Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૪
+ ત (૬) ૨ બ્યુ. (૧) ઇશ્વર = અહીં ચૂનો ૨ પરમાં આવતાં શુ થયો. (૨) વછન્ન = અહીં ૨ નો સ્પરમાં આવતાં શુ થયો. | (૩) ઇષ્ટ = અહીં સ્નો સ્પરમાં આવતાં ૬ થયો. (૪) વ8 = અહીં સ્નો સ્પરમાં આવતાં ૬ થયો. (૫) રુસ્ત = અહીં ૨ નો સ્પરમાં આવતાં સ થયો. (૬) રુસ્થ = અહીં રૂ નો ૬ પરમાં આવતાં સ થયો. આ સૂત્રમાં દ્વિતીય સહિત ૪--તલેવાના છે. એટલે (-.
-રૂ, -૬) લેવાના છે. તો સૂત્ર “ર-કન્ટ-૩-ત-થે” કરવાથી સૂત્રમાં લાઘવ થાય છે. છતાં તેમ નહીં કરીને “- - તે સ દ્વિતીયે એવું ગુરૂ સૂત્ર શા માટે કર્યું? અહીં યથાŞવ્ય.. એ ન્યાયથી અનુકમ કરવો છે. તે “વઇ-ટ-6-તળે” એ પ્રમાણે છ કરવાથી થશે નહીં. પણ ૧-૩૫ ની જેમ સમાસ કરીને ત્રણ બનાવી દઈએ તો થઈ શકે એમ પ્રક્રિયા ઘણી કરવી પડે.તેથી સૂત્રમાં લઘુતા છોડીને ગુરૂતા કરી
પ્રશ્ન :
જવાબ :
આ સૂત્ર પણ ૧-૩-૫૩ ના અપવાદ રૂપ સૂત્ર છે. વિસર્ગ
થવાનો હતો. તેના બદલે નિત્ય -૬-જૂ થયા. સૂત્ર :- नोऽप्रशानोऽनुस्वाराऽनुनासिकौ च पूर्वस्याऽधुपरे
(૧-૩-૮). અર્થ :- પદાને રહેલા પ્રશાન્ વર્જીને શબ્દ સંબંધી 7 નો અધુ પરમાં
છે જેને એવા દ્વિતીય સહિત -સ્ત પરમાં આવતા -૬સુઅનુક્રમે થાય,અને પૂર્વના અક્ષર ઉપર આગમ અને આદેશરૂપ
અનુસ્વાર અને અનુનાસિક અનુક્રમે થાય. . સૂત્રનોસમાસ: 7 વિઘતે પ્રશાત્ સ્મિન્ સ = પ્રશાન્ તસ્વ-31શાd,
વિઘતે છુપર રિઝલ્ તત્ = ઝઘુઘરમ્ તસ્મિન્ =(બહુ)
