI taiyAra karela" ema karavAmAM Ave e ja vadhAre upayukta che. AthI je zabdone artha kepamAM "pracalita artha sivAya vanaspati vizeSamAM thatA nathI,' evI je dalIla karavAmAM Ave che te beTI che. - have teo kahe che ke TIkAkAree paNa mAMsa artha ja karyo che, paraMtu te paNa ThIka nathI, abhayadevasUri mahArAja uparyukata zabdone A pramANe vAstavika artha kare che- "kapotakaH pakSivizeSastavadare phale, varNasAdhAt te 'kapote' kuSmANDe hasvakapote kapotake, te caite zarIre ca vanaspatijIvadehatvAt kapotazarIre, athavA kapotazarIre iva dhUsaravarNasAdhAdeva, kapotazarIre kuSmANDaphale iva, te upaskRte saMskRte, 'tehiM No aThoti' bahupAyatvAt / athatu- kapata pakSivizeSa (kabUtaranuM nAma che. tene jevA varNavALAM be phaLa eTale kuSmA phaLa, evAM pakAvelAM be kuSmAha phaLanuM mane prayojana nathI. ("sitAre siddhahaima vyAkaraNanA 7-3-33 mAM sUtrathI "alpa' (nAnA) arthamAM pU pratyaya Ape che, kAraNa ke temAM ghaNe deNa che. AdhAkamI hovAthI. vaLI TIkAkAre "vizeSa samAsa' karIne kahyuM che ke "kapAtaka' e keLAnuM nAma che ane zarIra e phaLanuM nAma che. athavA dhUsaravarNanA jevuM havAthI "kuve ravIndra ' ene artha e keLAnAM phaLa evo thAya che. te AdhAkarmI hovAthI bahu pApanuM kAraNa che, mATe mAre na kalpe. AvI ja rIte bajAra sumara' ene spaSTArtha karatAM paNa TIkAkAra kahe che ke - "mA vAhitakumanAya chad, saMta mAtA apare tvAH-mArjAro virAlikAbhidhAno vanaspativizeSastena kRtaM bhAvita yattattathA, kiM tat ? ityAda-kurkuTakamAMsa bIjapUraka kaTAhaM / AharAhi ti niravacatvAt // arthAt mAra nAmanA vAyunI zAMtine mATe taiyAra karelI vastu mArakRta kahevAya athavA bIjI kahe che ke mAre eTale virAlikA nAmanI vanaspati vizeSa, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra [38] tenAthI saMskArita karela che, te zuM? ramAkaM birAne garbha (bijArane mura ) tene tuM lAva. kAraNake te nirava che. Ama kaSathI ane TIkAkAroe karelA arthathI baMne rIte pota" "mAra ane "kukakuTane artha jAnavaravizeSa nahi, paNa vanaspati vizeSa che e vAta spaSTa che. eka bIjI vAta paNa vicAravA jevI che. bhagavAna mahAvIrane A vastu maMgAvavAnI jarUra potAne thayela maraDAnI zAMtine mATe paDI hatI. maraDA jevI uSNatanI bimArImAM kabUtara ke kukaDAnuM mAMsa maMgAve, te asaMbhavita che. koLAne athavA birAne murabbo ApI zakAya, kAraNake te ThaDAM phaLa che. eTale buddhithI paNa ApaNe vicArI zakIe ke A prasaMga mAMsAhAra mATe nathI ane eTalA mATe vanaspati tarIke karAto artha jema prasaMga anusarate che, tema keSathI paNa te anukULa che; ane tene TIkAkaree paNa Teko Ape che. trIjI vAta e che ke bhagavAna mahAvIre A vastu yajJayAgAdi karanArA koI brAhmaNane tyAMthI nathI maMgAvI, paratu revatI zrAvikAne tyAMthI maMgAvI che. revatI e sulasA Adi mukhya zrAvikAo paikInI zrAvakavatadhAriNI mukhya zrAvikA hatI. tene tyAM mAMsa raMdhAtuM hoya e kalpanA paNa asthAne che. je bhagavAna mahAvIrane A prasaMge mAMsa grahaNa karavAnuM hatuM te te pitAnA sAdhune game te kaI mAMsAhArInuM ja ghara batAvane; kAraNake te vakhate bhikSA mATe amuka kuLonuM baMdhana te hatuM nahi, e vAta te cI. paTela paNa svIkAre che. vidvAna lekhake pitAnA lekhanA chellA peregrAphamAM vidyakIya daSTie A roga zuM he joI e? eno vicAra karyo che. paraMtu te jelezyA game tevI varatu hoya, chatAM te bALanArI, uSNatA utpanna karanArI hovI joIe, e te nakakI che. bhagavAna mahAvIranA be ziSyane tenI vadhAre asara thavAthI te baLI jAya ane bhagavAna mahAvIranI AMtarazakitanI prabaLatAthI vadhAre asara na kare ane kevaLa zarIramAM uSNatA, dAha, garamI utpanna kare to te svAbhAvika che. ane te garamInA upazamanane mATe ThaMDA upacAre ja upayukata lekhI zakAya. vidvAnane e samajAvavAnI jarUra nathI ke dareka dharmanA prAcIna granthamAM evA aneka zabda Ave che ke je atyAre kaMI bIjA ja arthamAM vaparAtA hoya che, ane atyAre je arthamAM te zabda vaparAtA hoya, te ja arthamAM te zabda je laI javAmAM Ave te ghaNe ja anartha ubho thAya. dAkhalA tarIke "airAvaNa' IndranA hAthInuM nAma mazahUra che, paraMtu "pannavaNa ' sUtramAM "lakUcaphaLa"nA arthamAM mUke che. maMDUkI' e deDakInuM nAma prasiddha che, paraMtu "upAsadazAMga' sUtramAM ANaMda zrAvakane adhikAramAM ANaMda zrAvaka vanaspatinuM parimANa karatAM "maMDUkI'nI chUTa rAkhe che. kAraNa ke "makI" e "keLI' nAmanI vanaspatinuM nAma che. A artho mana Jain EducationkapitA nathI paraMtu nighaMTu Adi saMskRta prAkRta keSathI paNa jANI zakAya che. vyava Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza [varSa ja hAramAM paNa evA ghaNA zabda che ke jenA judA judA arthe thAya che. "rAvaNa dazAnananuM nAma che, tema "naMduka" phaLanuM paNa nAma che. "pataMga' cAra indriyavALA chavanuM nAma che ane mahuDAnuM paNa nAma che. "tApasapriyA' tApasanI strInuM nAma che, tema "kAkSA nuM paNa nAma che. "kacchapa' e kAcabAnuM nAma che, tema "naMditrINi' vRkSanuM paNa nAma che. "gAjI' gAyanI jIbhanuM nAma che, tema gobI'nuM paNa nAma che. "mAMsala' atipuSTanuM nAma che, tema "kAlIMgaDA'nuM paNa nAma che. "bimI' sarSavizeSanuM nAma che, tema "kaMDUrI" nAmanA zAkanuM paNa nAma che. "catuSpadI" cAra pagavALAne kahe che, tema "bhIMDAnuM paNa nAma che. A badhA zabdo evA vicitra che ke upalaka dRSTie jotAM ghaNA mANaso arthane anartha karI nAkhe, paraMtu prasaMga ane paristhitione khyAla karIne ja zabdonA artho karavA joIe. bhinna bhinna prAMtanI bhASAomAM paNa evA zabado bharAelA che ke eka ja zabda eka dezamAM eka arthamAM vaparAya che, to te ja zabda bIjA dezamAM bIjA arthamAM vaparAya che. paMjAbane koI vANi gujarAtamAM AvIne ema kahe ke "hama loga kukaDI bahuta khAte hai,' te gujarAtane vANiye kaMDa ja thaI jAya. ene zI khabara ke paMjAbamAM makAIne kukaDI kahetA haze? gujarAtane vANiyo mALavAmAM jaIne kaI caNAnA khetaramAM ubhelI bAIne kahe ke "bAIbe AnAnA popaTA Apa' to te vANi pelI bAInI pAsethI pipaTAnA badale pAMca pAMca zeranI gALo ja meLave che. ene zI khabara ke mALavAmAM pipaTA zabda keI bibhatsa-kharAba arthamAM vaparAte haze. paccIsa varSa upara magadha dezamAM bhagavAna mahAvIranA mukhathI uccarAelA zabda athavA te dezamAM hajAro varSa upara te dezanI bhASAmAM lakhAelAM sUtrone ApaNe atyAranI bhASAmAM vaparAtA zabdo tarIke artha karIe e kayAM sudhI baMdhabesatuM thAya e bahu vicAravA jevuM che. e sutronA artha karatI vakhate ApaNe ghaNI bAbatano khyAla rAkhavo ghaTe che. mana, vacana, kAyAthI ahiMsAnuM saMpUrNa pAlana karanAra ane jagatane tene saMdeza saMbhaLAvanAra bhagavAna mahAvIra pitAne mATe jAnavaronuM mAMsa maMgAve e kalpa nAmAM AvI zake kharuM? zrIyuta paTela AgaLa jatAM pitAnA lekhamAM hiMsA vinA sAdhunuM jIvana paNa TakI zake nahi ema batAvI cha kAyanA cha paikI amuka kAyanA jIvonI hiMsA sAdhuethI paNa thavAnI ja ema patipAdana kare che, paraMtu teo pote ja cothA prakaraNanA cAthA peregrAphamAM e vAta kabula kare che ke - mahAvIrasvAmIe A rathaLe vicAryuM ke gRhajIvanane sadaMtara tyAga karI mAtra bhikSA caryAthI jIvavAmAM Ave, te ja ochAmAM ochI pravRtti ane te dvArA ochAmAM Jain Education internatiolla" " " rivate Persohall www.jamelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7] bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra [385] ochI hiMsA saMbhavI zake. tethI temaNe TharAvyuM ke ahiMsAnuM mahAvata dhAraNa karavA icchanAre prathama te bhikSuka banavuM joIe. ane gRhasthane tyAMthI mAMgI ANelI vastuo vaDe ja jIvavAnuM svIkAravuM joIe." eTaluM ja nahi paraMtu teo ema paNa svIkAre che ke - "ekane khabhethI utarIne hiMsA bIjAne khabhe na jAya, tema ja sAdhune evI hiMsAmAM kaMI nimitta na lAge," tenA mATe mahAvIrasvAmIe batAvele bhikSA vidhi bahu vistArathI batAvIne e paNa spaSTa karyuM che ke-"sAdhune mATe AdhArmika ke "dezika AhArane tyAga mahAvIra svAmIe batAvyo che." lekhaka barAbara samajatA hovA joIe ke ATalI badhI vistRta ane saptamAM sakhta vidhi batAvavAne uddeza eka ja che ke, sAdhunuM jIvana ahiMsaka banyuM rahe, sUtromAM jyAM jyAM "mAMsa'vAcI zabda Ave che, te te sthaLe vanaspati vAcI zabdo hovAnuM kahevA sAme temane e virodha che ke je te zabdothI vanaspatine ja artha abhipreta hatA te granthakAre khAvAnI bAbatamAM "mAM" vAcI zabda jANI joIne vAparyA zA mATe ?" paraMtu e huM pahelAM batAvI cUkayo chuM ke jene ApaNe "mAMsa vAcI zabda tarIke joIe chIe, te "vanapati' vAcI zabdo che, ane te vAta koSathI, TIkAthI ane atyAranA vyavahArathI paNa keTalAka udAharaNo ApIne meM siddha karI batAvyuM che. eTale te saMbaMdhI piSTapeSaNa karavAnI jarUra nathI. have lekhaka, AcArAMga sUtra ane dazavaikAlika sutronA izAre karIne bahu kAMTAvALuM mAchaluM' ke "bahu hADakAvALuM mAMsa' levAno niSedha karyo che, te uparathI ema siddha karavA mAge che ke te vakhate sAdhuo mAMsavALA AhAra letA hatA. jo ke lekhaka, te paDe ke te prasaMga ApyA vinA IzAre kare che, paraMtu ApaNe te pAThene spaSTa rIte joI jaIe, AcArAMga sUtrano pATha A che - " se bhikkhu vA bhikSuNI vA seja puNa jANejA bahuadviyaM maMsaM vA maccha vA bahuNTakaM tyAMcI sAdhane-salANae maMsagaM macchaga bhoccA aTThiyAI kaMTapa gahAya, sattamAyAe egatamavakamejA, avakkamettA aherajjhAmathaM hilaMsi vA aTTirAsisi vA kiTTamAsiMsi vA tusarAsiMsi vA gomayarAsiMsi vA aNNayarasi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya pamanjiya pamajiya tao saMjayAmeva pamajiya pamajiya privejaa| (bAbuvALu AcArAMga sUtra pR. 81-82 ) A ja pAThane lagabhaga maLatI dazavaikAlikanI paNa nIcenI gAthAo che - bahuaTThi poggalaM aNimisaM vA bahukaMTayaM / / asthiyaM tiduyaM billaM ucchukhaNDaM ya saMbali / / 73 / / appe siA bhoyaNajAe, bahuujjhiya dhammiyaM / / Jain Education Inte atide tiaM paDiAikara na me kApaDa tArisa // 74 // a. 5. * Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [38] zrI jene satya prakAza uparanA AcArAMganA pAThano sArAMza e che ke bahaTakamaya maryo ke bahu asthimaya mAMsa maLe te sAdhu sAdhvIo levuM nahi, ane evI rIte bahu kaMTakamaya matsya ke bahu asthimaya mAMsa ApanAra gRhasthane ke grahasthinIne niSedha karo, ane kevaLa asthi kaMTaka sivAyanuM masDa ke mAMsa mAMgavuM. tema chatAM te je jabarajastIthI pAtramAM nAkhe te ArAmamAM ke upAzrayamAM game tyAM ekAntamAM jaIne mAMsa ne bhasyane upabhoga karIne kAMTA tathA hADakAM koI bALelI jamIna para, hADakAMnA DhagalA para, kATa khAI gaelA jUnA leDhAnA DhagalA upara athavA evI nirdoSa jamIna upara jagyA sApha karIne saMyama pUrvaka mUkavAM. uparanI dazavaikAlikanI gAthAone artha e che ke "bahu asthimaya mAMsa, bahu kaMTakamaya matsya, asthivRkSaphaLa, billIpatranuM phaLa, zeraDI, zAlmalI-AvI jAtanA padArtho jemAM Avato bhAga che ane pheMkI devAne bhAga vadhAre hoya te ApanArIne "te mane egya nathI' ema kahIne niSedha kare.' - jana sUtronA mAMsAhAranA samarthanamAM mAtra A ja pAcho AgaLa karavAmAM Ave che. sauthI pahelI bAbata to e che ke-AvA pAThonA artha karatI vakhate AgaLa pAchaLanA adhikArane prasaMga jovAnI khAsa jarUrata che. jaina sUtro mAMsAhArane mATe santamAM sakhta rIte niSedha karatAM hoya ane adhyApaka kosaMbInA kahevA pramANe je jaina zramaNe pitAthI pakSa thaelI hiMsAne paNa hiMsA mAnatA hoya, te jaina zrama mAMsa thA mAchalI svIkAre e bilakula asaMbhavita vAta che. dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke A eka apavAdita prasaMga che. eTale ke I mahA vikaTa prasaMgamAM A vastuo grahaNa karavA mATe lakhyuM che. vidhi nathI apavAda che. ane te paNa bahAra parigane mATe, zarIra upara lagAvavAne mATe, khAvAne mATe nahi. lekhaka TIkAone mAnya rAkhatA heI TIkAkAranA A zabdo upara temane jarUra dhyAna ApavuM ghaTe che - " yasya copAdAnaM kacit lutAdyupazanArtha sadvaidyopadezato vA bAdhaparibhogena svedAdinA, jJAnAgupakAratvAta, phalayad dRSTaM, bhujizcAtra bahiH paribhogAthai, nAbhyavahArthei, padAtibhogavat / " ata kayAreka bhUtAdi roganI zAMti mATe kuzaLa vaidyanA AdezathI bahAra lagADavAne mATe mAMsa-masya grahaNa kare, paraMtu te khAvAne mATe nahi. ahiM bhuja' dhAtuM paribhaga arthamAM che. jevI rIte ke "padAtibhega' Adi zabdomAM "bhuja ' dhAtune artha "khAvuM' e nahi paNa kAmamAM levuM-lagAvavuM e grahaNa karavAne che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7] bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra [387] TIkAkArene A khulAso spaSTa batAve che ke koI mahA apavAda mArgamAM kuzaLa vigha dvArA bahAranA upayogane mATe tene grahaNa karavAnuM sUcavyuM che. zrI haribhadrasUrijI kahe che ke -"sa lika sTiApha - jeya 'ahiM kAla artha keTalAka duSkALa kare che, paraMtu te ThIka nathI. " kALa' zabdathI samayavizeSa samajavo joIe. samayavizeSa eTale koI mahA bhayaMkara bhUtAdi roganA samaye te vastu grahaNa karavAnI jarUra paDe to haribhadrasUri mahArAja kahe che ke "evA ati kaMTakamaya mAMya ke ati asthimaya mAMsane sAdhu niSedha kare." zrI haribhadrasUrijI vadhu khulAso karatAM ema paNa kahe che ke "A prasaMga vanaspati saMbaMdhI hovAthI te paNa eka jAtanI vanaspatinA phaLonAM nAme che." "vAghaparivuM tathaffmane re'! teo kahe che ke"marizasarisRpAin "hiMdu' taikuMja 46 . . uparanI vAtane kalpasUtra subedhikA Teke Ape che. kalpasUtra navamA kSaNamAM __'yadyapi madhu 1 madha 2 mAMsa 3 navanIta 4 varjana yAvajIvaM astyeSa, tathApi atyantApavAdadazAyAM bAyaparibhogArtha kadAcid grahaNe'pi vAturmAcAM sarvathA niSada " athaoNt madhu, madha, mAMsa ane mAkhaNa ene tyAga yAvatu jIvanane mATe che ja. tathApi atyanta apavAda dazAmAM bahAra lagADavAne mATe kadAcit prahaNa paNa karavuM paDe, te paNa comAsAmAM sarvathA niSedha ja che. eTale je pATha uparathI lekene bhrAMti utpanna karavAmAM Ave che, te pAThonuM khAsa rahasya paNa samajavAnI jarUra che. jene sUtronA abhyAsIone te samajAvavAnI bhAgye ja jarUra rahe che ke bhagavAna mahAvIre ahiMsA ane mAMsa grahaNanA niSedhane ghaNuM ja mahatva ApyuM che. AcArAMga sUtra" ane "nizItha sutra"ne A pATha spaSTa batAve che ke jyAM masya, mAMsa vecAtAM heya tyAM thaine cAlavAne paNa niSedha che. 'masakhalaM macchakhalaM vA iJcAi jAveNo abhisaMdhAreja' | suyoga sUtranA bIjA adhyayanamAM munionA AcAra saMbaMdhI batAvatAM "mamAMsAttiLa ema kahIne mAMsa ane madha nahi khAnAra evuM jainamuninuM vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che. bhagavati sUtranA AThamA zatakanA navamA udezamAM mahAAraMbha, mahAparigraha, mAMsAhAra ane paMcendriyanA vadhathI nArakInA AyuSyane yogya baMdha thAya che, ema Jain Education batAvavAmAM AvyuM che. A rIte Thasonal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [88 che zrI jena satya prakAza [varSa : mahAraMbhayAe mahApariggahayAe kuNimAhAreNaM paMcidiyavaheNaM nehayA. uyakammA sarIrAppayoganAmAe kammassa udaeNa neraiyAuyakammA sarIre jAva pyogbndhe|' A ja vastu ThANugasUtrane cethA dANAmAM paNa batAvavAmAM AvI che- 'cauhi ThANehi jIvA raiyattAe kamma pakraMti taM jahA-mahAraMbhayAra mahApariggahayAe paMcendiyavaheNaM kuNimAhAreNaM // " AvI rIte mAMsAhArane utkRSTamAM utkRSTa pApa, nArakInA AyuSyane egya karma badhana karAvanAruM pApa je jaina sUtramAM batAvavAmAM AvyuM che, te jaina sUtro mAMsa haNane Adeza Ape athavA mAMsagrahaNanuM udAharaNa pUruM pADe e kalpanAmAM AvI zake evI vastu nathI. bhagavAna mahAvIra ane temanA sAdhuo custa ahiMsAnA upAsaka ane prakAzaka hatA e vAta adhyApaka kausaMbIjI paNa svIkAre che. temaNe potAnA mAMsAhAra saMbaM. dhInA lekhamAM lakhyuM che ke te ja pramANe pitAthI pakSa ke ahetupUrvaka thaelI hiMsA, e hiMsA nathI, ema buddha bhagavAna kahetA. dAkhalA tarIke ApaNe dIvo karIe ane tenA upara paDIne jIvaDAM marI jAya che te hisA nathI, ema temanuM kahevuM hatuM. te uparathI jana zramaNe paNa temane nAstika (akriyAvAdI) kahetA." Ane artha ja e che ke pakSamAM thatI hiMsAne paNa jene hiMsA tarIke mAnatA AvyA che. jaina sAdhuo bIjAnA gharanuM AmaMtraNa svIkAravAne paNa taiyAra nahotA ane nathI, ane sAdhune mATe taiyAra kareluM anna, ene paNa niSiddha gaNatA ane gaNe che. kAraNake taiyAra karatI vakhate azcine lIdhe DI ghaNuM paNa hiMsA thAya, temAM anumodana ApyAM jevuM thAya. eTalA mATe tene svIkAra nhotA karatA, ane atyAre paNa nathI karatA. ATalI badhI vyApaka ahiMsA mahAvIra ane temanA anuyAyIo mAne che" evuM vidvAna lekhaka svIkAravA chatAM, mahAvIre mAMsa grahaNa karyuM hatuM evA artha tarapha laI javA prayatna kare che, e bahu Azcarya utpanna kare che. mAMsa nahi grahaNa karavAnuM zuM kAraNa che? e kAraNa tarapha ane te saMbaMdhI jaina zAstramAM ApelA pATha tarapha dhyAna ApavAmAM Ave te paNa e svIkAryA vagara na rahI zakAya ke bhagavAna mahAvIra ke temanA sAdhuo paNa mAMsa grahaNa karI zake nahi. sauthI pahelAM te koI paNa jIvanA maryA vinA mAMsa utpanna thatuM nathI, ane bIjuM koI paNa sthitimAM mAMsa nirjIva hotuM nathI. