Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir o nI TIkI thI ' ke ' : jana tattvajJAna, jaina sAhitya, jaina kaLA ane jenAM itihAsanA viSayo carcAtuM', zrI jainadharma satya prakAzaka, samitinuM pratikAra viSayaka mAsika mukhapatra. - $ $ As tatrI : ) , zAha cImanalAla gokaLadAsa vaSara ' . ( kramAMka 21 . - [ aMka 9 SHREE WAHAVIRAN AHADHANA KENDRA Kobd. Gandhinagar 382 007. 0 5252 327891. ke 79) 232 For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza | (mAsika patra ) viSaya-darzana ? zrIrAtraniAkA : 3: vArtha mAna zrImad vinarAvRttinat : ka72 2 digaMbarAnI utpattiH AcArya mahArAja zrImad bhAgavAna'da-35 2 jI : 474 3 prabhuzrI mahAvIranuM taravajJAna : AcArya mahArAja zrI mad vijayaladhisUrijI : 47 4 samIkSAbhramAviSkaraNa :AcArya mahArAja zrImada vijayalAvaNyasarijI: 481 pa e pApurI nahimA : AcArya mahArAja zrImad vijaya ghama ra : 485 6 hastAlakhita patio ane sU capatro : _ che. hIrAlAla rasikadAsa kApaDi - ema. e. : 4, 7 ha vi2 phA, 4 vane munirAka zrI ratanavijJAna : 8 ba ha bhera : nira ja zrI himAMzu va jayajI : 496 6 - 26 zra 64 thA Da. .4DhuM: AcArya mahArAja zrImad jina harisAgarasarijI: 499 10 purAtana itihAsa ane sthApatya (1) pra cIna lekha saMgraha : munirAja zrI jayaMtavijajI : (2) saradhanAnA zilAlekha : zrIyuta nagInadAsa manasukharAma (vIreza ) : 508 saMmAcAra : pRSTha 410 nI sAme, 506. 1 : vijJapti ? - vArSika lavAja maH je pUjya munirAjone " zrI nA jaina satya prakAza" mokalavAmAM sthAnika 1-8-.. Ave che, teoe potAnA vihArAdikanA kAraNe badalAtuM bahAragAmanuM saranAmuM dareka mahinA ? - a *. sudI trIja pahelAM amana lakhI jaNAve chekRpA karavA, chuTa ka aMka , 1 thI mAsika geravale na - - - jatAM, vakhatasara maLI zake : joIe che ? | zrI jaina satya prakAza ' nA prathama varSanA 2, 3, 7, 8, akenI jarUra che. jeo mokalaze tenA sA bhAjI svIkAra karIne badalAmAM teTalA a ke maja re ApavAmAM Avaze. mudraka ane prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, maNi mudraNAlaya, kALupura, khajurInI pALa, amadAvAda. prakAzana sthAna : zrI janadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jezi'gabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadA sAda For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Namo tthu NaM bhagavao mahAbIrassa siri rAyanayaramajjhe samIliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM bhavvANa maggayaM visayaM // 1 // zrI. satyaprAza aNNANaggahadosagatthamaiNA kubvaMti je dhammie, akkheve khala tesimAgamagayaM dAuM visittara / / souM tiththayarAgamatthavisae ce bhe'hilAsA tayA, vAijA pavaraM pasiddhajaiNaM saccappayAsaM muyA // 2 // pustaka 2 a48 - vikrama saMvata 1993: caitra zuklA paMcamI - vIra sapata 2413 guruvAra :sana 1677 eprila 15 zrI yazoDAtriMzikA ( upAdhyAya zrI yazovijayajIna jIvanacaritra ) kartA ---AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI ( AcchindaH ) paNamiya thaMbhaNapAsaM, payakamalaM pujjaNemisarINaM // sirivAyagajasagaNiNo, raemi cariyaM guNAyaTeM // 1 // puvyAyariyA Nege, pujjA haribhaddahemacaMdAI // sirijiNasAsaNathaMbhA, puvvavibhAgAiviSNANA // 2 // tayaNaMtaraMmi samae, jeNa samotakio na saMjAo / / uttamapaDihAsAlo, taM vAyagaseharaM vaMde // 3 // sakyapAyayagujjara, hiMdIbhAsAsu jeNa bahugaMthA / / vihiyA sayatthajuttA, jasavijayaM taM sayA vaMde // 4 // suyaharavAyagagayaNe, ravitulaM kumayaNAsagaM dhIraM // saparasamayaviNNANaM, jasavijayaM taM sayA vaMde // 5 // For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 472 zrI jaina satya prakAza gujaradese dhaNe, majjJe kallolapaTTaNANa bare // siTTakaNoDAgAme, jAyaM taM vAyagaM baMde // 6 // nArAyaNakkhatAyaM, jaNaNIsohaggademahAtaNayaM // lahuvaMdhupommasIha, jasavaMtasisu Namaha bhavvA ! // 7 // cAummAsI kiccA, kuNagihagAmaMmi pujaNayavijayA // viharaMtA guNavaMtA, samAgayA desaNujjuttA // 8 // socA vANI tesiM, saputtajummAi dhaNNajaNaNIe / karigayarasiMduvAse, gahiyA varapattane dikkhA // 9 // muNijasavijayahihANaM, ThaviyaM jasavaMtajiTTaputtassa / / siripommavijayaNAma, natthaM lahupommasIhassa / / 10 / / lahusamae buddhibalA, siddhatA saparabheyasaMjuttA // viSNAyA jasamuNiNA, guruppasAyANubhAveNaM // 11 // kamaso sasIsaguruNo, NihiNaMdarasiMdumANavarisaMmi // NayavijayA viharaMtA, samAgayA rAyaNayaraMmi // 12 // vihiyaM tatya vahANa-TagaM jaseNaM muNIsareNa tayA // daTTa buddhivalaM. dhaNasehI harisamAvaNNo // 13 // tumhANaM jasasIso, lakavaNaveragabuddhimaisAlI // chaddarisaNagurugaMtha-ujhAvaNajuggo iya kahei / / 14 // kAsIviuhA vippA, Na jjhAte dhaNaM viNA gaMthe / darisaNachakkamae tA, kiM kAyavvaM ti guruvayaNaM / / 15 / / sociya buttaM teNaM, kaje eyaMmi NikasahasadugaM // dAhimi sasIsaguruNo, patA vANArasIM tatto // 16 // tattha jjhayaNaM vihiyaM, muNIsareNaM jaseNa varamaiNA / / vippagurUNaM pAse, darisaNachakatyagaMthANaM // 17 // pAINaNavvaNAo. viSNAo varisatitayamajhami // siritattAiyaciMtA,maNI viNAya pekAlaMmi // 18 // parisAe viuhANaM. takiyamukhakeNa teNa saMgNAsI / sigdhaM jio paiTThA, laddhA mahaI jaseNa tayA // 19 // NAyavisArayapayavI, tassa viDaSNA pasaNNa viSNehiM // takiyaseharasahiyA, gurU vi aggAuraM pattA // 20 // For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ---- - 47 zrIyazadvAciMzika cauvarise satthANaM, sesANaM takiyANa pAsaMmi // NAyAyariyasseha-bhAso teNaM ko tattha // 21 // sigdhaM mao nirattho, vaNArasIdAsasIsakuMarassa // tatto te saMpattA. jaiNaurIrAyaNayaraMmi // 22 // thirayA siriNAgorI-sarAhamajhe kayA muyA tehiM // vAiviuhapamuDehi, laddhaM mANaM jaseNa tayA / / 23 // mAvatakhAnahigArI, iha guNarasio payANukUlamaI / / tassa sahAe jAyA, jasasaMsA tA samAhUyA // 24 // muNivarasirijasavijayA, karIa mehAvalA vhaannaaii| aTThArasa tattha tayA, tato hiTo'higArI so // 25 // bhavyussabvAipuvvaM, sammANaM pi ya karIa hariseNaM / / jiNasAsaNassa vihiyA, pahAvaNA sirijaseNa varA // 26 // vAyagapayassa juggA, bahussuyAjeyapujjajasavijayA // iya viSNattI vihiyA-pAse siridevamUrissa // 27 // rAyaNayarasaMveNaM, viNayaviveyAiguNagaNaDDeNa // ThaviyA sA hiyayaMmi, guruNA guNarAyajutteNaM // 28 // uttamavIsaiThANA-rAhaNatapparavibuddhajasagaNiNo / / NiyaguruNo ANAe-vijayappahariNA''NaMdA // 29 // gayasasihaduvAse, saMghullAsussavAijogeNaM / / dinamuvajjhAyapayaM, jasavijayA vAyagA jAyA // 30 // ajjhappaNAyajogA, jeNaM paricacciyA sagaMthesu // taM vAyagajasavijayaM, sarati dhaNNA NarA NiccaM // 31 // guNajugahaiMduvAse, teNaM dabhAvaIcaummAse // saggapayaM saMpattaM aNasaNasusamAhivihipuvvaM // 32 // iya jasacariyaM siDhe, guNANurAgeNa lesao bhaNiyaM // jANANukaraNabhAvA, lahaMtu paramuNNaI bhavvA ! // 33 // guNaNaMdaNihiMdusame, sirigoyamakevalattipuSNadiNe // varajiNasAsaNarasie, jaiNaurIrAyaNayaraMmi // 34 // rayaNA cariyassa kayA, guruvara sihiNemimUrisIseNaM // paumeNAyarieNaM, piyaMkarajjhayaNalAhaDheM // 35 // For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir = digaMbaronI utpatti VEEEEEB.EEGEE lekhaka : che. AcArya mahArAja zrImata sAgarAnaMdasUrijI (gatAMkathI cAlu) aDhAra denAM nAma: zvetAmbaramata de - 1 ajJAna, 2 krodha, 3 mada, 4 mAna, 5 lobha, 6 mAyA, 7 rati, 8 arati, 9 nidrA, 10 zeka, 11 alakAcana, 12 cerI, 13 mAtsarya, 14 bhaya, 15 chavaDatyA, 16 prema, 17 kIDA ane 18 hAsya, | digambara matadoSe - 1 bhUkha, 2 tarasa, 3 rAga, dveSa, 5 janma, 6 vRddhatva, 7 maraNa, 8 Azcarya, 9 pIDA, 10 roga 11 kheda, 12 zeka, 13 abhimAna, 14 moha, 15 bhaya, 16 nidrA, 17 cintA ane 18 parase jevI rIte upara jaNAvelA aDhAra de prAcIna zAstrakAroe mAnelA che tevI ja rIte kalikALasarvajJa hemacaMdrAcArya mahArAje nIce jaNAvelA aDhAra de anukrame jaNAvyA che. 1. dAnAntarAya, 2 lAbhAArAya, 3 bhegAntarAya, 4 upabhogAntarAya, 5 varyAntarAya, 6 kAma, 7, mithyAtva, 8 ajJAna, 9 nidrA, 10 avirati, 11 hAsya, 12 rati, 13 arati, 14 bhaya, 15 jugupasA, 16 zoka, 17 rAga ane 18 TheSa. AvI rIte aDhAra de abhidhAna cintAmaNi nAmamAlAmAM jaNAvyA che. antarAyA dAnalAbhavIryabhaugopabhogagAH / hAso ratyaratI bhItirjugupsA zoka eva ca // kAmo mithyAtvamajJAnaM nidrA caavirtistthaa| rAgo dveSazca nodossaastessaamssttaadshaapymii|| annANa kaahmymaannlohmaayaariiyariiy| nisAyaaliyavayaNacArIyAmaccharabhayAya // pANivaha pemakIlApasaMgahAsAi jassa iya dosA / advArasa vipaNaTThA namAmi devAdidevaM t|| For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 digaMbaronI utpatti sAcuM devatva zAmAM che? vAcakagaNe dhyAna rAkhavuM jarUrI che ke - zvetAmbara ke digambara banenA mata pramANe upara jaNAvelA judA judA prakAranA paNa aDhAra aDhAra dezone abhAva devapaNAnI anuvRtti mATe nathI. eTale ke devapaNAne oLakhAvavA mATe nathI, paraMtu kudevapaNAnI vyAvRtti mATe che. eTale e aDhAra deSanI sAthe bane matavALAo kudevatva mAne che ane temAM paNa aDhAre aDhAra deSa hoya te ja kudevatva kahevAya ema mAnatA nathI, paNa e aDhAra dezamAMthI kaI paNa doSa hoya te kudevatva mAne che. je ema na mAnavAmAM Ave te bane matavALA tIrthakara kevalI ane sAmAnya kevalI ema be prakAranA kevalIomAM phakta tIrthakara kevalIne ja devapaNe mAne che te yogya Thare nahi, kemake tIrthakara sivAyanA sAmAnya kevalIomAM paNa bannenA mata pramANe aDhAre dezomAMthI koI paNa deSa hoto nathI, chatAM banne matavALA sAmAnya kevalIone deva tarIke mAnatA nathI. bannenA mata pramANe te devatatvamAM aSTaprAtihAryAdika sahita evA tIrthakara ane samagra kamano kSaya karanArA evA siddha mahArAjAone mAnavAmAM Ave che eTale sAmAnya kevalIne devatamAM mAnavAnuM hatuM ja nathI. vaLI bane matavALA arihaMta rUpI devane garbhathI traNa jJAnavALA mAne che e paNa sAmAnya kevalIne nimitta hoya ja nahi. vaLI banne matavALA tIrthakara mahArAjanA vanAdi pAMce kalyANaka mAne che ane tevAM kalyANa ke sAmAnya kevalIone hoya ja nahi. atideva thanArA jIvane te bhavathI pahelAMnA trIje bhave vIsa sthAnakenI ArAdhanA jarUra hoya che ane tethI teo tIrthakara nAmakarma bAMdhe che. paNa sAmAnya kevalIone tevuM kaMI hetuM nathI. A badhA uparathI ema spaSTa samajI zakAya ke - jema uSNa sparzane abhAva mAtra agninA abhAvane ja jaNAvanAra che paNa te uSNapaNanA abhAva mAtrathI pRthvIpaNuM ke jalapaNuM kaMI sAbIta thAya nahi tevI ja rIte aDhAra doSane abhAva mAtra kudevanA abhAvane jaNAvanAra che paNa devatvanI sAthe e aDhAra denI vyApti nathI. A kAraNane laIne ajJAnAdika aDhAra de, agara antarAyAdika aDhAra de kahevAmAM koI paNa jAtano tAtparyabheda thato nathI, paNa digambaroe mAnelA aDhAra dezamAM keTalAka te kevaLa matAgrahane lIdhe ja che, ane keTalAka te asaMbhavita tarIke ja che devatvamAM sudhA tRSAnA abhAvanI mAnyatAnuM nirAkaraNa : digambaroe mAnelA aDhAra mAM prathama te leke e sudhA ane tRSAnA abhAvane sthAna ApyuM che. e ja kahI Ape che ke digambaranI For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org cara 479 zrI jaina satya prakAza utpatti zvetAmbaromAMthI thaI che ane pitAnA matanI puSTine mATe zvetAmbaroe mAnelA kevalInA AhArapANine virodha karavAne mATe A bene de gayA ane tene kudelatvanA mukhya cihnarUpa gaNyA, ane e Agrahane lIdhe ja digambaroe pite mAnya karelA tatvArthasUtranI upara paga melyA, kemake tavArthasUtramAM sApha sApha jaNAve che ke jinezvaromAM kSudhA-tRSA vagere agiyAra parISaho hoya che. taravALaMvAra kahe che ke - viArA vi (. 