________________
(૧૦૦) એમ કહેતાં મહારાણીનાં નયનકોરાં આંસુએ છલકાવા લાગ્યાં. નારીહૃદય છે, ગમે તેમ તે આંખનાં આંસુડાં ઉભરાયા સિવાય રહે નહિ. સાથે સાથે રમણ તેટલી જ નમણી હોય છે. ચાંચલ્યના લીધે રાજા ન કળી શક્યા. એ રીતિએ આંસુ લુછીને આગળ બેલ્યાં કે, “મારા શ્યામ સલુણ નાથ! આપણું પવિત્ર સંબંધની આ છેલ્લી ઘડીઓ ચાલી રહી છે. બીગડી બાજી સુધારી લે અને જીવનને ધન્ય ધન્ય બનાવો.”
૩૯૯ સુખ કરતાં અને જીવનમાં વધુ સ્થાન છે. માણસના જીવનવિકાસમાં દુઃખ પણ એક મોટું રસાયન છે. અગ્નિમાં તપીને તેનું જેમ કુંદન બને છે તેમ કાલિમા માત્ર દુઃખાગ્નિમાં ભસ્મીભૂત થઈ જાય છે અને જીવનને મંગલ ઓપ આપે છે. -
४००
ઈરાનના બાદશાહના મૂલ્યવાન તાજની ઝળકતી કાર ઉપર આ શબ્દો આલેખાયેલા હતા. “એ બાદશાહ! ગરીબની હાય તું કદાપિ લેતે નહિ ન્યાય, નીતિ અને સત્ય ધર્મને સામે રાખીને જ રાજકારોબાર ચલાવજે, નહીં તે આ રાજ છેવટે તારાજ થશે.”
૪૦૧
શ્વાનની પૂંછડી અને માનવની દૃષ્ટિ હંમેશાં વાંકી હોય છે.
