Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૩૩
(દિતીઃ
UI
)
સ્વર સન્ધિ ૧૯૬ છે. સૂત્ર :
સમાનાનાં તેન તીર્થ: (૧-૨-૧) અર્થ : સમાનનો (સ્વરનો) તેનાથી પરમાં આવેલા સમાન (સ્વર) ની સાથે
દીર્ધ થાય છે. ટુ03 + અત્રમ્ = ટુ0Sાત્રમ્, ધ + ડુમ્ = ડ્રથમ, નવી + ૩ન્દ્ર = વીન્દ્ર આ સૂત્ર ૨૦ રીતે સંધિ કરે છે. દા. ત. (૨) + 4 = 3 (૨) 4 + આ = આ (3) + 4 = ઝા (૪) ઝા + ઝ = ગ્રા એ જ રીતે રુવર્ણની ૪, ૩વર્ણની ૪, ઋવર્ણની ૪ અને 7 વર્ણની
૪ = કુલ ૨૦. વિવેચન : પ્રમ: અહીં દીર્ધ કરવાનું કાર્ય સજાતીય સાથે જ થાય છે. તો પછી
સમાનાના તેના બદલે સમાનાનાં સ્પેન ડ્રી' કરવાથી પણ થઈ જાત અને “ફેવસ્લેિ " સૂત્રમાં પ્રસ્તે લખવાની પણ જરૂર ના પડત એ પણ એક ફાયદો થાત. ઉત્તર :- જો સૂત્રમાં તેલ ના બદલે સ્વત્ર લખ્યું હોત તો ૩ વર્ણ, ૨ વર્ગ, અને એ તાલવ્ય હોવાથી સજાતીય ગણીને રૂપછીચવર્ગ, યુ, શુ માંથી કોઈ પણ વર્ણ આવે તો પણ દીર્ઘની પ્રાપ્તિ આવે દા.ત. ધ + શીતમ આવા ઉદાહરણમાં પણ દીર્ઘ થવાની પ્રાપ્તિ આવી જાય. તેના નિવારણ માટે તેનું કર્યું છે. પ્રશ્ન :- “સમાનતાં એ બહુવચન કેમ કર્યું છે ? ઉત્તર :- બહુવચન વ્યાપ્તિ માટે છે. આ સૂત્રમાં બ. વ.નું ફલ નથી પણ નીચેના સૂત્રમાં અનુવૃત્તિ લઈ જવા માટે બ. વ. કર્યું છે. એ
વિશેષતા નીચેના સૂત્રમાં જણાવાશે. સૂત્ર :
seગૃતિ સ્વો વા (૧-૨-૨)