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya yogazAstranA" trIjA prakaraNamAM kahe che ke sadyaH sammUrchitAnantajantusantAnadRSitam / narakAdhvanipAtheyaM ko'znithAt pizitaM sudhIH // 33 // arthAta jIvanA nAza samaye ja jemAM ananta jIva utpanna thAya che, evA dUSita mAMsanuM kaye buddhizALI bhakSaNa kare ? ke je mAMsa narakanA mArgamAM bhAtArUpa thAya che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *pha 9} bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra [ 389 ? matalaba ke-mAMsamAM nirantara jIvA vyAsa ja rahe che. A ja kAraNa che ke mAMsane jaina sUtrAmAM sathA niSedha karavAmAM Avye! che. AvI rIte suyagaDAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA chaThThA adhyayananI sADatrIsaADatrIsamI gAthAmAM mAMsAhAra karanArAonuM vana ApI, pachI kahevAmAM AvyuM che keye yAvi bhUjanti tahappagAraM sevanti te pAyamANamANA / maNaM na paryaM kusala karantI vAyAvi pasA bujhyA u micchA || mANasA tenI sevA kare che-tenu grahaNa kare che. bhakSaNamAM rahelA pApane jANanArA manuSyo tenI evI vANI paNa emanI khuThI thai gaelI heAya pazu khelatA nathI. arthAt--je tathAprakAranA AhAra kare che, te pApane nahi jANunAra anAya parantu kuzala manuSya arthAt mAMsa abhilASa rUpa mana pazu na kare. are che. mithyA che, arthAt evI vANI ke-mAMsAhArane je sUtrae, je tIane ahiMsA saMbaMdhI sUkSma vicAra mAMsagrahaNa kare e sa'bhavita ja kema A uparathI harakAi mANasa samajI zake che kare, je zramAe ATaluM badhuM tuccha gaNyuM hoya karyo hAya, ThekANe ThekANe niSedha karyo hAya, te hoi zake ? mULa zabdonA arthane nahi jANI zakavAnA kAraNe athavA atyAranA kalpanAnA jamAnAmAM sUtranuM saMpUrNa rahasya na samajI zakavAnA kAraNe ApaNe game tevA baMdha besatA arthe karIe, te tethI ApaNe kharI vastune anyAya ApIe chIe ema kahI zakAya. OM have mAre lekhakanI eka Akhatano khulAse karavA rahyo. aMtamAM jatAM eka vicitra vastu prakaTa kare che. teo kahe che ke vanaspati khAo teA huM'sakra maTIne arhisaka banyA zakAya, mAtra hiMMsAnA padAtha mAM phera paDaye, paNuM huMsA tA jaina sUtronA bhASAntara karavAnI javAbadArI bhUlIne lekhake ahiM khUba bhUla khAdhI che. temanA lakhavAnA bhAvArtha spaSTa che ke 'eka mANasa kaI vanaspati kApe ane khIjo mAsa mANusane kApe A bannenuM pApa sarakhuM che.' balke 'eka mANuka zvAseAzvAsa letAM vAyukAyanA jIvone haNe ane bIjo mANasa keAi mANusa haze, e bannenuM pApa sarakhuM. vidvAna lekhaka, ekendriya, eTandriya, tendriya, caurindriya ane paMcendriya A bhedane bhUlI jAya che? paMcendriyamAM paNa tiryaMca ane manuSyanA bhedI bhUle che. ekendriyathI laI ne paMcendriya sudhI ane paMcendriyamAM paNa tithya ane manuSya thavAmAM kAi kAraNu vidvAna lekhaka mAne che ke ? te sivAya keTalIka vastunI hiM'sA anivAya DAya che, e hiMsAthI bacavuM sarvathA asa Mbhavita hAya che, e vastune paNa lekhaka kema Jain EducatibhUlI jAya che, zvAseAzvAsa lIdhA vinA jIvana nathI ane na vinA saMyama nathI. www.janelibrary.org lekhaka potAnA lekhanI * pazune badale ema na ja kahI sarakhI ja rahI." Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 300 ] zrI jana satya prakAza [varSa 4 A vastune jo teo samajyA hota te pRthvIkAyAdi ekendriya jIvone ane vanaspati tathA jAnavarane eka sarakhA na gaNata. lekhaka kahe che ke-vAraMvAra zarIra prApta karAvanAra karmanA kSayamAM ja je prayatnazIla thavAnuM zarU karavAmAM Ave te hiMsAmAMthI ahiMsAmAM eka pagaluM cokkasa bharyuM kahevAya." paraMtu lekhaka bhUle che ke karmakSayane prayatna karavA mATe ja jIvahiMsA tyAgavAnI che. jeTale jeTale aMze hiMsAne tyAga thAya che, teTale teTale aMze saMyamanI pAlana ane Azravane repa thAya che. sAdhu vihAra kare ke gocarI jAya, dareka kriyAmAM lekhaka hiMsA jarUra joI zakatA haze. paraMtu hisAjanya karmanuM baMdhana upaga pUrvaka kriyA karanAra sAdhune thatuM nathI, e vAta paNa temaNe bhUlavI joItI nathI. kahaM care kuhaM ciDhe kahamAse kaI saye / kaha bhuMjanto bhAsanto pAvaM kammaM na baMdhai // kevI rIte cAlavuM? kevI rIte ubhavuM? kevI rIte besavuM? kevI rIte savuM ? kevI rIte khAvuM ane kevI rIte bolavuM ke jethI pApa karma na baMdhAya ? ziSyanA A praznanA uttaramAM gurue je eka mArga batAvyo, te khUba dhyAnamAM rAkhavA jevo che jaya care jayaM ciTTe jayamAse jayaM sye| nayaM bhujasto bhAsanto pAvaM kammaM ma baMdhai / / yatanAthI cAle, yatanAthI ubhA raho, yatanAthI bese, yatanAthI sUe, tenAthI khAo ane yatanAthI lo jethI pApa karma na baMdhAya. saMyamanI rakSAmAM upayoga e pradhAna cIja che. saMyamanA nirvAha mATe zarIrana nirvAha ane zarIranA nirvAha mATe brAhya kriyAo jarUranI che. ane kriyAmAM karma raheluM ja che. jyAM kriyA che tyAM karma che. paraMtu karmanuM baMdhana aMtaHkaraNa-mananA pariNAma upara AdhAra rAkhe che. eTalA mATe kahevAmAM AvyuM che ke-upage dharma, kliAe karma ane pariNAme baMdha che. zAstrokta vidhi pramANe, cAlavAnI ane bIjI badhI kriyAo sAdhu upayoga pUrvaka kare che, saMyamanA rakSaNa mATe kare che, te tene baMdha nathI kAraNa ke e kriyAe anivArya che, azakayaparihArya che. paraMtu AvI kriyA sAdhu kare che eTale tene hiMsAnuM pApa lAge che e mAnavuM nitAH ajJAnatAnuM sUcaka che. AvuM mAnanArA sauthI pahelAM to jaina zAstramAM batAvela sthUla ahiMsA, sUkSma ahiMsA dravya ahiMsA, bhAva ahiMsA, varUpa ahiMsA, paramArtha ahiMsA, deza ahiMsA, ane sarva ahiMsAItyAdi ahiMsAnA bhedene, ane hiMsA-ahiMsAnI vyAkhyAne ja samajyA nathI. yapi e vAta sAcI che ke munione paNa cAlavAnI. khAvAnI, pIvAnI, bolavAnI vagere kriyAo karavI paDe che, ane temAM sUkSma jIvahiMsA thAya che, paraMtu temane AtmA hiMsAnA saMkalpa vikalpathI dUra rahevAne kAraNe tenAthI alipta rahe che. zramanA zarIra mAtrathI thavAvALI hiMsA dravya hiMsA kiMvA svarUpa hiMsA kahevAya che 'WW For Private & Personal use only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7 ] bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra [70] bhAva hiMsA ke paramArtha hiMsA nathI. kAraNa e hiMsAmAM AtmAne kaI hiMsakabhAva nathI. viSaya kaSAyathI virakta rahetAM kadAcit kaI hiMsA thaI jAya, te paNa te hiMsAnA doSI na kahevAya. vyavahAramAM paNa AnAM aneka udAharaNa ApI zakAya che. pitA putrane tenA hitanI khAtara tADana tarjana kare, athavA guru ziSyane saMyamanI rakSA karavA mATe koI vakhata Thapako Ape che tethI karIne pitA ke gurU hiMsAjanya pApa kare che ema na kahI zakAya. eTaluM ja zA mATe? eka gRhastha pitAnA mitrane tyAM jAya, mitranA nAnakaDA bALakane-ramADatAM akasmAtuM bALaka hAthamAMthI paDI jAya ane kadAca marI jAya, te tethI te mANasa bALakane khUnI nahi kahevAya. kAraNake tene abhiprAya-tenA mana:pariNAma bALakane mAravAnA nahiM hatA. AthI ulaTuM eka mANasa koI mANasanuM khUna karavA khullI taravAra laI pAchaLa paDe ane te tenuM khUna kare te agAu ja polIsa tene pakaDI le te jo ke teNe khUna nathI karyuM, chatAM khUnI tarIke ja te gunhegAra gaNAze. ane tene pApa raudra pariNAma ghera hiMsAnuM lAgaze, kAraNa ke puNya-pApa-zubha-azubha kAryane mukhya AdhAra mana upara che. kriyA eka sarakhI hovA chatAM, te ja kriyAthI eka mANasa Adara pAme che, zubha karma upArjana kare che jyAre bIjo mANasa sajA pAme che-pApabaMdhana kare che. regIne sAra karavA DAkaTara kalerekarma suMghADe che, jyAre kaI cora koI mANasanI milkata lUMTI levA mATe karephe suMghADe bane kriyA eka sarakhI hovA chatAM manane abhiprAya judo judo hovAthI eka prazaMsanIya che, bIje gunhegAra che. eka vadhu udAharaNa juo. eka mANasa eka vakhata potAnI strIne AliMgana kare che te ja mANasa bIje samaye potAnI putrI, bahena yA mAtAne AliMgana kare che. AliMgananI kriyA eka sarakhI hovA chatAM banne vakhatanA AliMganamAM mananAM pariNAmo judAM judAM prakAranAM che, ane tethI vayavahArika dRSTie jema bheda che tema zubhAzubha karmanI dRSTie paNa bheda che. eTalA ja mATe gItAmAM kahyuM - yogayukto vizuddhAtmA vijitAtmA jitendriy:| sarvabhUtAtmabhUtAtmA kurvannapi na lipyate // yogamukta, vizuddhAtmA, vijitAtmA, jitendriya ane sarva bhUtemAM Atmabuddhi rAkhanAra karma karavA chatAM paNa tenAthI alipta rahe che. AvI rIte "dharmaratnamaMjUSA " granthamAM kahyuM che- naM nahu bhaNio bandho jIvassa bahevi samiiguttANaM / mAtho taltha pramANe ja pramANa vayava che (pR. 32) pAMca samiti ane traNa gupta pAlana karanAra mahAvratadhArI sAdhuone kadAcita kaI jIvane vadha thaI jAya, te paNa baMdha nathI thatuM, kAraNa ke karma baMdhanamAM mAnasika bhAva kAraNabhUta che,-kAyika vyApAra nahi. & Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [39] zrI jene satya prakAza AthI viparIta jenuM mana zuddha ane saMyamamAM nathI, je svArtha lelupatAmAM ja phasAelA rahe che, ehika svArtha mATe ja kriyA kare che, ane je kaSAyathI lipta che, te bAhya svarUpathI ahiMsaka hovA chatAM te hiMsaka che, kAraNa ke tenA mananA pariNAma hiMsaka che. je A bAbata upara gaMbhIrapaNe zrI. paTele vicAra karyo hato athavA koI gItArtha vidvAna pAse abhyAsa karyo hato ke teo kadi na mAnatA ke "sAdhuo khAvAnI cAlavAnI vagere kriyAo kare che, ane temAM ekendriya jInI hiMsA thAya che mATe temaNe mAMsAhAra kara joIe. athavA AvI kriyAo karatAM hatAM eTale mAMsAhAra paNa karatA hatA. manuSya, pazu hiMsA vinA rahI zake che, mAMsAhAra vinA gRhastha paNa calAvI zake che, te pachI sAdhu vAyukAyanI kriyA vinA nathI rahI zakate, mATe te mAMsAhAra vinA paNa na rahI zake evuM dhoraNa bAMdhavuM e te bahu duHkhakAraka ane Azcaryajanaka che. cAlu kALamAM janadharmanA siddhAnta ane jainadharmanuM zAsana bhagavAna mahAvIranA upadezane anusarIne aDhI hajjAra varSothI cAlyuM AvyuM che. bhagavAna mahAvIranA siddhAntane abhyAsa karanAra koI paNa abhyAsaka kahI zake che ke bhagavAna mahAvIre kevalajJAna thayA pachI jagatane saMdeza saMbhaLAvyo che. temaNe je je kahyuM che te pitAnA AcaraNamAM utArIne kahyuM che. temanA siddhAMtonI mukhya vastu ahiMsA, saMyama ane tapa che. AtmavikAsanI sAdhanabhUta A traNa vastu mukhya che. A traNe vastuo temaNe pitAnA jIvanathI Adarza rUpe khaDI karI che. pitAne mata-paMtha vadhAravAnI aMzamAM paNa IcchA rAkhyA vagara pitAnA jJAnamAM je satya lAgyuM ke temaNe prakAmyuM che. loko temane mAne ke na mAne, temanA matano Adara kare ke na kare te saMbaMdhI jarA paNa vicAra rAkhyA sivAya, sakala karmane kSaya e ja mukitane mArga che ane karmakSayanAM pradhAna kAraNo ahiMsA, saMyama ane tapa che, e emaNe batAvyuM. Ama bhagavAna mahAvIranuM caritra ahiMsA ane dayAthI otapreta thaeluM ApaNe joI zakIe chIe. jaina sUtranA abhyAsakee upalaka daSTie abhyAsa na karatAM athavA ekAda anuvAdakanuM anukaraNa na karatAM svayaM bahu ja saMzodhaka buddhithI abhyAsa karavAnI ane anuvAda karavAnI jarUra che. seMkaDo ke hAre varSo pahelAMnI A vastu che. judA judA samayamAM judA judA dezamAM, bhASAo ane rItarivAjomAM samaye samaye parivartana thayA kare che. A badhA samayanA pravAhamAM pahelI vastuone khyAla karyA sivAya upalaka daSTie je koI paNa vastune prakAza karavAmAM Ave che, te temAM bIjAne anyAya thavAno saMbhava rahe che. "purUSavizvAse vacanavizvAsa" e siddhAMta madhya bindumAM rAkhIne mahAvIra koNa hatA? emanuM jIvana kevuM hatuM? e badhuM joI tapAsI pachI ja emanAM vacane upara UhApoha karavAnI jarUra che. tenI sAthe ja sAthe meM mArA lekhanA prAraMbhamAM kahyuM che tema prakAzita thatI vastunA lAbhAlAbhane paNa vicAra karavAnI jarUra che. vidvAne mArA nAma vakatavya tarapha dhyAna Apaze, evI IcchA sAthe viramuM chuM. Jain Education Inte jaina maMdira, raNachoDa laIna, karAcI rsonal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI upara mAMsAhArI'nA AreApa mUkanAra zrI geApALadAsa paTelane-- lekhaka:-AcArya mahArAja zrI sAgarAna dasUrijI mahAzaya ! tamAe puMjAbhAi graMthamALA taraphathI bahAra pADela zrI bhagavatIjInA anuvAdamAM bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI bAbatamAM aNusamaja bharelA a karyo che. e cokkasa samajI zakAya tema che, chatAM tamee tamArI te aNusamajane bhagavAna abhayadevasUrijIe karelI TIkAne joI ne sudhArI nathI eTaluM ja nahiM, paraMtu tame tamArA te 'prasthAna'nA lekhamAM jaNAve che ke mhArA dhA mitrae mhane te zrI bhagavatIjInA anuvAdamAM thayelI gerasamajane sudhArA aneka patrothI hitanI dRSTie sUcanA karI che. chatAM tamAe tamArI bhUla nahi sudhAratAM te sUtrane ulaTA artha pakaDI rAkhavA sAthe mitronI ti dRSTine paNa dhakako mAryo che. eTale prathama tamAne A TuMka lakhAvI te bhUla sudhAravAne mArga dekhADu, chatAM jo sudhArA nahi ja thAya te pachI vistArathI lakhavAnI pharaja jAvavI ja mArA mATe yogya gaNAze. carcAnA viSayabhUta pATha A pramANe che- " revatIe gAhAvaraNIya mama aTThAe huve kavoyasarIrA uvakkhaDiyA tehi no aTTo, asthi se anne pAriyAsie majArakaDae kukkuDamaMtara tamAharAhi paNa aTTho ' .. 1 A jaNAvela pAThamAM ke!' paNa prakAre tame! pAThabheda mAnatA nathI. 2 bhagavAna mahAvIra mahArAjane thayelA pittavar ane dAhanI bAbatamAM tamAre mRtabheda nathI. tame! 'tuve voyasarIyA' e padAthI e pArevAnAM zarIra ema levA mAge che! te tamAre nIcenI hakIkata vicAravAnI jarUra che. 3 a. jo kabUtaranuM mAMsa levuM heya te voyA ' eTaluM ja lakhavuM yAgya che, sarIra zabda lagADavAnI jarUra na hoya ( ema hoya te ahiM pArevA a levAya. ) A. mAMsAhAranA je prasaMge vipAkasUtrAdimAM adhama mATe varNavavAmAM AvyA che temAM koi paNa sthAnake jAtivAcaka zabdanI sAthe zarIra zabda hato ja nathI ( tethI ahiM vanaspati arthe levA paDe. ) . jo mAMsa levAnuM hoya te tuve eTale e ( kapAta zarIra ) ema kahevAnuM hoya ja nahui. I. mAMsane aMge yi tapi vagere zabdo vaparAya che. juo upAsakadAMganuM mahAzataka adhyana ane viSAsUtrane bhImakUTagrAhine AdhakAra. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [34] zrI jaina satya prakAza u. zrI bhagavatIjI AdinA zaMkhapuSkalI AdinA adhikArane jevAthI spaSTa mAlama paDaze ke "yuvatine praga mAMsa vageremAM nathI thatA, paraMtu prazasta evAM azanAdimAM ja thAya che. sArAMza-ra Tu ane kahiyA e padone vicAra karaze te tamone savaLo artha tarata sUjhaze. 4 "Tu vorArI' uparathI vanaspati artha levAnAM kAraNa samajI zake evAM che, ane te nIce mujaba che - a. phaLonA morabA thAya che, temAM phaLo AkhA rUpamAM hovAthI be phaLa ema kahI zakAya. (pArevAM AkhAM raMdhAya nahi ane tethI be pArevAM rAMdhyAM ema kahevAya nahi.) A. nalikA nAmanI auSadhi kapita eTale pArevAnA raMganI hevAthI tene kezakAre tapa kahIne jaNAve paNa che, juo nighaMTuratnAkarache. bhUrA keLAno raMga pArevA jevuM hoya che tethI tene kapAtazarIra kahevAmAM Ave. I sAhitya tarapha najara karI hoya te mAlama paDe ke pitAnA kathana mATe te mRga mahiSa ge azva gaja vagere zabdo ja vaparAya che, temAM zarIra zabda vAparavAnI jarUra rahetI nathI. u. tame raktapittanA jvarathI bhagavAnanuM zarIra vyApta che ema jANe che te pachI temAM mAMsano upayoga ke divase kaI paNa na kare e samajAya tema che. (tejolesthAnI vilakSaNatA hatA te te paMkitanI jarUra ja nahetI. vaLI revatI je auSadha banAvanArI che te vyavahAra parAyaNa ja che mATe alaukikapa mAnuM nAma daI khoTI vAta raju karavI e sajajanatA na gaNAya.) u. bhagavAnane zarIra dAha thayelo che ema spaSTa che to pachI te vakhate pArevA jevAnuM atyaMta guru tathA uSNutama mAMsa auSadha mATe kalpavuM akkalavALAne zobhaze kharuM? (tame jvara ane dAhanI pIDA tarapha dhyAna na rAkhatAM mAtra kota zabda ja pakaDe te ThIka na thayuM.) koLAmAM moTA ane nAnA kALAnI be jAta Ave che ane temAM meTA keLA mATe Tu zabda binajarUrI thAya, paraMtu nAnA kaLA mATe be zabdanI jarUra gaNAya. juo nAnA koLAnA guNa-6 suHha ja madhuraM grAhi zItalam / doSalaM raktapittadhanaM bhalastaMbhakaraM rajU it arthAta nhAnuM keLuM rUkSa hovA sAthe madhura hoya che ane narama jhADa na kare tevuM grAhaka che. (bhagavAnane jhADA atyaMta ane lohIvALA thAya che e vAta sUtrasiddha che.) vaLI dahane maTADanAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maka 7] zrI gopALadAsa paTelane [ 395 ] evuM zItala che. (dhyAna rAkhavuM ke bhagavAnanA zarIre atyaMta dAha che ane tethI sUtrakAra tarIdavutig ema spaSTa zabdomAM jaNAve che.) vaLI te depala hovA sAthe rakatapittane nAza karanAra che, temaja malane staMbhana karanAra havA sAthe gurUpaNa che. upara jaNAvyA pramANe nAnA keLAnA guNo ane bhagavAnanA raktapittaja javara, narama jhADA, lohIvALA jhADA ane dAhanI vedanA dhyAnamAM levAze te tame jarUra mAMsanA arthane sudhArI phalanA arthamAM AvI jaze. "kapatazarIra' zabdathI jyAre bhUruM keLuM levAze tyAre nAnuM bhUruM keLuM levA mATe suve eTale be nhAnAM koLAM evo artha spaSTapaNe samajAze. nehAnA keLAmAM AkhAno paNa upayoga zAkamAM ke pAkamAM thavAmAM asaMbhavita nathI. pArevAmAM benI saMkhyA ane zarIra zabda nakAmAM gaNAya. e vAta to sujJanI khyAla bahAra na ja hoya ke judA judA kAraNe judA judA zabdo lAgu karAya che. je ema mAnavAmAM nahi Ave to zrI. uttarAdhyayana satramAM-Avova nA mAvo ema spaSTapaNe kahevAmAM AvyuM che eTale zuM pita eTale pArevAne mArIne khAI javAnI vRtti levI? jaina zAstranA abhyAsIonI jANa bahAra e vAta to nathI ja ke mAtra varNanuM yatakiMcitmAtra ja sAdhamya laine kApatI ke kApata lesyA paNa kahevAmAM AvI che. (vRtti ane varNanA yatkiMcit mAtra sarakhApaNAthI vRtti ane lesyA kApatI kahevAya te varNa ane AkArAdinA sarakhApaNane laI bhUrA keLAne kota zarIra kahevAya temAM Azcarya ja nathI.) ghogharA zabdathI vanaspati levAthI puliMgamAM kareluM nideza yukta gaNAya. jaina zAstromAM evA prasaMga sivAya zarIra zabda napuMsakamAM Ave tethI saurAuna ema thavuM joie. kata zabdane pArevA sivAya bIjo artha ja nathI thatuM ema dhAraNA hoya ane tethI katazarIra e eka judo zabda chatAM kapAta zabdathI pAre artha karavA mAgatA he te nIce jaNAvelA zabda tarapha dhyAna devAnI jarUra che. kataka-sAjIkhAra ! kapAtavegA-brAhmI katicaraNanalukA kapatasAra-lAla suramo katapuTa-AThAgo paryApura | katAMdhri--nalikA kapatakhANa-lukA kapotAjana-nIle sura kapotavaMkA-brAhmI, sUryakulavallI 1 kapotApamaphala--sAsa... lIMbubheda potavarNa-elacI, nalikA 1 kapotikA---kolA mULA-cANukhya mULA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201] zrI jana satya prakAza upara jaNAvelA koSane adhikAra vicAraze eTale jarUra tamane jaNAze ke varNanI apekSAe bhUruM keLuM athavA AkAra ane pramANunI apekSAe khATAM mIThAM lIMbu levAya ane lIMbu paNa be laine tene saMskAra karI rAkhyuM hoya te raktane zodhe ane pittane samAve e sarva lokamAM prasiddha paNa che. mATe koLuM agara lIbu e artha ja prakaraNane anukULa thaI zake, paNa tamAre karela artha vyAjabI thAya nahi. vAstavika rItie te A savalahiyA sudhInA pAThanI kaMI paNa gaMbhIratA nathI, kAraNa ke te keLAne upabhoga bhagavAne khAvAmAM ke anya rItie karyo ja nathI. chatAM bhagavAna mahAvIranI nA gAuM sadA kAratakavi arthAta je upadeza Ape tevuM pote paNa vartana rAkhe e niyamane uddezIne zrI suyagaDAMgajInA pahelA kRta skaMdhanA bIjA adhyayanamAM amArAzi evo ane zrI dazavaikAlikamAM emaNaati amArI evA pAThathI madha ane mAMsane tyAgane upadeza ApanAra teo mAMsane upayoga kare ja nahi. mahAzaya! tamAre e vicAravAnI jarUra che ke bhagavAna mahAvIra mahArAjA zrI suyagaDAMga ane zrI dazavaikAlikanA vAkya mujaba samasta sAdhu vargane magha mAMsano tyAga karavAne upadeza Ape eTaluM ja nahi, paraMtu zrI ThANAMgajI, zrI bhagavatIjI, zrI uva. vAIlDa AdimAM paMcendriya jIvonI hiMsAne narake javAnA kAraNa tarIke jaNAve chatAM te mahAprabhu mahAvIra mATe eka saMgrahasthanI suzIlA strI mAMsa rAMdhe e keTaluM badhuM asaMbhavita ane ayukta che, e harakoI samajI zake tema che, ane tethI saMyama mATe hiMsA varjavAnI nathI evI pokaLa vAtane bolI zake tema ja nathI. A AhAra taiyAra karanAra mahAvIra mahArAjA nathI paNa eka saMgrahasthanI dharmazIlA strI ja che. upara jaNAvyA pramANe, anupayogI chatAM, adhikArI anadhikArIpaNAnI carcA pUratuM jaNAvI have upayogI pATha upara AvIe. AgaLanA pAThanI kaMIka carcA karAya tenI pahelAM upara jaNAvela AkhA pAThamAMthI te AgaLanA pAkane barAbara dhyAnamAM rAkhavuM Avazyaka hovAthI te pharIthI joie anne pAriyAsie majjArakaDae kukkuDamaMsae tamAharAhi eeNa aTTho paTela gopALadAsa ane bIjA vAcake paNa A AgaLa jaNAvavAmAM AvelA zrI bhagavatIjInA pATha upara barAbara dhyAna Ape. 1 prathama te bane sthAnake TIkAkAra mahArAja zrI abhayadevasUrijIe gopAlajIbhAie svIkAre mAnyatAne tA ema kahIne pheMkI dIdhI che ane bannene sthAne vAstavika evA vanaspatinA arthane karanAra mahAnubhAvane ja je savAre evA AdaramAM kavie rUDha karela evA padane prayoga karyo che. 2 vanaspatino artha TIkAkAra mahArAje svataMtrapaNe rItie karyA chatAM, te Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka7 zrI pALadAsa paTelane [ 397] vanaspatinA arthane na letAM ekalo mAMsa artha ke je kavirUDhithI tiraskRta che tene le emAM sabuddhi che ema keNu mAne? 3 A adhikAramAM prathama e dhyAna rAkhavA jevI vastu che ke je revatI A bhikSA ApanArI che te svayaM gRhasvAminI che, arthAta vaidhavya dazAmAM che ane suzIla strIo pitAnA zIlanA rakSaNane mATe vaidhavya dazAmAM dudha daihi vagerenA bhakSaNathI ghaNe bhAge dUra rahe che. mAMsa madha ane madhane te saMbaMdha paNa je AhAramAM na hoya tevo ja AhAra kare che e vAta zrI uvavAI sutre mamarmaparivarAirA Avo sarvathA madha madhu ane mAMsa vagarane ja AhAra suzIla evI vidhavAone heya che e varNana kareluM che, tene jonAra samajI zakaze eTale spaSTa samajI zakAze ke te revatIe bhagavAna mahAvIra mahArAjA mATe mAMsa rAMdhyuM nathI tema pitAnA mATe paNa teNIe mAMsa rAMdhyuM nathI, arthAt A sthAne mAMsanI kalpanA karavI paNa ayogya che. 4 zrI jainAgamamAM mAMsa mATe vaparAte mAMsa zabda koI paNa sthAne puliMgamAM vaparAyo nathI ane te pachI ahiM jo zabdathI zI rIte mAMsavAyaka mAMsa zabda laI zakAya? 