Book Title: Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth
Author(s): Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
View full book text
________________
૩૧૦ | ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
આંગણે હો મુજ આંગણે મુજ સુરતરુ ફળ્યો જી જાગ્યા હો પ્રભુ જાગ્યા પુર્ણય અંકુર માગ્યા હો પ્રભુ ! મુહ માગ્યા પાસા ઢળ્યા છે ભૂખ્યા હો પ્રભુ ! ભૂખ્યા મળ્યા ધૃતપૂર તરસ્યા હો પ્રભુ ! તરસ્યા દિવ્ય ઉદક મળ્યા છે થાક્યા હો પ્રભુ ! થાક્યા મિલ્યા સુખપાલ, .
ચાહતા હો પ્રભુ ! ચાહતા સજ્જન હેજે હળ્યા જી અનુભૂતિની ઉત્કટ અવસ્થાએ જ આવી રસાળ – રસાદ્ધ કાવ્યરચના થાય.
ઉપાધ્યાયકત શ્રી પવાપ્રભસ્વામીનું સ્તવન અને દેવચંદ્રજીનું ઋષભજિન સ્તવન લગોલગ મૂકવા જેવાં છે. યશોવિજયજી કહે છે : - ઈહાંથી તિહાં જઈ કોઈ આવે નહિ જેહ કહે સંદેશોજી
'જેહનું મિલવું રે દોહિલું તેહશું નેહ તે આપ કિલેશોજી..પપ્રભ.... તો દેવચંદ્રજી કહે છે :
કાગળ પણ પહોંચે નહિ નવિ પહોંચે હો તિહાં કો પરધાન જે પહોંચે તે તમ સમો નવિ ભાખે હો કોનું વ્યવધાન
ઋષભ નિણંદ શું પ્રીતડી. એક સારો શ્લોક, કડી, દુહો કે લીટી એ તો ક્યારેક મંદિર બની જાય. ક્યારેક તીર્થસલિલ બની જાય તો ક્યારેક ગોકુળવૃંદાવનનો વગડો બની જાય. ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજીની સ્તવનચોવીસીઓમાં આવી જ રચનાઓ છે. અહીં તો. કાવ્યની વિશેષતાને અનુલક્ષી માત્ર અંગુલિનિર્દેશ કર્યો છે. ગાય સુંધીને ચરે. જે સારું હોય, પોષણ મળે એવું હોય તે ચરી લે ને પછી નિરાંતે બેસી વાગોળે એમ ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીની કૃતિઓનો. મધ્યકાલીન સાહિત્યમાંથી ચારો ચરીને, નિરાંતે વાગોળવા જેવો છે.
આજે પણ પૂ. ઉપાધ્યાયજી ગણિવર્ય અજરામર છે. જે રસ અને ઊંડાણ સાથે પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ભાષામાં સર્જન કર્યું છે. એ જ રસ અને એ જ ઊંડાણ સાથે એઓશ્રીએ ગુજરાતી સ્તવન-સઝાય જેનું કાવ્યસાહિત્ય રચ્યું. આ કારણે પંડિતો અને વિદ્વાનો માટે પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજ આરાધ્ય જ્ઞાનમૂર્તિ રહ્યા એમ સામાન્ય પ્રજા માટે ય “જગજીવન જગ વાલહો' જેવી ઢગલાબંધ સ્તવનરચનાઓ દ્વારા તેઓશ્રી આરાધ્ય ભક્તિમૂર્તિ રહ્યા.
શ્રી પૂર્ણચન્દ્રવિજયજી મહારાજ
(શ્રુતાંજલિ')
