________________
(૧૯)
પીવડાવવામાં ન આવે તે એ વૃક્ષ કેટલે વખત ટકી શકે?
૫૮૩ સમ્રાટ શ્રેણિક શ્રીયુત શાલિભદ્રને જોવા માટે સૈન્ય સાથે સામે પગલે તેને ઘેર જાય છે. તે ધારત તે પિતાના મહેલમાં તેમને લાવી શક્ત. શાલિભદ્રને જોઈને શ્રેણિક રાજાને એમ થયું કે આવા ભાગ્યશાળી શેખરથી જ મારી નગરી શોધી રહી છે. હું ન ખરીદી શક્યો તે રત્નકંબલે ને શાલિભદ્ર ખસદી લે છે. આ વળી ખરીદનારો કોણ? એમ એમને ન થયું. તમે અગ્રગણ્ય આગેવાન છે તે ભલે રહ્યા. સંઘમાં કઈ પણ ભાગ્યશાળી આગળ આવી શકે તે હોય તેને યોગ્ય પ્રત્સાહન આપે પરન્ત ઉતારી પાડવાની કૂટનીતિ કદાપિ નહિ સેવતા.
૫૮૪
રાજાએ પિતાના કુંવરને મુગટ પહેરવાની ભાવના થઈ તેથી કુંવરીને સેનાને ઘડો ભગાવી મુગટ કરાવી આપે. મુગટ મળવાથી કુંવરને હર્ષ થાય છે જ્યારે ઘડે નાશ પામવાથી કુંવરીને ભારોભાર શેક થાય છે, પરંતુ રાજાને હર્ષ કે વિષાદ કશું જ થતું નથી. કારણ કે સજાતી દષ્ટિ સેનામાં છે. સોનું તે તેનું તે જ છે. આ સંસારમાં વ્યય તરફ દષ્ટિ રાખનારને શેક થાય છે પરંતુ એ ધ્રુવ તરફ દષ્ટિ રાખે તે શેકનું કઈ જ કારણ નથી. પ્રષ્ટિ મધ્યસ્થની છે.