5 pahelA vAkyamAM lIdhela zarIra zabda vanaspati arthamAM laIne puliMgamAM lIdho hevAthI ja ahIM paNa jo ema kahIne te vanaspati sivAyanI bIjI vanaspati ja jaNAvI che. vicAro A vAta saheje samajI zake tema che. 6 ane 4 te gathi A spaSTa sUtrapATha hovAthI anya zabdathI koIka spaSTapaNe puliMgamAM vaparAte vanaspati vizeSa levAnuM jaNAve che. 7 ane e puliga pada rAkhavAthI ja Amalana "ra" ne "ja' thaI zake, nahitara manaM 4 ema cakAravALuM ja pada raheta. 8 A vAkyomAM pUrvanA vAkyanI mAphaka 3yavasvarigha ema paNa nathI tema mahira Adi paNa nathI, paraMtu asthi evuM sAmAnya sattA dekhADanAra ja kriyApada che, eTale samajI zakAya che ke jema koLApAka taiyAra karyo che tema A bIjorApAka pote taiyAra karelo nathI, arthAta vaidyaka vyApArIne tyAMthI taiyAra lavAyele pAka che. 9 A vAkayamAM parivaripa evuM je pada che te upara gopAlajI bhAIe babara dhyAna ApavAnI jarUra hatI. prathama te je gopAlajI bhAInA kahevA pramANe mAMsa artha karIe te mAM ne zrI nizIthasUtramAM sacivA vinaya jaNAvI bIje divase kAma na lAgI zake evA svarUpavALI jaNAvI che. eTa jema mAMsanuM anarthakAraNuM ane narakagamananA hetupaNuM che tene vAsI mAsa levAmAM te anarthane pAra rahe ja nahi; mATe mAna artha karavAmAM pariNAsara e zabda koI paNa prakAre lAgu paDe tema nathI. Educe eTale sapaSTapaNe mAnavuM ja joI e ke ghaNA divasane bIjerAne pAka ene tyAM jUno wlanelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [398 ] zrI jene satya prakAza [va 4 che. sAmAnya manuSya paNa heje samajI zake tema che ke bIjore AdinA pAko jUnA je hoya che te vadhAre sAruM kArya kare che mATe ahiM rilig e pada vanaspati vizepanA morabAne ja jaNAve che ema spaSTa samajAya tema che. 10 eka divasane aMtare levAnuM hoya che tyAre jaina zAstramAM hi ema jaNAvAya che gha Naema jaNAvAya che, paraMtu pa righa e pada ghaNA jUnA mATe vaparAya e ja gya che. zrI bRhatkalpanA pAMcamA uddeza vagere sthAne jonArane spaSTa mAlama paDaze ke parisigha e pada tela ane ghI jevA lAMbA kAla sudhI rahevAvALA padArthane lAgu thAya che. mATe A sthAne mAMsanuM prakaraNa koI paNa prakAre ubhuM rahI zake tema nathI. 11 A vAkyamAM mArA evuM pada spaSTapaNe che ane tevA padanI tamAre kabulAta karyA sivAya chuTake paNa nathI, te have vicAravAnI jarUra rahe che ke tame bilAlaDiye mAreluM evo artha zAthI karo cho? prathama te ahiM hiMsA arthane kahevAvALe ghahipa frag 2 vAra sAdRA jJAvizaao kavi vageremAMthI koI zabda che? 12 jana zAstra agara anya koI paNa tevA zAstramAM bhArelo evo artha jaNAvavA mATe lApa evo ke enA jevo zabda vaparAyuM nathI te pachI aMhi zA mATe gopALajIbhAI vAghano artha mArelo ke haNelo ema karavA jAya che? mAMsane artha ThokI besADavAnI vRtti na hoya te yag zabdano artha haNela ke mArela karavA javAya ja nahi. 13 mArA mAM Avela majajAra' zabda paNa bilADAne kahenAra lIdhe te paNa vicAraNi vinA ja lIdho. kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrijI "zuMwAM tApasatakara ema kahI nighaMTu saMgrahamAM mArjara zabdathI iMgudInuM vRkSa le che ane tenuM tela bIjorAne zekavAmAM, hImaja Adine zekavAmAM levAya che eTale emAM taLAya che, tema taLAya e saMbhavita hakIkata kema laI zakAya nahi? 14 paryAyAMtara tarIke mudI mukhya zabdane mAra arthe thaI zake ane tenAthI saMskRta karAyela padArthane rIta ane sanata AdI zabdanI mAphaka mArata ema kahevAmAM aDacaNa jarAya nathI. e vAta to spaSTa che ke keIka deze ane koIka kALe koika zabda mukhya hoya te gauNa thAya ane gauNu hoya te mukhya thAya. 15 mAre zabdanI mukhyatAo paNa nIcene khulAse jarUrI gaNI kozamAMthI raju karAya che ke jethI sAcI vastu sugamatAthI samajI zakAya-- mArjAra 1raktacitraka 2 mAMjara 3 kAlomAMjara 4 pUtisArikA banaspati mAjarAMdhamukhyA-kasturI A pramANe keva hovAthI tame mArjAragandhA rAnamRga mArano e bilADI artha kare e jema mArjAragandhikA-rAnamRga geravyAjabI che temaja kRta zabdane haNela mArjArikA-kasturI evo artha kare te sarvathA aMgata mAra-2 suraja rasavAri tu| ane kalikAlpata che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 9] zrI gopALadAsa paTelane 16 paryAyAMtarane pakaDyA sivAya bhAra zabda raktacitra Adi vanaspatinA arthamAM che ema upara jaNAvela keSathI jaNAze. bIjA paryAyanI apekSAe joIe te zrI AcArasaMga patra 348 sa 45 ane sAhu yA viraDhiya zrI daza vai0 5-a 18mI gAthAmAM spaSTapaNe virASTi zabda vanaspatine kahenAra tarIke vaparAyelo ja che. 17 kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijI paNa viTika vRkSago ema nighaMTa saMgrahamAM jaNAvI mAranA paryAyarUpa vidyArikA nAmanI vanaspati mAne che. 18 nighaMTuratnAkaramAM paNa vidyArjiA zabda Avela che ane tene artha spaSTapaNe bhUIkaLuM ema kare ja che. 18 gopAlajIbhAIe vicAravAnI avazya jarUra hatI ke marivahag ag e vibhAgamAM je mAMsa zabdane mAMsa artha ja karavAmAM Ave ane rU no artha kapilakalpanAthI haNele ema karavAmAM Ave topaNa biDAlAe hale kuka' e artha samAsane aMge thAya nahi. dhyAnamAM rAkhavuM yogya che ke biDAlAe haze kukaDo heya paNa kukaDAnu mAMsa kaMi biDalAthI haNeluM hoya nahi arthI zabda prayoga upara dhyAna ApyuM hota te paNa avala artha thAta nahi. 20 anuvAda karanAre dhyAna rAkhavAnI jarUra hatI ke prathamamAM Aje kahIne puliMgamAM rahelI vastu jaNAve che ane vaLI jA ane maraNa e banne jage para puliMgapaNe jaNAvavA sAthe "1' pratyaya jeDe eTale A sthaLe mAMsa jevI napuMsaka liMge vaparAtI vastu nathI, paraMtu puliMgamAM rahetI ane koI saMjJAvALI vastu che. 21 have gujarAta e pada upara vicAra karavAnI jarUra che ke prathama te je ahiM kukaDAnuM mAMsa levAnuM hoya te parivAra e pada nakAmuM ja nahi paNa virodhI arthavALuM thaI paDe che, kemake mAMsa asaMcayika eTale bIje divase paNa vAparavA gya nahiM te ghaNA divasanuM te hoya ja kayAMthI ? - rara gopAlajIbhAInA hisAbe manuSya haNelA ke bilADAe haNelA kukaDAnA mAMsamAM pharaka che ane raktapittanA javara dAha ane lohI paDavAnA daradamAM zuM bilADInA haNelA kukaDAthI vadhAre phAyado jaNAya? je ema na hoya te gopAlajIbhAInA muddA pramANe mAri sarvathA nakAmuM thAya che ane kasturIthI bhAvita bIrAne ke bIjA koIne pAka laIe tyAre te majhAvA e pada jarUrI rahe ja. jo ke gepAla bhAInA muddA pramANe te hA pATha ja na hoya, paratuM pa evo ja pATha joIe ane koI paNa sthAne che ja nahi. 23 gopAlajIbhAInA muddA pramANe to mA ema hoya athavA kamarajatA hoya athavA koI paNa pada hAtha temAM pharaka nathI ane kahevAnI jarUra ja nathI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 400 ] zrI jana satya prakAza [varSa : 24 tAjA mAMsa karatAM vAsI ke junA mAMsathI raktapitta AdimAM vadhAre phAyado che ema kaI kahI zake tema nathI. 25 manuSya ke bIjA koIe hazelA karatAM bilADAe haNelAthI rakatapitta AdimAM vadhAre guNa thAya ema kahevAne keIthI taiyAra thavAya tema nathI. 26 bilADI kukaDAne mArI nAkhe ane chatAM enuM mAMsa bilADI rahevA de e gepALadAsabhAI zAthI mAne che? 27 bilADIe bhArelA kukaDAnA mAMsane mAlika kukaDAvALo heya, ane A to revatI e ibhyanI vadhu che, nahi ke kurkaToSikA, e samajavuM jarUrI che. 28 je bilADInA bhArelA ke bIjAnA mArelA kukaDAnA mAMsamAM kaMI pharaka nathI ane vanaspatinA pAkamAM anyathI vAsita ane avAsitamAM pharaka paDe che, te gopALajIbhAI zA mATe vanaspatinA pAkanA arthamAM nathI AvyA? jethI rapa zabdane hale e asaMgata ane kalpita artha ubho na kare paData. 28 mAMsa zabda jevI rIte paMcendriya prANinA aMgane kahenAra che, tevI rIte phalanA madhya bhAga (garbha) ne kahenAra che, e vAta AyurvedanA jANakArone ajJAta nathI. zubhUta sarakhA vaidyaka graMthomAM bIjorA ane koLAnAM phaLonA madhya bhAgane mATe mAMsa zabda spaSTapaNe vAparele maLe che. 30 mAMsane mATe maM zabda sarvatra jemAgamamAM vaparAyela che. maMsa ema paNa vaparAyAnI muzkelI che, te pachI masA ema te heya ja zAnuM? mATe maraNa zabda mAMsa vAcaka tarIke letAM ghaNuM vicAranI jarUra hatI ane e vicAra je sUjha heta te gopALabhAI A anarthakAraka artha anuvAdamAM leta nahi. 31 zrI AcAraMgajI ane zrI dazavaikAlikAmAM jema virAjita nAmanI auSadhi levAmAM AvI che tema nighaMTu saMgrahamAM viDhiA vRkSa ema kahI spaSTapaNe biAlikA-mAra paryAyane auSadhI tarIke jaNAve che. 32 nighaMTuM saMgrahakAra kukakuTane spaSTa rIte vanaspati tarIke jaNAve che. teo kahe che ke zrIvAra vika, viturataH suvara: ziraH athata zrIvAraka nAmanI auSadhine teo kukakuTa zabdathI jaNAve che. vaLI kuTI pUrI zakumA zukadama ema kahI pUraNI nAmanI auSadhine kuphphaTI nAmathI jaNAve che, AvI rIte spaSTapaNe auSadhinA vargamAM AvI jAya evA zabdo chatAM zAstra ane jaina paramparAthI virUddha artha jaina sutranA anuvAdamAM lakha te jaina nAmadhArIne paNa akSamya che. 33 nighaMTuranAkaramAM paNa karyuTa zabda je heta te gopAlajIbhAIne jaina rain Education satrone ayukata ane virUddha e arthe karavAno vakhata na Avata. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cApALadAsa paTelane kukkuTa - ka 1 koSaMDe 2 kuraDu 3 sAMvarI kukkuTapAdapa-kukkuTapAdI ** 7} [41] hratapura-taTapuTamAvanA--vATaperA- marI-laTama* hAramatA-jIvAzila-vATA-TAM4-vaTAMlattama-dA bhakukkuTI-kukkuToraga kukakuTane aMge ATalA zabdo hAvAthI ane nyAyane avalaane eka dezathI samudAya lai zakAtA haiAvAthI gaiApAlajIbhAI ne zrI jana sUtra ane jainadhama cAnI lAgaNIne eka aze paNu samajyA hata athavA mAna ApavA mAgatA heta te| AvI rIte janasUtra, jainakema ane yAvat jaina tIrthakara mahArAjane kalakita karavA mATe phalama vAparata nahi. 34 uparanI hakIkata vicAranAra sujJa ane madhyastha manuSya zrIbhagavatIjI sUtranI TIkAmAM lakhavAmAM Avela atha ja vyAjanI gaNaze. te artha A pramANe che. bhagavatI patra 691 kapotakaH- pakSivizeSaH tadvat ye phale varNasAdharmyAt te kapote - kUSmAMDe hrasve kapote kapotake te ca te zarIre vanaspatijIvadehatvAt kapotakazarIre, athavA kapotakazarIre kUSmAMDaphale eva te upasaMskRte saMskRte ' iza tro' tti yuvApAt---- mArjAro viDAlikA'bhidhAno vanaspativizeSastena kRtaM bhASitaM yat tat tathA kiM tadityAha 'kukkuTamAMsakaM' bIjapUrakaM kaTAhaM AharAhitti nikhayadyasvAt patagaM mopati pAtrakaM pITharakAvizeSaM muMcati sikkake uparikaM sat tasmAdavatArayatItyarthaH / upara javela TIkAnA pATha upara dhyAna rAkhyuM hAta to kai divasa paNu jaina sUtra ane jenajanatAne anyAya ApavAnA vakhata gopAlajI bhASane Avata u. 35 AcArya bhagavAna abhayadevasUrijIthI pachInA vakhatamAM thayelI zrI dAnazekharasUrijIvALI zrIbhagavatIjInI TIkA-laghuvRttimAM upar pramANe ja artha hAvAthI tyAM najara karI heAta tApaNA gepAlajIbhAne gAthuM khAvAne vakhata Avata nahi. 36 AcArya zrI abhayadevasUrijI karatAM pahelAMnI eka TIkA ane zui che, ane vamAnamAM uplabdha paNa che, temAM paNu gopALajIbhAie anuvAdakatAnI yathAya tA mATe najara karI heAta te temAM paNa Ave anakAraka a na dekhAvAthI temaNe Jain Educationsa kAma karIne paNa jaina janatAne du:khata lagADayuM hota. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[402) zrI jaina satya prakAza [ varSa 37 gopALajIbhAIe eTaluM ja je bhUla draSTithI sUtrane vicAryuM hatake je bhagavAna mahAvIra pitAnA mATe karelo khorAka-eTale sAdhu mahAtmAnI rItithI aha khorAka levAne niSedha kare che, ane spaSTa jaNAve che paNa mana no a arthAt te AdhAkarSe che mATe te ne khape evuM nathI, te mahAvIra bhagavAna, je mAMsanuM bhakSaNa narakanuM kAraNa che ane te tene tevuM jAhera paNa karyuM che te khorAka maMgAve ane khAvA taiyAra thAya e kadI paNa banavA yogya che kharuM? tarata ja mAlama paData ke AdhA karmInA parihAra karanAra mATe mAMsanI kalpanA e kevala kapola purANamAM ja zobhe tevI kalpanA che. 38 jAnavara ane paMkhInA mAMsamAM judAM judAM avayavanA judA judA guNa heya che. te ahiM je cikitsA mATe mAMsa ja levuM hatuM te tenAM avaya-viziSTa avayavo-jaNAvata. 39 janAvara ane paMkhInA mAMsamAM naranA mAMsanA ane mAdAnA mAMsanA judA judA bhAganA judA judA guNo hovAthI je ahiM, gapALajIbhAInA kathana mujaba, mAMsa levAnuM heta te A prasaMga eka cikitsAne prasaMga hovAthI tene ahIM vizeSapaNe nirdeSa karavo paData. 40 gopALajIbhAI e vAta paNa hRdayamAM nathI utArI zakayA ke zrI. revatIjI eTalI badhI dayALubAI che ke teNIe te pAka taiyAra karyA pachI jema tema nahi melatAM zake mUkela che. arthAt AgaMtuka jIvanI hiMsAnA DarathI pAkane zIke rAkhanArI chalA bAI gharamAM mAMsa rAMdhatI hatI e mAnyatA buddhimAM zI rIte utarI zake? - 4 nAgamamAM koI paNa prakAre mAMsabhakSaNa karAyuM nathI e cokaksa samajavuM ane tene mATe parihAryamImAMsA vagere jANavAnI paNa bhalAmaNa karavI A prasaMge asthAne nathI. aMte e ja abhilASA sAthe A lekhanI samApti karavAmAM Ave che ke A lakhANa vAMcI gopALajIbhAI Asakti AdinAM boTAM bahAnAM nahi kahADatAM jaina samAjamAM asalathI mAMsano samra rIte niSedha rahe che ema jANI leze ane pitAnI bhUla pahelI take sudhArI leze. zrIsiddhakSetra (pAlItANuM), vIra saMvat 2465. T. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "prasthAna" sAtheno patravyavahAra amadAvAdathI pragaTa thatA "prasthAna' mAsikanA gata kArtika mAsanA aMkamAM pragaTa thayela zrI gopALadAsa jIvAbhAI paTelane mahAvIrasvAmIne mAMsAhAra" zIrSaka lekhe jaina samAjamAM ThIka ThIka UhApoha utpanna karyo che. phakata lekhanA javAbarUpe samiti taraphathI pUjya muni mahArAja zrIvidhAvijayajI mahArAjane "bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra" zIrSa lekha ame parathAna'nA vyavasthApaka upara moha hato. zarUAtamAM A lekhanI pahoMca svIkAryA pachI temaNe ene "prasthAna'mAM pragaTa karavAno inakAra karyo che, ane e lekha amane pAcho mokalavAnI sAthe eka khulAsAne patra amane lakhyo che. patrakAratvanI daSTie A patramAMnA mudAo amane dhaNA ja vAMdhAbharyA lAgyA che. ane tethI eka bIje pava ame "prasthAna'nA vyavasthApakane lakhe che. A aMge kaMI paNa TIkA karavAnuM atyAre mekupha rAkhIne na jaDatAnI jANa mATe e Akho patravyavahAra ame ahIM pragaTa karIe chIe. ame icchIe chIe ke jaina tema ja anya patrakAra bhAIo A vastune nikhAlasa patrakAratvanI seTIe ja caDAve ane A aMgenAM potAnAM maMtavye pragaTa karI janatAne mArgadarzana karAve -gyavasthApaka zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti patravyavahAra (1) (lekha sAthe samiti taraphathI lakhAyela patra) ja. . 153 amadAvAda : 20-1-38 mAnanIya vyavasthApaka "prasthAna' amadAvAda, bhAIzrI, prasthAna'nA kArtika mAsanA aMkamAM chapAyela zrI gopALajIbhAI paTelanA mahAvIrasvAmIne mAMsAhAra' zIrSaka lekha aMge pUjya muni mahArAja zrI vidyAvijayajI mahArAja taraphathI karAcIthI, Apane mokalavA mATe amane "bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra' zIrSaka lekha maLe che te A sAthe Apane ekalIe chIe. A prazna ati agatyane che, eTale AzA che ke bIjA pakSane nyAya ApavA mATe Apa A lekha "prasthAna'nA AvatA aMkamAM jarUra prasiddha karaze. lekha akSare akSara zuddha chapAya e mATe dhyAna rakhAvazo. je Apane jarUrI jaNAya ane amane enI vakhatasara sUcanA maLe te ame e lekhanuM mupha joI ApIzuM. A lekha kayAre chelpAze te jaNAvaze. