________________
सुत्तागमे
वंजणुग्गहभेया] सियं सुयं-सम्मद्दिहिस्स सुयं सुयनाणं, मिच्छद्दिद्विस्स सुयं सुयअन्नाणं ॥ २५॥ से किं तं आभिणिबोहियनाणं ? आभिणिवोहियनाणं दुविहं पण्णत्तं, तंजहा-सुयनिस्सियं च, अस्सुयनिस्सियं च । से किं तं अस्सुयनिस्सियं ? अस्मयनिस्सियं चरव्विहं पण्णत्तं, तंजहा-उप्पत्तिया १ वेणइया २, कम्मया ३, परिणामिया ४ । बुद्धी चउव्विहा वुत्ता, पंचमा नोवलब्भइ ॥ ६८ ॥२६॥ पुव्वमदिट्ठमस्सुय--,मवेइयतक्खणविसुद्धगहियत्था। अव्वायफलजोगा, बुद्धी उप्पत्तिया नाम ॥ ६९ ॥ भरहसिल १ मिंढ २ कुकुड ३, तिल ४ वालय ५ हत्थि ६ अगड ७ वणसंडे ८ । पायस ९ अइया १० पत्ते ११, खाडहिला १२ पंच पियरो य १३ ॥ ७० ॥ भरहसिल १ पणिय २ रुक्खे ३, खुङग ४ पड ५ सरड ६ काय ७ उच्चारे ८ । गय ९ घयण १० गोल ११ खंभे १२, खुङग १३ मग्गि १४ स्थि १५ पइ १६ पुत्ते १७ ॥ ७१ ॥ महुसित्थ १८ मुद्दि १९ अंके २०, य नाणए २१ भिक्खु २२ चेडगनिहाणे २३ । सिक्खा २४ य अत्थसत्थे २५, इत्थी य महं २६ सयसहस्से २७ ॥ ७२ ॥ भरनित्थरणसमत्था, तिवग्गसुत्तत्थगहियपेयाला । उभओ-लोगफलवई, विणयसमुत्था हवइ बुद्धी ।। ७३ ॥ निमित्ते १ अत्थसत्थे य २, लेहे ३ गणिए ४ य कूब ५ अस्से ६ य । गद्दभ ७ लक्खण ८ गंठी ९, अगए १० रहिए ११ य गणिया १२ य ॥ ७४ ॥ सीया साडी दीहं, च तणं अवसव्वयं च कुंचस्स १३ । निव्वोदए १४ य गोणे, घोडगपडणं च रुक्खाओ १५ ॥ ४५ ॥ उवओगदिह्रसारा, कम्मपसंगपरिघोलणविसाला । साहुकारफलवई, कम्मसमुत्था हवइ बुद्धी ॥ ७६ ॥ हेरण्णिए १ करिसए २, कोलिय ३ डोवे ४ य मुत्ति ५ घय ६ पवए ७ । तुन्नाए ८ वटुइय ९, पृथइ १० घड ११ चित्तकारे १२ य ॥ ७७ ॥ अणुमाणहेउदिटुंतसाहिया, वयविवागपरिणामा । हियनिस्सेयसफलवई, बुद्धी परिणामिया नाम ॥ ७८ ॥ अभए १ सिटि २ कुमारे ३, देवी ४ उदिओदए हवइ राया ५ । साहू य नंदिसेणे ६, धणदत्ते ७ सावग ८ अमधे ९ ॥ ७९ ॥ खमए १० अमञ्चपुत्ते ११, चाणके १२ चेव थूलभद्दे १३ य । नासिकसुंदरिनंद १४, वइरे १५ परिणामिया बुद्धी ॥ ८० ॥ चलणाहण १६ आमंडे १७, मणी १८ य सप्पे १९. य खरिंग २० जाणिज्जा । परिणामियबुद्धीए, एवमाई उदाहरणा ॥ ८१ ॥ सेत्तं अस्मयनिस्सियं ॥ से कि तं सुयनिस्सियं ? मुयनिस्सियं चउ व्विहं पण्णत्तं, तंजहा-उग्गहे १, ईहा २, अवाओ ३, धारणा ४ ॥ २७ ॥ से किं तं उग्गहे ? उग्गहे दुविहे पण्णत्ते, तंजहा-अत्युगहे य बंजणुग्गहे य ॥ २८ ॥ से किं तं बंजणुग्गहे ? बंजणुग्गहे चविहे पण्णत्ते, तंजहा-सोइंदियवंजणुग्गहे, घाणिदियवंजणुग्गहे, जिभिदियवंजणुग्गहे, फागिंदियवं
