________________
(૨૩૭)
પાલન થાય છે. ત્યાં તે મેટે થે. એક વખત નારદ જનકને ત્યાં આવેલા હતા ત્યારે અવિરતિ તરીકે સીતાજીએ તેમનો ગ્ય સત્કાર ન કર્યો તેથી નારદઋષિએ સીતાને મદેન્મત્તા માની તેને મદ ઉતારવાનો નિર્ણય લીધે. ભામંડલને સીતાનું અકર્ષક રૂપ દેખાડીને મોહિત કર્યા અને માગણી પણ કરાવી. નારદજીના જીવનની પ્રવૃત્તિ અધિકતર એવી જ હોય છે.
| ৩৬৭ પેટલાદપુરીનો ખાડો પૂર્ણ કરવા માટે અપાતા શિક્ષણને વાસ્તવિક શિક્ષણ કહી શકાય નહિ. માણસજાત તે પિતાનાં બચ્ચાં ને તે તે જાતનું શિક્ષણ આપે જ છે પરન્તુ કૂતરી પિતાનાં બચ્ચાંને કરડવાનું ક્યાં નથી, શીખવતી ? કૂતરી ઉકરડામાંથી ગાભાને ડૂચે લાવે તે પિતનાં બચ્ચાંને આપે. તે બચ્ચું તે ડૂચાને મેંમાં પકડે, વળી પડી જાય તે પુનઃ પકડાવે. એ રીતે કૂતરી તેને કરડતાં શીખવી દે છે. વેશ્યા પણ પિતાની પુત્રીને જીવનનિર્વાહ માટે પિતાના ધંધાનું શિક્ષણ આપે છે. ચોર-જુગારીઓ પિતાપિતાનાં બચ્ચાંઓને પિતાની કળા ક્યાં નથી શીખવાત? એ સાચું શિક્ષણ નથી. માટે પોતાના આત્માનું ઉત્થાન પાય તેવું જ્ઞાનદાન અપાય તેને જ સાચું શિક્ષણ કહી શકાય.
આશ્રવ તથા બંધ એ બે તો બાધક છે, જ્યારે સંવર અને નિર્જરા એ બે તરવે- સાધક છે એવું સમ્યક્
