________________
૪૭
શાંતિ પામ્યું નહીં. એક વખતે રાત્રિના પાછલા પહેરે એક રાક્ષસ પ્રગટ થઈને બે -બહે નરેશ્વર! જાગે છે કે ઉંઘે છે?” રાજાએ કહ્યું કે મને દુખીને નિદ્રા કયાંથી? એટલે રાક્ષસ છે કે-છે મજાન? તારી રાણીઓમાંથી કોઈ પણ એક શણી તારા પરથી ઉતરીને પિતાના દેણે અગ્નિકુંડમાં નાખે તેનું જીવતે રહેશે, નહીં તે જીવવાનું નથી.” આ પ્રમાણે કહીને રાક્ષસ પિતાને સ્થાનકે ગયે. રાજા હરામાં વિસ્મય પામીને વિચારવા લાગે કે “આ તે શું હજાળ હશે અથવા દુઃખને લીધે મને આવું સ્વપ્ન જોવામાં આવ્યું હશે? પણ નહીં આ સ્વપ્ન તે નથી જ, કારણ કે મેં રાક્ષસને પ્રત્યક્ષ જોયે છે. આ પ્રમાણે સંકલ્પ વિ૫ કરતાં રાત્રિ વીતી ગઈ. પ્રાતઃકાળે કમલિનીને પતિ સૂર્ય ઉદયાચળ ઉપર આરૂઢ થયે, એટલે રાજાએ રાત્રિને બધે વૃત્તાંત પિતાના મંત્રીને કહી સંભળાવ્યું. મંત્રીએ કહ્યું કે હે દેવ! જીવવા માટે એ કાર્ય કરવું યોગ્ય છે, રાજાએ કહ્યું કે-“સપુરૂષે બીજાના જીવથી પિતાના જીવની રક્ષા કરતા નથી માટે હું એમ કરવા ઈચ્છતો નથી, મારૂં જે થવાનું હોય તે ભલે થાય.” રાજાએ આમ કહ્યા છતાં પણ મંત્રીએ સર્વ રાણીઓને એકઠી કરીને રાક્ષસને કહે બધે વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યું. મંત્રીની પાસેથી તે વૃત્તાંત સાંભળીને પિતાના જીવિતના લાભથી સર્વ રાણીએ મન ધરી રહી. કોઈએ મંત્રીને પ્રત્યુત્તર આપ્યા નહીં. તે વખતે પતિ નામની મહારાણી વદન કમળને માહિત