2) eTale kevalImahArAjamAM agiyAra parISaha hoya che, ke je vedanIya karmathI thavAvALA che. dayAna rAkhavuM ke ahIM jina zabdano artha agiyAramAM ke bAramA guNaThANAvALA vItarAga levAnA nathI, kemake - agiyAramAM bAramA guNaThANuvALA vItarAgo mATe te "phUmarAyajIvAthIta - zAzvatA' e sUtrathI cauda parISaha pahelAM jaNAvavAmAM AvyA che. vaLI teramAM guNaThANAvALA jIne kevalajJAna thAya che e vAta digambarane paNa mAnavI paDe tema che. te kevalajJAnane rokanArA deno kSaya jaNAvatAM tattvArthakAra mahArAja pote ja kSAt jJAnAnAvara, tathA vastra ema kahI kevalajJAnanI upatti mehanIyanA kSayathI ane jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya tathA antarAyanA kSayathI jaNAve che. e sUtramAM bhUkha ke tRSAnA kSayanuM nAma paNa nathI. te pachI kevalajJAnane rokanAra sudhA ane tRpA thAya ja kema ? vAcake e dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke - digambaroe chadmastha avasthAmAM tIrthakarone paNa sudhA ane tRSA mAnela che. vaLI jema jema jJAnanI vRddhi thAya agara mehanIyanA peTA bhedone anukrame kSaya thato jAya tema tema teo kSudhA tRSAnI ochAza mAnatA nathI, to kSayopazamanI vakhate jene mandatAne sambadha nathI tenA abhAvane sambandha, kSayanI sAthe Avyo kayAMthI? vAcakagaNa anubhavathI paNa samajI zakaze ke, sudhA ane tRSAnI adhikatA ane nyUnatA sAthe jJAnanI adhikatA ane nyUnatAno kaI paNa prakAre sambandha nathI. vikalendriya ane asaMsI thoDA AhArane levAvALA chatAM 5Na zuM ajJAnI nathI? ane cAra jJAnanA dhaNI munimahArAjA zuM te vikaledriya ane asaMjJInA AhAra karatAM vadhAre AhAravALA nathI? A vicAra karanAra vAcakagaNane saheje mAlama paDaze ke digambaroe sudhA ane tRSAno abhAva je devanA lakSaNa tarIke mAne che te kevaLa zvetAmbaranA zreSane lIdhe ja che ane te dveSanI tIvratAne lIdhe ja sudhA ane tRSAnA abhAvane pahelo naMbara ApavAmAM AvyuM che. (vAcakagaNu A uparathI e For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 477 digaMbaranI utpatti paNa samajI zakaze ke taravArthasUtranA kartA bhagavAna umAsvAti vAcaka digambara AmnAyamAM nahotA, paraMtu kevaLa zvetAmbara rAMpradAyanA hatA, tethI kevalimAM paNa sudhA- tRSA Adi parISaha gaNAvyA ane kevalajJAnanI utpatti mATe nAza karavA lAyaka dezamAM mohanIya Adi gaNAvyAM, paNa sudhAdi gaNAvyAM nahi.) jo ke zvetAmbaree aDhAra dene abhAva tIrthaka mAM hoya ema mAnyuM che paNa te aDhAra de mAMthI eka paNa deSa ghAtI karma ke je kevalajJAna pAmatAM sarvathA kSaya pAme che tenA prabhAva sivAyane che ja nahi, arthAt tAre e mAnelA aDhAre de kevalajJAnane rokanAra ghAti karmanA ja vikAre che ane tethI kevalajJAna thatAM te deSane abhAva thayo hoya te saheje mAnI zakAya tevo che. mati, zrata, avadhi ke mana:paryAya, e cAra kSApazamika jJAnemAMthI keI paNa jJAnanI sAthe banne matamAMthI kai paNa matavALAe sudhA, tRSA ke sudhA-tRSAnA abhAvanI sAthe vyApti mAnelI ja nathI, to pachI kevalajJAnanI vakhate kSudhA tRSAnA abhAvanI vyApti digambaronA matamAM kyAMthI AvI? janma e devano doSa khare ke nahi ? digambaroe devanA aDhAra dezamAM janma nAmane trIje deSa gaNAvela che. A sthAne digambarone ApaNe pUchI zakIe ke A bhavanI apekSAe janmane deSa gaNe che ke AvatA bhavanI apekSAe janmane deza gaNo che? kadApi kALe paNa digambara bhAIethI ema nahi kahI zakAya ke A bhavanI apekSAe thayelA janmane ame doSa tarIke gaNIe chIe, kAraNake vaiSNamAM sItAne anija mAnIne vAta karI che tethI teo kadAca janyarahita kahI zake paNa digambarabhAI o te tIrthakara kevali agara sAmAnya kevalI e be prakAranA kevalimAMthI koI paNa prakAranA kevalIne A bhavanA janma vagaranA mAnI zake tema nathI. kadAca teo taraphathI ema kahevAmAM Ave che ke AvatA bhavanA janmathI rahita hovAne lIdhe ane deva gaNane, AvatA bhavane janma te ame deSarUpa gaNIe chIe. A teonuM kathana sAcuM che, chatAM paNa akkalavALA manuSya vicArI zake che ke lakSyanI sAthe ja lakSaNa raheluM hovuM joIe, paNa bhaviSyanI vAta lakSaNa tarIke rahI zake ja nahi. tethI janmarahitapaNuM te devanuM lakSaNa thaI zake ja nahi, eTaluM ja nahi paNa vetAmbara ane digambara bannenA matanI apekSAe kaI mithyAdaSTi che paNa samyakatva pAmIne paNa anukrame guNaThANunI zreNie caDhI siddhipadane pAmI zake che ane teo bIjA bhavanA janmathI rahita thaI zake che te zuM tevA mithyASTione paNa For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 478 zrI jana satya prakAza digambara bhAIo deva tarIke mAnavA taiyAra thaze? digambara bhAIo ema nahi kahI zake ke - cothA vagere guNaThANAvALA paNa te bhave guNaThANAnI zreNie caDhIne bhaviSyamAM mokSa pAmI bIjA bhavanA janma vagaranA thaze ja nahi ane je ema che. te pachI digambara bhAIo tevA cethA vagere guNaThANAvALIone pharasavAvALA tevA jIvone badhAne deva tarIke mAnavA taiyAra che? A badhuM vicAranA sujJa manuSya saheje samajI zakaze ke-janmarahitapaNuM e devapaNAnuM lakSaNa kahevAya ja nahi ane janmarahitapaNAne devapaNAnuM lakSaNa kahevuM te kevaLa ajJAna ja che. maraNarahitapaNuM e zuM lakSaNa che? jevI rIte digambaroe jaNAvelAM sudhA, tRSA ane janma e traNe deze Agraha jaNAvanArA che tenA karatAM temane maraNarahitapaNAne jaNAvelo deSa to digambaranI ajJAnatAnI hada kare che. digambara bhAIoe vartamAna apasarpiNamAM je covIsa tIrthakaro mAnelA che temAMnA kayA tIrthakara atyAre hayAta chemaraNa pAmelA nathI? kahevuM ja paDaze ke sarva tIrthakaro maraNane pAmelA che ane teonA hisAbe te tIrthakara maraNa pAmelA hovAthI deva tarIke gaNAya ja nahi eTale spaSTa thayuM ke maraNano abhAva te devanA lakSaNa tarIke rahI zake ja nahi. vaLI jagatanA cAre gatinA ane covIse daMDakanA che jyAM sudhI pitapotAnA bhavamAM ane gatimAM rahelA che tyAM sudhI te sarva maraNa karIne rahita ja che, te pachI te badhA ekendriyAdi che digambaronA mate te devatatvamAM ja gaNAya. yAda rAkhavuM ke - ekendriyAdi jIne bhavane cheDe jema maraNa che tema tIrthakarane paNa bhavane cheDe jarUra maraNa che. vaLI tIrthakara bhagavAnanAM pAMca kalyANaka, jeone digambara paNa mAne che temAM chelluM nirvANa kalyANaka tIrthakarenA maraNane aMge che, te pachI maraNane deSa tarIke mAnI maraNanA abhAvane devanA lakSaNa tarIke mAnanArA digambare zI rIte nirvANa kalyANakane mAnaze? eTale maraNane deSa paNa mAna ane maraNavALuM te nirvANa kalyANaka paNa mAnavuM e kharekhara pUrepUro vA gyAghAta ja thayo. sujJa manuSya saheje samajI zakaze ke A yuSyanA abhAvane lIdhe maraNa che ane dareka tIrthakara mokSe jatI vakhate AyuSyanA abhAvavALA thAya ja che. to pachI maraNa e devapaNane deSa hoI zake nahi. digambarabhAIo kadAca ema kahe ke A bhavanA maraNane ame deSarUpe gaNatA nathI paNa bhavAMtaranA maraNane ame deSarUpa gaNIe chIe. A kathana paNa temanuM kaI prakAre yuktisaMgata (juo pUrNa 484) For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAna che. lekhaka-AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI hatA karachakkAjakakakakka) (gatAMkathI cAlu) have ApaNe siMhAvalokana nyAyathI punaH bauddha ane sAMkhyanAM tattva tarapha dRSTi nAkhIe; -- bauddho bAra padArtha mAne che. jAtha: rAtanani, tathA gharami wgna, pacazca viSayA: %, rAtAcatanna, dharmAtanarca, drArA tapatti che pratyakSAnumAne che iva prama " artha :- cakSu vagere pAMca Idriya, rUpa, rasa, gadhe, sparza ane zabda e pAMca viSayo, mana ane dharma e bAra Ayatana padArtho kahevAya che. ahiM paNa bAra tattvanI saMkhyA mAnavI vyAjabI nathI, kAraNa ke pAMca iMdri dravyarUpe mAnIe te ajIvamAM AvI jAya che. ane bhAvarUpe mAnIe te jIvamAM samAveza thaI jaya che. eTale jIvA jIva be ja padArtho vItarAgokta sAcA che. vaLI rUpAdika pAMca viSayo ajIvamAM AvI jAya che, eTale judA judA mAnavAnI jarUra nathI. zabadIyatana jenuM bIjuM nAma mana che, te paNa paulika hovAthI ajIvamAM ja AvI jAya. dharmAyatana eTale sukha duHkha, te paNa sAtA asAtArUpa mAnIe to jIva dravyamAM ane temanA kAraNarUpe karmane mAnIe to ajIva dravyamAM AvI jAya che, eTale vItarAgAkta jIvAva be ja padArtha sAcA che. temano vistAra sAta athavA nava padArthamAM AvI che, te ApaNe AgaLa vicArIzuM. bauddhoe pramANane nirvikalpaka mAnyuM che, te anizcayAtmaka hovAthI pravRtti-nivRttinuM aMga nathI banI zakatuM ane tethI te apramANa che. pratyakSa apramANu hovAthI, te dvArA utpanna thatuM anumAna paNa apramANasiddha thAya che. evI rIte bauddhonAM tattvo tathA pramANe paNa asiddha kare che. sAMkhyanAM tattva tarapha daSTi nAMkhatAM temanI paNa tanyasRSTi ThIka nathI jaNAtI. teo mAne che ke "prakRtyAtmajAta chipAvajo" arthAt prakRti ane AtmAnA saMgathI, sRSTi pedA thAya che. sRSTinA pedAzane kama nIce mUjaba che - pratizca saravaragatamAM sALAvasthA, to mAna, maratoDa ,, hajJAAnidrazaf, ramAkALi. tamALaH padma bhUtAni, tibdha kupA vef, vArtA nijI main tiA" artha:- satva, rajasa ane tamasa guNanI sarakhI avasthAnuM nAma prakRti che. tenAthI mahAna pedA thAya che, mahAnathI ahaMkAra janme che. ahaMkArathI agiyAre Indriyo pedA thAya che, ane paMca tanmAtrA pedA thAya che, tenAthI pAMca bhUto pedA thAya che. AtmAnuM caitanya svarUpa che, te akartA, nirguNa ane bhoktA che. have ahIM vicAra karavAnI jarUra che ke satva, rajasa ane tamoguNa paraspara viruddha che, temanuM kAI For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 480 zrI jaina satya prakAza catra. paNa guNI niyAmaka vinA ekatra avasthAna thaI zakatuM nathI. jema kALa, pILe, rAta, dhoLA evA judA judA raMgene koI bhegA kare tyAre ja te bhegA thaI zake che ane judA 2ganuM svarUpa pakaDe che tema satva, rajasa Adi guNane kaI meLavanAra hoya te ja te guNenI sAmyatArUpa prakRti banI zake ane AgaLanA mahata Adi vikAre pedA thaI zake, paraMtu ahIM e kaI atirikta padArtha mAnavAmAM ja nathI Avyo ke je uparyukta kAma karI zake. jo ke AtmA mAnavAmAM Avyo che paNa tenuM svarUpa akhtatva mAneluM hovAthI te bicAre kaMI karI zake tema nathI. svabhAvathI ja mAnavAmAM Ave te gagana ane gabhazaMganI jema, nirdetuka vastu, hamezAM hovI joIe athavA kadI paNa na hovI joIe. kahyuM che ke - "nityaM sattvamasattvaM vA, hetAranyAnapekSaNAt / apekSAto hi bhAvAnAM, kaadaacisktvsNbhvH||" artha :- hetunI apekSA na hovAthI haMmezA satva athavA asavuM mAnavuM paDe che, ane jo hetunI apekSA rAkhavAmAM Ave te ja vastunuM kadAcitapaNuM saMbhavi zake che. mahat nAma buddhinuM che, sade suI 36 Turva evA bhAsanuM nAma ahaMkAra che, te bane to jJAnathI judAM nathI eTale jJAna AtmAne guNa hovAthI AtmAmAM AvI zake paNa jaDa svarUpe prakRtinA vikAro na thaI zake. tanmAtrAthI je bhUtatpatti mAnavAmAM AvI che te paNa banI zake ema nathI. teo mAne che ke, gadha nAmanI tanmAtrAthI pRthvI; rasa nAmanI tanmAtrAthI jala; rUpa tanmAtrAthI agni; sparza tanmAtrAthI vAyu ane zabda tanmAtrAthI AkAza; ema pAMca tanmAtrAthI pAMca bhUto pedA thAya che. A vAta paNa kabulI zakAya tevI nathI, kAraNa ke je bAhya bhUta Azrita kahevAmAM AvatuM hoya te te taddana asatya che, kemake te anAdinAM che. koI vakhata paNa bAhya bhUta zunya jagata hotuM ja nathI. have zarIra Azrita kahevAmAM AvatuM hoya ke cAmaDI ane hADakAM kaThIna hovAthI pRthvI, zleSma ane lehI pravAhI hovAthI jala, pakAvanAra hovAthI jaTharAgni teja tava, prANa apAna rUpa vAyu ane zarIragata pilANa te AkAza tattva tamAtrAthI pedA thAya che, te te paNa ThIka nathI, kemake keTalAMka zarIragata te to zukra, zeNitathI pedA thayelAM che, jemAM tamAtrAnI gaMdha paNa nathI ane keTalAMka zarIra iDAothI, aMkurA Adi jamInathI; ema judAM judAM kAraNo che. tyAM tanmAtrAnI gabdha paNa nathI dekhAtI. te pachI tanmAtrAnI kalpanA paNa araNya-rudana jevI che. vaLI zabda, rU5. rasa Adi guNo guNImAM hoya paNa guNathI guNI thAya tema paNa banI zake nahi. atiprasaMga AvI jAya, mATe adaSTanI kalpanA thaI zakatI nathI. AtmAnuM akatRtva mAnavAthI, karelAne nAza ane bIna karelanuM Agamana e dUSaNe paNa lAgu paDe che. AtmAnA baMdha mekSano paNa abhAva siddha thaze, te pachI tamAruM pUrve batAveluM mokSanuM lakSaNa paNa nirmula siddha thaze, ane AtmAne nirguNa mAnavAthI jJAnazunya mAnavo paDaze. Ama vicAra karatAM sAMkhya tattvanI prarUpaNA paNa eka bAlaceSTita jevI lAge che. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir donme thihith ANDEnarassuminatime.nhibasualtimaratrika n ............... ....... ........ .thahirihitiha ................. samIkSAbhramAviSkaraNa [ yAne digambaramatAnuyAyI ajitakumAra zAstrIe " zvetAmbaramatasamIkSA"mAM ___ ALekhela praznano pratyuttara] lekhaka-AcArya mahArAja zrImad vijayalAvaNyasUrijI ....................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . . .................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . . . . . . . . . . . (gatAMkathI cAla) sAdhu AhArapAna kitane vAra kare ? AgaLa cAlatAM lekhaka jaNAve che ke __"jaba ki sabhIne mahAvrata dhAraNa karake munidIkSA lI hai taba yaha bhedabhAva kyoM, ki koI to avasthA ke kAraNa do bAra AhAra kare aura koI eka hI bAra bhojana kare / " A lakhANamAMthI be vAto spaSTa tarI Ave che, te A pramANe - 1. mahAvrata dhAraNa karIne dIkSA lenAramAM koI paNa jAtanI bhinnatA na hovo joIe / 2. avasthAnA kAraNe paNa AhArAdikanA AcaraNamAM bheda hoI zake nahi / / prathamanA javAbamA jaNAvAnuM je mahAvratadhArI sAdhuomAM bhinnatA na hovI joIe e vAtamAM amo paNa sammata chIe / parantu zemAM ? mokSa sAdhana nA adhikAramAM, kintu dareka bAbatamAM nahi / dareka rIte darekanI samatA to koI kAle thaI nathI ane thavAnI paNa nathI, kAraNa ke dIkSitanA AyuSyanI bhinnatA, zarIranI bhinnatA, AhAra pramANanI-bhinnatA, dezanI bhinnatA, kAlanI bhinnatA, buddhinI bhinnatA, paryAyajyeSTaladhunI vandanakrama bhinnatA, vagaire vagere bhinnatA to hatI, che ane raheze / / prastutamAM eka vAra AhAra ane be vAra AhAranI bhinnatA mokSa sAdhananA adhikAramA lezamAtra paNa hAni sampAdaka nathI, kAraNa ke ---- eka bAra AhAra karavo e to digambarone paNa mAnya hovAthI eka vAra AhAramAM mokSasAdhananA adhikAramA hAni nathI e vAta to dIvA jevI spaSTa che; be vAra AhAranI vyavasthAmAM paNa mokSa sAdhananA adhikAranI hAni nathI, kAraNa ke zAstrakAra bhagavAn ema nathI pharamAvatA ke 'tamAre be vAra vAparatuM ja paDaze, nahitara mokSa nahi maLe,' parantu teozrI to ema pharamAve che ke For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 482 citra zrI jaina satya prakAza ekavArathI nirvAha na thato hoya ane saMyamAdi guNa sIdAtA hoya to be vAra zuddha AhAra laIne paNa saMyamAdi guNane sAdhe, mATe A vyavasthA to mokSasAdhananA adhikAramAthI cyuta thatAM jIvone TakAvI rAkhe che; AvI vyavasthAnI kSullaka kSullikAdimAM jarUra dekhAtI hobAthI tenAM nAmo zAstromAM ApavAmAM Avela che / vaLI e paNa eka vastu dhyAnamA rAkhavAnI jarUrata che ke sAdhya eka hoya chatAM paNa vyakti vizeSane AzrIne judI judI jAtanA sAdhano aMgIkAra karavAM paDe che / jo ke sAdhana sivAya sAdhyanI siddhi thatI nathI parantu te sAdhana darekane mATe eka ja hoI zakatuM nthii| jema koI nagaramAM paropakAraparAyaNa, kuzaLa vaidyanI dukAna hoya to tenuM sAdhya eka ja raheze ke dardiyone rogathI mukta karavA, jo ke AnuM sAdhana auSadha che, chatAM paNa darekane mATe eka ja auSadha hoI zakatuM nathI, kintu dezane, kAlane, vayane, vyAdhine ane vyakti vizeSane AzrIne judAM judA auSadho apAya che, tevI rIte dhArmika bAbatamAM paNa tamAma dIkSitonu sAdhya mokSa hoya che, parantu vyaktivizeSane AzrIne sAdhanomAM kathazcita bhinnatA Avazyaka cha / digambarone paNa eka ja mokSamArga sAdhya chatAM dIkSitono AcArabheda mAnavo paDyo che / juo digambaragrantha mUlAcAra - sapaDikamaNo dhammo purimassa ya pacchimassa ya jiNassa / aparAdhe paDikamaNaM majjhimayANaM jiNavarANaM // 626 // [sapatikramaNo dharmaH pUrvasya ca pazcimasya ca jinasya / aparAdhe pratikramaNaM madhyamAnAM jinavarANAm // 626 // ] jAveda appaNo vA aNNadare vA bhave adiicaaro| tAvedu paDikamaNaM majjhiyamANaM jiNavarANaM // 627 // yasmin Atmano vA anyatarasya vA bhvedtiicaarH| tasmin pratikramaNaM madhyamAnAM jinavarANAm // 627 // ] IryAgoyarasumiNAdisabamAcaradu mA va Acaradu / purimacarimAdu savve savvaM NiyamA paDikamaMdi // 628 // [IryAgocarasvamAdi sarvamAcaratu mA vA aacrtu| pUrve carame tu sarve sarvAn niyamAn pratikramante // 629 // ] bhAvArtha ---- prathama tIrthaMkara RSabhadeva prabhunA tathA carama tIrthakara mahAvIra prabhunA tIrthamA maniono sapratikramaNa dharma che ane madhyama bAvIza jinanA tIrthamAM aparAdha lAgyo hoya tyAre pratikramaNa karavU, hamezAM nahi, tevA prakArano dharma cha / 626 / For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - 1992. samIkSAbhAvikaraNa je vratamA potAne athavA anyane atIcAra lAgyo hoya, te vratanI bAbatamA madhyama jinanA tIrthamAM munine pratikramaNa hoya che / 627 / / RSabhadeva bhagavAn tathA mahAvIra bhagavAnanA tIrthanA munione, IryA, gocarI tathA svapnAdikathI thatA atIcAro lAgyA ho athavA na lAgyA ho, parantu pratikramaNa vakhate dareka munio tamAma pratikramaNanA pATha bolIne pratikramaNa kare / 628 / A sivAya paNa prathama tathA carama jinanA sAdhuone pAMca mahAvrata, tyAre madhyama jinanA sAdhune cAra mahAvata hoya che; prathama tathA carama jinanA sAdhuone chedopasthApanIya cAritra hoya tyAre madhyama jinanA sAdhuone te hotuM nthii| A to nidarzana mAtra cha / A sivAya paNa aneka bAbatamAM digambara darzanane paNa bhinnatA mAnavI paDI che / A vAta jo digambara lekhake vicArI hota to A AkSepabhUmikAmAM utaravAnI jarUrata paData nahi / astu / ___ have lekhakanA lekhathI sUcita bIjI bAbata 'avasthAnA kAraNe paNa AhArAdikanA AcaraNamAM bheda na hoya ' te vicAriye - AnA javAbamA jaNAvavAnuM je avasthA vizeSa na hoya to paNa eka vAra AhAra to digambara darzana paNa mAnya rAkhe che / have A eka vAra karAtA AhArane mATe pUchavAmAM Ave che ke A eka vAra karAto AhAra dharmano nAzaka che athavA to dharmano poSaka che ? dharmano nAzaka che ema to digambaro nahi ja kahI zake, kAraNa ke ema mAnavAmAM dIkSAnA divasathI ja aNazaNanI Apatti thaI jaze, ane taduparAnta eka vAra paNa AhAra munione karavo na kalpe Avu zAstrIya niSedha vAkya batAvaq paDaze, ane te maLI zake tema nathI. eTalaM ja nahi parantu ulaTA eka vAranAM vidhAno maLaze / kadAca ema kahevAmAM Ave ke eka vAra je AhAra te dharmano poSaka che - to A vAtamAM paNa prazna thaze ke zAthI ? AnA pratyuttaramA jaNAvaq paDaze ke-muktinuM sAdhana dharma che, dharmanuM sAdhana zarIra che ane zarIranuM sAdhana AhAra che; A rIte paramparayA dharmanuM sAdhana hovAthI eka vAra karAto AhAra dharmano poeka che| tyAre sArAMza e Avyo ke zarIra sivAya dharma thaI zakato nathI mATe te zarIrane TakAvI rAkhavA AhAra levo te dharmano poSaka cha / have avasthA-vizeSamA eka vAranA AhArathI zarIrano TakAva na thato hoya tyAre be vAra paNa AhAra karI zarIrane TakAvI dharma sAdhavo ke be vAra AhAra nahi karatAM zarIrane zithIla karI dharma sAdhanA jAtA karavI ? buddhimAnane kahe, paDaze ke AvI avasthA-vizeSamAM be vAra AhAra karIne paNa zarIra TakAvI dharma saadhvo| For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 484 zatra zrI jaina satya prakAza kadAca digambara lekhaka sAhasa karIne vAdanI khAtara ema paNa kabula karI le ke bhale zarIra zithIla thAya to thavA tho, dharmasAdhanapaNuM jAya to javA yo, paNa be vAra to AhAra na ja karavo, to A vAta paNa lekhakanI vyAjabI nathI, kAraNake jo zarIranI zithIlatA thavA devI ane tene aMge dharmasAdhanatAne jAtI karavo A vAta jo iSTa che to pachI eka bAra paNa AhAra zA mATe karavo joIe ? eka vAra AhAra nahi karavAmAM je doSo samAyelA che tevA doSo avasthA-vizeSe be vAra AhAra nahi karavAmAM paNa samAyelA che| te doSane TALavA eka vAra AhAra levo jo iSTa che to pachI tevA doSo TALavA be vAra AhAra levo kema iSTa nathI ? jo be vAravAlA sthalamAM tevA doSa rahevA devA che to pachI eka vAravAlA sthalamAM paNa kema na rahevA devA ? yukti banne sthalamA samAna che, chatAM eka ThekANe mAnavU ane bIje ThekANe na mAnavU e to kevala Agraha dRSTine ja AbhArI ch| vaLo avasthAvizeSamA AhArAdi AcaraNAnI bhinnatA na hoI zake AvI digambara lekhakanI mAnyatA, temanAM digambarazAstro paNa mAnya rAkhI zake tema nathI, kAraNake-gocaro vahorIne potAnA sthAnamAM na lAvavI, vastra pAtra na rAkhavAM, gRhasthane tyAM ja hAthamAM gocarI vAparavI, vagere digambarazAstra pratipAdita chatAM paNa te ja digambarazAstro avasthA--vizeSamAM pAtra, pAtrabandhana vagere rAkhavA, gRhasthane tyAMthI gocarI lAvavI, potAnA sthAnamAM munine vaparAvavI vagere jaNAve che, to pachI avasthAvizeSe paNa be vAra AhAra karavAnuM na mAnavaM e kyAMno nyAya ? (apUrNa) (pRSTa 478 nuM anusaMdhAna ) thAya tema nathI, kemake sAmAnya rIte kaI paNa guNaThANAvALe jIva A bhavamAM mokSa pAmI na ja zake ane bhaviSyanA bhavamAM maraNa jarUra kare evuM digambarabhAIethI kahI zakAya tema nathI, to pachI zuM te badhAone digambara bhAIo deva tarIke mAnavA taiyAra che? A vAta kaI divasa digambara bhAIo kabula karI zake tema nathI eTale cekhuM thayuM ke maraNa deSano abhAva asaMbhavita ja che ane maraNane deSa mAnI tenA abhAvamAM ja devatva mAnavuM e kevaLa ajJAna dazA che, jevI rIte upara jaNAvelA dezamAM digambaranI vyavasthAhInatA che tevI ja rIte temanA mAnelA bIjA dezamAM paNa kevI vyavasthAhInatA che te ApaNe have pachI joIzuM. (a ) For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -- - caMpApurI nagarImAM caMpApurI mahimAM banelI keTalIka lekhake AcArya mahArAja zrImad vijayapadhasUrijI dhArmika ghaTanAonuM saMkSipta varNana (gatAMkathI pUrNa) caMdanabALAnuM prabhu zrI mahAvIrane dAna : rAjA dadhivAhananI putrI caMdanabAlAne janma paNa A prastuta nagarImAM thayo hatuM. je caMdanabAlAe kauzAMbI nagarImAM prabhu zrI mahAvIra devane, pAMca mahinA ane pacIsa divasa sudhInI ghera tapazcaryAnA aMte, sUpaDAnA khUNAmAM rahelA aDadanA bAkalA baherAvI, prabhune dravya, kSetra, kAla ane bhAvane anusaratA abhigraha pUryo hato. caMdanabAlAne saMyamanI prApti ane kevalajJAnane lAbha; e bemAM bIjA kAraNo mAM mULa kAraNa A dAna ja che. prabhu zrI mahAvIradevanuM caturmAsaH prabhu zrI mahAvIradeve dIkSAnA divasathI mAMDIne 72 varSanI uMmaramAM 42 mAsAM judA judA sthaLe karyA, temAM A zrI caMpApurInuM paNa nAma Ave che. juo-1 asthika grAmamAM, 3 pRSacaMpA sahita caMpApurImAM, 12 vaizAlI nagarI ane vANijya grAmamAM, 14 nAlaMdA ane rAjagRha nagaramAM, 6 mithilA nagarImAM, 2 bhadrikA nagarImAM, 1 AlaMbhika nagarImAM, 1 praNItabhUmimAM, 1 zrAvasti nagarImAM ane 1 madhyama apApA nagarImAM. rAjA keNikane caMpApurI sAthe saMbaMdha: rAjA keNikanuM bIjAM nAma azacaMdra hatuM. pitA zreNikanA maraNa nimitte ghaNo dIlagIra thavAthI teNe rAjagRhInI rAjadhAnI pheravI pAchaLathI (pitAnA maraNa bAda) A zrI caMpAnagarIne rAjadhAnI banAvI hatI. saMbhava che ke-ahIM suMdara caMpakavRkSa vadhAre pramANamAM hovAthI A nagarI caMpAnagarInA nAmathI prasiddhi pAmI hoya. sUtromAM paNa aneka sthaLe zrI sudharmAsvAmInI vAcanAnA prasaMgamAM, rAjA keNikanuM ane caMpAnagarInuM varNana Ave che. . dAnezvarI rAjA karNanI nagarI: pAMDu rAjAnA vaMzamAM thayela, mahAdAnezvarI zrI karNarAja paNa pUrve A nagarImAM rAjya karatA hatA. temaNe taiyAra karAvelI phagAra caturikA (AMgArI) vagere uttama padArtho (sthAno) hAla paNa nagarInI zobhAmAM vadhAro karI rahyAM che. zAstromAM jema yuddhavIra tarIke rAma, dayAvIra tarIke zrI zAMtinAtha bhagavAna ane tavIra tarIke zrI RSabhadeva, AdinAM nAme prasiddha che, tema dAnavIramAM kaNa rAjAnuM nAma pahele naMbare Ave che. sudarzana zeThanA zIlanuM mAhAtya : A nagarInA rAjA dadhivAhanane abhayA nAmanI rANI hatI. te nirmala samyadRSTi zeTha sudarzananuM bhavya rUpa joI mehita thaI, ane zeThane calAyamAna karavAne ghaNe prayatna karyo, chatAM jyAre niSphaLa nIvaDI tyAre teNe krodhamAM AvI zeThane ALa dIdhuM ke "A sudarzana durAcArI che." rAjAne khabara paDatAM teNe zeThane zaLI upara caDhAvavA For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 486 zrI jaina satya prakAza sipAIone hukama karyo. parastrI-sahadara sudarzana zeThano aDaga zIlaguNa joIne khUzI thayelI guNAnurAgiNI zAsananI adhiSThAyakadevIe zuLInuM suvarNa sihAsana banAvyuM. jema sipAIo taravArano ghA kare, tema te ghA devatAnI sahAyathI phUlanI mAlArUpa thaI jAya. mahAthAvaka zrI kAmadevanI janmabhUmiH agiyAra aMgamAMnA sAtamAM zrI upAzaka dazAMga sUtramAM prabhu zrI mahAvIranA agiyAre zrAvakanuM varNana kareluM che, temAM kAmadeva zrAvakanI janmabhUmi A zrI caMpA nagarI kahI che. mahAzrAvaka kAmadeva 18 kareDa senayAnA svAmI hatA temane daza hajAra gAyonuM eka gokula thAya tevAM cha gokula hatAM. temane bhadrA nAmanI strI hatI. temaNe zrAvakanI 11 agiyAre pratimAo vahana karI hatI. devatAI upasargonA prasaMge paNa dharmArAdhanamAM aDaga rahenAra A zrI kAmadeva zrAvaka 20 varSa sudhI bAra vatamaya dezavirati dharmane ArAdhI chevaTe eka mahinAnuM anazana karI saudharma devalokanA arUNa vimAnamAM cAra palyopamanA AyuSyavAlA deva thayA. zrI manaka muninuM dIkSAsthAna paNa A ja nagarI: cha zrata kevalimAM prasiddha, cauda pUrvadhara zrI zambhavasUri mahArAje rAjagRha nagarathI AvelA pitAnA pUrvAvasthAnA putra manakane ahIM dIkSA ApI hatI. tyArabAda AcArya mahArAje mRta jJAnanA balathI putranuM AyuSya cha mahinAnuM jANyuM. tene bhaNavA mATe daSTivAdanA bhedarUpa pUrvagatamAMthI zrI dazavaikAlikasUtrano uddhAra karyo. jIvaMtasvAmInI pratimAne bharAvanAra kumAranaMdI: A zrI caMpAnagarIne rahIza kumAranaMdI nAmano sanI ghaNo dhanADhayuM hatuM. te prabala kAmavAsanAnI parAdhInatAne laIne agnimAM paDI marIne paMcazalano adhipati thayo. tene bAramA acuta svargavAsa mitradeve samAvI sanmArga pamADavo. eTale devanA kahevAthI teNe caMdanamaya zrI mahAvIradeva (jIvaMta2vAmI) nI pratimA bharAvI. bIjI keTalIka vizeSatAo: A ja nagarInA pUrNabhadra catyamAM prabhuzrI mahAvIradeve kahyuM hatuM ke labdhithI je bhavya jIva aSTApadanI yAtrA kare. te te ja bhavamAM muktipada pAme. prabhu zrI mahAvIra devanA pAlita nAmanA zrAvakanI paNa janmabhUmi A nagarI hatI. A nagarInA rahIza sunaMdA nAmanA zrAvake muninA durgadhamaya zarIranI ati niMdA karavAthI azubha cIkaNAM karmo bAMdhyAM. aMtima kAle marIne te eka zeThanA putrapaNe upaje che. kAlAntare muni-niMdAthI bAMdhela karmo udayamAM AvavAthI tenuM zarIra durgadhamaya thaI jAya che. kauzikAryanA ziSya-aMgarSi-ane rUdraka muninA abhyAkhyAnanI ane sujAta-priyaMgu AdinI varNana ghaTanAo paNa A zrI caMpAnagarImAM banI hatI. e pramANe bhavyajIvo uttama tIrthaMkara Adi pUjya mahAnubhAvonI caraNa-rajathI pavitra banelI, parama kalyANaka bhUmi A zrI caMcapurInI bInA jANI, ahIM thayelA zilAdi guNadhAraka jIvoe ArAghelA mokSamArgamAM pitAnA AtmAne joDI rAgadveSanA bhAva baMdhana toDI paramAnanda siddhi sukhane pAme ! e ja hArdika bhAvanA ! 