________________
(१३) तैतरीय उपनिषद् (१४) राजमार्तण्ड વ્યાસ રષિ
ભોજદેવ () વેકાનપરિણામ ધર્મરાજ દીક્ષિત
ઉપસંહાર સર્વજ્ઞ શ્રી જિનેન્દ્રવિભુભાષિત જૈનદર્શનના મૌલિક આ સ્યાદ્વાદ અનેકાન્તવાદ સિદ્ધાંતને અંગે જેટલું લખાય તેટલું ઓછું જ છે. ગ્રંથોના ગ્રંથો ભરીએ તો પણ તેનો પાર આવે તેમ નથી.
આ સંબંધમાં આદ્યાવધિ ઘણું ઘણું લખાયું છે, વિશદ ચર્ચાઓ ચાલેલી છે, ખંડન-મંડનો થયેલાં છે અને આક્ષેપને પરિહારની ઝડીઓ પણ વરસેલી છે.
એ સઘળુંય લક્ષ્યમાં રાખીને, પ્રાચીન, અર્વાચીન અનેક ગ્રંથો વગેરેનું દોહન કરી, લખાયેલા આ લેખમાં તેની સમસ્ત વિશ્વમાં સર્વ રીતે સર્વોત્કૃષ્ટતા, વ્યાપકતા અને સમન્વયતાસિદ્ધ) કરવા પ્રયત્ન કર્યો છે.
સાથે સાથે પ્રાચીન, અર્વાચીન અનેક પ્રમાણો, ઉદાહરણો અને સુપ્રસિદ્ધ વિદ્વાનો વગેરેના અભિપ્રાયો પણ જણાવ્યા છે.
પ્રાંતે આ લેખમાં મારા મતિદોષથી કાંઈ પણ વિપરીત કે અસ્પષ્ટ લખાયેલ હોય, તેનો મિચ્છામિ દુક્કડે આપતો વિરમું છું.
સ્યાદ્વાદ-અનેકાન્તવાદને અહર્નિશ અમારા કોટીશઃ વંદન હો.
1
,
--
