________________
૧૦૪
વિવેચન : - (૧) ગ્રહવૃતિ, ગ્રહઃ પતિ = અહીં ૧-૩-૫૩ रः पदान्ते વિસર્મસ્તયો:'' થી માત્ર વિસર્ગ જ થવાનો હતો. તેના બદલે આ સૂત્રથી ર્ ના વિસર્ગનો અભાવ વિકલ્પે થવાથી બે રૂપ થયા. એટલે એકવાર ર્ જ રહ્યો, અને એકવાર વિસર્ગ થયો. (૨) નીપતિ, ગી: પતિઃ = અહીં પણ ૧-૩-૫૩ ‘‘૨ઃ પાન્ત વિસર્મસ્તયો' થી માત્ર વિસર્ગ જ થવાનો હતો. તેના બદલે આ સૂત્રથી ર્ ના વિસર્ગનો અભાવ વિકલ્પે થવાથી એકવાર વિસર્ગ થયો, અને એકવાર ર્ જ રહ્યો.
Ο
સૂત્ર :
અર્થ
વિવેચન :
(૩) પ્રચેતા રાનન્ ! પ્રવેતો રાનન્ ! અહીં પ્રવેતસ્ + રાનના “સોરુ” થી સ્નો રુ થવાથી પ્રવેત ્ + રાનવુ એ ર્ નો ‘‘ઘોષવતિ’’ ૧-૩-૪૧ થી ૩ થવાનો હતો. તેનો આ સૂત્રથી અભાવ થવાથી ‘‘રો રે સુણ્ ટીઈશાન્તિઃ” ૧-૩-૪૧ થી ૨ પર છતાં પૂર્વના ર્ નો લોપ થયો, અને પૂર્વના જ્ઞ નો ા થવાથી પ્રત્યેતા રાખત્ થયું. અને આ સૂત્ર વિકલ્પે થતું હોવાથી એકવાર ‘‘ઘોષવતિ’’ સૂત્રથી ર્ નો ૩. થવાથી‘ગવર્નસ્ટેડ વનિોવત્ '' ૧-૨-૬ થી ૩૪+૩ =ો થવાથી પ્રોતો રાહદ્ થયું.
શિાયસ્ય દ્વિતીયો વા (૧-૩-૫૯)
વર્ગના પ્રથમ અક્ષરનો શિદ્ પરમાં આવતાં બીજો (દ્વિતીય) વિકલ્પે થાય.
આ સૂત્ર ૩૫ અથવા ૧૫ જગ્યાએ લાગે.
૭ શિટ્ x ૫ વર્ગના પ્રથમ = ૩૫ અથવા ૩ શિલ્ x ૫ વર્ગના
પ્રથમ = ૧૫
(૧) રગ્બીરમ્, ક્ષીરમ્ = અહીં ધ્ પરમાં આવતાં પૂર્વના . નો વ્ આ સૂત્રથી વિકલ્પે થયો.
અહીં સ્ પરમાં આવતાં પૂર્વના
(૨) ૩સરાઃ, પ્સરાઃ = પ્ નો ૢ આ સૂત્રથી વિકલ્પે થયો.