1, AnuM vizeSa svarUpa-zrI pacAzaka zAstramAM kahyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hastalikhita pratio ane sUcIpatro lekhakaH-pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA, ema. e. (gatAMkathI pUrNa) sacIpatro (cAlu) prAthamika taiyArI--varNanAtmaka sUcIpatra taiyAra karatAM pahelAM keTalIka bAbato dhyAnamAM rAkhavA jevI che. sauthI prathama to enI bhUmikArUpe (card index) taiyAra karAvI joIe ane emAMnAM badhAM kArDa akArAdi krama pramANe goThavavAM joIe. temAM paNa sauthI prathama mULa graMtho, tyArapachI e graMtho ane tenuM sAlavAra vivaraNAtmaka sAhitya, pachI ekalAM vivaraNAdi e pramANe krama rAkhavo joIe. A badhuM taiyAra thayA pachI mULa graMthanI jeTalI hastalikhita pratio hoya te sAme rAkhIne AraMbhika ane prAMtika vibhAga sivAyanI badhI vigate ekeka varNanAtmaka patra (descriptive sheet ) para noMdhI levAvI joIe. tema karatI veLA vizeSataH zuddha prati kaI che te tarapha thoDuMka dhyAna apAya ane tenI eka bAju para noMdha karI rakhAya te kArya vadhAre saphaLa nIvaDe. je prati sauthI vadhAre zuddha jaNAtI hoya tene prathama sthAna ApI temAMthI AraMbha ane aMtane lagatuM jeTaluM lakhavuM yogya jaNAya teTaluM lakhI kaI hoMziyAra mANasane sAthe rAkhI e meLavI javuM. tyAra pachI e ja graMthane lagatI bIjI badhI pratiomAMthI prathama pratinI zAkha ApI tene prAraMbhika ane aMtima vibhAga pUro karyo. alabata prAraMbhamAM temaja aMtamAM nakala karanArAe je kaMI lakhyuM hoya tenI paNa yathAsthAna nedha levAvI joIe. ene nakAmuM gaNI choDI devuM nahi, kemake e paNa upayogI vastu che. pratinA kada vagerenI noMdha-ApaNe varNanAtmaka sucIpatranI vigata viSe thoDIka UMDA utarIne vicAra karazuM to jaNAze ke pratinA kada mATe be paddhatio anusarAtI jovAya che. keTalAka pratinA kAgaLanuM kSetraphaLa raju kare che te keTalAka pratimAM jeTalA bhAgamAM lakhANa hoya tenuM kSetraphaLa raju kare che. AmAMthI jene je yogya lAge te paddhati te anusare, kemake baMne judI judI rIte lAbhadAyaka che. baMne paddhati pramANe noMdha laI zakAya to tenA jevuM eke nahi. jema A kSetraphaLanI bAbatamAM bhinna bhinna paddhati jovAya che tema vivaraNAdi yukta keTalIka pratio mATe niranirALI paddhati jovAya che. paraMtu e vAta bhUlavA jevI nathI ke je pratio tripATI ane paMcapATI hoya te paratve lITI ane akSaranI gaNanA karatI veLA game te eka ja paddhati chevaTaparyata jaLavAI rahe tevI cokasAI rAkhavI joIe. tripAThI pratimAM mULa ane TIkAnI lITIo temaja enA akSaronI saMkhyA judI judI gaNavavI. paMcapATI pratimAM TIkAnI lITIo gaNavA mATe be paddhatio jovAya cheH (1) mULanI jamaNI ke DAbI - 1 rUparekhAnI vizeSa samajaNa mATe juo bhAMDArakara prAcyavidyA saMzodhana maMdira taraphathI prasiddha thayela mArA " jena hastalikhita prati enuM varNanAtamaka sUcIpatra"nI anukramaNikA. For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza bAju je lakhANa hoya tenI lITI ane targata akSaro noMdhavAnI ane (2) mULanI upara nIce keTalI lITIo che ane temAM keTalA akSara Ave che tenI neMdha levAnI. A pramANenI baMne paddhationo upayoga karI noMdha karAya to te vadhAre anukULa thaI paDe che. TambAvALI pratimAM keTalIkavAra Tao evI rIte mULanI eka ja lITI upara lakhAyelo hoya che ke tenI lITI ke tagata akSaronI saMkhyA darzAvavAthI kazo artha sarata nathI. evI vakhate e darzAvavAno meha rAkha ucita nathI, paraMtu sAmAnya rIte mULanI ekeka lITI upara TambAnI ekeka lITI lakhAyelI hoya evI pratio mATe TambAnI lITI ane tagata akSaronI saMkhyAnI noMdha karavAmAM muzkelI nathI eTale te kAma thavuM joIe. varNanamAM ApavA lAyaka vigato-vana' e zIrSaka heThaLa zuM zuM lakhavuM te sUcIpatra taiyAra karanAranI manodazA upara avalaMbita che, tema chatAM e saMbaMdhamAM nIce mujabano sAmAnya nirdeza thaI zake? je sAdhana upara prati lakhAyelI hoya tenuM TuMkamAM varNana. jemake kAgaLa para lakhAyelI hoya to te kAgaLa svadezI che ke kema, jADe che ke pAtaLo, TakAu che ke nahi, lIso che ke khaDabacaDo, sapheda che ke anya koI raMgano ItyAdi. tyArabAda e prati kaI lipimAM lakhAyelI che tenI spaSTa noMdha thavI ghaTe. sAmAnya rIte ApaNI jaina prati devanAgarIne moTe bhAge maLatI AvatI jaina lipimAM lakhAyelI jovAya che. emAM puchamAtrA (paDImAtra) che ke nahi ane hoya to kvacita tema che ke moTe bhAge tema che e bAbata paNa noMdhAvI ghaTe. tyArapachI data kevA che;-meTA sAra sahelAIthI vAMcI zakAya tevA ke ethI viparIta ke anya prakAranA tenI neMdha levAvI joIe. lakhANanI bane bAjue temaja pratinA pAnAnI keraNa rekhAMkita hoya te tenI athavA tene suzobhita banAvavA mATe je prayAsa thayo hoya to tenI neMdha karAvI joIe. pratinAM pAnAMnI saMkhyA kyAM ane kevI rIte noMdhI che te vigata AnA pachI dAkhala karAya. ghaNe bhAge to eka ja bAju cAlU aMke ApelA hoya che. keTalIkavAra bIjI jAtanA paNuM aMke jovAya che. niraMka temaja sAMka pAnAMne zaNagArelAM hoya to teno ullekha thavo ghaTe. paheluM, chelle ke anya koI pAnuM kevuM hoya te tenI seMdha karAvI joIe. pratinA prAraMbhamAM ke aMtamAM keTalIkavAra taddana korA kAgaLa jevAya che enI saMkhyA pratinAM pAnAMnI saMkhyA sAthe, paraMtu judI neMdhAvI gya samajAya che. rAtI khaDI ke haDatAla vaparAyela che ke nahi e viSe paNa seMdha thavI joIe. aMtamAM pratinI sthiti kevI che tene lagatI mAhitI ApI graMtha pUrNa che ke apUrNa tene nirdeza karavo. sAthe sAthe je graMthAgra neMdhAyela hoya to teno paNa ullekha kare. je graMtha apUrNa hoya te te kyAM sudhI pUrNa che tenI samaja paDe te mATe yogya ullekha karavo. eka ja hastalikhita pratimAM keTalIkavAra eka karatAM vadhAre graMtha hoya che te tevI paristhitimAM kramavAra te te graMthano nirdeza karatI veLA te kyA pAne zarU thaI kaye pAne pUrNa thAya che teno spaSTa ullekha kare. je graMthanuM varNana cAlatuM hoya te graMthamAM adhyAya, adhikAra ityAdirUpe vibhAgo hoya to te dareka vibhAganI judI judI pRSThasaMkhyA darzAvavI joIe. je padyAtmaka graMtha hoya to tema karatI veLA sAthe sAthe padyasaMkhyA For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 hastalikhita pratie ane sUcIpatra 489 paNa apAya te sAruM. jo graMtha kayAre racAyA e viSe pratimAM ullekha hoya te varNanane lagatI hikakateAmAM tene paNa samAveza karAvA joI e. sAla--prati kayAre lakhavAmAM AvI te viSe hamezAM pratimAM ullekha hatA nathI. eve vakhate prati keTalI prAcIna jaNAya che tene AnumAnika ullekha thavA ghaTe. e ullekha kAika veLA khoTA paNa nIvaDe che, para Mtu tenI khAsa phikara karavA jevuM nathI, kemake AvA ullekhanuM paNa mahattva che. kAikavAra eka ja pratimAM anyAnya graMthA hAya tA e prati kai sAlamAM lakhAi te viSenA ullekha chellA graMthamAM jovAya che, paraMtu enI pUrve jo e pratinA graMthanuM varNana AvatuM hoya te tyAM enI sAla jarUra noMdhavI ane aMtima graMthanI sAkha raju karavI. kartA viSe neAMdha letAM graMthamAM je guruparaMparA sUcavAI hAya te| tatpurasara vivaraNa baMnenA kartAnI judI judI toMdha levI, ullekha thAya te sAruM. mULa ane viSaya -- graMthamAM zuM Ave che enI samaja paDe tevI rIte viSayane ullekha karavA joi e. bauddhAdi sAhitya sAthe tulanA thaI zake ema hoya to tema jarUra karavuM. prAraMbha ane aMta - - A e viSe AgaLa kahevAI gayuM che tema chatAM ahIM e umeravuM Avazyaka jaNAya che ke puSpikA ke prazasti hAya teA 'varNana' mAM tenI noMdha karAvI joI e. - ahI e vAta paNa sUcavavI Avazyaka samajAya che ke prAraMbha ke aMtanA bhAga rajI karatI veLA azuddhie jevI te tevI rahevA devI. jo zuddhi sUcavavI heAya te te zuddhi kauMsamAM ApavI, paraMtu azuddha bhAgane badale zuddha bhAga raju na karavA, kemake ethI nukasAna thAya che. khAsa karIne e graMthanuM soMpAdana kArya karanAra ethI uMdhe mAge deArAya che. pratine zuddha samajI te magAve ane pachI e te azuddha nIkaLe eTale eneA lIdhelA parizrama niSphaLa jAya. vaLI kAIka vAra sUcavela zuddhi samucita na paNa nIkaLe. AthI pratimAM jevuM lakhANa heAya tevuM ja raju thavuM joI e. emAM jarA paNa ghAlamela na thavI joIe. pariziSTA -- varNanAtmaka sUcIpatramAM tagata hastalikhita prationI vizeSatAne vyakta karanArAM anekavidha pirizA apAvAM joI e. sUcIpatra e rIte taiyAra karAya che. ( 1 ) pratienuM viSayavAra vargIkaraNa karIne ane (2) tema karyAM vinA, viSayavAra prati cUMTI kADhIne sUcIpatra taiyAra karAyuM hAya, ke jema karavuM vadhAre lAbhadAyaka che, te aMtamAM akArAdi krama pUrvaka prationA ullekharUpa prathama pariziSTa apAvuM joI e, jo viSayavAra vargIkaraNa karyA vinA akArAdi krame prationuM varNanAtmaka sUcIpatra karAyuM hAya tA prathama pariziSTa tarIke viSaya vAra pRthakkaraNa sUcavanAra pariziSTa apAvuM joI e; pachInAM piriziSTA tA ane patine sarakhAM lAgu paDe che. eTale ke khIjA pariziSTa tarIke graMthakArAnA akArAdikrama pramANe nirdeza thavA ghaTe. trIjA pariziSTa tarIke bhASA pramANe pratiene pRthak ullekha karAvA joIe. A pramANenAM traNa mukhya pariziSTA uparAMta gauNa pariziSTarUpe sacitra pratinA nirdeza, kartAe pote lakhelAnA nirdeza, hastalikhita pratinA prakAranI dRSTie vaheMcaNI, enA sAlavAra For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza caitra ullekha, sAlo ane te sAthe saMbaMdha dharAvatI pratione kramasara nidai za, lekhakonAM nAmo, lakhAvanAranAM nAmo, vividha sthaLonAM nAma, lekhanano uddeza jemane prati bheTa apAI hoya temanAM mubAraka nAma, mAlIkonAM nAma vagere pariziSTomAMthI jeTalAM ApavAM Avazyaka gaNAya teTalAM ApI varNanAtmaka sUcIpatranAM mahatva upara prakAza pADe joI e. vizeSamAM kaI hastalikhita prati ekadama jhINA akSare ke bahu moTA akSare lakhAyelI hoya to tenA ekAda pAnAnI pratikRti apAya tevo prabaMdha thavo ghaTe. evI rIte prationI je khAsa viziSTatAo jagat samakSa mUkavA jevI heya te pratikRtirUpe raju thavI ghaTe. aMtamAM, A lekha pUrNa karyuM te pUrve hastalikhita prati sAthe saMbaMdha dharAvatI be bAbatono nirdeza karuM chuM - cha- hastalikhita pratimAM samagra lakhANuM ke ene amuka aMza pUrNa thatAM lahiyA pupikA tarIke che ke evuM kaMIka lakhe che. niSadhIyacaritra (sa. 10, zlo. 86)-gata vRtti mArjiva ne artha che che ema e mahAkAvyanI vRttikAra nArAyaNa sUcave che. e mahAkAvya (sa. 16, . 98) mAMnA samAptalipino artha e ja che ema niSadha caritramAM aMgrejI TippaNI (pR. 599) mAM ullekha che. e saMbaMdhamAM nArAyaNa nIce mujabane nirdeza kare che : " samAptisUcikayA chakArarUpapuSpikArUpayA...granthalekhanasamAptipatre samAptisUcakaM chakArAdi vatuM DhamakSara cite." anarAghava (sa. 6, le. 10) mAM viSNunA sudarzanacakrane sajAnavabIvitaviyAsamAptivi:" tarIke oLakhAvela che. graMthamAna- hastalikhita pratinA aMtamAM ghaNuM kharuM emAM keTalA akSaro lakhAyelA che tenuM mApa sUcavavAmAM Ave che. batrIsa akSarano eka loka gaNI graMthAgraMtha, gaM. ke graMthasaMkhyA ke evA ullekha pUAMka lokano aMka raju karavAmAM Ave che. pro. banArasIdAsa kRta ardhamAgadhI vAcanamALA (Ardha-Magadhi Reader) nA pa3 mA pUchamAM 11 aMganA graMthagra tema ja tenI pada saMkhyA ApavAmAM AvI che, atyAre je aMga jevaDuM maLe che e rIte enI padasaMkhyA darzAvatA eka kalAkathI 12 pada sUcavAyelAM che. emaNe zlekanA arthamAM graMtha" zabda vApare che. nAvanItaka nAmanA vaidakanA graMtha (pR. 216 ?)mAM graMthAgrano aMka dvArA spaSTa ullekha na karatAM cU. ri. ema sAMketika akSaro dvArA ullekha karAyelo che, atra cU thI 70 ane ri thI pa samajavAno che. AvA anya ule mArA jevA jANavAmAM nathI. A pramANe hAla turata to atra viramavAmAM Ave che, kemake e saMbaMdhamAM vizeSa mAhitI, muMbaI vidyApITha taraphathI hAlamAM mane maLelI " Research grant" dvArA navIna sAdhana prApta thatAM apavAM saMbhava che. 1 A TippaNa tema ja naiSadhacaritrane aMgrejI anuvAda vagere motIlAla banArasIdAsa, lAhora, I. sa. 1934 taraphathI prasiddha thayela che. anuvAdAdinA lekhaka prinsipAla kRSNakAMta hahikuI Handiqui.ema. e. che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - digambara zAstra kaise bane? lekhaka-munirAja zrI darzanavijayajI - - (gatAMka se kramazaH) prakaraNa 10-svAmI samantabhadrasUri sabhI zvetAmbara paTTAvaliyAM isa viSaya meM ekamata haiM ki zramaNa bhagavAn mahAvIrasvAmI kI pATaparaMparA meM kramaza: 13 zrI vajrasvAmI (dUsare bhadrabAhusvAmI), 14 zrI vajrasena sUri, 15 zrI candrasUri, 16 zrI samantabhadrasUri aura 17 zrI vRddhadevasUri hue / zrI vRdbhadevasUri pUrvavedI the, Apa adhikAMza saparivAra vana meM ho rahate the, ataH Apase " vanavAsI" gaccha kA prArambha huA / -(paTTAvalI samuccaya, pR0 48) isase spaSTa hotA hai ki ---- svAmI saMmatabhadrajI candrasUri, jinase candrakula kA prAdurbhAva huA hai, unake ziSya the / Apa candra kula ke dvitIya AcArya aura banavAsI