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza lekha laine Avela mANasane lekhanI pahoMca Apaze.jI. e ja [44] rA. ratilAla dIpacaMda desAi (2) (lekhanI pahoMcarUpe 'prasthAna'nA vyavasthApaka taraphathI samitine maLela patra ) amadAvAda : 20-1-39 lI. ApanA ratilAla dIpacaMdra desAI vyavasthApaka. zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti, amadAvAda. rA. bhAizrI, AjarAja ApanA taraphathI munirAja zrI vidyAvijayajInA ' bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra * uparanA lekha maLyA che. te vize, jo jai, ghaTatuM karIzuM te jANuzAjI. e ja. lI. Apane aa. ratilAla dIpacaMda desAI [ n r 2. ke. sIsI (3) (lekha pAza maLyA tyAre lekha sAthe prasthAna'nA vyavasthApaka taraphathI samitine maLela patra ) vyavasthApaka. zrI jainadharmo satyaprakAzaka samiti, amadAvAda amadAvAda : 8-2-3 rA. bhAIzrI, ApanA tarathI munirAja zrI vidyAvijayajInA lekha manyeA hatA. e lekha prasthAna 'mAM prasiddha karavAmAM amane AnaMda ja thAta : paNa nIcenI paristhiti ubhI thatAM e lekha chApI zakuM tema nathI. (1) kapaDavaMjanA zrI jainasaMdha taraphathI munirAja zrIdhara dharavijayajInA lekha amane prasiddhi mATe maLyA che. pAchaLathI e lekha pustikArUpe prasiddha thayelA jovAmAM Avyo che. amane jyAre e lekha maLye tyAre e lekhano javA" ame bhAI zrI geApALadAsa paTela pAse lakhAvyA hatA, je amane chApavA mATe maLI gayA che. (ra) e pachI ApanA taraphathI lekha maLyo, tenA javAba paNa ame zrIMgApALadAsa pAse lakhAvye che. 1 have jo ame munirAjazrInA be lekho ane te uparanA zrIgopALadAsanAM javAmA sAthe chApIe te lekha khUba ja lAMbe thaI jAya - lagabhaga 32 thI 4 pAnAM thai jAya. eTalI jagA ame svAbhAvika rIte na ApI zakIe. tethI evA vicAra rAkhyA che ke amAre e banne lekho uparanA muddAonA je javAba zrIge pALadAse lakhI Jain EducatioApyo che te chApI sApa mAnavA. A paristhiti che, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasthAna sAthe patravyavahAra 4i053 eTale, Ape mokalele lekha A sAthe pAchuM mekaluM chuM. Apa kRpA karI e lekha kaI jaina aThavADikamAM ke pustikarUpe nahi chapAve?--ene javAba te ame prasthAna'mAM chApIzuM ja, Apa kayA patramAM chapAvaze te je lakhI jaNAvaze te ame te bAbatane ullekha naMdhamAM jarUra karIzuM. A lekha chApavAnI amArI paNa IcchA hatI ja. paNa khUba lAMbuM thaI javAthI A raste kATa paDyo che. A saMjogomAM, A lekha na laI zakavA badala mane mApha karaze. e ja lI. ApanA 2. ke. mIstrInA jayabhAratI hA, ka, AjanI TapAlamAM ja amane UMjhA phArmasIvAlA zrI. bhegIlAlabhAI taraphathI mahopAdhyAya kAzIvizvanAtha prahalAdajI vyAsa (UMjhA)no lekha prasiddhi mATe maLyo che te saheja! carcA ThIkaThIka lAMbI thaI che. (uparane patra maLyA pachI samiti taraphathI prasthAnanA vyavasthApakane lakhAyela patra) ja. naM. 173 amadAvAda : 13-2-39 mAnanIya vyavasthApaka, prasthAna' amadAvAda, bhAizrI, ApazrIe pAcho mokalelo pUjya munimahArAja zrI vidyAvijayajI mahArAjano lekha tathA te sAthe ApazrIne tA. 9-2-39ne patra maLyo. huM bahAragAma heIene javAba tata nathI ApI zakaye. prasthAna" jevuM pratiSThita ane niSpakSa manAtuM patra, AvA eka atigaMbhIra ane mahatvanA prazna aMge, jene tarapha AvuM anyAyapUrNa valaNa dAkhavaze evI svapna paNa AzA nahatI. ApanA A valaNathI jainene khUba AghAta lAgyA vagara nahIM rahe. Ape kevaLa lekha ja pAcho mokalyo hato ane enI sAthe je patra lakhyo che e patra na lakhe heta te kadAca vizeSa AdhAta na thAta, paNa Ape e patramAM je hakIkata lakhI che e amane bahu ja vAMdhAbharI lAge che ane tethI vizeSa duHkha thAya che. Apa "prasthAna'mAM zrI gopALajIbhAIe lakhela ane jainadharma sAthe saMbaMdha dharAvatA viSayane lekha chApe, ane jyAre ame eno javAba lakhIne mokalIe tyAre ene "prasthAna' mAM sthAna ApavAno InkAra kare eTaluM ja nahIM, paNa ame mokale e javAba ( pragaTa thAya e pahelAM ja) zrI gopALajIbhAine vAMcavA mokalI, emanI pAse amArA e apragaTa javAbane javAba lakhI maMgAvo ane ene "prasthAna" mAM | Jain Education praDha karavAno nirNaya kare tyAre te anyAyanI hada thatI hoya ema lAge che. Apane Private & Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 406 ] zrI jaina satya prakAza [ varSe 4 nathI lAgatuM ke A bInA krAi paNa nyAyapriya ke satyapriya patrane zAbA denArI nathI? amane to lAge che ke ApanA AvA valaNathI na kevaLa janAne ja duHkha thaze, paNa jee ' prasthAna ne eka pratiSThita patra gaNe che temane ane jee prasthAna'nA prazaMsake che temane paNa duHkha lAgyA vagara nahIM rahe. jo khIndra pakSane abhiprAya prakaTa karavAnI ApanI taiyArI na hatI te| A carcA uptasthata karyo pahelAM ja Ape vicAravuM joituM hatuM. paNa jyAre Ape e carcA zarU karI che tyAre te Ape khIjA pakSane paNa avakAza ApavA joie. zuddha kAyadAnI daSTie ' prasthAna' mAM zuM pragaTa karavuM ane zuM na pragaTa karavuM e ApanI munasIne viSaya bhale hAya, chatAM AvA prasaMge amAro abhiprAya ApanA patramAM pragaTa thAya evuM khANu, naitika dRSTie, ame karI zakIe kharA, Ama chatAM Ape amArI lekha chApavAno InkAra karyAM tethI khUba duHkha lAge che. ane sauthI vizeSa du:khanI vAta to e che ke . amAre javAba pragaTa nahI karavAmAM Apa ' prasthAna * nAM vadhu pAnAM zakAI jAya ene kAraNa gaNe che. bIjA koi patra taraphathI amane AvA javAba maLyA hota to amane navAi ke duHkha na lAgata, pazu ' prasthAna 'te je ame jANIe ane mAnIe chIe e dRSTie ApanA taraphanA AvA javAba mATe ame jarA paNu taiyAra na hatA. patranI pratiSThA ane nyAyanuM mU khyA karatAM kaiMgaNuM vadhAre che e satya ' prasthAna ' * rIte ne samajAvavAnuM na ha A sthAne .. * jI vAta paNa ApanA khyAla upara lAvavI jarUrI jaNAya che--Ape zrI. geApa jI bhAIno lekha pragaTa karyA pachI tene je javAba ame Apane pragaTa karavA mATe mekalyA tene pragaTa karavAne inkAra karavA uparAMta ( amAre e javAba kayAMya paNa pragaTa thAya te pahelAM ja ) ane zrI. gepALajIbhAI upara mAkalIne ene javAba ApanA putramAM pragaTa karavAne Apa nizcaya karI ethI Apa pote A carcAne janAnI virUddha ane ekataraxI rIte protsAhana ApI rahyA che. evI zaMkA karavAne kAraNu nahIM maLe ? OU AzA che ke yeAgya jaNAya te A carcA aMge jainA pratyenA ApanA valaSNumAM veLAsara pheraphAra karI AbhArI karaze. patranI pahoMca lakho, e ja. lI ApanA ratilAla dIpacaM desAi vyavasthApaka tA. ka. pUjya munimahArAja zrI radharavijajI mahArAjanA lekha aMge amAre Apane kazuM lakhavAnuM nathI. eTale A patramAM je kaMI lakhyuM che te Ape mekalelA pUjya munimahArAja zrI vidyAvijayajI mahArAjanA 'bhagavAna mAMsAhAra' zIrSaka lekha aMge samajaze, kAraNa ke, e lekha haju sudhI Jain EducanathI thayelonal amane pAchA mahAvIra ane kAMya pragaTa i Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra svAmInA mAMsAhArane zAstrIya khulAse le. mahepAdhyAya kAzIvizvanAtha mallAdajI vyAsa sAhityAcArya, kAvya-sAhityavisArada, mImAMsA zAstrI esa. e. ema. prasthAnanA kArtika 19lpa nA aMkamAM "zrI mahAvIra svAmIne mAMsAhAra nAme lekhamAM (1) jAta ne kabUtara (2) marane bilADe (3) suvara ne kukaDo artha karyo che, paraMtu AyurvedamAM tenA nIce pramANe arthe thAya che - 1 vAta eTale pArAvata. pArAvata nAmanuM phaLa thAya che. juo suzruta saMhitA adhyAya 46, phaLavarga. 2 mAra eTale khaTAza, juo vaika zabdasiMdhu. 3 sura eTale caupatIya bhAjI eTale cAra pattAvALI bhAjI. juo zAligrAma nibaMdu zAkavarga. zrI gopAladAse prANavAcakanA badale uparanA artho karyo che te vadhAre baMdha besata, kAraNake A cIjonA guNa jotAM zrI mahAvIra svAmInA rogamAM te atyaMta upayogI che. juo pArAvata phaLaguNa-dAhanAzaka, varanAzaka, tathA zItaLa, cApattIyA bhAjI dAhanAzaka, kverahara, zItaLa tayA marodhaka (dasta baMdha karanArI). khaTAza, bhAjInAM zAka, dahIM nAkhIne khATAM karavAno rivAja jANIto che. eTale khaTAzanI jagyAe dahIM laIe te jhADAnA rogamAM atyaMta phAyadAkAraka che. AvI rIte A cIjo prabhu mahAvIra svAmInA reganI daSTie upayogI che, eTaluM ja nahIM paNa prabhu mahAvIra jevA AtmAthI purUSa mAMsAhAra na kare te daSTIe uparanA artho vadhu baMdhabesatA che. vadhu mATe mAre "mahAvIra mAMsAhArI ke zAkAhArI' nAme lekha prasthAnamAM chApavA mekalyo che te chapAye joI le. UMjhA phArmasI, UMjhA. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana "prasthAna " mAsikanA gayA "kArtika mAsanA aMkamAM chapAyela zrI. geApALadAsa jIvAbhAI paTelanA 'mahAvIrasvAmIne mAMsAhAra' zISa ka lekhanA pratikAra rUpe pU. munirAja zrI radhavijayajI mahArAjane eka lekha zrI jaina satya prakAza'nA gayA aMkamAM ame prakAzita karyo hate. A aMkamAM e ja viSayanI carcA karatA bIjA cAra lekhe ame prakAzita karyo che. mAMsAhAranA A prazna ghaNA gaMbhIra ane mahattvanA che. temaja jaina janatA A age sAcI vastusthiti jANavAne paNa vizeSa utsuka che. vaLI AvI khAkhatane veLAsara cAgya uttara ApavAmAM na Ave te sAmAnya samajanA mANasAmAM jainadharma ane jaina siddhAMta saMbaMdhI gerasamajutI ubhI thavAnA paNa vizeSa bhaya rahe che. A paristhitimAM e praznanA ceAgya uttara ApavA anivAya thaI paDe che, eTalA mATe A A AkhA e praznanA pratikArarUpa cAra lekhe mATe rAka che. niyama mujaba mAsikane sAmAnya aMka pAMca krmAMne kADhavAmAM Ave che. paNa A vakhate A viSayanI agatya samajIne temAM paNa vadhAro karavA paDaye che. mAsikanA A aMka mATe maujA ojA viSayezanA lekhA paNa amane maLelA amArI pAse paDayA che, paNa uparanA kAraNasara e badhAne A aMkamAM pragaTa karavAnuM amAre adha rAkhavuM paDayuM che. AzA che ke amArI paristhitine samajIne vAcake amane mA mATe kSamA karaze, A aMkanA krUmAM vadhI javAnA kAraNe, temaja IjA anivAya kAraNeAnA lIdhe aka vakhatasara taiyAra nathI thaI zakayA te mATe ame vAcakonI kSamA mAgIe chIe. amane lAge che ke A aMkamAMnA lekhAthI mAMsAhAranA prazna upara ghaNA sArA prakAza paDaze ane leAkeAne ethI khuba jANavAnuM maLaze temaja satISa thaze, astu ! vyavasthApaka. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNA cAne [JApAladAsa jIvAbhAi paTelanA lekhanA javAba ] lekhaka--AthAya. mahArAjA zrI vijayalAvaNyasUrijI ahiMsA zikharInA uttuMga zikhare vilasatA jainadarzanamAM mAMsAhArane sthAna na hAya, e viSayane lagatI amArI lekhamAlA ' jaina satya prakAza 'mAM cAlatI hatI. e putranA varSa 14, aMka 1 nI eka nakala daramiyAna eka mahAzaya taraphathI " prasthAna amane mekalavAmAM AvI, sAtheAsAtha vinavavAmAM AvyuM je prastuta aMkamAM mudrita thaela gApAladAsa jIvAbhAI paTelanA lekha jaina nane alola rUpamAM cItare che. Apa AnA cita javAba Apaze. "" 64 prastuta lekha joye. enI racanA vicitra avayavAthI ceAjAelI hatI. AvA lekhathI bhadrika janatA viparIta vicAraNAmAM na paDe evI vicArAthI javALa ApavA citta prerAyuM. yapi prastuta lekhanA pratIkArarUpa katiya vicAra amArI " samIkSAbhamAviSkaraNuM " zIka lekhamALAmAM AvI gayA che ane aziSTa pazu te te prasaMge AvavAnA hatA, chatAM kAlavilaMba ane prakINakatAne aMge tAtkAlika Ane alaga javAba ApavA ucita samajAyA. lekhakanAM vacane TAMkyA sivAya kevaLa tene javAba vAcakavR ne ubhaDaka jevA lAge tenI khAtara upayukta sthale lekhakanAM vacane mUkI javAba ApIzuM. lekhakanAM vacane-- " sAmAnya rIte jotAM jainadhame peAtAnA uddezya pachInA samayamAM vanaspatyAhAranA pracAramAM evA agatyane bhAga bhajavyA che, ke jainadharmagraMthamAM jainasAdhue ke jaina dharmanA saMsthApaka mahAvIrasvAmI mAMsabhikSA karatA evA ullekha AvatAM ja ekadama te khacavAya. paraMtu prAcIna jaina TIkAkAra ke jemane te jamAnA sAthe athavA te jamAnAnI paraparAo sAthe ApaNA karatAM vadhu paricaya hAvA sabhave che, tee paNu mAMsa zabdana aya mAMsa ja ane mAchalI zabdanA artha mAMchalI ja kare te pachI sAmAnya anuvAdakane te vadhu vicAravAnuM rahe ja nahi, eTale je je sthatre kai paNa prAcIna TIkAkAre mAMsa zabdanA artha mAMsa ja karyo hoya evuM mAluma paDe te te sthale 'zrI puMjAbhAI jaina graMthamAlA ' nA pustakAmAM mAMsanA atha mAMsa ja karela che. uparanA kathanamAMthI nIce pramANe sArAMze tarI Ave che-- 1 jainadhame peAtAnA udayakAlamAM vanaspatyAhAranA pracAramAM agatyano bhAga bajavyo na hato. 2 jaitame peAtAno udaya thayA bAda dhaNuA samaye eTale ke mAMsa artha kAyama rAkhanAra TIkAkAronA kaoNla bAda vanaspatyAhAranA pracAramAM agatyanA bhAga bajavyA hatA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [410 zrI jaina satya prakAza _ [varSa : 3 vanaspatyAhAramAM agatyano bhAga bhajavAyA pahelAM, jemAM mAMsAhAra chuTathI thato hato, ane tene pratibaMdha na hato. 4 prabhu mahAvIre mAMsAhAra karyo hato. 5 prAcIna TIkAkAre mAMsa zabdane artha mAMsa ja ane mAchalI zabdano artha mAchalI ja karela che. 6 prAcIna TIkAkAre bhale vanaspati artha karyo hoya, chatAM paNa keika prAcIna TIkAkAranI TIkAmAMthI mAMsa artha maLI zakato hoya te te ja ame kAyama rAkhela che. prathama sArAMzane javAba- jainadarzana e nivRttipradhAna ajoDa darzana che, jenuM aNahArI pada-ekSa-e avismaraNIya lakSya che. A darzana kadApi kaI paNa prakAranA AhArapracAramAM agra bhAga bhajavI zake ja nahi. paraMtu jeo AhAra sivAya rahI zaktA nathI, teo AhAra te jarUra leze. A AhAra avyavasthita rIte je levAya te mahAhiMsAmaya AhAra laI durgatinA bhAgI banI jAya, AvI paristhitimAM durgatithI bacAvavA pUratuM jaNAvI zake che ke vanaspatine niravA AhAra maLI zake che, tenAthI nirvAha karI AgaLa vadhaze nahiM. evI jAtane upadeza jainadharme pitAnA udaya samaye jato karyo nathI. eTaluM ja nahi paNa jorazorathI cAlu rAkhela che. vartamAna zAsanamAM jainadharmane udayakALa paramAtmA mahAvIrane samaya hate. jyAre prabhu mahAvIra, prajJAsamudra gaNadhara bhagava, ceda hajAra zramaNe, chatrIsa hajAra zramaNIo, pratimAdhArI Ananda pramukha zramaNe pAsa ane sulabhA pramukha zramaNe pAsikAe aneka lakSa pramANamAM astitva dharAvatAM hatAM. e samayanA AgamamAM upara jaNAvela upadeza akhUTa bharyuM hatuM, je vidhamAna AgamamAM spaSTa joI zakAya che. dvitIya sArAMzane javAba-janadharme pitAnA udaya samaye je upadeza varasAvyo ane meM tenAthI adhika upadeza adhAdi koI paNa varasAvavA ke guMthavA samartha thayela nathI. kAraNake tIrthakara deva jevA jJAnadivAkara dvAdazAMgInA upadezaka hatA, ane sakSarasannipAtI gaNadhara bhagavanta jevA zrutakevalI guMthanahAra hatA. tRtIya sArAMzane javAba-lekhakanA abhiprAya pramANe vanaspatyAhAranA pracAramAM agatyano bhAga bhajavAyA pahelAMno kALa prabhu mahAvIrathI mAMDIne vivAdagrasta pAThanA Adya TIkAkAra sudhI saheje kahI zakAya. A kALamAM jenomAM mAMsAhAra chuTathI thato hato, ane pratibaMdha na hate AvuM je lakhavuM yA sUcavavuM te nibiDa ajJatAne AbhArI che. prabhu mahAvIranA kaivalya jIvanathI jIvata dazAmAM vartatA, te kAla sudhInA hANAgAdi aneka AgamomAM mAMsAhArane punaH punaH dhikkArI narakAdi ghora duHkhanA sAdhana tarIke varNavela che. A hakIkata vidyamAna AgamamAMthI dIvA jevI jaI zakAya tema che. caturtha sArAMzane javAba-bhagavAna mahAvIra ke jeo dhIra, vIra, gabbIra, dayAnA sAgara, ghora tapavI, niDara ane aneka niravadya auSadhanA jJAtA hatA. ane dharmane mATe koInI paNa paravA na rAkhatA, teo mAMsAhAra karI zake ja nahi ane karela paNa nathI. A viSayamAM lekhakane paNa eka ja pATha maLela che, vadhAre maLI zakavAnA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7). jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNA nathI, ane je pATha temane maLela che temAM paNa anya ja vastu che, je amo AgaLa savistara batAvIzuM. paMcama sArAMzane javAba-mUla pAThamA mAMsa ane mAchalI zabda ja nathI. kiMtu mata yA maMta, ma ya ya zabda che, chatAM mAMsa ane mAchalI zabda lakhavAnuM je sAhasa te temanI mAMsAhAra siddha karavAnI utkaTa ane bhAvanAnuM ja pariNAma che. prAcIna TIkAkAra mahArAje uparanA zabdo mAMsa ja ane mAchalI ja artha karela che evuM je lakhavuM te alpajJatA yA matAgrahane AbhArI che. vidyamAna jaina sAhityamAM sauthI prAcIna Agama TIka upalabdha thatI hoya te zrI haribhadrasUrimahArAjanI che. teo paNa pitAthI prAcIna TIkAkAranA vicAra jaNAvatAM phaLa vizeSa artha jaNAve che. juo temanAM vacano-- " anye svabhidadhati banaspatyadhikArAt tathAvidhaphalAbhidhAne tathA vAha..." artha--anya-bIjAo-prAcIna TIkAkAra vanaspatyadhikArane A pATha hovAthI tayAvidha phaLa levAnAM che ema jaNAve che. kadAca ema kahevAmAM Ave ke zrI haribhadrasUrijI mahArAja paNa te arthane kema vaLagI na rahyA? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je A artha zrI haribhadrasUri mahArAjane amAnya te nathI ja, kAraNa ke tenuM khaMDana karyuM nathI temaja bahumAnasUcaka bahuvacanagarbhita je zabdane pravega karela che. haribhadrasUrimahArAje prasiddha artha je kAyama rAkhe tenuM kAraNa ema samajAya che ke "kumAni sidhyatve ja di va sAdhata" e kathanane anusAra utsargopavAdanI kulaguMthaNI sAme rAkhI pitAnA vivecana tarIke prasiddha artha jaNAve che. A jaNAvavAthI bIjo artha mAryo na jAya tene mATe je kahI te paNa batAvI Ape che. A utsargopavAdanI kulaguMthaNamAM adyAvadhi aneka lekhake bhUlAvAmAM paDI cUkyA che. utsargopavAdanI phulaguthaNIne kAMIka citAra amArI "samIkSAzramAviSkAraNuM zIrSaka lekhamALAmAM prathama AvI gayela che. te sthaLa jevA amo punaH punaH sUcavIe chIe. SaSThasArAMzane javAba-lekhaka pitAnA zabdomAM jaNAve che ke je sthaLe keI paNa prAcIna TIkAkAre mAMsa ja artha karela hoya te sthaLe te ja artha ame kAyama rAkhela che. have A sthalamAM lekhakane pUchavAmAM Ave che ke "koI paNa prAcIna TIkAkAra eTale zuM?" 1 aneka prAcIna TIkAkAramAMthI managamatA eka prAcIna TIkAkAra ? 2 aneka TIkAkAramAMthI sauthI prAcIna hoya te TIkAkAra ? 3 eka ja je prAcIna TIkAkAra heya te? AmAMthI prathama artha svIkAravAmAM Ave to ApoApa vAta nakkI thaI jAya che. anya prAcIna TIkAkAre vanaspati artha batAve che tene anAdara karavAmAM ane amukane ja mAnavAmAM lekhakano zo mudo samAyela che te jANavAnuM bAkI rahe che. mAMsAJain EduchAra siddha thato baMdha thai jAya e te nahi hoya? Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] zrI jana satya prakAza [varSa : bIjo artha svIkAravAmAM Ave te sauthI prAcIna upalabdha TIkAkAra zrI haribhahasUri mahArAja che. ane temanA karatAM paNa je prAcIna TIkAkAra che temanAM vacane haribhadrasUri mahArAja pote ja potAnI TIkAmAM mUke che. te spaSTa jaNUve che ke Ane artha amuka jAtanAM phaLe samaja. trIjo artha svIkAravAmAM Ave che, jyAM be TIkAkAranAM vacane haze tyAM zuM karazo? athavA jyAM eka ja TIkAkAre be rIte vyAkhyAna kayI haze tyAM zuM karazo? vastutaH dhArmika grakhya hevAthI, sAdhunA AcArane lagatuM varNana hevAthI, vanaspatyAdinuM prakaraNa cAlatuM hovAthI, amuka jAtanAM phaLa yA amuka jAtanI vanaspati levI te ja rAjamArga che. kavacit TIkAkAroe AbAlagopAla prasiddha artha je jaNAvela che te paNa bApabhegAdikane arthe utsargopavAdanI maryAdAne AzrIne che. AgaLa cAlatAM lekhaka, prabhu mahAvIrane mAMsAhAra sAbIta karavA bhagavatI sUtrane sAme rAkhI gozAlAne prabhu mahAvIra jevo jaNAvavA mAMge che, eTaluM ja nahi paraMtu tethI paNa vizeSa sthAna Ape che. juo lekhakanAM vacana- zrImad bhagavatI satranA paMdaramA zatakamAM AjIvika paMthanA tIrthaMkara gozAlaka sAthe jainatIrthakara mahAvIrane thayelA jhagaDAnI suvirata kathA che. AjIvikA sampradAya paNa te jamAnAmAM jaina bauddha ke brAhmaNa paMtho jeTaluM ja mahattvanuM sthAna bhogavatA hatA. e vastunI kalpanA bauddha samrATa azoke AjIvika sAdhuone guphAo arpaNa karyAnA traNa zilAlekhe maLI AvyA che, te uparathI Avaze. jenA pramAM jaNAvyA pramANe Achavaka sAdhue ugra ane ghora tapa karatA tathA jIbhanI lupatA cheDI ghI talAdi rasa vinAne game te rAka nipekSapaNe khAI letA. bauddha graMthamAM jaNAvyA pramANe gozAlaka paNa mahAvIranI peThe ja nama rahIne TADha taDake sahana karate. gozALakane viziSTa tapa karavAthI potAnA zarIramAMthI tejalezyA-tejane goLo bahAra kADhI sAmA mANasa para pheMkIne tene bALI nAkhavAnuM sAmarthya prApta thayuM hatuM. e vastu te bhagavatI sUtra paNa svIkAre che. zarUAtamAM gozAlaka tathA mahAvIra sAthe paNa rahyA hatA, paraMtu pachIthI judA paDI gayA hatA. zAlakane mahAvIranI pahelAM jinapada prApta thayuM hatuM, ane pitAnA ziSya samudAya sAthe judo pharavA lAgyuM hatuM. mahAvIra paNa tenA pachIthI thoDA varSe jinapada prApta karI ziSya samudAya sAthe vicAravA lAgyA. paraMtu te baMnene eka bIjAnI jinapada prApti viSe atispaSTa zaMkA hatI. ane te vastu ja te baMnenA virodhanuM mULa banI." uparanA kathanamAMthI nIce pramANe sArAMza tarI Ave che-- 1 gozAlaka AjIvikA matane tIrthaMkara hato. 2 mahAvIrasvAmIne gozAlaka sAthe jhagaDe thayAnI kathA bhagavatI sUtranA paMdaramAM zatakamAM che. 3 AjIvika sampradAya na boddha ke brAhmaNa paMtha jeTaluM ja mahatvanuM sthAna bhogavatuM hatuM. kAraNa ke boddha samrA azake AjIvika sAdhuone guphAo arpaNa | Jain Educati_karyAnA traNa zilAlekho maLI AvyA che tyAMal jana saMthamAM AjIvika sAdhunA tapanuM brary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka che jainadanamAM mAMsAhAranI bhramaNA [ 413 ] varSoMna Ave che. tathA khe!ddha graMthamAM jaNAvyA pramANe gAzAlaka mahAvIranI jemaja avastra rahI TADha taDakA sahana karatA hatA. 4 tejovaizyA-eTale peAtAnA zarIramAMthI tejanA gALe! bahAra kADhI sAmA para phekI tene bALI devAnu' sAmarthya'. 5 zarUAtamAM geAzAlaka tathA mahAvIra sAthe rahyA hatA. 6 gozAlaka mahAvIra pahelAM jina thayA hatA, ane mahAvIra pAlathI jina tharyA hatA. 7 mahAvIra prabhune gozAlakanA jinapadamAM ane gaizAlakane prabhu mahAvIranA jina 56mAM khulle khullI zaMkA hatI. prathama sArAMzane javAma-tIrthaMkara e jaitAnA guNu niSpanna zabda che. enA atha evA thAya che ke je tIrthonI sthApanA kare te tIrthaMkara kahevAya. have tI eTale zuM te jANuvAnuM bAkI rahe che. A bAbatamAM mahApurU A pramANe jaNAve che. jenAthI bhavasamudra tarI zakAya te tIrtha kahevAya che. AvI vastu kaI TAI zake? jinapravacana. A pravacana nirAdhAra rahI zakatuM nathI mATe tenA AdhArabhUta prathamagaNadhara ca| catuvidha saMdha pazu tI kahevAya. A rIte banelA tIrthaMkara nAmane paramAtmA mahAvIre yathArtha karI batAvyuM hatuM. paraMtu gAzAlaka tIrthaMkara hatA e eka paNu ullekha jaina sAhitya ApI zakatuM nathI. Itara sAhitya ne ApI zakatuM DhAya te te vAta mUla pATha sAthe bahAra pADavAnI lekhakane jarUrata che. tathA bhagavatIjImAM geAzAlane potAnA mATe je jina zabda vAparyo hato te paNa khoTA che, ema prabhu mahAvIre kahyuM hatuM. ane geAzAlake paNa prAnte Avika samudAya samakSa kabula karyuM hatuM. Avika matanA tIrthaMkara thavAnuM to khAju para rahe, paraMtu AjIvika matanA Adya saMsthApaka tarIkenA gAzAlAnA jIvanamAM prakAza pADatA eka paNa ullekha lekhaka ApI zakela nathI. pAzcAtya vidvAne paNa dhanA 'mujhinikAya' nAmanA graMthane AdhAre mAne che ke navaccha kisasa'kicca, gezAlakanI pahelAMnA AjIvikA matanA gurU hatA. tathA bhagavatI sUtramAM paNa Avika samayathI AtmAne bhAvanAra tarIke gozAlAne oLakhAvela che, paraMtu Avika matanA sthApaka tarIke nahi. A bAbatamAM hAla eTaluM kahI zakAya ke gozAlake Avika matanA gurU tarIkenA bhAga bhajavyeA hateA. ata eva AjIvika-eTale gAzAlaka ziSya kahI zakAya, paNa gezA ziSya hoya te ja Avika che tema nahi. AjIvika zabdanA artha gozAlaka ziSya sivAyanA paNa che e vAta bhagavatI TIkAkAra spaSTa jaNAve che. juo temanAM vacane-- AjIvikA nAgnyadhAriNo bhikSuvizeSAH, gozAlaka ziSyA ityanye / atha--nama karanAra eka jAtanA bhikSuka AjIvika kahevAya che. anya gozAlakanA ziSya evA arcana kare che. dvitIya sArAMzanA javAma--gozAlakane prabhu mahAvIra sAthe jhagaDA thaye hatA ema nahi lakhatAM prabhu mahAvIrane gAzAlA sAthe jhagaDA thayA hatA. ema lakhI, Jain Education prastuta jhagaDAmAM agra bhAga bhajavavAnuM sthAna prabhu mahAvIrane samarpaNu karavA lekhaka Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] zrI jana satya prakAza [varSa 4 prerAyela che te kharekhara prabhu mahAvIra pratyenI temanI viSama manabhAvanAne AbhArI che. vastutaH satya zuM che ema pUchavAmAM AvatAM tene jaNAvavA prabhu mahAvIrano prayAsa hatuM. jyAre pote karelI jina tarIkenI prasiddhi kema TakAvI rAkhavI tene mATe gozAlakane prayAsa hato. A viSayamAM bhagavatIjInuM paMdaramuM zataka zuM kahe che te ame AgaLa batAvIzuM. tRtIya sArAMzane javAba-lekhakanA lakhavA pramANe je azoka rAja AjIvikA matane nathI, jenA mAnase bauddhadharmane mahattvanuM sthAna ApyuM che, te azoka AjIvikA matane tenA ja jeTaluM mahatvanuM sthAna ApI guphAo kaI rIte ApI zake ? kintu anya koI nimittathI Apela hoya, patie koI paNa vyakti yA samUhane kAraNa vizeSathI sthAna samapa paTTA karI Ape tethI te vyakti yA samUha te kAlanA anya dharmo jeTaluM ja mahattavanuM sthAna bhogavato hato ema mAnI levuM ThIka nathI. AjIvika mata je jaina, bauddha yA brAhmaNa dharma jeTaluM mahattvanuM sthAna bhogavate heta to Aje nAmazeSa nahi thatAM jaina bauddha yA brAhmaNa dharmanI jema astitvamAM hota. tathA AjIvika matanA upAsaka tarIke pratiSThita vyaktinA ullekha nahi maLatAM punaH punaH hAlA hAlA nAmanI kuMbhAraNanuM nAma bhagavatIjImAM Ave che. tene tyAM gozAlaka rahyo hatuM ane AjIvika saMpradAya paNa tyAM punaH punaH ekatrita thato hato. A uparathI paNa samajI zakAya tema che ke AjIvikA mata keTale darajaje pahecele haze. have ApaNe AjIvika zabdanI vyutpatti tarapha dhyAna ApIe. AjIvika-eTale amuka prakAre AjIvikA calAvanAra vyakti vizeSa. AjIvikA te jagatamAM sahu koI amuka amuka prakAre calAve ja che. te pachI AmAM vizeSa zuM? Ane mATe kahI zakAya ke zubhAzubha nimitAdi batAvIne je AjIvikA calAve te AjIvika kahevAya. jayAre viziSTa AdhyAtmika guNane jaNAvanAra jana zabda jainadharma sAthe joDAya che tyAre upara jaNAvela arthavALe AjIvika zabda je matanI sAthe joDAyela che, te matanuM tI daSTie mahattvanuM sthAna keTaluM hoya te paNa samajI zakAya tema che. tathA parigrahanA parihArI, vAyuvata vihArI je munigaNa tenA sabhya tarIke dAva dharAvanAra bhikSuone guphAone niyata vAsa ane tenA pitAnA nAme paTTAo zA mATe? A zilAlekhe ja batAve che ke AjIvika sAdhue parigrahatyAgamAM jJAnadRSTie keTale sudhI pahoMcyA hatA. jaina graMthamAM AjIvika sAdhunA viziSTa tapanuM varNana Ave che, mATe jainadarzana jeTaluM ja mahattvanuM sthAna AjIvikA matanuM hatuM evuM je jaNAvavuM te paNa vyAjabI nathI. AjIvika sAdhuonA ane jaina sAdhuonA tapamAM vizALa aMtara che. jue AjIvika sAdhunA tapavarNanane pATha-- " AjIviyANa caubihe ta pannate, taMjahA uggatave, vorasa kUiLatA, phiksiMhicAriNItA " sthAnAMga sUtra, sthAna -4, uddezaka-2, sUtra-309 artha. AjIvika sAdhuono cAprakAra tapa che. te cAra prakAra A pramANe Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa [15] jANavA, 1. aSTAdi ugra tapa, 2. AtmanirapekSa ghora tapa, 3. vRtAdirasane tyAga, ane 4. sArAnarasA AhAramAM samabhAva rAkhavo. jayAre jainamunione tapa 12 prakAra che, tyAre uparane pATha AjIvika sAdhuone 4 prakArane tapa jaNAve che. A vAtane sahakAra ApatAM juo TIkAkAra mahArAjanAM vacane "rNatAnAM tu tAruSa" jana muniono te 12 prakAra tapa hoya che. A uparathI samajAze ke uparano pATha jaina sAdhu ane AjIvika sAdhunA tapanI samAnatA jaNavate nathI, kintu ema jaNAve che ke jaina sAdhuo karatAM AjIvika sAdhuone tapa alpa prakAranA hoya che. A prakAranA pATha pakaDIne jana jeTaluM ja AjIvika mane sthAna ApavuM te AjIvikA matane AgaLa lAvavAnA sAhasanuM pariNAma che. bauddhagraMthamAM gauzALA nagna pharI TADha taDakA sahana karate evA ullekha hevAthI prabhu mahAvIranI keTImAM tene muke te paNa sAhasa che. bhale gozAlaka nagna pharI maDha taDake sahana karate hoya, paraMtu tenI pAchaLa bhAvanAnuM cakra judu hatuM ane prabhu mahAvIranI pAchaLa judu hatuM. mahattva e AMtarika guNane avalakhanArI che. kevaLa bAhya vastune ja jo avalambatI che te kutarAo paNa nagna pharI TADha taDako sahana kare che mATe tene paNa mahattvanuM sthAna ApavuM paDaze. lekhakane gozAlAnI jIvanakathAmAM bauddhagraMtha je pramANabhUta hoya te nIcenA bauddhagraMthanA purAvA paNa lekhake TAMkavA joItA hatA. juo bauddhagrantha-aMguttara nikAyanA prathama bhAgamAM makhali vargamAM nIce pramANe che - he bhikSuo, A avanI upara mithyASTi je bIjo koI ahitakara pApI nathI. mithyAdaSTi e sarva pApamAM ziromaNi che, kAraNa ke te saddharmathI vimukha rAkhe che. he bhikSuo, AvA mithyASTi ghaNuM che. paNa meghapurUSa gozAlaka jevuM anyanuM ahita karanAra, huM bIjA keine jete nathI. samudramAMthI jALa jevI rIte aneka mAchalIone duHkhadAyI ahitakara ane ghAtaka nIvaDe che, tevI rIte saMsArasAgaramAM meghapurUSa (bhrAmaka-khala purUSa) gozAlaka aneka jIvone bhramamAM nAkhIne dukhadAyI ane ahitakara nIvaDe che." manijhamanikoyamAM gozALAnA AcAranA varNanamAMne cheDe bhAga- "satyaka kahe che ke he gautama, keTalAka mAtra kAya bhAvanAne seve che, cita bhAvanAne nahi. te koNa che ema bauddhe pUchayuM tyAre satyake kahyuM ke naMdavaccha kisasaMkicca ane makhali gozAlaka AjIvikAcAryo acelaka che, AcAramukata che. satyake jyAre A pramANe kahyuM tyAre budhe pUchyuM ke he satyaka, zuM te leke ATalAthI ja saMtoSa pAme che? satyake javAbamAM kahyuM ke he gautama, tema nathI. teo pAchalathI khuba praNItarasa bhajana jame che tethI te vekenI kAyA baLavAnuM ane carabIvAlI thAya che." A rIte bauddha graMthanAM anya varNana choDI mane gamatI keika vAta laine tenA para je imArata bAMdhavI temAM buddhi kema nivAsa karI zake. caturtha sArAMzane javAba-tejolesthAne artha lakhavAmAM lekhake gambhIra bhUla karI che. zarIramAM koI tejane geLA alaga mUkI rAkhyuM nathI ke jene bahAra Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ s ] sau jana satya prakAza | n r kADhIne tApanA gALAnI jema pheke, jainadharmanA UMDA jJAnanA abhAve lekhaka A bhUlanA bhAga banelA che, temane teolesyAnuM svarUpa kema jaina vidvAna pAse samajavAnI jarUrata che. paMcama sAzana javAma--gozAlaka prabhu mahAvIranA ziSyAbhAsa hateA. tenuM jIvana kutUhalI hatuM. prabhunA khIjA cemAsA bAda te ziSya tarIke cha varSothI adhika samaya sudhI prabhu mahAvIrane zaraNe rahyA hatA. A sAthe rahevAnA samayamAM paNa vacce vacce jAdo paNa rahyA hatA. AvI paristhiti chatAM paNu lekhaka 'zarUAtamAM gAAlaka tathA mahAvIra sAthe paNu rahyA hatA' ema lakhI e mitra yA samakATInI vyakti hAya evuM jaNAvavAnuM rUpaka Ape che, te geAzAlakane zikhare caDAvavAnI manAbhAvanAne AbhArI che. SaSTa sArAMzanA javAa--gezAlaka jina hatA ja nahiM je vAta prabhu mahAvIre jaNAvI hatI ane gozAlake prAMte kabula paNu karI hatI. te pachI gozAlaka prathama jina hatA ke nahi tenI carcA karavI te nakAmI che. kadAca gezAlake potAne jina tarIke oLakhAvavA je prayAsa sevyA hatA tene AzrIne lekhaka prAthamika jina gaNAvavA mAgatA hoya te temAM paNa prAthamikapaNuM ghaTI zakatuM nathI. paramAtmA mahAvIra cAritra aMgIkAra karyA bAda 125 varSe jina ane sarlR thayA hatA. A sADA bAra varSanA kALamAM zarUAtanAM be caiAmAmAM gayA bAda gauzAlaka temane ziSya thayA hatA. kAlakrame prabhu mahAvIra navamuM cAmAsuM va%0bhUmimAM karI taduparAMta pa tyAM e mAsa vicarI kUrmAMgAma tarapha vihAra karI gayA hatA. A samaye pazu gAzAlaka sAthe ja hatA. rastAmAM talanA cheDano prazna, vaizyAyananuM gezAla pratye tejolesyAnu mUkavuM, prabhu mahAvIranuM zItalezyA mUkI gozAlakane bacAvavuM, talanA cheDanI khInA satya karavI, gozAlakanuM nitiAdanuM grahaNa karavuM; tyaude aneka ghaTanA banyA bAda geAzAlaka prabhu mahAvIrathI jUde thaye.. A jUdA thavAnI kriyA prabhunA cAritra kAlanI gaNunAe 10mA varSanA uttara dalamAM thai hatI. have paramAtmA mahAvIrane jina ane sarvajJa thavAne lagabhaga traNa varSa jeTale kALa AkI rahyo kahI zakAya. A daramiyAna alaga paDela geAzAlake anukUla saMcAge pAmI tejoDhezyA sAdhavI zarU karI; jemAM cha mAsane adhi joI e che. A sAdhyuM. bAda zarIra parathI tapanA dhA rUjhAvI leAkanA vizeSa paricayamAM utaravA lAgyA, eTale ke prabhu mahAvIradevathI pRthak thayA pachI, tejolesya sAdhI, leAkeAnA paricayamAM AvavA sudhImAM geAAlakanA lagabhaga 1 varSa jeTalA samaya pasAra thayA gaNI zakAya. A 1 varSa bAda karatAM have bhagavAna mahAvIrane jina ane sattu cavAne e va lagabhaganA samaya bAkI rahyo che. A e varSonI zarUAtamAM gazAlaka pAse tejo lessa bhale hAya paraMtu jina yA sA tarIke prasiddha thavAnI sAmagrI te hatI ja nAha. athavA duniyA tene mAnI mAnava khAlI khIse jina yA sanu kahevarAvavA lalacAya, yA lAMbA kALa sudhI te nabhI zake e banavuM asabhavita che. paraMtu duniyAnAM zubhAzubha nimitto kahe ane te vAta sAcI paDe jAya, tyAre ja mAnava jinayA sarvajJa kahevAvA lalacAya che, ane duniyA paNa amuka aMze mAne che, A zubhAzubha nimittonuM thayA. vaktRtva RdyasthAne mATe aSTAMga nimittAdinA adhyanane AdhIna che. A adhya yananA sAdhana tarIke, pUrvomAMthI urjArIne aSTAMga nimittane racanAra je cha dizAyare Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNA [47]. gazAlakane maLyA hatA temane sahavAsa kahI zakAya. A cha dizAcaro TIkAkAra bhagavantanA abhiprAya pramANe prabhu mahAvIranA zithila thayelA ziSyo hatA. A ziSyo prabhunA kaivalpa pachInA hovAthI siddha thAya che ke prabhu mahAvIra prathama jina ane sarva thayA hatA ane gopAlaka pAchaLathI jina ane sarvajJa kahevarAvavA lalacAyo hato. cUrNikAranA vyAkhyAna pramANe A cha dizAcarane prabhu pArzvanAthanA ziSya tarIke gaNIe te paNa aDacaNa nathI, kAraNake prabhu mahAvIranA kevalya jIvanabAda ghaNA kALa sudhI prabhu pArzvanAthanA ziSya hatA. kadAca ema kahevAmAM Ave ke gozAlakane tejalezyA siddha thayA bAda thoDA samayanA aMtare cha dizAcaro maLyA hoya ane tenI pAsethI tatkALa gozAlake jANI lIdhuM hoya to prathama jina kahevarAvavA kema na lalacAya? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je A ghaTanA, upara jaNAvyA pramANe be varSanA kALanI aMdaranI che. jina ane sarvajJa kahevarAvavAnI huMpha ApanAra aSTAMga nimittanuM adhyayana sAdhAraNa keTInuM te na ja heya. ucca kerInuM adhyayana vizeSakAla mAge te svAbhAvika che. temAM paNa gozAlaka jevA capalane to ghaNo lAMbo kAla joIe temAM to kahevuM ja zuM? arthAta A rIte paNa gozAlaka prathama jina kahevarAvA lalacAI zake tema nathI, tathA bhagavatI satramAM gozAlake potAnI jina tarIkenI prasiddhi karyAnuM sthAna zrAvastI nagarI jaNAvI che ane te samaya gozAlakanI pratrajyAnuM vIsamuM varSa hatuM ane bhagavAna mahAvIrane jina ane sarvajJa thayAnuM teramA varSanI uparanuM dala hatuM. AnI pUrve jina tarIke gozAlake prasiddhi karyAno kALa ane sthAna jovAmAM AvatuM nathI. - satima sArAMzano javAba-prabhu mahAvIranA jinapaNAmAM gozAlakane saMdeha hato nahi, kAraNe prabhu mahAvIra jina che, e vAta teNe pite kabula karI che. gozAlaka jina che ke nahi te saMdeha bhagavAna mahAvIrane hato ja nahi. temane te gozALaka jina nathI e nirNaya ja hatA. vaLI gozAlake paNa prAnta e vAta kabula karI che. A hakIkata bhagavatInuM 15 muM zataka spaSTa batAvI Ape che. AgaLa cAlatAM lekhake paramAtmA mahAvIrane mAMsAhAra siddha karavA zrI bhagavatI sUtranA paMdaramA zatakane sAme rAkhI tenA sArarUpe keTaluMka lakhANa karela che. A lakhANamAM keTalAe agatyanA muddAo jatA karavAmAM AvyA che ane keTalAeka pitAnA gharanA mUkavAmAM AvyA che. hAla e bAbatamAM carcA jato karI zrI bhagavatI sUtranAM 15 mA zatakamAM je Ave che, tene anusarIne, keTaluMka upayogI varNana nIce pramANe jaNvIe chIe- zrAvastI nagarInA IzAna koNamAM koSTaka nAmanuM citya hatuM. A nagarImAM AjIvikA matanI upAsikA hAlAhAlA nAmanI kuMbhAraNa rahetI hatI. ekadA maMliputra gozAlaka, ke jenI pravajyAne 24 varSa thayAM che te, e kuMbhAraNanI mApamAM (vikreya ThAma rAkhavAnI zAlAmAM) AvIne utaryo, ane AjIvika samudAya sahita AjIvika matathI pitAnA AtmAne bhAvato hato. pUrve ekadA gazAlakanI pAse cha dizAcara AvyA hatA. jenAM nAma-(1) sANa (2) kaMdala (3) karNikAra (4) achidra (5) agnivasyAyana ane (6)gamAyuputra arjuna, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 } zrI jaina satya prakAza { varSa 2 e rIte hatAM. TIkAkAranI vyAkhyA pramANe A cha dizAcArA zithila thayelA, bhagavAnanA ziSya hatA. ane cUrNikAranI vyAkhyA pramANe prabhu pArzvanAthanA satAnIyA hatA. A cha dizAcaro pUrvAvamAMthI uddhRrIne aSTAMga nimitta, gIta nibadha ane gAna nibaMdhane race che, ane cAritrapatita hovAthI zuddha sthAnanA abhAve gAzAlakane Azare rahela che. A sthaLamAM gAzAlake A cha dizAcarA pAsethI aSTAMga nimittane abhyAsa karyAM hatA, evA ullekha spaSTa zabdezamAM nathI. chatAM paNa pUrvAparanA pAne AdhAre A artha mAnavA ja paDe che. ata eva kalpasukSmAdhikA vageremAM nIce pramANe jaNAvela cheH 44 tyavratazrIpArzvanAtha ziSyAt aSTAMganimittaM cAdhItyAhaMkAreNa sarvazohamiti khyApayati sma / " artha ---cAritrapatita pArzvanAthanA ziSyanI pAsethI aSTAMga nimittane bhaNIne ahaMkArathI huM sat chuM' evI prasiddhi ge!zAlake karI hatI. sArAMza e Avye ke A dizAcaro pAsethI gozAlake aSTAMganimittanA abhyAsa karyo hato. have A gozAlaka aSTAMgamahAnimittanA, sAmAnya mANusane viditasvarUpALA nirdeza mAtrathI, sa`prANa bhUta jIva ane sattva sambandhI, asatya na harAvI zakAya evI, nimittanA viSayabhUta cha vastu jaNAve che. te cha A pramANe che. (1) lAbha, (ra) alAbha, (3) sukha, (4) duHkha, (5) jIvana