________________
-
~
-
"સ્યા અત્યેવ" નામનો પ્રથમ ભંગ ઘટે છે.
(૨) "આત્મા નિત્ય છે" એમ પર્યાયાર્થિક નયની દૃષ્ટિએ "સ્યા નાત્યેવ" નામનો દ્વિતીય ભંગ ઘટે છે.
(૩) "આત્મા નિત્ય છે" એ દ્રવ્યાર્થિક નયની દષ્ટિએ છે, પણ પર્યાયાર્થિકનયની દૃષ્ટિએ નહીં, તેમજ "આત્મા અનિત્ય છે" એ પર્યાયાર્થિક નયની દૃષ્ટિએ છે, પણ દ્રવ્યાર્થિક નયની દષ્ટિએ નહીં. આ રીતે સ્યાદ્ અતિ નાન્યેવ" એ નામનો તૃતીય ભંગ ઘટે છે.
(૪) "આત્મા અવક્તવ્ય છે" એટલે આત્મામાં રહેલા નિત્ય અને અનિત્ય એ બન્ને પરસ્પર વિરુદ્ધ ધર્મો એક સાથે કહી શકાય નહીં.
આ રીતે "સ્યાદ્ અવક્તવ્ય એવ" એ નામનો ચતુર્થ ભંગ ઘટે છે.
(૫) "આત્મા નિત્ય તથા અવક્તવ્ય છે" એટલે આત્મામાં રહેલા નિત્ય અને અનિત્ય એ બન્ને પરસ્પર વિરુદ્ધ ધર્મ એક સાથે કહી શકાય તેમ નહીં હોવા છતાં પણ, અમુક અપેક્ષાએ દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાએ) આત્મા નિત્ય છે.
આ રીતે "સ્યા અતિ અવક્તવ્ય એવ" એ નામનો પંચમી ભંગ ઘટે છે.
(૬) "આત્મા અનિત્ય તથા અવક્તવ્ય છે" એટલે આત્મામાં રહેલા નિત્ય અને અનિત્ય એ બન્ને પરસ્પર વિરુદ્ધ ધર્મો એક સાથે કહી શકાય તેમ ન હોવા છતાં પણ, અમુક અપેક્ષાએ (પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાએ) આત્મા અનિત્ય છે. 'આ રીતે "સ્યા અતિ અવક્તવ્ય એવ" એ નામનો ષષ્ઠ, ભંગ ઘટે છે.
~
50