gaccha ke Adi AcArya the / Apake ziSya kA nAma thA devasUri aura isI devasuri ke upakAra karane ke lie Apane devAgamastotra banAyA thaa| svAmI samantabhadajI kI granthasRSTi isa prakAra hai:-- 1-'AptamImAMsA' zloka-114, yaha "gandhahasti mahAbhASya " nAmaka anupalabdha grantha kA maMgalAcaraNa mAnA jAtA hai| mahAbhASya kA nirmANa huA hai yA nahIM yaha vicAraNIya vastu hai, kintu upalabdha AptamImAMsA atyuttama grantha hai| 'AptamImAMsA' kA dUsarA nAma hai 'devAgama--stotra' so ThIka hai, kyoM ki usa grantha kA prArambha " devAgama" zabda se hotA hai aura mUrijI ke mukhya ziSya kA nAma bhI devasUri hai| 'AptamImAMsA kA nirmAga A0 devasUrijI ke nimitta huA hai yaha artha saMkalanA bhI yuktiyukta hai| 2-yuktyanuzAsana' padya-64 / 3- 'jinastutizataka' (jinazatakAlaMkAra), padya 116 / 4-'svayaMbhUstotra'-padya-143, isa (samantabhadra) stotra graMtha meM 3, 4, yA 5 padyoM se bane hue 24 tIrthaMkaroM ke caityavaMdana ( stutirUpa stotra ) haiN| aura 5-ratnakaraMDaka zrAvakAcAra'--(ratnakaraMDaka upAsakAdhyana ), isameM zrAvaka ke vratoM kA digdarzana hai / saMbhava hai ki- yaha grantha dUsare A0 samantabhadra yA anya For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza caitra AcArya kI racanA ho aura 'kundakunda zrAvakAcAra' va 'umAsvAtizrAvakAcAra' kI taraha Apake nAma para caDhAyA gayA ho| 6-jIvasiddhi, 7-tattvAnuzAsana, 8 prAkRtavyAkhyAna, 9--pramANapadArtha, 10-karma prAkRta TokA aura gaMdhahasti mahAbhASya, ye aprApya grantha bho AcArya samantabhadrasUri viracita haiN| vA0 umAsvAtijI ke ' tattvArthasUtra' para Apane 'gandhahasti mahAbhASya' racA hai, jo anupalabdha hai, aisI digaMbara grantha-vidhAtAoM kI mAnyatA hai / kintu 'tatvArthasUtra' ke prAcIna digambara TIkAkAra pUjyapAda (devanandIjI) aura bhaTTa akalaMkadeva vagairaha kisIne isa mahAbhASya kA astitva taka batalAyA nahIM hai / itanA hI nahIM vikrama ko caudahavIM zatAbdI ke pahile ke kisI bhI grantha meM " mahAbhASya" kA izArA bhI nahIM hai| ----- (paM0 sukhalAlajI likhita tattvArthasUtra paricaya, gujarAtI, pR0 37, svAmI samantabhadra-grantha paricaya, pR0 214-220) ina granthoM meM Apa ke racita grantha kitane haiM aura Apake nAMvapara caDhe hue kitane haiM yaha jAMca karanA atyAvazyaka hai| Apake bahuta se grantha sarvasAdhAraNa haiN| una para na zvetAmbara dAvA kara sakate haiM na digambara / Apane kisI bhI grantha meM apane gurujI kA nAma batAyA nahIM haiM / A0 samantabhadrasUri ne adhikAMza vana meM hI nivAsa kiyA hai, ataH digambara granthakAroM ne Apako apanAyA hai, sAtha sAtha meM Apake grantha bhI digambara zAstra ke rUpa se svIkAre gaye haiN| Apake grantha, vana meM bane aura vana meM ho rahe / yaha grantha bhaNDAra digambara muniyoM ko hastagata huA / isase svAmIjI ke grantha digambara samAja meM Agamase mAne gaye aura digambara AcAryoM ne unake vivaraNa bhI likhe / Apake granthoM kA zvetAMbara samAja meM adhika pracAra nahIM hai| ___ApakI 'AptamImAMsA' kI 'aSTasahasrI' para zvetAMbara nyAyavizArada, nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja ne 8000 zloka pramANa Tippana banAyA hai, itanA hI nahIM varana unhoMne digambara mAnyatAnusAra Apako digambara hone kA ullekha bhI kiyA hai / zvetAMbara AcArya kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUri va A0 malayagirijI ne svAmIjI ke grantha kI gavAhI dI hai| -( svAmI samantabhadra, pR0 66-67) digambara sAhitya meM svAmI samanta ke liye isa prakAra kI vicAraNA hai : Apake gaNa-zAkhA ke nAma bhinna bhinna likhe gaye haiM, jaba ki Apa ke gurujI kA nAma bilakula guma kara diyA gayA hai / vA0 umAsvAtijI kA balAkapiccha ziSya thA aura guNanandI praziSya thA / -(pro0hIrAlAlajI saMpAdita 'zilA lekha saMgraha'bhAga 1, zi0naM0 42,43,47,50) For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 digabara zAstra kese bane? A0 balAkapiccha ke bAda A0 samantabhadrasUri hue / dekhie : evaM mahAcAryaparamparAyAM, syaatkaarmudraaNkittttvdiipH| bhadrassamantAt guNato gaNIzassamaMtabhadro'jani vaadisiNhH|| ...--- zi0 naM0 40, zlo0 9, zaka saM0 1085 / saMmantabhadrassa cirAya jIyAt, vAdIbhavajrAMkuzamUktijAlaH / yasya prabhAvAt sakalAvanIyaM, bandhyAsadurvAdukavArtayopi // -- zi0 naM0 105, zlo0 17, zaka saM0 1320 / samantabhadro'jani bhadramUrtistataH praNetA jinazAsanasya / __ -- zi0 naM0 108, zloka 14, za0 saM0 1355 / AcArya kauNDakuMda ke pazcAt AcArya samantabhadra hue, aisA zi0 naM0 54, zloka 6, 7, 8 (zaka saM0 1050 ) meM ullikhita hai| zravaNabelagola zi0 naM0 40 [64 ] meM svAmIjI ko candragupta, kundakunda va umAsvAtijI ke vaMzaja mAnA hai| -(svAmI samantabhadra, pR0 13)* digambara granthoM meM bhinna bhinna zAkhAvAloM ne svAmI samantabhadra ko apanI apanI zAkhA meM honA mAnA hai| caudahavIM zatAbdI ke hastimalla ne vikrAMtakaurava meM tathA aTyapArya ne jinendrakalyANAbhyudaya meM Apako " mUlasaMgha" ke AcArya mAnA hai| au rerAne nandigaNa, dezigaNa, senagaNa, nandisaMgha, dramilasaMgha, va arugala zAkhA kA batAyA hai / -- ( svAmI samantabhadra, pR0 13, 15, 34) digambara granthakAra Apako duvArA dIkSita, mahAvAdI, padardhika, kalikAlagaNadhara va bhAvi tIrthaMkara honA batAte haiN| (svAmI samantabhadra, pR0 13, 61, 105, 192) A0 samantabhadrasUri ke zivakoTi, siMhanandI aura zivAyana ziSya the / tasyaiva ziSyazzivakoTimUristapolatAlaMbanadehayaSTiH / - zi0 naM. 105, zlo0 19, zaka saM. 1320 tathA kathAgrantha / Apake ziSya siMhanandI hue - zi0 naM. 54, zloka 9 / Apake pazcAt A0 pUjyapAda hue| zi0 naM0 40, 108 / Apake ziSya zivAyana the| vikrAntakauravIya nATaka / * isa prakaraNa meM paM0 jugalakizorajI mukhtAra ke " svAmI samantabhadra" kA adhika upayoga kiyA gayA hai / AzA hai ki- svAmIjI ke grantha paDhakara aura jAMca karake bhaviSya meM aura bhI prakAza DAlA jAyagA / For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org *** zrI jaina satya prakAza caitra A0 samantabhadra ke ziSya zivAyanajI kI paraMparA meM A0 vIrasena, A0 jinasena, aura A0 guNabhadra hue haiM, jo sena zAkhA ke AcArya the / ( kintu A0 kauNDakunda naMdI saMgha ke AcArya mAne gaye haiM) kathAgranthoM se patA calatA hai ki --- zivakoTi aura zivAyana ye mAtra nAmabheda hai / paM0 0 nAthurAma premIjIkRta " vidvadratnamAlA" pR0 7. upara ke pramANoM se A0 samantabhadrasUri kA digambaratva siddha hotA nahIM hai / jaba vipakSa meM Apake gaccha ke liye vibhinna kalpanAyeM aura una ke guru kA nAma jAhira karane meM mauna Adi doSa khaDe haiM / ApakA do do bAra dAkSita honA mAnanA aura Apake guru kA nAma nahIM batAnA isameM avazya koI rahasya honA caahie| mumakina hai ki aisA karane meM, Apa A0 zrI candrasUri ke ziSya the, adhikatayA vanameM rahate the aura A0 devasUrijI jinakI ziSyaparaMparA Aja taka avicchinna hai, unake guru the, ina sabhI bAtoM ko chopAne kI manazA ho / Apake granthoM meM digambaratva kA izArA bhI nahIM milatA, ataH katipaya vidvAnoM ne Apako digambara banAne ke liye "svayaMbhU stotra" ke loka 115 ke " bandIbhUtavataH " pATha ke artha meM 'maMgalapAThakI bhUto'pi nagnAcAryarUpega bhavato'pi mama' aisI kalpanA uThAkara nagnatA sthApita karane kI koziza kI hai| (svAmI samantabhadra, pR0 9 ) / magara yaha kalpanA kahAMtaka ThIka hai usakA vicAra svayaM vyAkaraNavid kara leM / Apake digambara hone kA inkAra, aura eka mAnyatAbheda se bhI siddha hotA hai, jaise ki - jinAgama ke anusAra samyaktva pUrvaka 5 aNuvrata aura 7 zikSAvata ( 3 guNavata 4 zikSAvata) ye zrAvaka ke 12 vrata haiN| saMlepaNA kA svIkAra inase bhinna hai / tattvArthasUtra a0 7, sUtra 16 -17 meM kucha kama parAvartana se yahI kathana hai / 'nakaraMDaka zrAvakAcAra' jo Apake nAmapara caDA huA hai, usameM bhI dignata, anarthadaMDavata, bhogopabhogaparimANa, dezAvagAsika, sAmAyika, pauSadhopavAsa aura vaiyAvRtya ( munibhakti ) (mUlAcAra, pR. 5, gAthA 194 ) ye 7 zikSAvata ( zIlavata ) batAye haiM / digambara paM0 AzAdharajI ne sAgAradharmAmRta meM isI mAnyatA kA svIkAra kiyA hai| svAmI kArtikeyane bhI kama parAvartana se isakA hI pratighoSa kiyA hai / kintu digambarAcArya isa ( 7 zikSAvata ke viSaya meM bheda rakhate haiM, kyoM ki unheM dezAvagAsika aura atithisaMvibhAga vrata iSTa nahIM hai / isakA kAraNa spaSTa hai vastroM ko sAvadya mAnane se sAmAyika kA svarUpa badala diyA aura asalI sAmAyika na rahA to dezAvagAsika aura pauSadha kaise ho sake ! aura jaba dezAvagAsika nAmamAtra kA rahatA hai to phira usako zrAvaka ke vrata meM zAmila karane se kyA lAbha? dezAvagAsika Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1923 www.kobatirth.org digambara zAsra Dese ane 495 ( 10 sAmAyikarUpa ) rakhanA ho to savastra sAmAyika mAnanA anivArya hotA hai / aura vastrAvasthA meM sAmAyika na hone se zrAvakadharma meM bhI sAmAyika Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIkSita honevAle ko niyata nahIM ho sakatA / basa isI vicAra se dezAvagAsikavata ko uDA diyA / tathA sAmAyika aura pauSadha kA svarUpa badala diyaa| atithi- saMvibhAga karanevAlA zrAvaka nirmayoM ko ( munioM ko ) alpa alpa AhAra dete haiM / haraeka ghara se alpa alpa AhAra svIkAranA yaha munioM ko gocarI - mAdhukarI vRtti kA vidhi hai, isa prakAra zudra AhAra ko pAne ke lie munioM ko pAtra Adi kI AvazyakatA hotI hai| digambara AcAryoM ne sirpha kamaNDala kI AjJA dI, pAtra rakhane kA niSedha kiyA / aba atithisaMvibhAga kaise ho sake ? pariNAmataH unhoMne atithisaMvibhAga ko ur3A kara atithipUjA kA nAma dAkhala karanA ThIka mAnA / kAraNa ve dezAvagAsika aura atithi saMvibhAga ko zrAvakavrata mAnane meM sammata nahIM haiM / magara isa toDa joDa meM sabhI digambara AcArya eka mata na ho sakeM / 12 vratoM kI saMkhyApUrti karanA anivArya thA, isase una donoM ke sthAna para bhinna bhinna kalpanA kara naye naye vrata khaDe kara diye gaye / isa prakAra digambarAcAryoM kA, 7 zikSAvrata ke lie, A0 samantabhadra se matabheda hai / dekhiye 1 A0 kundakunda cAritraprAbhRta meM, A0 zivakoTi ratnamAlA meM aura A0 devasena bhAvasaMgraha meM digparimANa, anarthadaMDa virati, bhogopabhogaparimANa, sAmAyika, pauSadha, atithipUjA aura saMSaNA ina 7 ko zIlavata mAnate haiM, A0 jinasena AdipurANa parva 10 meM bhogopabhoga ke sthAna para dezAvagAsika ko dAkhila karate haiM, A0 vasunandI digparimANa, dezAvagAsika, anarthadaMDavirati, bhogavirati paribhogavirati, atithisaMvibhAga aura saMlepaNA ko zikSAvata batAte haiM, ve sAmAyika aura pauSadha ko ur3A dete haiM, jaba bhogopabhoga virati ko doharAte haiM tathA saMleSaNA ko joDa dete haiM / yaha bheda bhI A0 samantabhadrasUri ko zvetAmbara mAnane ke pakSa meM hai / aisI sthiti meM A0 svAmI samantabhadrajI ko digambara AcArya mAna lenA kahAM taka nyAya saMgata hai ? (kramazaH ) (C *... parantu uttaraguNonI bAbatamAM digambarIya sampradAyamA judI judI paraMparAo dekhAya che, kuMdakuMda, umAsvAti, samaMtabhadra svAmI, kArtikeya, jinasena ane vasunandI AcAryakI bhinna bhinna mAnyatAo che / A matabhedamAM vayAMka nAmano, kyAMka kramano, kyAMka saMkhyAno ane kyAMka arthavikAsano phera che / e badhuM vistRta jANavA icchanAre bAbU jugalakizorajI mukhtAra likhita jainAcAryoM kA zAsanabheda " nAmaka pustaka pR0 21 thI AgaLa khasa bAMca ghaTe / paM0 sukhalAlajInuM tattvArthasUtra bhASAMtara, pRSTa 323 / For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bADamera mAravADanuM eka prAcIna nagara saMsAranI dareka vastu upara samayano prabhAva paDe ja che Aje kalakala nAdathI gAjatuM zahera kAleujajaDa verAna banIne ramazAna jevuM thaI jAya che. lekhaka jyAM mAnavIno avAja sarakho munirAja zrI himAMzavijayajI, paNa sAMbhaLavo muzkela hoya nyAya-kAvyatIrtha tevuM nirjana ekAMta vana, zahera banI jAya che. pUrva dezanI rAjadhAnI samI rAjagRhI, caMpApurI, takSazilA vagere nagarIo A vAtanA belatA purAvA rUpa che. ahIM ApaNe AvI ja - jeno bhUtakALa aneka bhavyatAthI bharelo che - eka nagarIno paricaya karIzuM. karAMcIne zrI jaina saMghanI vinaMtIthI, pUjyapAda zrI vidyAvijayajI mahArAja AdinI sAthe karAcI tarapha vihAra karatAM ame tA. 28-2-3 nA divase bADamera (Barmer) pahoMcyA. A bADamera jodhapura rAjyanuM eka moTuM gAma che. te jodhapurathI siMdha haidarAbAda jatI (je. Ara.) revenuM sTezana che. ahIM AvyA pachI amArA jANavAmAM AvyuM ke ghaNAM varSo pahelAM, A bADamerathI lagabhaga 14 mAIlanI dUrIpara, bADamera" nAmanuM eka moTuM ane ati samRddha zahera hatuM. te zaherano nAza thayA pachI e ja (bADamera) nAmanuM navuM gAma vasAvavAmAM AvyuM hatuM. etihAsika sAdhanonA AdhAre A "bAhaDamera" zaheranI vizeSatA mane jaNAI ane sAthe sAthe A gAmanI sAthe saurASTra temaja gujarAtane paNa sAro saMbaMdha hato ema jaNAyuM, eTale mAruM mana te prAcIna zahera tathA vartamAna bADamera saMbaMdhI lakhavA prerAyuM. prAcInatAnA purAvA nAma - bADameranuM nAma prAcIna zilAlekho, paTTAvalIo ane bIjA pustakamAM "bADamera" ke "bADamera nagara" tarIke jovAmAM Ave che. AnuM nAma "bAhaDamera" zA uparathI paDyuM te saMbaMdhI aitihAsika pramANa mane maLyuM nathI. paNa "bAhaDa" e prAkRta zabda che ane tene saMskRta bhASAmAM "vAgabhaTa" artha thAya che, ane "meru " zabda te nagara athavA gAmanI sAthe lagADavAmAM Ave che ke je nagara athavA gAma parvate thI gherAyeluM-parvatanI vacamAM hoya, parvatanI TekarI upara hoya athavA te parvatanI taLeTImAM beseluM hoya. eTale Ane koIne koI prakArano saMbaMdha vAgabhaTanI sAthe hevo joIe ema lAge che. je vAgabhaTanA nAma uparathI A gAma vasyAnuM ApaNane jaNAya che te vAgabhaTa saMbaMdhI kazI mAhitI ApaNane maLatI nathI. gujarAtanA solaMkI rAjAnA eka maMtrInuM nAma vATa hatuM je udayana maMtrIno putra thato hato. ajamera ane mAravADanA bIjA rAjAone jItavAmAM teNe ghaNo sAro phALo Apyo 1. juo vAgabhaTTAlaMkAra, hemacaMdranuM prAkRta vyAkaraNa vagare. For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 1993 AhaDameru hatA, ema "prabaMdha ciMtAmaNi" vagere graMthethI jANI zakAya che. kAI bAheDa"nA nAmathI A gAma vasyuM haze. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 497 A athavA khA bADameru kayAre vasyuM te sabaMdhI mAhitI paNa mate maLI nathI. chatAM tapAsa karatAM jaNAya che ke bAramI sadImAM te| A nAmanuM nagara haiyAta hatuM ja. A vAta nimna keTalAMka pramANAthI sAbita thaI zake ema cheH-- (1) vidhipakSa (aMcalagaccha) nI meDI paTTAvalI je gujarAtImAM chapAela che temAM lakhyuM che ke-"zrIjayaprabhasUrijIe vi. sa. 1007 mAM bhinnamAlamAM paramAra vaMzanA rAuta sAmakaraNajIne, tenA vaMzajo sahita, pratiAdhI jaina banAvya, vi, sa, 1111 mAM mugaloe A bhinnamAlanA nAza karyAM tyAre tenA (semakaraNanA) vaMzanA 2.ya'gAMgA" bhinnamAlathI nAsIne bADamera gayA. tyAM paramAra vaMzane devaDa rAjA hateA. '-(pR. 204) (2) uddharaNa nAmaneA eka matrI vikramanI teramI sadImAM thaI gayA. te jainadhama pALanArA hatA. tenA putra kuLadhare" bADamerumAM 3tuMiraLa nAmanuM. jainama Mdira banAvyAno ullekha zrIkSamAkalyANakRta kharataragacchatI paTTAvalImAM maLe che, 1 A ullekhe eTaluM te| nizcita kare che ke bADameru vi. sa. 1911 pahelAM vasyuM hatuM. prAcIna mAhaDameranI hAlata: atyAranuM bADamera ke jyAM jodhapura sTeTanA hAkIma raDe che, tenAthI khAra-cauda mAIla dUra naiRtya khuNAmAM e prAcIna gAma vaseluM hatuM. siMdha haidarAba!da relvenA jasAI (Jasai) sTezanathI lagabhaga cAra mAIlatI dUrI para A gAma vaseluM hatuM. sAlakIe nI AbAdInA kALamAM A nagara unnata dazAmAM hatuM, ane vIratA, dhanikatA ane dayA mATe dUradUra sudhI prakhyAta thayuM hatuM. tyAM aneka jaita ane vaidika madirA hatAM, pAThazALAo ane bIjI pareApakArI sasthAe khADameranI kIrtimAM vadhArA karatI hatI. aneka jainAcAryo ane zrImanta zrAvakethI ekatihAsa ujajavaLa banele che, paNa kALAMtare enI paDatI thaI ane atyAre tene lekA jAhA" nAmathI oLakhe che. nakazAmAM paNa enA jUnA" tarIke ullekha che. prAcIna kALanI pAtAnI aneka bhavyatAeAne potAnA peTALamAM samAvI daine khrasta dazAmAM paDelA A nagarane jovAnI amArI abhilASA thaI. eTale ItihAsanA viSayamAM rasa letA vidra' pUjya jayavijayajI mahArAja tathA zrImAna vizALavijayajI mahArAjanI sAthe huM tA. 6-3-37nA divase "jasAi"thI " jUnA " gayA. kudarata mAtAe ghaDelI pahADanI UMcI UMcI dIvAleA A nagaranA killAnuM kAma kare che, praveza karatAM prAra`bhamAM jyAM uMcAI Ave che tyAM pattharatA kATa khaneleA che. kahevAya che ke A kATane cAre bAjIne dherAveA daza mAilate che. game tevA baLavAna zatru paNa sahelAithI praveza na karI zake evI surikSita jagyAe A nagara vaselu' hatuM. For Private And Personal Use Only 1. uddharaNamaMtrI sakuTumbaH kharataragacchIya zrAvakazca babhUva / tasya va kuladharanAmA putro jAtaH, yena bADamerunagare uttuMgatoraNaprAsAda: kArita: / khatara gacchanI aprakAzita pAvalI, pR. 12.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza prAcIna purAvAo, lokokti ane zilAlekha uparathI jaNAya che ke cheka madhyakALa (sattaramI sadI) sudhI A nagara samRddha dazAmAM hatuM. kahevAya che ke A nagaramAM 140 kuvA hatA, ane aneka jAgIradAronAM makAno enI zobhAmAM vadhAre karatAM hatAM. atyAre paNa A makAnanAM khaMDero mArgamAM jovAmAM Ave che. A gAmano nAza thavAthI e badhA jAgIradAro atyAre cAvaTana, dudhavA vagere gAmomAM cAlyA gayA che; evI bAtamI eka "mAlA" nAmanA bhIlathI ame jANI zakyA. bhUtakALanAM aneka jana ane vaidika maMdiromAMnA mAtra be ja maMdira - te paNa bhagna avasthA mAM-bacavA pAmyAM che. AmAMnuM eka jamInathI ghaNuM UcuM ane manohara che. bIjuM nAnuM maMdira che. tenI nirmANakaLA ane majabutAI jevA yogya che. zrI kSamAkalyANanI paTTAvalImAM lakhyuM che ke - " uddhAraNa maMtrInA putra kuLadharamaMtrIe bADameramAM turatajajJAsA (jina maMdira) banAvyo hate." saMbhava che te UMcA TekarA upara AveluM A meTuM maMdira hoya. teno samaya lagabhaga vi. saM. 1223ne che. vi. saM. 13parane te temAM zilAlekha paNa che. A maMdiramAM kula pAMca zilAlekha che, je itihAsapremI pUjaya munirAja zrI jayaMtavijayajI mahArAje utArI lIdhA che. A banne maMdiranI vistRta hakIkatavALo eka lekha teo lakhavA dhAre che. A maMdiro uparAMta keTalAMka jUnAM kuvA, vAvaDI, taLAva, khALa, daravAjA, kATa, bhAMgelAM makAno vagere paNa A nagaranI prAcInatA batAve che. kahevAya che ke "kirADa (jene saMskRtamAM pahelAM "kirAtakUpa " kahetA hatA te) ane bADamera ("jUnA" ). lagolaga vaselAM hatAM. AsapAsamonAM tUTelAM makAno uparathI ka9pI zakAya che ke lagabhaga se eka varSa pahelAM paNa A sthaLa lekethI AbAda hatuM. dhIre dhIre A vastI paNa pahADanI bahAra "patarAsara " vagere gAmomAM jaI vasI. jUnAnI" pAse eka "navAjunA" nAmanuM gAmaDuM che. "jUtA "mAMthI nIkaLelA leke A sthaLe vasyA eTale tenuM "navA jUtA " nAma paDayuM. " jUnA" atyAre sAva verAna hAlatamAM che. (apUrNa) sudhAro A mAsikanA gayA AThamA-aMkamAM "zrI caMpApurI mahimA"nA lekhamAM "Agama sAra saMgraha" graMthanA AdhAre zrI vAsupUjya bhagavAnanAM yavana, janma ane dIkSA kalyANakonI tithio A pramANe Apela che. (1) vana-jeTha suda 6, (ra) janma-kArtika vada 14 ane (3) dIkSA phAgaNa suda 15. 5raMtu "satizataka sthAnaka prakaraNa" vagere pustakamAM te tithie nIce pramANe ApelI hovAthI e pramANe sudhAre karI le. (1) yAta-jeTha suda 9, (2) janma-mahA vada 1 ane () dIkSA mahA vada 0)) (A sudhArelI tithio gujarAtI mahinA pramANe samajavI) For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Ananda zrAvaka kA abhigraha lekhaka AcArya mahArAja zrImad jinaharisAgaramarijI stambha osavAla navayuvaka mAsika pharavarI, san '37, saMkhyA 10 meM jaina sAhitya carcA meM zrI zrIcaMdajI rAmapuriyA bI. kAma. bI. ela. ne bhagavAn zrI mahAvIrasvAmI ke gRhastha upAsaka Ananda zrAvaka ke abhigRha kI carcA kI hai / vaha carcA hI prastuta lekha kI mukhya carcA rhegii| O [ eka carcA ] www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir carcA kA mukhya sUtra no khalu me bhaMte! kappaI ajjappabhiI ana utthara vA anautthiya deyANivA thiya parigahiyANi arihaMta ceiyANi vA vaMdittae vA namaM sittae vA puci aNAlaNaM Alavittara vA saMlavitta vA siM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAu~ vA aNuppadADaM vA nannattharAyAbhiyogeNaM gaNabhiogeNaM balAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikaMtAreNaM, / ( Agamodaya samiti pra0 upA a0 1 pR0 12 ) rAmapuriyAjI, 'annautthiya - parigahiyANi arihaMta ceiyAI' pada ke lie likhate haiM ' kaI eka vidvAn, lekhahi ne 'ceiyAI' ' aura arihaMta ceiyAI' ina zabdoM ko kSepaka mAnA hai aura isI lie abhigraha kA artha likhate samaya ina zabdoM kA artha nahIM kiyA hai / ' mahAnubhAva, kisI ke artha na karane mAtra se koI sUtra kSetra siddha nahIM ho jAtA hai / aise to digambara sampradAya ke saba vidvAn zvetAMbara sUtra granthoM ko naye banAye mAnate haiM / vetAMbaroM meM sthAnakavAsI aura terApaMthI vidvAn battIsa sUtroM ko choDakara nandI sUtra varNita bAkI ke sUtroM ko maulika nahIM mAnate haiM / sAmpradAyika vidvAnoM ke nahIM mAnane mAtra maulika sUtra amaulika nahIM hote / amaulikatA ke lakSaNa to kucha ora hI hote haiM aura unako bahuta gItArtha loga hI jAna sakate haiM, haraeka nahIM / DaoN. haoNranola dvArA anuvAdita isa upAsaka dazA sUtra kI iMgaliza TippaNI kA ullekha karate hue unakA likhanA hai| - 'pariggahiyANi ceiyAI' isameM vibhaktiyoM kA antara vizeSa zaMkAjanaka hai / ' For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - 5.0 zrI jaina satya prakAza a vibhaktiyoM kA aMtara kyA hai, yaha unheAMne spaSTa nahIM kiyA ----- vyAkaraNa ke vaikalpika niyamoM se bane hue eka vibhakti ke do, tIna yA isase adhika rUpa kyA arthAntara ke kAraNa ho jAte haiM ? 'ceiyAI' aura 'ceiyANimeM svarUpabheda jarUra hai para vibhakti kA antara jarA bhI nahIM / prAkRta bhASA ke napuMsaka liMga ko pahalo dUsarI vibhakti ke bahuvacana meM --- ceiyAI-ceiyAiM-cejhyANi aise tIna rUpa hote haiN| svarUpabhedoM kA prayoga karanA vaktA kI icchA para nirbhara hai / vidvAna vaktA isa bAta kA dhyAna jarUra rakhatA hai, ki apane vAkya meM vibhakti bheda na ho / vibhakti bheda hI artha bheda kA kAraNa ho jAtA hai / svarUpa bheda se hI vibhaktibheda yA arthabheda nahIM hotaa| kAvya-sAhitya meM 'anuprAsAlaGkAra'--tukabaMdI kucha mahattva rakhatI hai / para vaha sarvatra svIkAranI hI cAhie, aisA koI niyama nahIM hai| isakA phalitArtha yaha huA ki devayANi-parigAhiyANi ke jaise ceiyANi bhI honA hI cAhie aisA koI niyama nahIM hai.... ceiyAiM bhI ho sakatA hai| isameM vibhakti kA antara nahIM svarUpa kA antara hai / yaha bAta prAkRta ke prAthamika abhyAsI bhI bhalI prakAra jAna sakate haiM / DA0horanola kI TippaNI bhI sambhAvanA mAtra hai na ki nizcayAtmaka / aisI anizcayAtmaka TippaNI ko mAna kara ati prAcIna sUtroM ko bhI kevala apane mata kI puSTi ke lie hI kSepaka mAnalenA vaMcanA mAtra hai| ve likhate haiM 'mUla pATha ko paDhane se eka anya taraha se bhI DaoN0 hAranola kI mAnyatA kI puSTi hotI hai, anna utthie, annausthiyadevayANi ina zabdoM ke bAda ceiyAI kI taraha aise zabda nahIM hai jo una zabdoM ke artha spaSTa kareM, aura yaha batalAyeM, ki anyayuthika yA anyaputhika deva kauna the| isa paristhiti meM kevala pariggahiyANi zabda ke bAda hI artha ko spaSTa karane vAle zabdoM kA honA zaMkA utpanna karatA hai, aura usake bAda meM jor3e jAne kI saMbhAvanA ko puSTa karatA hai| mahAnubhAva ! yadi isa saMbhAvanA ko kAma meM lAyA jAya, to vartanAna jaina AgamoM meM saiMkaDo aise sthAna prApta hoMge jo kSepaka rUpa meM svIkAre jA skeN| isI sUtra meM isI sthAna meM--pariggahiyANi ke bAda ke zabdoM ko yadi artha spaSTaka mAnakara kSepaka mAne jAMya to 'annautthiya devayAgi' aura 'annautthiyapariggahiyANi' pada bhI kSepaka kI koTi meM kyoM nahIM mAne jAya ? kyoMki 'annautthiya' kahane se hI 'annautthiyadevayANi pariggahiyANi' kA artha bhI parigRhIta ho jAtA hai| anna utthiya kA prastAyocita artha hai 'jaina saMgha se anya dharmAvalambiyoM kA saMdha'- phira ve deva ho yA bhraSTa caitya hoM, yA phira anya koI kyoM na ho, saba kA samAveza ho jAtA hai| arihaMta ceiya ko artha spaSTaka For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 1993 Anada zrAvaka kA amarAha 501 mAnakara kSepaka kI saMbhAvanA karanA aura devayAzi ko maulika mAnanA kahAM kA nyAya hai ? vidvAn pAThaka svayaM soceM / kisI khAsa kAraNa ke vinA prAcIna--ati prAcIna pratiyoM ke saMgata pATha ko isa prakAra jabaradastI se kSepaka banA denA mithyAmoha ke sivAya anya kucha nahIM hai| phira ve likhate haiM --- 'kaI eka pratiyoM meM ceiyAI yA arihaMta ceiyAI na hokara ceiyAti yA arihaMta ceiyAti hai'| ___ mahodaya: pahale ke do rUpa to prAkRta vyAkaraNa ke niyamAnusAra ThIka haiM hii| para bAda ke do rupoM ko bhI yadi ve prAcIna-ati prAcIna pratiyoM meM milate bhI haiM, to ve bhI vaikalpika svarUpa hI samajhane caahiye| ardha mAgadhI bhASA meM aise kaI eka prayoga milate bhI haiN| granthalekhaka lahiye, mudraNamazIna ke TAipa bhI to nahIM haiM jo unakI likhi huI pratiyA~ saba ekasA rahI hai| saMbhava hai ceiyAI-ceiyAti ke pahale arihaMta pada kahIM chUTa gayA ho, aura isI prakAra iM ke badale ti, yA ti ke badale iM likhA gayA ho| lahiyo ke liye kahAvata hai 'nakala navezIakalanadArada' -- aura aise nirakSara bhaTTAcAryoM se makSikA sthAne makSikA kA nyAya caritArtha ho yaha svAbhAvika hai| ata: ceiyAI aura cejhyAti meM bhI arthabheda nahIM-vibhakti bheda nahIM, sirpha svarupa bheda hai| dono kA artha hai arihaMto ke mandira yA muurtiyaaN|' rAmapuriyAjI likhate haiM ki anya matAvalambiyoM ko namaskAra vaMdana na karane kA, unase binA bolAe AlApa saMlApa na karane kA, uzana Adi na baharAne kA artha, arthadRSTi se ThIka mAluma hotA hai| anya tIrtha ke devoM se anya parigRhita pratimA yA arhata pratimA ko vaMdana namaskAra nahIM kruuNgaa| abhigraha kA itanA aMza bhI arthadRSTi se TIka hai, para abhigraha ke zeSAMza ke viSaya meM zaMkA uThatI hai, maiM anya tIrthaka ke deva hariharAdi se, aura anya tIrthakoM dvArA parigRhIta arihaMta pratimA yA pratimA se binA bolAye boluMgA nahIM aura na unako azana pAnAdi dUMgA, abhigraha kA itanA aMza arthazUnya najara AtA hai| pratimA jaise jar3a padArtha yA hariharAdi jaise svargAsIna deva kaise kisI se pahale bAta kareMge yA kaise koI unako annAdi dravya degA yaha samaja meM nahIM aataa| ___ mahodaya ! jaba taka eka sAmpradAyika dRSTi se isakA artha kiyA jAyagA, taba taka vaha artha jarUra nirarthaka aura arthazUnya hI hogaa| abhigraha ke jitane aMza meM ... 