ane (6) marajI. AthI geAzAlaka zrAvastI nagarImAM jina nahi chatAM, jina tarIke, arihaMta nahiM chatAM arihaMta tarIke, kevalI nahi chatAM kevalI tarIke potAne oLakhAvavA lAgyA. A ghaTanAthI zrAvastI nagarImAM bhAre carcA ubhI thaI. jaMgI jA 52 lokonAM TALaTALAM maLI vAta karavA lAgyAM ke he bhAio, gezAlaka potAnI jAtane jina tarIke jaNAve che te kai rIte mAnyuM jAya ? A avasare zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu padhAryA. ekavAra zrI gautamasvAmI gocarI arthe nIkLyA tyAre janasamUhanA mukhe teja vAta temaNe sAMbhaLI. AthI temaNe zrImahAvIra prabhu pAse sakala vRttAnta nivedrata karyuM", ane pUchyuM ke bhagavAna, A hakIkata ka rIte banI? huM gozAlakanuM caritra janmathI ArambhIne sAMbhaLavA cAhuM chuM. tyAre prabhu mahAvIre jaNAvyuM ke he gautama, gozAlaka peAtAne jina kahevarAve che, paraMtu te hakIkata mithyA che. A bAbatamAM huM nIce pramANe jAvu' -- * mali nAmanA eka bhakha-citrA batAvI AjIvikA calAvanAra bhikSu hatA. tene bhadrA nAmanI bhAryA hatI. ekA A bhadrA garbhavatI thaI. A makhali mukha citraphUlakane hAthamAM lai gAmeAgAma citra batAvI AjIvikA calAvatA, garbhiNI bhadrA sAthe saravaNa nAmanA sannivezamAM AvI pahoMcyA. tyAM gAmaThThala nAmanA brAhmaNanI gauzAlAnA eka bhAgamAM pAtAnI cIja vastu mUkI, gAmamAM bhikSATana karatA, rahevAnuM sthAna zeAdhavA gayA. paraMtu anyatra sthAna nahi maLavAthI jyAM cIja vastu mUkI hatI tyAMja AvIne rahyo. A avasare gabhakAla pUrNa thavAthI bhadrAe eka putrane janma Apyo, ane gauzAlAmAM utpanna thayela hAvAthI tenu nAma gozAlaka rAkhyuM. A gAzAlake pitAnA dhaMdhAmAM pravINa ane umara lAyaka thatAM, te ja dhaMdhA zarU rAkhyA. he gautama ! me 30 varSa gRhasthAvAsamAM pasAra karI eka daivaSyane laine pravrajyA aMgIkAra karI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ak 7] jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa hatI. he gautama! mAruM prathama comAsuM asthika gAmanI nizrAe thayuM ane bIjuM comAsuM karavA huM rAjagRhI nagarInA nAlaMdAparAmAM Avela vaNakaranI vaNATazAlAmAM AvyA hatuM. A avasare upara jaNAvela maMkhaliputra gozAlaka paNa tyAM Avyo ane cIja vastu bAjumAM mUkI gAmamAM bhikSATana karate jagyA zodhavA lAgyo. chevaTe jagyA nahi maLavAthI ame hatA tyAM ja AvIne rahyA. A daramiyAna he gautama ! huM prathama mAsakSamaNanA pAraNe bhikSArthe vijaya nAmanA gAthApatine tyAM gayo. teNe ghaNA ja AdarathI vaherAvyuM ane paMca divya pragaTa thayAM. loke vijaya gAthApatinI prazaMsA karavA lAgyA. A hakIkata gozAlake jANI ane jAte jaIne paNa tapAsI. bAdamAM he gautama! mane AvIne kahyuM ke-"he bhagavAna ! Ama mArA dharma gurU che ane Apano ziSya chuM." A vAta meM svIkArI nahi...yAvatuM comAsuM pUrNa thaye huM kallAka sacivezamAM gayA; pAchaLa rahela gozAlake mArI ghaNI zodha karI. chevaTe pitAnAM lugaDA, rAMdhavAnAM bhAjane ane citraphalaka vagere lokone ApI, dADhI mucha muMDAvI, mane AvIne maLe. ane pradakSiNA daI vaMdana namaskAra karI kahevA lAgyo ke "he bhagavAna, Apa mArA dharmacArya ane huM Apane aMtevAsI chuM." he gautama! A vAta meM svIkArI hatI. tyArabAda maMli putra gozAlakanI sAthe praNIta bhUmimAM 6 comAsAM pasAra karyA hatAM. [ saMkSipta varNana hovAthI, ane sthAna aniyata hovAthI eka comAsuM ane taduparAMta be mAsa vajabhUmimAM pasAra thaI gayA hatA. tene A sthaLamAM ullekha nathI chatAM paNa te samajI levAnA che. juo kalpasubAdhikA- " tato vanabhUmyAM bahaSa upasargA iti kRtvA navama varSA rAtraM tatra kRtavAn , cAturmAlikatapazca, aparamapi mAsayaM tatraiva vihRtavAna, vasatyabhAvAca navamaM gharSArAtramaniyatamakArSIt " artha-praNItabhUminAM cha comAsA bAda kaThina karmo khapAvA lAyaka upasargo vajabhUmimAM thaze, ema samajI prabhu mahAvIre navamuM comAsuM vajabhUmimAM karyuM ane sAthesAtha cemAsI tapa paNa karyo hato. A mAsA uparAMta paNa bhagavAna mahAvIra be mAsa tyAM ja vicaryA hatA. tathAvidha sthAnanA abhAve navamuM mAruM aniyata thayuM hatuM.] he gautama! ekadA maMkhala putra gozAlakanI sAthe siddhArtha gAmathI kUrmagAma tarapha meM vihAra karyo. rastAmAM eka sthaLe patrapuSpavALo talane cheDa joIne gozAlake mane pUchayuM ke A talane choDa niSpanna thaze ke nahi? ane A tila puSpanA sAta cha marIne kyAM utpanna thaze? AnA javAbamAM meM jaNAvyuM je niSpanna thaze. ane tila puSpanA sAta jIvo marIne A ja talanA choDanI eka ziMgamAM sAta talarUpe utpanna thaze. A vAtanI gozAlakane zraddhA na thaI ane mane TharAvavA dhIrethI pAchala rahI te talanA choDane ukheDI eka bAju mUkI dIdho. tyArabAda AkAzamAM ghanaghora vAdaLa caDI AvyAM, vRSTi thaI, ane te tane choDa pAchA bhUmimAM jAmI gayo. ane meM upara jaNAvyuM te pramANe tenI sthiti banI. he gautama! eka vAra maMkhaliputra gozAlakanI sAthe meM kuMDagAma tarapha vihAra | Jain EduckaLA A gAmanI bahAra vaizyAta nAmanA sula tapasvIe, mazkarI karanAra gozALA para Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [20] zrI jana satya prakAza tejasyA mUkI, ane meM zItalesyA mUkI tene bacAvyA. tathA gozAlakanA pUchavAthI tene tejolesthAnI vidhi paNa jaNAvI. he gautama! ekadA maMkhaliputra gozAlakanI sAthe pharmagrAmathI siddhArthagAma tarapha meM vihAra karyo. rastAmAM peluM talanA choDavALuM sthAna AvyuM. gozAlake pUrvanI vAtane tAjI karI. yAvatu tapAsa karatAM mArA kahevA pramANe nIkaLyuM. A samaye gozAlake parivartavAdane svIkAryo ane mArAthI jude paDayo. judA paDayA bAda gozAlake tejalezyA sAdhI. ekadA gazAlakane cha dizAcare maLyA...yAvat A zrAvastImAM AvIne ajina chatAM jina kahevarAvI rahyo che, paraMtu he gautama! te vAta mithyA che. A rIte paramAtmA mahAvIre gautama mahArAjane gozAlakanuM janmathI AraMbhI caritra kahI saMbhaLAvyuM. gozAlakanuM A caritra nagaramAM carcAtAM, te bInA gozAlakanA kAna para AvI. pracaya kopAnale tene gherI lIdhe. te AtApana bhUmithI hAlAhAlA kuMbhAraNane tyAM Avyo ane AjIvika samudAya paNa tyAM ekatrita thayA. A avasare goca rIne mATe nIkaLelA prabhu mahAvIranA ziSya Ananda nAmanA aNagAra, najIkamAMthI cAlyA jatA hatA. gozAlake temane bolAvI, cAra vaNikanuM daSTAMta ApI dhamakI ApatAM kahyuM ke, "he Ananda! tArA dharmAcAryane A hakIkata jaNAva." AnaMda munivare zIdhra AvIne prabhu mahAvIrane saghaLuM nivedita karyuM. ane pUchayuM ke bhagavana! gozAlaka tapatejathI bALavA samartha che? tyAre prabhue jaNAvyuM ke, "he Ananda! gozAlaka tapatejathI bALavA samartha che, paraMtu tenuM sAmarthya tIrthakara bhagavaMta pAse cAlI zakatuM nathI, kAraNa ke teo tenA karatAM anantaguNa viziSTa tapavALA hoya che, ane kSamAnA bhaMDAra hoya che. he Ananda, tame jaine gautamAdi munivarone khabara Apo ke gozAlaka zramaNa nigraMtha pratye vipariNAmavALo thayo che mATe koIe tenI sAthe carcA karavI nahi. Ananda munivare jaIne kahyuM. eTalAmAM te gozAlaka pote ja AjIvika samudAya sAthe prabhu mahAvIra pAse AvyA. ane paramAtmA mahAvIrane kahevA lAge ke-he Ayumana, kAzyapa, tame mane tamArA ziSya saMkhaliputra gozAlaka tarIke jAhera karyo, te bahu sAruM karyuM che. paraMtu dhyAna rAkhajo ke tamAre ziSya je gozAlaka hatuM te te marIne devalokamAM utpanna thayo che, ane tenuM zarIra ghaNuM sAruM jANuM meM temAM praveza karyo che, mATe huM te anya ja chuM." A sAMbhaLI paramAtmA mahAvIre kahyuM: " he gozAlaka, jema koI cora, pakaDavA pAchaLa paDelA mANasethI bacavA gupta sthAna gote, ane te na maLe AMgaLI cA tarakhaluM ADuM rAkhI pitAne DhaMkAela mAne tevI sthiti te karI che. paraMtu Ama karavuM tane ucita nathI. tuM te ja gozAlaka cho" A sAMbhaLatAM ja gozAlakane pAnala phATI nIkaLyo, ane ati tuccha zabdomAM bhagavAna mahAvIranuM apamAna karavA lAgyA. prabhu mahAvIranuM khoTI rIte apamAna thatuM jANuM bhaktirasathI prerAI kramazaH sarvAnubhUti ane sunakSatra munivare kahyuM ke-bhalA-gozAlaka! jenI pAsethI eka paNa dhArmika vacana zikhyA heIe tenuM keTaluM bahumAna sAcavavuM joIe, tene badale je bhagavAna mahAvIre tane Jain EducatidIkSA ApI che, suMdara zikhAmaNa ApI cheonyAvat bahuzrata karyo che temane mATe Aelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 7] jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa E rIte belavuM tane ucita nathI." basa, A sAMbhaLatAM ja agnimAM ghI homAyuM. eTale ke gozAlake tejalesyA mUkI, kramaza: te baMnene bALI nAMkhyA. tyArabAda phera prabhu mahA vIre gozAlakane samajAvyo, chatAM paNa nahi samajatAM bhagavAna mahAvIranA para ja teje. lezyA mUkI. A tejapuMja prabhu mahAvIrane pradakSiNA daI pAcho pharI gozAlakanA ja zarIrane tapAvato temAM pesI gayo. tyArabAda gozAlake prabhu mahAvIrane kahyuM ke he kAzyapa ! tame have cha mAsamAM pittavarathI pIDAine maraze. tyAre prabhu mahAvIre jaNAvyuM ke, "he gozAlaka! cha mAsamAM bharavAne badale huM te bIjA 16 varSa jIvavAno chuM paNa tuM te tArI ja tejolesyAthI sAta divasamAM pittajvarathI pIDAI, ajina bhAvamAM ja maraNane zaraNa thavAne che." - tyArabAda prabhu mahAvIre munione bolAvIne kahyuM ke, "he Aryo, jema tRNarAzi baLI gayA bAda nisteja ne hatateja banI jAya tema, gozAlaka pitAnI ja tejalezyAthI nisteja ne hasazaktika thayela che. have tame tenI pAse jaI tarka-dalIla ane pramANe pUrva dharmacarcA karI tene nirUttara kare." A sAMbhaLI munivare gozAlaka pAse gayA ane carcA karI. gozAlaka javAba ApavA yA kaMI paNa pratikUla karavA samartha thaI zake nahIM, yAvat nirUttara banI gayo. A sthiti joI keTalAe AjIvika sAdhuo gozAlakane choDI prabhu mahAvIra pAse jaI ziSya banyA, ane keTalAeka gozAlaka sAthe ja rahyA. gozAlaka je kAma sAdhavA Avyo hato te nahIM sadhAvathI te lAMbI daSTi pheke che, UMDA dIrdha zvAsa le che, dADhInA vALa toDe che, kulA kuTe che, hAtha dhrujAve che ane jamIna para paga paDe che, yAvatuM arere huM hata thaI gaye, ema jalpana karato keSTika udyAnamAMthI nIkaLI hAlAhAlA kuMbhAraNane tyAM Avyo che. hAlAhAlA kuMbhAraNanA mukAma para AvyA bAda gozAlaka dAha zamAvavA mATe AMbAnI goTalI cUse che, madyapAna karI punaH punaH nAce che, gAna kare che ane hAlAhAlA kuMbhAraNane namaskAra kare che, ane mATIvALA pANIthI pitAnA zarIrane sIMcI rahyA che. chevaTe sAtamI rAtrie teno kamaMdaLe DhIlAM thayAM, samyagdarzane tenA hRdayamAM nivAsa karyo. ane pitAnI bhUlano khyAla AvatAM nIce pramANe vicAra karavA lAgya "huM jina nathI. huM te ja maMkhaliputra gozAlaka chuM. meM zravaNahatyA karI, dharmAcAryanI ghera AzAtanA karI, huM ajina bhAvamAM ja maraNane zaraNa thavAne chuM. paramAtmA mahAvIra jina che, sarvajJa che yAvata kevalI che." A vicAra AvyA bAda AjIvika sAdhuone bolAvI uparanA vicAre temane jaNAvyA ane kahyuM ke mArA maraNa bAda mArA zabane DAbA page doraDuM bAMdhI traNa vAra meMDhA para dhUkI, zrAvatI nagarInA cauTAmAM Amatema ghasaDajo ane jAhera uSaNuM karajo ke A maMkhaliputra gozAlaka ja hato A jina hato ja nahi. A zramaNadhAtI che ane ajina bhAvamAM ja maraNane zaraNa thayela che. tathA bhagavAna mahAvIra sAcA jina che. A atimanA vicAre kahI gozAlakano jIva te kalevara choDI paralokanI musApharIe cAlyo gayo. - have pitAnA vaDIlanI AjJAne lepa na thAya, ane AjIvika sampradAyanI Jain EduclaghutatpaNa nA thAya, e IrAdAthI AjIvikA sAdhuoe mukAmanAM dvAra baMdha karI, temAM ine linelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 4rara! zrI jana satya prakAza zrAvastI nagarI cItarI ane gozAlake jaNAvyA pramANe karI pAchA dvAra kholI nAkhyAM. ane loka samakSa dhAmadhumathI tene avasAna mahotsava ujavyo. prabhu mahAvIra anyatra vihAra karI gayA. A samaye meMTika nAmanuM gAma hatuM. tenA IzAna koNamAM zAbdika nAmanuM udyAna hatuM tenI samIpe mAlukA nAmanuM vana hatuM. tathA e nagarImAM revatI nAmanI gAthApatnI rahetI hatI. paramAtmA mahAvIra prAmAnugrAma vihAra karatA A meMdrika gAmanI bahAranA zAlakepTaka udyAnamAM samosaryA. A samaye paramAtmA mahAvIranuM zarIra regathI gherAyela hatuM. pittajvara ugra rUpamAM hatuM ane dastamAM lohI paDatuM hatuM. prabhunI A sthiti jANI mithyA darzanI belI rahyA che ke mahAvIra svAmI gozAlake mUkela tejalezyAnA tApathI pittajavaravALA thayA che. ane gozAlakanA jaNAvyA pramANe cha mAsamAM ja chadmasthabhAve maraNane zaraNa thaze. A bInA, mAlukA vananI pAse tapatatA siMha nAmanA aNagAranA jANavAmAM AvI, jeo prabhu mahAvIrane ananya rAgI AtmakalyANa ziSya hatA. AthI siMha aNagAranA manamAM vicAra Avyo ke A rogamAM paramAtmA je deha choDI deze te mithyAdarzanIonA mithyA pralApa satya Tharaze. A vicArathI temaNe du:khanA AvezamAM karUNa vilApa zarU karyo. A hakIkata jANI prabhu mahAvIre munie mokalI siMha aNugArane bolAvI lIdhA ane kahyuM ke he siMha, huM gozAlakanI tejIlezyAnA AdhAtathI cha mAsamAM bharavAno nathI, pratyuta sAdhika 16 varSa paryata jina svarUpamAM ja vicarIza (chatAM paNa bAhya dekhAtA vyAdhithI gabharAtA he te tene maTADavA huM upAya batAvuM chuM; A meMdrika gAmamAM revatI nAmanI gAthApatnI rahe che. teNIe mArA mATe "su joyI divA" be keLAM (be koLAne kALApAka) taiyAra karyA che tene nahi letAM, gaI kAle pitAne mATe je "mArA Nag birAlikA auSadhithI saMskArela biruM (bijorApAka) karela che. tene lAvo. A vAta sAMbhaLI siMha aNagAranA Anandane pAra na rahyo. ane bijorApAka lAvI prabhune Ape. paramAtmA mahAvIre paNa bilamAM sarpa utarI jAya tema rogarahitapaNe zarIrarUpa kahAmAM tene utArI dIdho. A bIjorApAka aMdara jatAM ja vyAdha zAMta thaI gayo, ane deva devI, zramaNa zramaNI, zrAvaka ane zrAvikA vargamAM AnaMdano pAra rahyo nahi. A upara jaNAvela hakIkata bhagavatI sUtranA paMdaramA zatakanI che. AmAM prabhu mahAvIre revatI nAmanI gAthApatnIne tyAMthI zuM lAvavuM ane zuM na lAvavuM tenA saMbaMdhamAM siMha aNugArane jaNAvela hatuM, te varNananA mUla pATha mAMhelA amuka zabdone AdhAre lekhaka prabhu mahAvIrane mAMsAhAra siddha karavA mAMge che. A bAbatamAM kharuM ravarUpa zuM che, ane zuM hoI zake tene nirNaya karavA vivAdagrasta zabdavALo pATha ApI pachI tenA para vicAra calAvIzuM, mUlapATha "taM gacchaha NaM tuma sIhA ! maDhiyagAmaM nagaraM revatIe gAhavatiNIpa gihe, tattha NaM revatIe gAhAvatiNIe mamaM aTThAe duve kavAyasarIrA uvakkhaDiyA, tehiM nA aTThI, atthi se anne pAriyAsie majArakaDae kukkuDamaMsae Jain Education Intemena tamAhazAha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka 7] jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa [ kara3 ] sAmAnya artha-prabhu mahAvIra kahe che ke-"he siMDra aNagAra, A meMTika gAma nAmanA nagaramAM revatI nAmanI gAthApatnInuM ghara che, tyAM tame jAva ane tyAM revatI gAthApatnIe mAre mATe je "Tu yaranA " be keLAne pAka banAvela che, tenI jarUrata nathI, paraMtu gata dine teNIe pitAne mATe je "maiTts manag" visalikA nAmanI auSadhithI saMskRta karela bijorApAka karela che tene lAvo, tenI jarUrata che. A upara jaNAvela pAThamAMnA upara lakhela traNa zabdayugale vicAravAnA che. A traNa yugalanA cha zabda nIce pramANe che-- muDha saMskRta zabda 1 kavAya kapAta 2 saura zarIra 3 majAra mArjAra 4 kaDae kRtaka kukkuTa 6 maMsae mAMsaka A che zabdonA zA zo artha thAya che te ApaNe kramazaH visarIe, jethI prastutamAM ka artha laI zakAya te spaSTa samajAya. 1 zabdane artha jata eTale pArAvata, juo amarakeza parAvata: rajA para: have pAvara ane pota paryAya zabda thayA, tyAre pArAvata zabdano artha joie. rrrrdara eka jAtanI vanaspati-jue suzrutasaMhitA vinaM madhuraM imallanirAtanA lokamAM prANavAcaka tarIke prasiddhi pAmelA zabdo paNa veDAka prakriyAmAM vanaspati arthamAM vaparAyelA che. ane te prANavAcaka zabdanA paryAya zabda paNa te vanaspatinA vAcaka tarIke vaparAya che. jemake-vAnI ane mArI A be paryAya zabda che tene artha vAMdarI thAya che. have vaidyaka prakriyAmAM thAna zabdano artha jema vA thAya che tema tene paryAya je maTI zabda tene artha paNa nA thAya che. tevI rIte vAhU ane vAto e paryAya zabda che. tene lekaprasiddha artha kAgaDI thAya che ane vedhaka prakriyAmAM pIluDI artha thAya che. pUrva ane uttara e paryAya zabda che. lokamAM teno artha dhUtAre thAya che ane vedhaka prakriyAmAM tene artha dhature thAya che. tathA kumAra ane jagyA e paryAya zabdo che teno lokamAM artha kuMvArI chokarI thAya che ane vaidyaka prakriyAmAM tene artha kuMvAranuM pAkuM thAya che. A hakIkata nipaTuM vagere vedhaka graMtha jenAra kabula karyA vinA raheze ja nahi, mATe pArAvA ane pota paryAya zabda hovAthI ane pArAvatano artha vanaspati vizeSa thatuM hovAthI pitano artha paNa vanaspati vizeSa jANu. tho-eTale pArIza nAmanuM vRkSa ane pArIza eTale plekSa ke jene dAha ane pittane zAMta karavA vaidyaka graMthe ati upayogI gaNela che. A upara jaNAvela pArIza ane lakSa artha vaidyaka zasiMdhamAM spaSTa jaNAvela che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [24] zrI jaina satya prakAza pati-eTale kabUtara pakSI sArAMzamAM kata zabdanA je judA judA artha thAya che temAM phakta eka arthamAM kabUtara Ave che. A sthalamAM prAkRta bhASA hevAthI puMliMga ane hUravapaNuM mAnI laie te mUlamAM rahela savera zabdamAMthI kApatI zabda paNa nIkaLI zake che. keTalAeka rAvo e mULa pATha mAnIne kSAta zabda lAve che. tyAre have rApoto zabdano artha jANavo rahyo. potA-eTale eka jAtanI vanaspati, jenA be bheda che-ta kApatI ane kRSNa kApatI. temAM veta kApatIne upaga mUla ane patra sahita karavAnuM zuzruta saMhitAmAM jaNAve che. tathA kRSNa kApatIne dudhavALI tathA zeraDInA jevA rasavALI jaNAvI che. A vAta paNa eka bhUlavA jevI nathI ke koI paNa saMskRta kozamAM dareka dareka zabdanA dareka dareka artha te maLI zakatA ja nathI. amuka zabdonA amuka artho te paraMparA yA TIkAkAranA vacanathI ja jANI zakAya che, athavA jyAM upamAthI artha dhaTAvavAno hoya tyAM te TIkAkAranAM vacana sivAya rasto nathI. ATalA ja mATe tarka graMthamAM kayA zabdathI kayo artha samaje tenA sAdhana tarIke TIkAne jaNAvI che. tyAre TIkAkAra mahArAja viziSTa artha kayo batAve che tenI noMdha laIe. ta-kabUtaranA jevA bhUrA varNavALuM keLuM. lekamAM paNa upamAthI sadaza vastumAM vaparAtA zabdo jovAya che. jevAke amuka kSatriya siMha che. ahIMyA siMha zabdathI-siMhanA je parAkramavALe che, ema artha karavAmAM Ave che. tevI rIte kata zabdathI paNa katanA jevA varNavALuM keLuM levuM ema TIkAkAra mahArAja jaNAve che. pittajvaranA dAhane zamAvavA mATe vaidhika prakriyAne anusAre paNa A artha ghaNe suMdara che. 2 zarIra zabdano artha sAra -eTale re, rAjA athavA zarIra sadaza vastu. jema mAnavonA deha zarIra kahevAya che, tema vanaspatinA jIvanA vanarapatirUpa je deha te paNa zarIra kahevAya che. ata eva jaina graMthomAM vanaspatikAya, vanaspati zarIra vagere zabdo chuTathI vaparAya che. 3 mAsa zabdano artha mAra-eTale trika makara-bilADe. mAra-eka jAtanI vanaspati, juo bhagavatI sUtra zataka 21 pATha. " abbhshvoyaannhritgtNddulejjgtnnvtthulcorgmjjaarpoicillicA" tathA prajJApanA sUtranA prathama padane pATha "vasthAmaravAr " A baMne sthalamAM vanaspati artha ja levAya che. ane te ja ghaTe che. mArgAra--eka jAtano vAyu, juo TIkakAranAM vacane "mA vApurapho?" mannara-viz2i nAmanI vanaspati. juo TIkAkAra mahArAjanAM vacane"mAro viSTimiSAno vanaspati viroH" A virAlikA jene vaidyaka g in Education International Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka} jainadarzanamAM mAMsAhArano bhramA [ 425 graMthamAM bilADikA kahevAmAM Ave che te saMbhave che. te khilADakAno artha bhoMya vijJAhI zrI bhUmimAM?! tathA jue .. thAya che. jue zAcintAmaNi vaidyaka zabdasiMdhu "vijJArnahA zrI bhUmimAMDe. "" mArrAra-tArA jue haima anekA" moraH cAturvAza trihADayo: ' 4 taja zabdane a taja-viddhavaSNu, kRtrima, mithyA kaSita. ta-ja pratyaya svArthamAM hAvAthI arthAta ne! koI a nahi hovAthI sata zabdane je artha te Ane paNu samajavA, dhRta zabdano eka artha nIce pramANe che. ta--saMskRta, saMskAra pamADela, bhAvita karela. kRta zabdano artha saMskRta kevI rIte thAya tenA pusavAmAM A yukti dhyAnamAM levI. sar vagere zabdone vyAkaraNamAM upasarga tarIke oLakhAvyA che. tathA kriyA kheAdhaka mUla zabdane dhAtu tarIke oLakhAvela che. 