________________
કિલ્લો છે. અહિંસા, સંયમ અને તપરૂપી સદ્ધર્મનો સર્વોત્કૃષ્ટ વિજયી ધ્વજ છે. સકલ ગુણોનો અખૂટ ભંડાર છે અને મુક્તિમંદિરની મનોહર સોપાનપંક્તિ છે.
આ રીતે સમસ્ત વિશ્વમાં સાર્વભૌમ સત્તાવંત સ્યાદ્વાદઅનેકાંતવાદ એ એક મહાન્ ચક્રવર્તી છે.
(૩) સ્યાદ્વાદ શબ્દનો વ્યુત્પત્તિ અર્થ "સ્યાદ્વાદ" માં બે શબ્દો પડેલા છે. એક સ્વાર્ અને બીજો વાવ. તેમાં “સ્થાનૢ” શબ્દ અનેકાન્ત અર્થનો દ્યોતક અવ્યય છે. તેનો અર્થ અનેકાંત અર્થાત્ કથંચિત્ સાપેક્ષભાવ એવો થાય છે. બીજો “વા” શબ્દ “વર્ (વદ્) વ્યયાં" "એ ધાતુ પરથી બનેલો છે. તેની વ્યુત્પત્તિ યનું વાવઃ એનો અર્થ "કથન કરવું" અર્થાત્ વચનવ્યવહાર કરવો એવો થાય છે. બંને સાથે મળે તો સ્વાર્ કૃતિ વાવઃ “સ્યાદ્વાવ” એટલે સ્યાદ્ પૂર્વકનો જે વાદ તે; અર્થાત્ "અનેકાન્તવાદ" એવો અર્થ થાય છે. આ રીતે વ્યાકરણ દૃષ્ટિએ વ્યુત્પત્યર્થ સહિત “સ્યાદ્વાર” શબ્દ સિદ્ધ થાય છે.
(૪) સ્યાદ્વાદનું લક્ષણ
“एकस्मिन् वस्तुनि सापेक्षरीत्या विरुद्ध नानाधर्मસ્વીરો ફ્રિ સ્વાદ્વાઃ ।”
અર્થાત્ એક વસ્તુમાં અપેક્ષાપૂર્વક વિવિધ વિરુદ્ધ પ્રકારના ધર્મનો સ્વીકાર કરવો તે "સ્યાદ્વાદ" કહેવાય છે અથવા “नित्यानित्याद्यनेकधर्माणामेकवस्तुनि
સ્વીાર: સ્યાદ્વાવઃ ”
અર્થાત્ નિત્યત્વ અને અનિત્યત્વ વગેરે ધર્મોને એક વસ્તુમાં સ્વીકાર કરવો તેને "સ્યાદ્વાદ" કહે છે.
: 4