1. caityaM "jinokastadvimbe' iti hai haiM mAnekArthakoze For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - mm- naamanna 5.2 citra zrI jaina satya prakAza saMgata artha ghaTa zake utane aMza meM saMgata artha ghaTA denA yaha to hai buddhimttaa| jahAM nahIM ghaTatA hai vahAM jabaran ghaTane kI ceSTA karake asAMgatya paidA karanA kuceSTA mAtra hai| abhigraha ke jisa zeSAMza ke liye zaMkA uThAI gaI hai, vaha maMdira mUrti meM nahIM mAnane vAleAMkI sAmpradAyikatA kA prabhAva hai| TIkAkAra bhagavAn abhayadevasUrijI mahArAja apanI TIkA meM likhate hai _ 'tathA pUrva-prathamamagAlaptena satA anya tIthikaiHtAneva 'AlapituvI' sakRtsaMbhASituM 'salapituvA' puna: puna: saMlApaM kartu, x x x tathA 'tebhya:' anya yUthikebhyo'zanAdi dAtuM vA sakRta anupadAtuM vA puna: punarityartha: ayaM ca niSedho dharma buddhathaiva karuNayA tu dadyAdapI ( Agamodaya sa0 ma0 u0 a 1 pR0 13) arthAt --phira anya tIrtha kAM se pahale vinA bolAye nahIM boluMgA, unhI se vAraMvAra nahIM boluuNgaa| phira una anyapRthikAM ko annAdi nahIM dUMgA, vAraMvAra nahIM dUMgA yaha niSedha dharmabuddhi se hI hai / karuNA se to de bhI sakatA hai| isa TIkA meM AlApa saMlApa aura azanAdi kA sambandha anya tIrthakoM se hI hai, na ki devatAoM se yA caityoM se / aisI avasthA meM zaMkA uThAnI hI nirmUla hai| saindhava namaka ko bhI kahate haiM, aura sindhudeza meM paidA huye dhoDe ko bhii| bhojana ke prastAva meM saindhava kA artha ghoDA karanA aura savArI ke prastAva meM namaka kI iliyA karanA jaise asaMgata mAnA jA sakatA, vaise hI anya tIrtha ke devoM se aura anya tIrthaka parigRhIta arihaMta kI pratimAoM se AlApa saMlApa aura AhAra pAnI ke sambandha meM artha karanA / jahAM jo artha ghaTita hotA hai usI meM usako dhaTAne se TIkA meM koI asaMgati nahIM aatii| arihaMta caityoM ko - mandira mUrtiyoM ko mAnane vAle zvetAmbara yahI mAnate haiM aura aisA hI artha karate haiN| yaha Arthika mAnyatA avyavahArika yA anucita jarA bhI nahIM hai, vicaareN| ___ Age calakara ve likhate haiM - 'terApaMthI sampradAya ke sva0 vidvAn AcArya zrImad jaya mahArAjane isakA khulAsA isa prakAra kiyA hai ---- 'arihaMta caitya kA artha arihaMta ke sAdhu haiM aura deva se abhiprAya prasiddha viSNu maheza se .nahIM parantu deva se artha sujeSTAke putra ziba (mahAdeva ) se hai jisakA ullekha sthAnAMga sthA. 9 meM hai'| jayAcArya terApaMthI the, mandira mUrtiyoM meM mAnate nahIM the, upAsaka dazAMga sUtra meM sirpha yahI eka sthAna mandira mUrtiyoM kA pratipAdaka thA / isase jayAcArya ke mata ko For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1993 AnaMda zrAvaka kA abhiya bAbhArI dhakkA lagatA thA, unhoMne baDI khubI ke sAtha devatAoM aura pratimAoM se AhAra pAnI, AlApa - saMlApa kA saMbandha joDakara ' devayANi' pada kA artha sthAnAMga sUtra kA nAma lekara suyeza ke putra sAtyaki nAma ke vidyAdhara ko mahAdeva rUpa se batA diyA / sthAnAMga sUtra meM 'nava meM ThANe meM kahIM para bhI yaha bAta nahIM batAI hai, ki sujeSTA kA laDakA mahAdeva thA / hAM bhAvisiddhoM ko sUcita karanevAle sUtra naM0 692 meM batAyA gayA hai ki - 503 esaNaM ajjo ! kaNhe vAsudeve -1 rAme valadeve - 2 udaye peDhAlaputte - 3 pahile 4 satate gAhAvatI -5 dArute nitaM-6 sacatI nitaMDI pute 7 sAvita buddhe ambaDe parivvAyate -8 ajjAviNaM supAsA pAsAvacijjA - 9 Agamessati usapiNI te cAjjAmaM dhammaM pantavatitA sijjihati jAva aMtaM kAhiti / ( Agamo0 ThANaM0 TA0 1 sUtra 692 ) isa sUtra meM sAtaveM nambara meM sujyeSTA nAma kI nigranthI ke putra sAtyAkikA nAma to jarUra AyA hai, para usako mahAdeva nahIM batAyA / TIkAkAra ne isakI saMbandha - kathA bhI likhI hai / usameM kahIM bhI vaha mahAdeva thA aisA varNana nahIM kiyA, ulaTA likhA hai ki 1 tatoasau sarvAstIkarAn vanditvA nAdyaMcopadazaryAbhiramatesmeti / ' ( pR0 458 ) For Private And Personal Use Only arthAt---zrItIrthaMkara bhagavAnoM kA darzana kara vaha, krIDAoM ko dikhAtA huA Ananda karatA thA / isa TIkA aura mUla sUtra se to vaha samyaktvA sAbita hotA hai / aura bhAvasiddhoM kI gaNanA meM ginA jAtA hai / jayAcArya ne yaha bAta kahAM se likhI ? rAmapurIyAjI spaSTa kareM | itanA hone para bhI kyA jayAcArya kA mata ThIka hai ? nahIM / kyoMki 'anna utthiya devayANi ' pada hai, yaha bahubacana prayoga hai, sujeSTA kA laDakA mahAdeva eka hai / vahuvacana kA prayoga karane se vacanabheda hogA jo anucita hai sujeSTA kA lar3akA bhagavAna zrI mahAvIra kA bhakta thA / ataH vaha anyayuthika bhI nahI thA / sUtrakAra kI pUjya koTi meM bhI vaha nahIM thA, jo bahumAna ke khAtira hI usake lie bahuvacana kA prayoga karate / ' arihaMta ceDyAzi Adi ko lekara kiyA hai vaha bhI ThIka nahIM hai, kyoMki jamAla Adi ke siddhAMta-bheda ho jAne para ve arihaMta ke sAdhu hI nahIM rahe / na - patra kA artha unane jamAli bhagavAna mahAvIra deva ke aura
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 504 zrI jana satya prakAza jamAli Adi apane ko arihaMta ke sAdhu batAte the| unake lie to 'annautthie' pada ho kAphI thaa| jayAcArya ko mAnane para bhI upara kI zaMkAyeM banI hI rahatI haiN| rAmapurIyAjI uvavAda sUtra se ambaDa ke abhigraha kI bAta likhakara zaMkA karate haiM ki --- 'arihaMta aura arihaMta ke caitya ko choDakara maiM kisI ko vaMdana namaskAra nahIM karuMgA aisA ambaDane abhigraha liyA aura yadi caitya kA artha pratimA hI hotA haito kyA jaina sAdhuoM ke vaMdana kA bhI ambaDane tyAga kiyA thA ? arihaMta pada ke grahaNa se sAdhuoM kA grahaNa nahIM hotA, kyoMki namaskAra maMtra meM donoM pada bhinna haiM / ' mahAnubhAva, caitya zabda kA artha sAdhu karate ho to siddha, AcArya aura upAdhyAya pada ke liye Apane kyA socA hai ? namaskAra maMtra meM kyA pAMco pada bhinna nahIM hai ? jaba pAcoM pada bhinna haiM, to kyA ambaDane tIna padoM kA vaMdana nahIM karane kA niyama liyA thA ? yadi arihaMta aura sAdhu pada ke grahaNa mAtra se pAMcoM padoM kA grahaNa ho jAtA hai to kisa nyAya se: jisa nyAya se do meM pAMcoM ko grahaNa kareMge usI nyAya se eka meM pAMcoM kA grahaNa hogaa| ___Age calakara unane likhA hai - 'sva. zrI amolakha RSijIne bhI caitya zabda kA artha sAdhu hI kiyA hai| mahAzaya ! amolakha RSijI maMdiramUrti meM nahi mAnane vAle sthAnakavAsI sampradAya ke netA the| ve caitya zabda kA artha maMdira mUrti kaise karate? isa viSaya meM jo hAlata jayAcArya kI thI vahI inakI he| rAmapuriyAjI ke likhe anusAra amolakha RSijIne deva zabda kI vyAkhyA yadi 'dharmadeva zAkyAdi sAdhu' kI hai taba to eka aura goTAlA paidA ho jAyagA ! deva ke liye uThI huI zaMkAo kA to jaise taise samAdhAna kara liyA para aba vaisI hI zaMkAyeM dharma ke liye bhI hogI, ki dharma ke sAtha AlApa saMlApa aura annAdi kA AdAnapradAna kaise hogaa| kyA dharma koI mUrta hai jo ye bAte hAMgI ? rAmapuriyAjI phira likhate haiM--- 'jayAcArya kI vyAkhyA se amolarava jhapijI kI vyAkhyA bhinna hai to bhI itanA spaSTa hai ki deva zabda kinhIM vartamAna vyakti ko saMketa kara ke likhA hai| mahAzayajI ! yadi deva zabda vartamAna vyakti ko lekara hI sUtrakAra ne likhA hotA to usakA spaSTa nAma hI likhate, ki amuka devabhUtavyakti ke saMbandha meM Ananda ne abhigraha liyA thaa| sUtroM meM jahAM kahIM vartamAna vyakti ke liye kahanA hotA hai, usakA For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 93 AnaMda zrAvaka kA abhigraha 505 spaSTa nAma likhA rahatA hai| yahAM vaisA nahIM kiyA gayA isase bhI spaSTa hai ki kisI vartamAna vyakti ke liye nahIM balki TIkAkAra parigRhIta devoM ke liye hI sUcita kiyA hai / isa abhigraha ke saMbandha meM jo asAmaMjasya paidA kiyA gayA hai vaha sUtra ke artha kI khocaDI banA dene se hI huA hai| TIkAkAra ko mAna lene para kisI prakAra kA asAmaMjasya nahIM rahatA hai 1 I vRttikAntAra ke sambandha meM TIkAkAra kA mata hI dravya, kSetra, kAla, bhAva kI dRSTi se sarvathA ThIka hai / jayAcArya kA mata gagAbhiyoga se siddha ho jAtA hai| loka samudAya kI kisI bhI preraNA se hue kAma ko gagAbhiyoga siddha kArya mAnA jA sakatA hai| aura isa taraha loka lAja kucha alaga artha nahIM rakhatI / aisA hone para vRttikAntAra nAma kA AgAra hI nirarthaka ho jAyagA / amolaka RSijI kA mata eka aMza meM TIkAkAra se * milatA julatA hI hai / dApAtra prANiyoM ko dayAbuddhi se AhArAdi dene meM puNya hI hotA hai isa meM ekAnta pApa kahanA nirA moha hai / sakaDAlaputra aura gozAle kA udAharaNa sarvathA aprAsaMgika hai / sakaDAlaputra se gozAlA dayA kA pAtra hokara nahIM milA thaa| balki eka sampradAya kA pravartaka - netA rUpa se milA thA / usakA denA dharma kI dRSTi se nahIM pratyuta gRhAgata atithi kA satkAra karanA gRhastha kA kartavya hai isa dRSTi se huA thA / isameM dharma yA tapa kA na honA svAbhAvika hai / dharma sadguru ko sadguru kI buddhi se dene para hI hotA hai, yaha bAta kauna nahIM mAnegA ? dharma AtmA se - karma kI nirjarA se sambandha rakhatA hai aura puNya zubha karmoM ke Azrava se / isa pharka ko jAna lene para dayApAtroM ko dayA kI buddhi se AhArAdi dAna ke dene para puNya hotA hai, aisA sunane para bahakanA nahIM cAhie / isa lekha ke sArAMza rUpa meM Ananda kA abhigraha isa rUpa meM thA ki rAjAbhiyoga se, gaNAbhiyoga se, valAbhiyoga se, devAbhiyoga se, guru kI AjJA se aura vRttikAntAra kI paristhiti se bhinna avasthA meM anya tIrthikAM ko gurubuddhi se vaMdana namaskAra nahIM karUMgA, unase pahale AlApa - saMlApa nahIM karUMgA, dharmabuddhi se anna - pAnI bhI nahIM DhuMgA / dayA ke buddhi se koI niSedha nahIM / sAtha hI anya tIrthikoM ke pAtroM ko dayA devoM ko aura (anu0 bhATe lugyo pAnuM 510 ) For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir purAtana itihAsa ane sthApatya (1) prAcIna lekha saMgraha ( traNa lekha) munirAja zrI jayavijayajI saMpAdaka: (38) saM0 1518 varSe jyeSTa sudi 6 budhe zrI koraMTaganche upakeza jJA0 maDAhaDa vA0 sAha sAraMga bhA0 araghU pu0 TAbhAkena bhA0 tejalade pu0 velA sahitena mAtR pitR zreyortha zrI ajitanAthabiMba (baM) kArita (taM) prati0 zrI sAvadevasUribhiH saM. 1518nA jeTha sudi 6 ne budhavAre, zrI maDAhaDa28 nivAsI, karaMTakara ga7 ane osavAla jJAtinA, zAha sAraMganI bhAryA adhUnA putra; (pitAnI bhAryA tejalade tathA putra velAthI yukta evA) zAha TAbhAe, pitAnAM mAtA-pitAnA zreya mATe zrI ajitanAtha bhagavAnanI pratimA karAvI, tenI zrI sAvadevasUrijIe pratiSThA karI che. saM0 1521 varSe jye0 sudi 4 maMDapadurgavAsi prAgvATa saM0 arjana bhAryA TabakU sa(su)ta saM0 vastA bhA0 rAmI suta saM0 cAMdA bhAryA jIviNi putra lIbokena bhrAtR * naMbara 38 tathA 79nA be lekho zirehI sTeTamAMnA baluTa gAmanA zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdiranI be mUtio uparanA che. 38 mo lekha eka dhAtunI paMcatIthI uparano che ane 39 me lekha eka covIzI uparano che. 28. "Abu" girirAjanI pazcima taraphanI taLeTImAM AvelA "haNAdrA" gAmathI naiRtya dizAmAM, lagabhaga 20 mAIlanI dUrI para, sirohI ' sTeTanuM "maDhAra" nAmanuM gAma AveluM che. te pahelAM "maDAhaDa' nAmathI prasiddha hatuM. tenA nAma parathI pahelAM maDAhaDaga7" nikaLyo hato, ema jaNAya che. 