'samUha upasarga pUrNAMka ' dhAtuthI 'ta' pratyaya AvIne saMskRta zabda banela che. ane kevaLa TM dhAtuthI te pratyaya AvIne ta zabda banela che. saMskRta zabdamAM saMskAra karavA rUpa artha te haiM dhAtune ja che. kAraNake upasargo dyotaka hAvAthI tene svatantra a mAnela nathI, paraMtu dhAtune ja je artha tene prakAzamAM lAve che. ane te rUpamag na paNa mUkela hoya chatAM paNa tenI hAjarIvALA a thaSTha zake che. ATalA ja mATe Aghna vaiyAkaraNA dyotakanI vyAkhyA nIce pramANe kare che- * vinA cathaya pratItirmaMti = cItAH eTale ke jenI gerahAjarImAM potAnI hAjarIvALe! a thai zakatA hoya te potA kahevAya che. dRSTAnta tarIke mra dhAtuneA artha dhAtu pAmAM hai!vuM' evA jaNAvela che. paraMtu samU upasa sarvita rAkhIe tyAre utpanna thavuM evA thAya che. A sar dyotaka hovAthI kaivala meM dhAtunA artha paNa utpanna thavu thaI zake che. jema-muddo haTo mata mATIthI ghaDe utpanna thAya che. A yutithI kevala TM dhAtuno artha paNa saMskAravuM' A ja arthane lagatA aTIkAkAra thai zake che. tethI Rtane artha saMskRta thAya. mahArAja jaNAve che, 'taMta mAvitam' zveta eTale bhAvanA apAyela, saMskArela vastu. keTalAeka dhAtuone anekA mAnIne paNa A arthe lAve che. kevala te ane sid karanAra AsapAsanA anukUla zabdo ane anukUla prakaraNa hovuM joie. 5 ya zabdanA artha ka-kukaDI nada--vana kukaDo kuTa----agnine kahyuM vajha-mAtA niSAdI ane bApa zUdra hoya tenAthI thayela vasaMkara prajA Ta--dhAsanI ulkA vara--suniNuM nAmanuM zAka, jenuM apara nAma svatika che. jIe zAli Jain Education r nitra dubhUSaNu. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [22) zrI jana satya prakAza sitivAra: sitidharaH svatikaH sunissnnnnkH| zrIvArakaH sUcIpatraH parNAkaH kukkuTaH zikhI / / Ane gujarAtImAM catuSpatriI harItaka kahevAmAM Ave che. ane dAhajArane samAvalamAM ati upayogI che. kuTi-zAlmalI vRkSa. juo vaidhaka zabdasiMdhu-"gurjara zAma"i suTa-mAtuluMga, bi. A artha kaI rIte nIkaLyo te zaMkA karatAM pahelAM eka vastu dhyAnamAM rAkhavAnI che ke AnA mUla zabdo prAkRta bhASAnA ane temAM paNa A prayoga hevAthI niyataliMga ja hoI zake nahi. ATalA mATe AgamaTIkAmAM aneka sthale "prAkRtasvArikA kahI anya liMgamAM vaparAelA jaNAvyA che. jue uttarAdhyayana bahadavRtti "liMga vyabhicAryapi" iti prAkRtalakSAt sarvatra liNgvytyyH|" tathA be zabdo maLI eka vastunuM nAma thatuM hoya, tyAM te be zabdamAMthI game te eka zabda vAparI zakAya che. jema satyabhAmAne sthAnake bhAmAM ane vikramAdityane sthAne vikrama paNa bolAya che. eTalA mATe vyAkaraNukAne AvA sthalamAM 1 zabda uDADI devA satra paNa racavuM paDayuM che. juo siddha hemazabdAnuzAsana "rAyuttaraparA " have prastutamAM liMga vyatyaya hevAthI kukakuTI zabda le ane cAlyo gayela 1 zabda joDavAthI madhupuTI evo zabda nIkaLyo. ane madhukukakuTIno artha mAnuluMga, bhASAmAM jene birU kahIe chIe te artha vadharo spaSTa banAvI rahyA che. juo vaidyakazabdasiMdhu-"madhurI -(rikA) strI mAtuzru " A bhAnuluMga kahetA birU pitta vagerene nAza karavAmAM atyanta upayogI che ema vaidyagraMthe khullA zabdomAM kahI rahyA che. eTalA ja mATe TIkara mahArAjA paNa bije artha jaNAve che. juo temanAM vacane "suramAM vanapUra 6 mAMsa zabdano artha mAMsavA zabdamAM ja pratyaya svArthamAM hovAthI mAMsa zabdane je artha te mAMsaka zabdane paNa samajavo. mAMsa zabdano artha nIce pramANe che- mAM -lokaprasiddha mAMsa. mAM-phaLane vacalo gala. juo vAlmaTa- tvak titakaTukA snigdhA mAtaluMgasya vAtajit / bRhaNaM madhuraM mAMsaM vAtapittaharaM guru / / tathA juo suzrutasaMhitA svak tiktA durjarA tasya vaatkRmikphaaphaa| Pain Education International rajAdu ta guru rAdhe mAM mAtapiti che 14rivate & Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 9 ] jainadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa tathA juo nAgama prajJApanA sUtra___" veNTaM samaMsakaDAha pavAI havaMti egajIvasya" AnA paranI TIkA paNa jue- " vRntaM samaMsakaDAhatiM samAMsaM sagiraM tathA kaTAhaM etAni trINi ekasya jIvasya bhavanti ekajIvAtmakAnyetAni trINi bhavantItyarthaH / A upara jaNAvela vADmaTa tathA suzrutasaMhitAnA pAThamAM tathA jainAgama prajJA panA satranA pAThamAM je "mAM" zabda Apela che tene artha phalane gala sivAya bIjo thaI zakato ja nathI, kAraNa ke kevala vanaspatine ja adhikAra che. A rIte vaidyaka graMthamAM aneka sthaLe phalanA gala arthamAM mAMsa zabda vaparAyela che. tevI ja rIte jainAgamamAM paNa Ave che. mAM -mAMsa dRza vastu, vaidyaka graMthamAM mAMsaphalA-rIgaNa, vagere sthalamAM mAMsa zabdathI mAMsa sadaza artha lIdhela che. juo zabdasamamahAnidhi- " mAMsaphalA-khI, mAMsamica kAmalaM phalaM yasyAH / vArtAkyAm / " uparyukata vivAda grasta zabdonA anekavidha arthe uparathI vAcakavarga saheje samajI zakaze ke--A zabdo vanaspati-AhArane aMge ghaTI zake che, chatAM paNa lekhaka A zabdo mAMsAhAra arthamAM ja prasiddha che ema jaNAvI anya arthono InkAra kare che eTaluM ja nahi kiMtu satya sAhityanA aMga upara kuThArAghAta kare che. vivAdagrasta zabdo vividha arthavALA che e vAtanuM sapramANa nirIkSaNa ame karAvI cUkyA. A uparathI yuktivAdane mAnanAra tathA zabdonA artha karavAnI praNAlikA ane tenA sAdhanane jANanAra vividha arthane inkAra to nahi ja maLI zake. paraMtu eka vicAra ahIM upasthita thAya che ke A cha zabdamAMthI vanaspatyAhArane lagate artha jema nIkaLI zake che tema mAMsAhArane lagato artha paNa nIkaLI zake che. te bemAMthI kayo artha prastutamAM levo ane ye nahi, ane temAM paNa pramANe zuM? tathA chuTaka chuTaka artha bemAMthI game te vRkSane lagatA levAya, paraMtu samaya vAkayArtha teno bAdhita ane kone abAdhita che? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ja yukitavAdane agra sthAna ApanAra tarIke paMkAyela tarkathAmAM e vAta nirNata thayela che ke jyAM aneka arthavALA zabdo vaparAyA hoya tyAM ka artha levo ane ka na le tene nirNaya karAvanAra prANadi che. jema saidhava zabdanA be artha thAya che azva ane lavaNa, A be arthavALA sindhava zabda vAparIne keIe kahyuM ke sainyanA saidhava lAva, ahiM zrotA vicAre che ke mAre ava lAve ke lavaNa lAvavuM. A vicAra AvatA ja te prakaraNa jaze. je bhajana prakaraNa haze te lavaNa lAvaze ane yAtrA prakaraNa haze te azva Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [28] zrI jaina satya prakAza 60 4 lAvaze. prastutamAM paNa vicAragrasta cha zabdo anekArthaka hovAthI ko artha levo tene nirNaya prakaraNadithI karI zakAya. A prakaraNamAM A vastu vicAravAnI che. (1) denAra koNa? (ra) lenAra koNa? (3) keNe levA mokalyA? (4) zA mATe prastuta vastu levA meka? denAra keNu? enA javAbamAM jaNAvavAnuM je prabhu mahAvIranA samayanI saMghagaNana mAM 318000 zrAvikAvargamaNe je benAM mukhya amara nAma che temAMnI eka revatI nAmanI parama avikA che. juo kalpasUtra- "samaNassa bhagavao mahAvIrassa sulasArevaipAmukkhANAM samaNovAsiyANaM tinni sayasAhassIo aTThArasa sahassA ukkosiyA samaNovAsiyANaM A revatIe tIrthakara nAmakarma bAMdhela che, ane AvatI covIzImAM 17 mA samAdhi nAmaka tIrthaMkara thaI melamAM jaze. vaLI satIonI nAmAvaLImAM enuM nAma agrasthAne mUkavAmAM AvyuM che. A revatI na to pitAne mATe mAMsa banAve, yA na to bIjAne Ape. paraMtu keLApaka tathA birApAkanuM karavuM ane ApavuM te ja revatI mAMTe ucita che. revatIe A dAnanA prabhAvathI devAyuM bAMdhI devapaNuM meLavyuM hatuM ema bhagavatIjInuM ja paMdaramuM zataka batAve che. AthI paNa revatI pitAne tyA parane mATe mAMsa karI yA ApI zake nahi, kemake mAMsAhAra narakanuM sAdhana che. juo ThANAMgasUtra " cauhiM ThANehiM jIvA neraiyattAe kammaM pakareti taMjahA-mahAraMbhayAe mahApariggahayAe paMciMdiyabaheNa kuNimAhAreNaM / '' A pAThamAM mAMsAhAra karanArane narakayubaMdha batAvela che, tathA bhagavatI sUtramAM paNa nAkInA AyuSya eya kArmaNa zarIra pragabaMdhanA kAraNa tarIke mAMsAhArane jaNAvela che. odhane mATe karela paNa mAMsAhAra narakagamananuM kAraNa bane che juo - bhesajja pi ya maMsa deI aNumannaI ya jo jassa / so tassa maggalaggo baccai narayaM na sNdeho| bhAvArtha-padha tarIke paNa je mAMsa Ape ya ApanArane sAre jANe te tenA pathane pravAsI hovAthI marIne narakamAM jAya che, A vAtamAM jarA paNa saMdeha nathI. tathA revatIe zuddha varatu dAnamAM ApI tethI devAyuM bAMdhyuM ema bhagavatIsUtranuM pannamuM zataka jaNAve che. ane mAMsa e zuddha vastu hoI zakatI nathI. tene mahA azuci tarIke varNavela che. jue- duggaMdhaM bIbhatthaM iMdiyamalasaMbhavaM asuiyaM ca / khaieNa narayapaDaNaM vivajaNijja ao maMsaM // A gAthAmAM mAMsane dudhamaya, bIbhatsa ane azuciya pratipAdana karela che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenadarzanamAM mAMsAhAranI jamaNA [4ra9 ] AvI azucimaya mAMsa jevI vastu zuddha dravya hoI zake nahi ane bhagavatIsUtra zuddha vadhu dAnamAM ApI hatI tema jaNAve che mATe mAMsa laI zakAya nahi. tathA revatIe kaI rIte dAna ApyuM tenA saMbaMdhamAM bhagavatIjInuM 15muM zataka jaNAve che ke "pattA ta' pAtra duri prathama bhAjanane choDe che, arthAta sIkethI nIce utAre che ane pachI dAna Ape che. te AvI AhAra tarIkenI nahi paraMtu viziSTa keLApAka yA bijorApAka jevI vastu hevI joIe. lenAra keNa? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je siMha nAmanA aNugAra hatA, jeo mahA tapAvI hatA, nirjala chaThane pAraNe chaTha karI mAlukA vananI pAse uMcA bhAgamAM UrdhvabAhu karI sUryanI AtApanA letA hatA. jyAre sAmAnya munine paNa mAMsavALA sthaLamAM gocarI javAne niSedha che te pachI AvA pavitra aNagAra mAMsavALA ghera jANI bujhIne gocarI jAya ane te lAve e vastu bilakula saMbhavita nathI, kintu bijorApAka mATe gayela ema mAnavuM paDaze. mAMsavALA sthaLamAM sAdhune gocarI mATe javAno niSedha karanAra juo AcArAMga satra pATha-- " se bhikkhU vA0 jAva samANe se jaM puNa jANejA maMsAiyaM yA macchAiyaM vA maMsakhalaM vA macchakhalaM yA nA abhisaMdhArija gamaNAe / " lekhaka eka sthaLamAM jaNAve che ke mahAhiMsAvALA yA sthAnamAM jaina sAdhu gocarI jatA hatA, paraMtu temane uparane pATha jovAnI jarUra che, tathA uttarAdhyayanane pATha paNa barAbara vicAraze te samajI zakaze ke te sthaLamAM mAMsa hatuM e ullekha nathI. nAmamAtrathI nahi camakatAM zuM dhyeya hatuM ane mArga zuM che te vicAravAnI jarUra che. keNe levA mokalyA ? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je ahiMsAno gaganavyApI nAda karanAra prabhu mahAvIre mekalyA hatA, ke jenA jIvananA pratyeka prasaMgane agaNya mAnavIo AdarzarUpe talasI tulasIne nihALatA hatA. ata eva ekadA sUryanA praca7 kiraNonA tApathI nirjIva thayela jalAzaya ane tala hovA chatAM temaja dAtA paNa devA taiyAra hevA chatAM ane pitAnI sAthe munigaNa paNa kSadhita ane vaSita hate chatAM paNa prabhu mahAvIre te levAno niSedha karyo hate. vaLI je prabhu mahAvIra aneka nivagha auSadhanA jJAtA hatA, alaukika zaktinA divya khajAnA hatA e mAMsa jevI hiMsaka vastu levA mokalI zake ja nahi. paraMtu birA pAkane mATe mokalyA hatA. yadyapi A vyAdhi maTADavAnI paramAtmAmAM aneka Atmalabdhi hatI, chatAM paNa vitarAga bhAvamAM labdhine upayoga nahi thata hevAthI bijorApAkane upayogI gaNyo hato. zA mATe prastuta vastu levA mokalyA ?AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je ravipAna, dADa ane pittajArane zamA pavA mATe arthAt tenA auSadha tarIke vastu levA mokalyA hatA have upara jaNAvela vyAdhinA auSadha tarIke kaI vastu kAmamAM Ave te vicAravAnuM rahyuM. mAMsa uSNu prakRtivALI vastu hovAthI te te kAma AvI zake ja Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza nahi, kAraNa ke prastuta rogamAM dAha zamAvI zItatA ApanAra varatunI jarUrata che. mAMsanI uSNatA mATe juo vaidyakavacana jirSi kacom guru pitAnA ghara " " mAM vAriri pUrNa..." A vyAdhinA auSadha tarIke kALApAka tathA bijorApAka kAma AvI zake, jIe vaikagraMtha kayadeva nighaMTu kUSmANDaM zItala vRSyaM svAdu pAkarasaM guru / hacaM lakSa rasasyandi zleSmalaM vAtapittajit // kUSmANDazAkaM gurusannipAtajvarAmazokAniladAha hAri // A zomAM keLAne zItala ane pittaharaNa karanAra tathA tenA zAkane jvara tathA dAhane zAMta karanAra tarIke varNavela che. tathA juo sutasaMhitA zvAsakAsAruciharaM tRSNAnaM kaSThazodhanam / ladhvamlaM dIpanaM ithaM mAtuluMgamudAhRtam // tvak tikta durjarA tasya vaatkRmikphaaphaa| svAdu zItaM guru snigdhaM mAMsa mAratapittajit // bhAvArya-zvAsa, khANa ane arucine haThAvanAra, tuSA maTADanAra, kaMThane sApha rAkhanAra, ladhu, khaTAzavALuM, jaTharAgnine teja karanAra ane hRdayane anukULa evA prakAranuM biruM che. A bijerAnI chAla vAta, karamiyA ane kaphano nAza karanArI che. tathA A bIjArAnuM mAMsa-vacale gala svAdiSTa zItaLa guru snigdha ane vAta-pittane haraNa karanAra che. A zlokamAM suzrute mAMsa zabda kuLanA gala mATe vAparela che, ane tene zItala tathA pitta haranAra jaNAvela che. lekhaka AgaLa cAlatAM eka sthale A vaizvika prakriyAnI IMcavaNathI gabharAtAM jaNAve che ke A vyAdhi alaukika che, ane tene IlAja paNa alaukika che. mATe vaidakamaMthane vicAra kare te nakAmo che. kharekhara A bInA lekhakanI nabaLAI sUcave che, tathA te yutivAda AgaLa TakI zaktI paNa nathI. - A vyAdhine mATe je alaukika ja ilAja abhipreta hatuM te revatIne tyAMthI laukika vastu zA mATe maMgAvI ane tenAthI vyAdhi paNa kema zAMta thayo? gozAlakane paNa A jAtane pittajvara hatA ane tene zamAvavA teNe AMbAnI goTalI cUsI hatI tathA bhATaDIvALuM pANuM zarIra chAMTayuM hatuM ema bhagavatI sUtra spaSTa pratipAdana kare che, A vAta paNa kaI rIte ghaTI zake? tathA lekhakane pUchavAmAM Ave che ke alaukika vyAdhine artha zo? vokamAM na dekhAya tenuM nAma alaukika hitA che te te vyAjabI nathI, kAraNa ke A vyAdhi laukamAM dekhAya che. kadAca ema Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka7] jainadarzanamAM mAMsAhAranI umaNA kahevAmAM Ave ke jenuM kAraNa alaukika hoya te kArya paNuM alauki kahevAya, arthAta kAraNamAM rahela je alokikatva tene kAryamAM upacAra karIzuM. te A paNa vyAjabI nathI, kAraNa ke AnuM kAraNa tejolesyAsambadhI teja:puMja che ane A puMja leke dekhI zake che mATe alaukika nathI. A puMja janatA dekhI zake che tene mATe uttarAdhyayanasUnanA citrasaMbhUti adhyayananI vRtti joI levI. kadAca ema kahevAmAM Ave ke A teja:puMja paNa tapajanya viziSTa zaktithI ja upayogamAM laI zakAya che ane A viziSTa zakti alaukika che mATe teja:puMja paNa alaukika ane A teja:puMjanA saMsargathI thayela pittajavara te paNa alaukika che. A vAta paNa vyAjabI nathI. kAraNa ke Ama mAnavAmAM sArAMza e Avyo ke pitAnA kAraNanuM paNa kAraNa alaukika heya te pote alaukika kahevAya che. ane temAM vaidyaka prakriyA kAma AvI zakatI nathI. A sArAMza koI paNa rIte ghaTI zake tema nathI. jema keI mANase pApakarmanA udaye kupa sevyuM ane tAva Avyo. A sthalamAM tAvanuM kAraNa kupathya ane tenuM kAraNa pApakarma, A pApakarma alaukika hovAthI A tAva paNa alaukika karaze, ane alaukika mAnavA jatA vedhaka prakriyAthI phAyado na thavuM joIe ane thate dekhIe chIe. upara jaNAvela prakaraNanA paricayathI pAThakagaNa samajI zakaze ke vivAdagrasta zabdane kALApAka ane bijorApAka artha kara ucita che. kadAca kAI Agrahavaza banI mAMsAhArane lagate ja artha levA lalacAya te te yukata nathI, kAraNa ke temAM dareka zabdanI sArthakatA thaI zakatI nathI ane vAyArtha bAdhita che. juo katane artha kabUtara levAmAM Ave te zarIra zabda nakAma paDe che, kAraNa ke be kabUtara taiyAra karela che, e vAta jaNAvavAnI che. zarIra zabda sAthe joDAyela hovAthI be kabutaranAM zarIra tayAra karyo che e artha thAya, ane zarIramAM te piMchAM cAMca paga vagereno paNa samAveza thAya che, ane tene upayoga he zakato nathI. vanaspatine lagata artha levAmAM koI paNa zabda nakAme paDatuM nathI temaja vAkayArtha paNa abAdhita rahe che, kAraNa ke kabUtaranA zarIra jevA varNavALAM be keLAM taiyAra karela che, evo artha levAya che. tathA kukakuTamAMsa zabdane kukaDAnuM mAMsa e artha laIe te bhArata je vizeSaNa che teno saMbaMdha ghaTI zako nathI. kAraNa ke mArakRtane sIdho artha te e nIkaLe che ke bilADe banAveluM, ane kukaDAnuM mAMsa koI bilADe banAvela nathI, paraMtu kukuDAnA jIve ja zarIra bAMdhatA sAthesAtha banAvela che. kadAca ema kahevAmAM Ave ke mAjarata-eTale bilADe mAreluM to paNa ghaTI zakatuM nathI. kAraNa ke kukaDAnA mAMsane kAMI bharavAnuM