________________
(96)
૩૭૪
અપ્રભ્રંશ હેવાને સંભવ છે. સમ્યકત્વ મહિની આદિ પરિહરૂં એ પખેડા–પ્રક્ષાલન અને સુદેવ વગેરે આદરૂં એ અખોડા–અક્ષાલન આ રીતિએ શક્ય છે.
૩૭૪ આચાર્યવર્ય સૂરિ પુરન્દર સિદ્ધસેન દિવાકર સૂરીશ્વરજીએ નવકાર મહામંત્યના એક એક અક્ષરનો અર્થ કરે છે
નમે અરિહંતાણું – ન = નરેન્દ્રનાથ, રાજાઓ તથા ઈન્દ્રો જેના ચરણની સેવા કરે છે. મો = મેહ તેના પર રેષાયમાન થતો નથી. તેઓ હંમેશાં આનંદમાં રહે છે તેવા અરિહંતે અલ્પકાળમાં જ મેક્ષ પામે છે, તેમને નમસ્કાર થાઓ. અ = અનંત સ્વરૂપ જે અરિહંત પરમાત્મા, તેમના પ્રભાવને કણ જાણી શકે ? વીરલા જ જાણી શકે. અરિહં તેને સામાન્ય કેવલીએ પણ પ્રદક્ષિણા દે છે. રિ = રિપુ એટલે રાગ-દ્વેષાદિ ભાવશત્રુઓને જીનેશ્વર દેએ જ હણી નાંખ્યા છે. હું = હંસ જેમ એકમેક થઈ ગયેલા દૂધ ને પાણીને જુદાં કરી નાંખે છે તેમ અરિહંત પરમાત્મા આત્માને અને કર્મને જુદાં કરી નાંખે છે. તા = તાયિની ત્રાતા એટલે કર્મના પાશમાં ફસાયેલા આત્માઓનું રક્ષણ કરનાર, સંસારમાં ડૂબેલાં પ્રાણીઓને તારનારા તત્વજ્ઞાનના સ્વામી અરિહંત ભગવાન છે. હું અને શાસ્ત્રીય ભાષામાં જ ત્રણ ઊભી લીટીવાળા અને માથે મીંડાવાળે એમ બતાવે છે કે દેવ,