'maDhAra " mAruM gAma che. zrAvakonAM gharo, maMdira, upAzrayo, pAThazALA Adi che. sTeTanI tahesIla, davAkhAnuM ane pisTa ophIsa vagere paNa che. 29. "mAravADamAM AvelA eraNapurA roDa" sTezanathI pazcimadizAmAM 1ra mAIla dUra karatA' nAmanuM gAma hAla vidyamAna che. te, pahelAM "kekaTakapura' athavA karaMTanagara' nAmathI prasiddha hatuM. tenA nAma uparathI "zrI kATakaga" nika hoya ema jaNAya che. ahIM hAla jinamaMdire 4, upAzraya 1, dharmazALA 1 ane zrAvakAnAM ghare vagere che. ahIMnuM (gAma bahAranuM) zrI mahAvIrasvAminuM maMdira ghaNuM prAcina hovAthI koTA tIrtha gaNAya che. yAtrALuone sagavaDa che. For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - + rana karanArA mana ma kama zAka mA pAka mA madada ka jamAnA ', na dha sIkara krama+ + ma ma ma ma ma ja na mAM dArU (1+ ma pa mAM ja mane kema ke 'matima dhAmadhae #Ama 1993 purAtana itihAsa ane sthApatya AkAdi kuTuMbayutena nijazreyase zrI zAnticaturvizatipaTTaH kA0 pra0 tapApakSa ( gacche ) zrIratnazekharasUripaTTe zrIlakSmIsAgarasUribhiH saM. 1521 nA jeTha zudi 4 ne divase, mAMDavagaDhanivAsI, piravADa jJAtinA saMghavI arjunanI bhAryA TabaTTanA putra saMghavI vestAnI bhAryA rAzInA putra saM. cAMdAnI bhAryA jIviNInA putra; (pitAnA bhAI AkA Adi kuTuMbathI yukta evA) saMghavI lIMbAe, pitAnA kalyANa mATe zrI zAMtinAtha bhagavAna pramukha caturvizatijinapada (covipako) karAvyo ane tenI, tapAgapati zrI ratnazekharasUrijInA paTTadhara zrI lakSmIsAgarasUrijIe pratiSThA karI che. (40) * OM saM. 1107 phAlguna vadi 8 budha dine zrI kakudAcAryagacche tacchiSya saMpUNumAuvacanena avirapATakagrAmacaitye Thakkura zrI barddhamAnazrAvakeNa zrI muulraajgururAtri (vita ?) naM mutena dharmArtha vAritaiti | cha | saM. 1107nA phAgaNa vadi 8 ne budhavAre, zrI kuMdAcArya chIya, temanA ziSya saMpUNamAu (?)ne upadezathI avirapATaka (eravADA) gAmanA jinAlayamAM gujarAtanA mahArAjA mULarAjanA moTA rAjyanI ciMtA karanAra (maMtrI) javAnA putra Thakura-ThAkara vardhamAna nAmanA zrAvake (paMcatIthIvALA suMdara parikara sahita zrI AdIzvara bhagavAnanI A suMdara mUti) puSyanI vRddhi mATe karAvI. - zrI zaMkhezvarathI paMcAsara thaIne vaNoda (kAThIAvADa) jatAM vacce 'eravADA' nAmanuM nAnuM gAmaDuM (vaNadasTeTanA tAbAnuM) Ave che, je zrI zaMkhezvarajIthI lagabhaga cha gAunI dUrI para AveluM che. te gAmamAM hAla eka paNa jinAlaya ke zrAvakanuM ghara nathI. A gAmanA rAmApIranI jagyA pAsethI jamInamAMthI saM. 1988nA phAgaNa mAsamAM paMcatIrthInA parikara sahita zrI AdIzvara bhanI manahara meTI mUrti pragaTa thaI che. te mUrtinA parikaranI gAdI para A lekha de che. A mULanAyakajInI mUrti jamInamAMthI kADhatAM garadanathI khaMDita thayela che. paNa paMcatIrthIvALuM parikara barAbara sAbuta che. parikara sahita A mUrti e ja gAmanA rAmApIranI jagyAnI aMdara eka nAnI oraDImAM sthApana karI rAkhelI che. vaNodanA navAbane samajavI e mUrtine kabajo meLavavA jarUrI che. e jagyAethI bIjI paNa mUtio nIkaLavAnI saMbhAvanA "jaina"nA tA. 8-5-32nA aMkamAM pragaTa thayela "eravADAthI nIkaLelI bhavya mUrti " nAmane mAre lekha jevAthI vizeSa hakIkata jANI zakAze. For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka pa88 zrI jaina satya prakAza (2) zrI saradhanA (jIlo meraTha, yu.pI.) nA navIna jinAlayamAM pratiSThita jinapratimAonA zilAlekha saMgrAhaka : zrIyuta nagInadAsa manasukharAma (vireza) saradhanA e meraThathI vAyavyamAM 13 mAIla, baranAvA (brahmadIpikA zAkhAnuM prabhavasthAna, kRSNA tathA hari nadInA madhyane brahmadIpa)thI pUve 11 mAIla, mujaphaphara nagarathI dakSiNe lagabhaga 30 mAIla ane zrIhastinApurajI tIrthathI pazcime 25 mAIla dUra rahela tAlukAnuM mukhya gAma che. ahIM 32 gharanA agravAloe vi. saM. 1989 mAM vai zu. 11ne dine munirAjazrI darzanavijyajI AdinA upadezathI jainadharma svIkAryo che. temane dharma ArAdhana karavA mATe maMdira bAMdhavAmAM dilI, binaulI, vaDhavANa kAMpa tathA verAvaLanA zrIsaMghe jamIna kharIdI ApI, ane AgarAnA zrIsaMghe bhavya prabhu pratimAo ApI; jeno nagarapraveza utsava vi. saM. 199nA mAgazara vadi 11 nA dine karavAmAM Avyo hato. amadAvAdanI zrIjaina zvetAmbara mUrtipUjaka dharma pracAraka samitie eka jainazilpAnusArI zikharabaMdhI suMdara jinAlaya banAvI ApyuM, jemAM vi. saM. 1993 nA mahAvadi 11 somavAre prAtaHkAle uttarASADhA nakSatramAM mIna lagnanA dhanunavAMzamAM bhagavAna zrI sumatinAtha vagerenI pratiSThA karavAmAM Avela che. te pratimA onA zilAlekho nIce pramANe che - (1) mULanAyaka zrI sumatinAtha (uMcAI 17 IMca) nIceno lekha - zrI mAranAra vAtavya saMghapati zrI caMpA pratiSThA vAritA || traNe bAjUna lekha (paMkti-1) saM. 1667 varSa mAdhaNita 6 purI gosavAjhajJAtIya, jaMDIAgotrajanma sA0 kesAputra sA0 jamu putra sA0 nAnU putra sA0 sUrya putra sA0 mana [ mAtRvAre] (paMkti-2) mAya murA nU putra sA vInA mAtA [ bhAidAsa ] pautra paratApasiMgha snuSA jINAde pramukha kuTumbayutena zrI sumatinAthabiMbaM (paMkti-: ) mahopAdhyAya zrI vivejharSAginAmusAta rite pratiSThita zrI tAjendra bhaTTAraka zrI vijayasenasUribhi : / (2) DAbI bAju zrI sumatinAtha (uMcAI 15 IMca) nIyata se5 zrI AgarA nagara vAstavya saM. zrI caMdrapAlena pratiSThA kaaritaa| traNe bAjUno lekha (paMkti-1) saM. 2667 varSe mAsita 6 ka. hA, vaMtriA , saM. holA putra saM. pUraNamalla putra saM. caMdrapAla putra saM. rAjA bhAryA rAjaladevyA zrI sumatinAtha (paMkti-2) vai. 30 vivekarSAgurA(#ilo pratiSThitaM zrI tapAgacchAdhirAjha bhadrAraka zrI vijayasenamUribhi / For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1992 purAtana itihAsa ane sthApatya (3) jamaNI bAjU zrI naminAtha (uMcAI 15 iMca) nIcene lekha (paMkti 1) saM. 2668 sAruM zrI zrImAnaMda putra sAru nidAna (paMkti 2) zrI neminAtha vivuM 0 5 varatara vinacaMdrasUrimi: || jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajIe mogala darabAra munionA praveza mATe khule karyo, tyAra pachI aneka jena AcArya--munioe AgarA khAte AvI vividha rIte jainadharmanI prabhAvanA karela che. jagadguru zrI hIravijayasUrijIe vi. saM. 1640-41 mAM ciMtAmaNi pArzvanAthanI pratiSThA karI. pachI A jinacaMdrasUri tathA u0 vivekaharSagaNinA upadezathI moTI pratiSThAo (aMjanazalAkAo) thaI che, je uparanA zilAlekha parathI nirNita thAya che. u0 vivekaharSagaNinA upadezathI saM. caMdrapAle yamunAne sAme kAMThe eka gaganacuMbI jinAlaya banAvyuM hatuM. A jayakesarInA upadezathI bIjuM paNa eka jinAlaya tyAM sthApita thayuM hatuM. kAlAMtare te jinAlayo sthAyI na rahevAthI tenI pratimAo zrI ciMtAmaNi pArzvanAthanA maMdiramAM lAvI rAkhela che. u0 vivekaharSagaNi pratiSThita pratimAo paikInI pratimAo kalakattAnA kAcanA maMdiramAM, mathurAmAM ghIyAmaMDInA maMdiramAM ane saraghanAnA jinAlayamAM mUlanAyakanA sthAne pratiSThita che-pUjAya che. upAdhyAyajIe aMjanazalAkAmAM gacchAdhirAja A. zrI vijayasenasUrinuM nAma dAvela che te temanI namratA tathA gurubhakti che. mathurAnA caurAzI maMdira (caurAzI Agama lakhAyA te sthAna)mAM rahela zrI jabUsvAmInI caraNapAdukA paNa u. zrI vivekaharSagaNi pratiSThita che. jene zilAlekha cAra varSa pahelAM suvAcya hate: saMbhaLAya che ke hAlamAM ja digambaree te zilAlekhane ghasI nAkhyo che. atu. (4) dhAtumUtiH zrI kuMthunAtha bhagavAnaH (vIza) saM. 1533 poSa zudi 15 some / ukeza sA0 padmA bhA0 lADI suta sA0 samavara bhA0 jIvINI suta sA0 sahajAkena bhA0 meghAI bhAtR sA0 solA bhA0 pUrAI sA0 zrIpAla bhA0 gaugai putra dhanA mAkA harapati tejAdikakuTumbayutena pitRzreyotha zrIkuMthunAthacaturviMzatIpaTTaH kAritaH pratiSTitaH zrI sUribhiH zrI naTIpadranagare (5) dhAtumUrti: zrI zAMtinAtha bhagavAna : (paMcatIthI). ___ saM.0 1505 varSe vaizAkha zudi 7 budhe zrI upakezaganche maoNDogagotre saM. pIthA bhA0 laSarA zrI su0 gujara / rANA jhAMjhaNA jhai zrI zAntinAthabiMba kAritaM zrI kakkudAcArya saMtAne / pratiSTitaM zrI kakamUribhi : For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jana satya prakAza (6) dhAtubhUti : zrI yamanAtha : (yatIthI ) saM. 1533 varSe mahA vadI 11 zanau upa0 bIpAvaTagotre sA0 lAdhA bhAryA lalatAde pu0 DIDA dhAlhAmyAM pitRmAtRzre0 zrI dharmanAthabiMba kAritaM pra0 dharmaghoSagacche bha0 zrI mahendrasUripaTTe bha0 zrI zAlibhadrasUribhiH / zrI dharmanAthajInI paMcatIrtha para dharma cheSa macchano ullekha che: AgarA vagere pradezamAM dharma cheSa gacchanA AcAryoe pratiSThita ghaNI mUrtio che, jemAM zrAvaka tarIke surANuM (osavALa) tathA zrImALInAM vizeSa nAme che. surANa to A dharma ghoSasUrinA upadezathI (jeThANA vagere gAmamAM) jaina thaela che, je hAla tapagacchane upAse che. zrImALI vaDaga7-tapaganA zrAvake cheeTale suvihitagone barAbara ArAdhe che. AgarA - dillI pradezamAM dhamaSa gajI sAthe teone vizeSa sabaMdha joDAyo, parantu jyAre dharma pagacchanA sAdhu ke yatio ne malyA tyAre teoe A jinaraMgasUrinA prayatnathI kharataragaccha svIkAryo che. virATa nagaramAM zrImALInA 300 ghara hatA, tapagacchanA ArAdhaka hatA. temanAM madira, zilAlekha Aja paNa vairATa nagaramAM vidyamAna che. teo dillI pradezamAM AvI vasyA. temaNe paNa anya zrImALI bhAIonA sahavAsathI kharataka svIkAryo che. temAM rAjyANa gotranA zrImALIno ItihAsa vizeSa utAvaLa che. sArAMza e ke dhamaSa ga7nA AcAryoe jainadharmanI prabhAvanAmAM moTo phALo Apyo che ( 54 50parnu anusaMdhAna ) anya tIrthakoM dvArA parigRhIta * jina mUrtiyoM ko bhI vaMdana, namaskAra nahIM karuMgA,' basa / yahAM para yaha lekha samApta hotA hai / rAmapuriyAjI ke lekha ko lekara ho isameM carcA kI gaI hai| kisI saMpradAya kI niMdA karanA isa lekha kA kataI dhyeya nahIM hai / yadi isI prakAra kI zaMkAyeM ora paidA kI jAyeMgI to yathAsAvya uttara diyA jAyagA / isa lekha ke sambandha meM yadi koI ligvanA cAheM Ananda se likha sakate haiM / * arihaMta ceiyAI pada kA artha jina pratimA aura jinamaMdira paDhakara hamAre sthAnakavAsI aura terApaMthI baMdhu ghabaDA uThate haiN| parantu jinapratimAoM kI prAcInatA se aura maMdiroM ke khaNDaharoM kI prAcInatA se hI Aja jaina dharma kI pradhAnatA siddha ho rahI hai / mahaMjodaDo ke TIle se nikalI huI jaina mUrtiyoM ko dekhakara hI to ve loga prazna kara baiThate haiM - kyA Rgaveda se bhI pahale kA jaina dharma hai ? jo kala taka adhika se adhika pArzvanAtha svAmI se hI jaina dharma kI prAcInatA svIkArate the / vaha TIlA pAMca hajAra varSa pahale kA mAnA jAtA hai| pAMca hajAra varSa pahale kyA ajaina loga jaina pratimAoM ko mAnate hoMge / sujJa pAThaka vicAre' / DA. hAranola kI ADa lekara 'arihaMta ceiyAI' pada ko ur3A denevAle jaina itihAsa ke mUla meM kuThArAghAta nahIM karate kyA ? For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAcAra pratiSThA - (1) beNapa mukAme mahA vadI sAtamanA divase zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratimAnI AcArya mahArAja zrIvijayabhadrasUrijInA hAthe. (2) nAgara mukAme mahA sudI 13 nA divase munirAja zrI jJAnasuMdarajInA hAthe. | kALadharma pAmyA - (1) upAdhyAya zrI lakSaNavijayajI mahArAjanA ziSya munirAja zrI kalaha savijayajI bhoyaNI mukAme. (2) paMcAsa vRddhivijayajI mahArAja lava Da (dahegAma) mukAme. pratimAjI nikaLyAM -nAsika jIllAnA nAMdagAma tAlukAnA sAkara nAmanA eka nAnA gAmamAM, eka paTelanA gharamAMthI eka jinapratimAjI maLI Avela che. A pratimAjI zrI ajitanAtha bhagavAnanI che. tenI uMcAI 9 iMca, ane pahoLAI 7 IMcanI - chemUrti pASANunI che ane tenA upara 182 6 nA saMdhata che. raDiyA mArkata bhASaNa - AvatI caitra sudI 17 tA. 23--77 zrI mahAvIra jayaMtInA divase digaMbarA taraphathI nIce pramANe be ThekANethI reDiyA mArpha ta prabhu zrI mahAvIranA jIvana ane kavana saMbadhI bhASaNa broDakAsTa karavAnI vyavasthA thaI che. (1) 1 muMbai mAM sAMjanA 7 thI 7 sudhI. vyAkhyAtA-zrIyuta parameSThidAsajI nyAyatIrya ane (2) dilhImAM rAtanA 2 thI 8 sudhI.. jIvadayAdina- akhila hiMda jIvadayA pariSade AvatI catra sudI 13 tA. 23-4-17 zrI mahAvIra jayaMtInA divasane AkhAya dezamAM jIvayAdina tarIke ujavavAnuM TharAva karyo che ane te mATe pracArakArya karyuM che. dharma-nidaka pustaka - zrIyuta jI. pI. rAjAne tAjetaramAM ja " gautamabuddha " nAmanuM e ke kAnaDI bhApa nuM pustaka lakhyuM che. A pustakama prabhu zrI mahAvIra deva upara | dhaNAM ja aNa chAjatA AkSepa karavAmAM AvyA che ema jANavAmAM AvyuM che. vaLI A pustaka mahesura sarakAranA zikSaNa khAtAe tyAMnAM mAdhyamika ke vaNI mATe maMjura karyuM che. A pustaka mATe jaina e potAno virodha jAhera karavo joI e. | zrI jainadharma satya prakAzaka samiti tarakyA A bAbata haisura sarakAranA zila gu tA sAthe patravyavahAra zarU karavAmAM AvyA che. For Private And Personal use only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Regd. No. B. 3801 1, . . dAra . . . . 5. | jei ja maMgAvo ! | "aa | zrI jaina satya prakAza no zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka prabhu zrI mahAvIra devanA | ' . . . jIvana saMbaMdhI annati, na vidvAnoe | . . . . . . . . . . - lakhelA ane; lekhonA saMgraha. ! " " ' . ' mUlya : rupAla kharca sAthe 0-13-0 - - - - e rUpiyA ApI, grAhake | ", che. 6.- 3} }} ]y' ja ! - thanArane cAlu aMka | huM = = = ! na tarIke maLaze. .. | . ; zrI jainadharma ke 5 ) . . . . . . S. (6) ) . (6) satya prakAzaka samiti. -jaizigabhAInI vADI. rITAMpA . - - - - - D. * 2 ja - amadAvAda (gujarAta) | - ; For Private And Personal use only