________________
(૧૨૭)
આરામ મેળવી શકે જ નહિ. પાતાળ કૂવા કઈ પણ પદાથી પૂરી શકાતા નથી પણ તેને સ ંતાષના ઢાંકણથી ઢાંકી દેવામાં આવે તો જ તેના અંત આવી શકે. તેવી જ રીતે લાભની ખાઈ કદાપિ કાઈ કાટિધ્વજ પણ પૂરી શકતા નથી.
७३८
વર્ષો પહેલાં સ્વ. જમનાલાલ બજાજના સુપુત્ર શ્રી કમલનયન ખજાજ વધુ અભ્યાસાર્થે જ્યારે પરદેશ ઉપડતા હતા ત્યારે ગાંધીજીએ આ પ્રમાણે એમને આશીર્વાદ આપ્યા હતા : (૧) એછું ખેલવું. (૨) બધાનુ સાંભળવું પણ જે સત્ય હૈાય તે કરવું. (૩) ક્ષણેક્ષણને હિસાબ કરવે, ક્ષણનું કામ તે જ ક્ષણે કરવું. (૪) ધનના કદાપિ ગર્વ ન કરવા. (૫) એકાગ્રતાથી અભ્યાસ કરવા. (૬) મિતાહારી થવું વગેરે હિતશિક્ષા આપી હતી.
૭૩૯
નાનપણમાં ગાંધીજીએ મેટ્રિકની પરીક્ષા આપી હતી ત્યારે સામાન્ય જ્ઞાનના અનેક પ્રશ્નો સાથે એક આ હતા : ‘ સુવણુ કરતાં વધારે સુવર્ણ મય શુ' ?' ગાંધીજીએ ત્યારે લખેલું
' સત્ય”
૭૪૦
ગાંધીજી ૭૮ વષ ઉપરાંત જીવ્યા. એ સમય દરમિયાન બાળપણ ખાદ કરતાં એમની એકેએક ક્ષણ