Book Title: Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth
Author(s): Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
View full book text
________________
૨૬૪ પ ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
પ્રશસ્તિમાં યશોવિજયજી પોતાને વાચક તરીકે ઓળખાવે છે. એટલે એ સં. ૧૭૧૮ની કે તે પછી રચાયેલો ગણાય. એમાં રચ્યાસ્થળનો નિર્દેશ નથી. પત્રમાં યશોવિજયજી પોતાને “વાચક' કે “ગણિ' તરીકે પણ ઓળખાવતા નથી, અન્ય સાધુઓને એ રીતે ઓળખાવ્યા છે. એટલે એ સં.૧૭૧૧થીયે ઘણો વહેલો લખાયો હોવાનો સંભવ નકારી ન શકાય.
વિજયપ્રભસૂરિનું સં.૧૭૧૧નું દીવનું ચાતુર્માસ કેવળ અનુમાન-આધારિત છે. તે ઉપરાંત સં.૧૭૧૧માં રચાયેલ દ્રવ્યગુણપર્યાય રાસની પ્રશસ્તિમાં વિજયદેવસૂરિના રાજ્યનો અને સ્વર્ગસ્થ પટ્ટધર વિજયસિંહસૂરિનો ઉલ્લેખ છે, વિજયપ્રભસૂરિનો નહીં “જ્ઞાનસારમાં પણ વિજયપ્રભસૂરિનો ઉલ્લેખ નથી. એટલે પત્ર સં.૧૭૧૧માં લખાયેલો હોય તોયે વિજયપ્રભસૂરિને શ્રીપૂજ્ય કહ્યા હોય એ સંભવિત લાગતું નથી.
વળી, પત્રમાં શ્રીપૂજ્યની સાથેના સાધુઓમાં પહેલું નામ વિનીતવિજયનું છે અને તેમને ગચ્છભાર વહન કરનાર કહ્યા છે. એ વિજયદેવસૂરિના શિષ્ય હતા (જુઓ જૈનૂકવિઓ.). વિજયપ્રભસૂરિનો ગણાનુશાનો નંદિમહોત્સવ સં.૧૭૧૧માં થઈ ચૂક્યો હતો. તો વિનીતવિજય ગચ્છભારનું વહન કરનાર કેમ હોઈ શકે ? અને એ ગચ્છભાર વહન કરતા હોય ત્યારે વિજયપ્રભસૂરિ શ્રીપૂજ્ય કેમ હોઈ શકે ? એટલે પત્ર વિજયદેવસૂરિને સંબોધાયેલો હોવાની અને સં.૧૭૧૧ પહેલાં લખાયેલો હોવાની સંભાવના ઊભી થાય છે. વિનયવિજયે “નયકર્ણિકા' દીવબંદરે વિજયદેવસૂરિના શિષ્ય અને પોતાના ગુરુ વિજયસિંહસૂરિના સંતોષ માટે રચેલ છે. તો ત્યારે વિજયદેવસૂરિનું સાન્નિધ્ય હશે? જોકે એ કૃતિમાં રચનાસંવત નથી.
છેવટે પત્ર કયા વર્ષમાં લખાયો છે અને કોને સંબોધાયેલો છે એ બાબતો અનિર્ણત રહે છે.
પત્રમાં યશોવિજયજીની સાથેના સાધુઓનાં નામોમાં હેમવિજય. તત્ત્વવિજય અને લક્ષ્મીવિજય એમના શિષ્યો છે. સત્યવિજયગણિ તે ક્રિયોદ્ધારક સત્યવિજય નહીં પણ “ઉપદેશમાલા બાલાવબોધ ના કર્તા વૃદ્ધિવિજયના ગુરુ અને યશોવિજયજીના ગુરુબંધુ સંભવે છે. (જુઓ આ ગ્રંથમાં “ઉપાધ્યાય યશોવિજયનું જીવનવૃત્ત’ એ લેખ)
