________________
(૨૦)
૧૪ જીવન એ સાધન છે, જ્યારે સત્યશોધન એ સાધ્ય છે.
સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીએ જોધપુરના મહારાજાને વેશ્યાગમનને માટે ખૂબ ઠપકો આપે. નરેશની રખાતને આ ન ગમ્યું, તેથી સ્વામીને પ્રાણ લેવા માટે કાવત્રુ રચવામાં આવ્યું. સ્વામીજીના રસેઈયા જગન્નાથને ફાડીને રસોઈયા દ્વારા સ્વામીને દૂધમાં ઝેર અપાવ્યું. દૂધ પીતાંની સાથે જ, સ્વામીને કાવત્રાની સમજ પડી ગઈ. સ્વામીજીએ રાઈયાને બેલાવીને કહ્યું “ભાઈ જગન્નાથ, લાલચમાં લાઈને તે મને ઝેર ભલે આપ્યું, હવે હું તે હમણું રવાના થઈશ, પરંતુ તું તે તારા પ્રાણ બચાવી લે! પકડાઈશ તે તું માર્યો જઈશ માટે લે આ રૂપિયા. તે ગુપ્ત વેશે અહીંથી ચાલ્યા જા.” અપકારને બદલે ઉપકારથી વળતે જોઈ અશ્રુભીની આંખે રસોઈ પશ્ચાત્તાપ કરતો. કપાળને પંથે પડયો.
મહાન શક્તિના સૂત્રધાર તરીકે ગણાતા મહામહેપાધ્યાય શ્રીમદ્ યશવિજયજી મહારાજાએ વાદમાં ભારતના તમામ પંડિત ઉપર વિજય મેળવ્યે હતે. આ વિજયનું તેઓશ્રીને તીવ્ર ગુમાન હતું. આ બુમાનને સંતોષવા તેઓશ્રીએ ચારે દિશામાં વિજય સુચવવા માટે તે સ્થાપનાજીની ચારે બાજુ ચાર જ રાખતા હતા.