hoI zakyuM nathI, hitu kukaDAne mAravAnuM hoya che. kadAca ema kahevAmAM Ave ke bhAratano artha milADa mArela e je thAya che, teno saMbaMdha kukakuDamAMsamAM nahi karatAM eka vibhAga je kukakuDa temAM karIzuM. tyAre artha e thaze ke bilADa mArela je kukaDe tenuM mAMsa. A vAta paNa vyAjabI nathI, kAraNa ke vizeSaNane vizeSyanA eka dezamAM saMbaMdha thaI zakato nathI. jema "vinayayukata rAjaputra" A sthaLamAM vinayukta e vizeSaNa - cheteno sambadha rAjaputramAM thato hovAthI rAjaputra vinayavo che, e artha Jain Education international Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [32] zrI jaina satya prakAza AbAlagopAla prasiddha che. paraMtu vinayayukata vizeSaNa, eka bhAga je Aja zabda tenI sAthe joDAtuM nathI. kadAca joDavAmAM Ave te vinayavata je rAjA tene putra evo anartha thaI jAya. ATalA mATe tArkika prakAMDa gadAdhara bhaTTAcAryo vyutpativAdamAM niyama mUkela che ke "jAH narthanati na tu pArthezana" eka vastu e paNa vicAravA jevI che ke kukaDe e gRhasthanA gharanuM pipaTa jevuM paMkhI cA uMdara jevuM jatu nathI, paraMtu zudra ane hiMsaka lokonA gharanuM paMkhI che. revatI jevI zrImanta gAthApatnIne tyAM kukaDAnuM hevuM te ja prathama asaMbhavita che. A kukaDe zuddha hiMsaka lokone ghera hoya, tyAM paNa je bilADe kukaDAne mAryo hoya teNe pitAne khAvA mATe mArela hoya te pachI kema choDI de. kadAca te gharadhaNIe bilADI pAsethI jhuMTAvI lIdhela hoya te te paNa bIjAne kema ApI de. vaLI bilADInI eThI vastu zuddha loko paNa na khAya te bilADe cuMthela, khAdhela vastu revatI jevI dharmAtmA zrImanta gAthApatnIne tyAM te saMbhave ja zAnI? A badhI vicAraNA karatAM jaNAze ke mAMsAhArane lagate artha koI paNa sthitimAM vyAjabI nathI, kintu vanaspatyAhArane lagatA ja artha levo ucita che. vanaspati arthamAM sIdhesIdhuM ghaTI jAya che, kAraNake, temAM virAlikA nAmanI auSadhithI bhAvanA apAyela bijorApAka e artha levAmAM Ave che. kadAca ema paNa kahevAmAM Ave ke AvA babbe arthavALA zabdo mUkI saMdehajanaka racane kema karI? AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je pratyeka jinAgama cAra anu gamaya hovAthI ochAmAM ochA cAra arthe to temAMthI kADhavAnA hoya che. A cAra artha kADhavA mATe amuka arthamAM vizeSa prasiddhi pAmelA zabdone paga epachI prasiddhivALA bIjo artha jaNAvavA vAparavA paDe che. A vAta sAhityavettAo sArI rIte samajI zake tevI che. AvA muddAothI Agama sAhitya gItArtha gurUnI ja javAbadArImAM rAkhavAmAM Avela che. jue-"guma haort je kuttarathA sarva sUtra ane arthe gurUmahArAjanI matine AdhIna che. gItArtha gurUnI nizrA sivAya zAstravirUddha svataMtra vAMcanArane vividha zaMkA, kUtarka ane anarthamAM utaravuM paDe che. AgaLa cAlatAM lekhake AcArAMga sUtranA dvitIya zrutaskaMdhamAMthI sArarUpa 17 kalamo TAMkI che. A bIjA zrutaskaMdhamAM mAMsavALAne tyAM sAdhu gocarI na jAya e vAta Ave che, chatAM lekhake tene saMbhArI paNa nathI. kAraNake pitAne mAMsAhAra siddha karavo che te uDI jAya. tathA A kalamamAM paNa ghaNuM vicitra lakhANa karela che. paraMtu lekhanuM kada ghaNuM vadhI gayela hovAthI hAla te badhI carcAmAM nahi utaratAM, 13mI ane 17mI kalama ke jenAthI lekhaka jaina munione mAMsAhAra siddha karavAnI AzA rAkhe che, tene javAba Apavo ucita samajAya che. jo ke A be kalamene paNa javAba aneka rIte ApI zakAya che, chatAM te badhuM jatuM karI, eka samaye A be kalamanA mULa pATha parathI mAMsAhAra mAnanAra che. harmana yAkobIe, khalanA mAluma paDatA mAMsAhAra nahi paNa vanaspatyAhArane lagatA A pATha che, ema jAhera karela che, te ja che. harmana afthakebInAtha patrane anuvAda ahiM dAkhala karIe chIe - Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka7 jenadarzanamAM mAMsAhAranI bhramaNa [ 433] lagabhaga I. sa. 1800mAM AcArAMga sUtra (mR. 2, a-1, 6-10) ne lagatI A carcA utpanna thaI. maMsa ane macchane mukhArtha mAMsa ane matsya thato hevAthI e artha meM I. sa. 1884mAM karelA mArA anuvAdamAM sUcavyA hatA. paraMtu jainee A sAme vAMdho uThAvyo ane temaNe parvatya pavitra pustakonuM saMpAdaka che. mekasamularanuM dhyAna te tarapha kheMcyuM. AthI bhAre anuvAda vyAjabI ho e darzAvavA meM ema sUcavyuM hatuM ke atyAre mAMsAhArano je tIvra niSedha karAya che tevo prAcIna samayamAM moTe bhAge have nahiM. paraMtu mArI A sUcanA jainene mAnya thaI zakI nahi. vizeSamAM zrIyuta khImajI hIrajI kayAnIe muMbaImAM cAturmA sAthe rahelA jaina munivaranuM nivedana mane patradvArA jaNAvyuM. temAM temaNe lakhyuM ke sAdhu ke sAdhvIe bhikSArthe evAM phaLo na levAM ke jemAM moTe bhAge chAla jevuM hoya, ane kadAca pramAdavazAt evAM phaLo levAI jAya te je bhAga na khAI zakAya tevuM hoya te bhUmimAM paraThavI devo joIe. huM I. sa. 1913-14mAM hiMdustAnamAM Avyo tyAre ghaNe sthaLethI mane A pramANe kahevAmAM AvyuM hatuM. A badhAne pUrNa vicAra karI e saMbaMdhamAM AcArAMga sUtranA bhASAMtaranI dvitIya AvRtti taiyAra thatAM temAM ullekha karavA meM vacana ApyuM hatuM paraMtu tyArabAda meM A carcAmAM bhAga lIdhe nathI ke temanA kathana sAme vAMdho uThAvyo nathI. Aje pharI A prazna huM hAtha dharuM chuM. custa jeno taraphathI maMsa ane macchanA racavAyelA arthanI sAbItI mATe temanA taraphathI saMskRta sAhityamAMthI ke koza mAMthI kazuM pramANa raju karAyuM nathI. jo ke e vAta sAcI che ke bhasyaphalA ane mAMsaphalA e nAmanI amuka vanaspatio che, paraMtu matsya ane mAMsa e nAmanI e prakAre noMdha jovAmAM AvatI nathI. jo A be zabdano artha uparyukta vanaspati karIe te te ahIM baMdha besata thatuM nathI. (kAraNake maMsa ane maccha zabdo piccheSaNa adhyayanamAM paNa najare paDe che, paraMtu tyAM te tene artha mAMsa ane mAchaluM thAya che. paNa mATe ke mAMdA mANasane mATe taiyAra karavAmAM AvatA bhejana sAthe Ane saMbaMdha che. A pAThamAM "makikakamaLa' zabda hovAthI maMsa ane marachane artha kulane garbha thaI zake tema nathI, e vAta spaSTa thAya che. jeNe A bhojana taiyAra karyuM che te gRhastha jaina ja hoya ema nathI. tethI A mAMsa rAMdhavAnI vAta sAMbhaLIne acaMbe pAmavA jevuM kazuM nathI. 1. "parihAryamImAMsA' nAmanI puritakA je saMvat 155mAM bahAra paDela che te temane maLela nahi hoya, AmAM koza vagerenAM pramANe apAyAM che. 2. maMsa ane matsya zabda uparathI mAMsaphalA ane matsyaphalA vanaspati lai zakAya che. kAraNake 1 zabdane bAda karIne mULamAM zabda mUkavAmAM AvyA che. A vAta ame prathama batAvI AvyA chIe. 3. dudhapAka, keLApAka, bijorApAka vagere sthaLamAM dudhI, kALA ane birAnI mukhyatA hevAthI AkhI vastu paNa te nAmathI bolAya te rIte che phalanA garbhanI mukhyatAvALa para levAya te "mAmA ' zabdane artha haTI jAya che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jana satya prakAza - - -- = = = A uparathI jevAze ke zabda vyutpattizAstranA niyama mujaba AcArAMga sUtranA vivAdagrasta pAThamAMnA maMsa ane maccha zabdonA arthe mAMsa ane "masyA che. A mAMsAhAranA niSedhanI sAthe A arthanI saMgati karavI bAkI rahe che. kadAca ema mAnI laIe ke aitihAsika samayamAM mAMsAhArane jeTale aMze niSedha karAve che teTale aze ene niSedha prAcIna samayamAM nahi heya, te paNa ema te ApaNe mAnI zakIe tema nathI ke koI paNa kALe jaina sAdhu ema spaSTapaNe kahe ke huM mAMsa ane matsya levA taiyAra chuM. je ApaNe vivAdagrasta pAkane akSarazaH artha karIe te ApaNe A nahi mAnavA jevI vAta paNa svIkAravI paDaze. AvI paristhitimAM huM pataMjalikRta mahAbhASya ane nyAyasUtranA uparanI vAcaspatikRta tAtparya mImAMsAnA AdhAre nIce mujaba tAga kADhI zakuM chuM pataMjali temaja emanA pachI ochAmAM ochA 800 varSe thayelA vAcaspatie, jemAM moTA bhAga tyAjya heya enI sAthe nAntarIyakatva bhAva dhAraNa karanArA padArtha tarIke matsyanuM udAharaNa ApyuM che. kemake matsya evI vastu che ke jenuM mAMsa khAi zakAya che, paraMtu enA kAMTA vagere khAI zakAtA nathI. AcArAMganA vivAdagrasta pAThamAM A udAharaNarUpa pragane upayoga karAyela che. eTale ke maMsa ane macchane atra AlaMkArika artha karavAnuM che. A pAThanuM nirIkSaNa karatAM ahIM A artha kare vizeSa anukUla jaNAya che, kemake bahu asthivALuM mAMsa tame leze ema gRhastha sAdhune pUche che tyAre teo ema kahe che ke bahu asthivALuM mAMsa levuM ane kalpa nahi. have je gRhastha kharekhara mAMsa ApavA mAMDayuM heta te sAdhu ema ja kaheta ke e mane nahi joIe, kemake huM mAMsAhArI nathI, paraMtu Ama na kahetAM teo ema kahe che ke bahu asthimaya mAMsa mane khape nahi, je tamAre mane ApavuM hoya te mane bane eTale aMze puggala Ape, paraMtu asthi nahi. ahIM e vAta tarapha khAsa dhyAna kheMcavuM ucita samajAya che ke gRhastha ApavA moDela vastune niSedha karatAM sAdhu pracalita udAharaNarUpa thaI paDela bahu kaMdamaya mosano prayoga kare che , paraMtu teo bhikSA tarIke zuM grahaNa karI zake te sUcavatI veLA A AlaMkArika prayoga na karatA vastuvAcake pugala zabdano prayoga kare che. Ama bhinna zabda vAparavAnuM kAraNa e che ke prathama prAga AlaMkArika che ane te gerasamaja utpanna kare te che ema teo jANe che. "AthI vivAdagrasta pAThane arthe huM e karuM chuM ke je padArthone cheDeka bhAga 4. kazcit mAMsArthI matsyAn sazakalAn sakaNTakAna Aharati nArata royakatvAt sa yAvadAdeyaM tAvadAdAya zakalakaNTakAni utkRjti| 5. tasmAnmAMsA va kaNTakAn uddhRtya mAMsamaznannAnartha kaNTakajanyamAan emalontajo lAvA surakSita che tainarayan Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jananamAM mAMsAhAnI jamaNA [ pa ]. khAI zakAya ane ghaNe bhAga tajI de paDe e heya te padArtha bhikSA tarIka sAdhue grahaNa kare nahi. A ja hakIkata A dazamA udezakanA pUrvanA pAThene paNa lAgu paDe che. vizeSama "maMsa ane "maccha vALA pAThanI pUrvenA pAThamAM zeraDInA bhAgene nirdeza che. "ethI huM na bhUlate heuM te e maMsa ane macchavALA pAThathI zeraDInA jevA anya padArthonuM sUcana karAyeluM che." A pramANe che. harmana yakebInA patrano sArAMza che. pro. kebI eka vakhata kayA vicAra para hatA, chatAM paNa anyAnya graMthanuM avalokana karatA pitAnA pUrvanA vicAre asamIcIna jaNAtA tethI khasI jaina mAMsAhAra na kare te vicAra para AvyA che. prastuta lekhaka paNa sUkSma dRSTie vicAra karI zuddha sanAtana vicAra para Ave e muddAthI uparanA bhAgalane anuvAda Ape che. lekhaka eka sthaLamAM jaNAve che ke - "pazune badale vanaspati khAo te hiMsaka maTIne ahiMsaka banyA ema te na ja kahI zakAya. mAtra hiMsAnA padArthamAM phera paDaye. paNa hiMsA to sarakhI ja rahI." lekhakanA A vicAre jainadarzana yA yutivAda mAnya rAkhI zake tema che ja nahi. A vicAre hastitApasanI mAnyatAne amuka aMze maLatA kahI zakAya. tenI paNa e mAnyatA hatI ke dhAnyamAM ane pazumAM sarakhI hiMsA hevAthI aneka dhAnyanA jIvane mAravA enA karatAM eka hastIne mArIne khAvAmAM ochI hiMsA che. A hastatApasane AdrakumAre yutivAdathI pratibadhI mArga para AyA hatA. A vAta jaina sAhitya dIvA jevI batAvI rahyuM che. vanaspatinA bIjanI hiMsA ane pAchaLanI sthiti kayAM? ane mAMsAhAramAM paMcendriyanI hatyA ane jIva gayA bAda te mAsamAM agaNya chanI utpatti kayAM? janetaranI daSTie lekhaka jaNAvavA mAMgatA hoya te te paNa mAnya thaI zake tema nathI. ahiMsAvAdane mAnanAra kei paNa janetara ema kahevA taiyAra nahi ja hoya ke 1 ghaMunA dANAmAM ane 1 hastinI hiMsAmAM sarakhI ja hiMsA hoya. A sthiti chatAM mAMsAhArane siddha karavAnI dhUnamAM lekhake phAvyuM tema lakhI nAkhela che. zAsanadeva temane buddhi samarpe e bhAvanApUrvaka A lekhane hAla samApta karavAmAM Ave che. astu ! Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaMtra para jatA "prasthAna sAthene vadhu patravyavahAra [ A aMka vakhatasara taiyAra na thaI zakavAthI, e vilaMba kamyAna prasthAnanA vyavasthApaka sAthe je vadhu pavanyavahAra thaye te ame ahIM ApIe chIe. vyavasthApaka ) (prasthAnanA vyavasthApaka taraphathI samitine maLe pava) zrI. ratilAla dI. desAI zrI. jainadharma satyaprakAzaka samiti, amadAvAda. rA, bhAizrI, Apane saddabhAvabharyo patra maLe te badala AbhArI chuM. Ape je hakIkta lakhI che te jarUra vicAraNIya che. kRpA karI e lekha Apa pharIthI AvanAra bhAI sAthe mokalI ApazojI. vicAra karI e vize ghaTatuM karIzuM. e ja, AbhArI chuM. li Apane, 2, ke, mIstrI vya. noMdha- prasthAnanA vyavasthApakane uparane patra pragaTa karatAM amane AnaMda thAya che. temanA lakhavA mujaba ame pUmuni mahArAja zrI vidyAvijayajI mahArAjane lekha temane moko che ane tenI sAthe nIce mujaba patra lakhyo che.] amadAvAda tA. 21-238 mAnanIya vyavasthApaka prasthAna', amadAvAda. bhAIzrI, Apane tA. 14-2-39ne patra, ApanA mANase gaI kAle amArA zonA mANasane soMpele, mane Ajaroja maLe che. dhanyavAda ! pU. mu mahArAja zrI vidyAvijayajI mahArAjane lekha amArA mAsikanA pheba ArInA aMkamAM pragaTa thaze. ApanA lakhavA mujaba e lekha Apane A sAthe ekaluM chuM. amArA mAsikanA ane prasthAna'nA vAcake taddana judA judA che, ane A carcA prasthAna'mAM zarU thaI che, temaja A lekhane javAba paNa Apa prasthAna'mAM pragaTa karavAnA che, e dRSTie A lekha "prasthAnamAM chapAya e khUba iSTa ane jarUrI gaNAya. AzA che ke A vakhate A lekha mATe sAcesAcuM "ghaTatuM karI' AbhArI karaze. lekhanI pahoMca ApazojI. e ja. li. Apane ratilAla dIpacaMda desAI vyavasthApaka. (prasthAnanA vyavasthApaka tarakathI maLela lekhanI pahoMtha) amadAvAda 21-2-39 rA, bhAIzrI desAI, lekha maLyo che. ghaTatuM karIza, e ja. Apane 2. ke. sIsI www.jalnelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa mA cA 2 pratiSThA -mAha suda sAtamanA divase A pramANe pratiSThAo thaI. (1) bata (meraTha) mAM, pU A. vijyavalabharasUrijI tathA pU. mu. darzanavijayajI AdinA hAthe. (2) amadAvAdamAM rUpAsuracaMdanI paLamAM pU A. vijayanItisUrijInA hAthe. (3) khImatamAM pU. paM, kavijayajInA hAthe iDaramAM pU. A. vijayalakhrisarachanA hAthe tathA matA terazanA divase A pramANe pratiSThAo thaI. (5) morU (mAravADa)mAM pU. A. vijayalalita. ramUjInA hAthe. (1) muMbaImAM vAlabAgamAM pU A. vijayapremasUrijInA hAthe. (7) sanALa (patiyALA) mAM A vijayavidyA sUrijInA hAthe. (8) jasapurAmAM pU. A. vijayadarzanasUrijInA hAthe. (8) ekalArA (gujarAta)mAM A. vijayalabdhisUrijInA hAthe. (10) kaliyA (surata) mAM. (11) mujaphara nagaramAM pU. mu. darzanavijayajInA hAthe (12) khImADamAM rU. 5. himmatavima najInA hAthe. (13) kAriyANimAM. (14) pAlItANamAM girirAja upara bAbu pannAlAla punamacaMdanA samArakanA derAsaranI 5. A, sAgarAnaMdasUrijI AdinA hAthe. dIkSA (1) bharUcamAM poSa vada 2 pU. paM. kanakamunija eka bhAIne dIkSA ApI. temanuM nAma mu. hiMmatamunicha rAkhyuM. (2) bhAvanagaramAM mAha suda 13 6 5. kaMcanavijayajIe bhAvasAra bhAicaMda jerAmane dIkSA ApI. temanuM nAma bharatavijayajI rAkhI potAnA ziSya banAvyA. (3) cANasmAmAM mAha sudI 13 pU. A. vijayabhakitasUrijIe bhAyacaMda zeThane dIkSA ApI. temanuM nAma mu bhAnuvijayajI rAkhI, pU. paM sumativijayajInA ziSya banAvyA. (4) uMbarImAM kuvALAvALA jIvanalAla kRpAcaMdane 5, suredravijayajIe dIkSA ApI. temanuM nAma jayaMtavijayajI rAkhyuM (5) umeTAmAM mahA sudI 13 5, jaba vijayajI e kIrti caMdabhAine kSA ApI. temanuM nAma kostuvijayajI rAkho potAnA ziSya banAvyA, (6) rAMdhejAmAM mAha sudI ha . mu maMgaLajavae bhAI himmatavAla hakisiMgane dIkSA ApI temanuM nAma kIrtivijayajI rAkhI pU A. vijayasamAjInA ziSya banAvyA AcAryapada-(1) muMbaI lAlabAgamAM pU. A vijayapremasUrijInA hAthe pR. . kSamAvajayajIne mAha sudI 7 AcArya pada apAyuM. (2) bharUcamAM merU terazanA divase pU. paM. kanAmunijane AcArya pada apAyuM. upAdhyAya pada-(1) IDaramAM mAha su 7 pU . vijayalabdhisUrijIe pU. 5, bhuvanavijayajIne upAdhyAya pada ApyuM. (2) samanImAM pU A. vijayasaubhAgyasUrijIe mAha sudI 13 pU. mu. vivekavijayajIne upAdhyAya pada ApuM. paMnyAsa pada-(1) iDaramAM mAha sudo 7 pU. A. vijayalabdhisUrijIe mu. jayaMtavijayajIne panyAsa pada ApyuM. (2) cANasmAmAM mAha suda 13 pU A vijayabhakitasUchie. pU. mu. sumativijayajIne panyAsapada ApyuM. gaNipada-IDaramAM mAha sudI 7 pU. A vijayalambirijIe pU. mu. pravINavijayajIne gaNipada ApyuM kALadharma-(1) pU mu cetanamunijI DabhoimAM piSa vada 7 kALadharma pAmyA (2) '. mu. haMsavijayajI nAsikamAM kArataka vada 12 kALadharma pAmyA (3) pU mu. dhanavijayajI vaDhavANa kempamAM mAha vada 7 kALadharma pAmyA, (4) pAlitANAmAM mAha vada 7 mu. manoharasAgarajI kALadharma pAmyA. lavAda-aurIpura kesanA samAdhAna mATe digaMbare taraphathI sara zeTha hukamIcaMdajI ane vetAMbare taraphathI zeTha zrI karaturabhAI lAlabhAIne lavAda nimavAmAM AvyA che. navuM pAkSika-amadAvAdathI dhI yaMgamensa jena sosAyaTInA mukhapatra tarIke 66bhI nAmanuM pAkSika zarU thayuM che. & Pers Jain Education Maternational Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. No. B. 3801 jaina sAhityanI AlamamAM bhAta pADatuM e uttama prakAzana meLavavA Aje ja grAhaka bane zrI jaina satya prakAzane zrI paryaSaNa parva vizeSAMka - - - - - 216 pAnAnA A daLadAra vizeSAMkamAM bhagavAna mahAvIrasvAmI pachInA eka hajAra varSanA ItihAsa upara prakAza pADatA vidvattAbharyA aneka lekhe, bhagavAna mahAvIra svAmInuM kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAgara triraMgI citra, nihAsika vArtAo ane zilpa sthApatyanA lekho tathA vidyA ApavAmAM Avyo che. A vizeSAMkanI che ke mukta ke prazaMsA kare che. uMcA kAgaLo, suMdara chapAI, chatAM chuTaka mUlya TapAla kharca sAthe eka rUpio. be rUpiA bharIne zrI jana satya prakAzanA grAhaka thanArane A vizeSAMka cAlu aMka tarIke tathA e uparAMta bIja 10 cAla aMke apAya che. - amUlya taka !] [Aje ja maMgA! | atyAra sudhImAM bahAra paDelAM badhAMya citramAM sauthI caDhiyAtuM kaLA ane zAstrIya dRSTie sarvAMgasuMdara bha. mahAvIra svAmInuM triraMgI citra gujarAtanA prasiddha citrakAra zrI kanu desAI pAse taiyAra karAveluM A citra prabhunI parama zAMta-dhyAnastha mudrA ane parama vItarAga bhAvane sAkSAtkAra karAve che. A citra joyA pachI enI apUrvatA samajAyA vagara nahIM rahe. dareka jenA gharamAM A citra avazya joIe. 14"x10nI sAIjha, jADA ArTa kArDa upara suMdara chapAI ane sonerI beIra sAthe mUla-ATha AnA. TapAla tathA pekIMga kharcanA be AnA vadhu. lakha-zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. ( gujarAta ! Jain Education ] + www.jainenbrary.org