Shubh Sangraha Part 02

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 12

૧૨
પ્રકાશકનું નિવેદન ચાવત વ્યાવહારિક સુખ-સંપદા કે તુચ્છાતિતુચ્છ માન રખા થા. શતકે કે શતક તક ઉન આન્તર્બાહ્ય મહાશત્રુઓં કી ઘાતક પીડાયે સહતા આયા થા તૌ ભી અપને ધર્મરૂપી પ્રાણુ કે, યહ બૂઢા ભારત અપને હાડપિંજરવત શરીર કે પ્રત્યેક અંગ મેં કિસી ન કિસી કંગ સે કાયમ રખ સકા થા. કિસી ન કિસી ગુપ્ત અંગ મેં તો યહ પ્રાણ કી પૂર્ણ ઔર શુદ્ધ માત્રા ભી ઉસને બચા ખી થી, કિ જે માત્ર કુછ શાંતિ કા મૌકા આતે હી અપના મહાપ્રભાવ દિખા દેને કી યોગ્યતા રખતી થી.
જીવ કા શિવ–નર કા નરાયણ” બના દેનેવાલી વહ બ્રહ્મવિદ્યા કે, તથા અપને વહ ઈશ્વરાવતાર ઔર મહર્ષિગણ કી ચરણલિ કે શિરોધાર્ય કરના, અબતક ભારતવર્ષ ભૂલ નહીં સકા થા. ઉન પુરૂષોત્તમ ને પ્રદાન કિયે હુએ શુભ સંસ્કાર ઔર મહાપદેશ કે વહ અબ તક ભી થડે બહુત યાદ રખ સકા થા. વ્યાસ–વસિષ્ઠાદિ કે મસ્તિષ્કરૂપી હિમાલયદ્વારા બહી હુઈ વહ ગંગા-યમુના કે, ઔર સરસ્વતી જૈસી વેદોપનિષદ્દરૂપી જ્ઞાનસરિતા કે વો અપને હૃદયપ્રયાગરૂપી બ્રહ્મવેત્તાઓ મેં અબ તક છંદી રખ સકા થા. પ્રાચીન મહાજને કે ચારિત્ર્ય-યશ કે સિંધુ ઔર બ્રહ્મપુત્રા કી તરહ વિસ્તૃત રૂપ સે ધારણ કરતી હુઈ રામાયણ ઔર મહાભારત કી કથા, વ્યાધિગ્રસ્ત નાડિયાં કી તરહ સંકાણું ઔર મંદ પ્રવાહ સે ભી ભારત કે મસ્તિષ્ક, હસ્ત ઔર જઠરપ્રદેશ મેં (બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય ઔર વૈ મેં ) થોડા બહુત ધર્મ પ્રાણ કા દાન દે રહી થી. સ્મૃતિ ઔર પુરાણરૂપ નર્મદા ઔર ગોદાવરી કા પ્રવાહ ભી અધવાહિની નાયિાં કી તરહ ઉનકી જધા સે લેકર પાદતલ તક (શુદ્ધ ઔર અંત્યજવર્ગ તક) કિસી ને કિસી અંશ મેં ધર્મ-પ્રાણ પહુંચા રહા થા. પ્રાતઃ સ્મરણીય શુક ઔર જનક કી તરહ બ્રહ્મનિષ્ઠા કે પ્રાપ્ત કરકે નિવૃત્તિ યા પ્રવૃત્તિપૂર્વક પ્રારબ્ધ વ્યતીત કરનેવાલે ગૌરાંગ, રામાનુજ, રામાનંદ, કબીર, નાનક, તુલસીદાસ, જ્ઞાનદેવ, તુકારામ, એકનાથ, રામદાસ, નરસિંહ, મીરાં ઈત્યાદિ સેંકડો મહાત્માઓ કી પરંપરા જારી રહતી હુઈ, ભારત કે જીણું પ્રાણું મેં ચેતના સિંચન કરતી હુઈ તથા સમયાનુકૂલ સંસ્કાર દેતી હુઈ હિમાલય કી તરહ અડગ ભાવ સે ભારત કે મસ્તિષ્કસ્થાન કો ભા રહી થી. ઈન મહાત્માઓ ને તથા પ્રાચીન મહષિ ઔર રાજર્ષિઓં ને બેધ કિયા હુઆ વ્યવહારધર્મરૂપી વાયુ, ને મસ્તિષ્કસ્થાન પર ખીલી હુઈ બ્રહ્મવિદ્યા કે પ્રાણપોષક બીજો કો બહાતા હુઆ મંદ ગતિ સે ભી ભારત કે પ્રત્યેક અંગપર છીડક રહા થા. ઇન બીજે કી તાસીર કે સાથ ભારત મેં જન્મ હુએ શતાવધિ પુત્ર-પુત્રિયો ને પાની કી જગહ અપના ખૂન, ખાદ (ખાતર) કી જગહ માંસ, વાયુ કી જગહ પ્રાણ, પ્રકાશ કી જગહ રૂપ-સૌંદર્ય ઔર આધાર કી જગહ અપની હડ્ડી-ખોપરી તક કે ભી દે કરકે ભારત કે યહ ધર્મરૂપી પ્રાણ-પપેર કે કાયમ કર રખા થા. કુણાકુમારી ભી ભારતપિતા કે યહ ધર્મરૂપી સએ પ્રાણ કાયમ રખને કે હી લિયે અપને નશ્વર શરીર કા બલિદાન દે ચૂકી થી.”
* “જીવન કી એસી અસી સંગીન સામગ્રી કે થોડી બહુત ભી ભુગતતા આયા હુઆ યહ પ્રભુ કા પ્યારા-એક સમય કા દેવદુલારા જગતભર કા મહાન ગુરુરૂપ વૃદ્ધ ભારત કા સર્વપ્રાચીન 'ધર્મપ્રાણ ઉસે છોડ કૈસે જા સકતા થા ? બસ, અબ યહી માર્ગ રહા થા કિ ઉન પ્રાણુ કે બદલે મેં વહ મહાઅંતઃશત્રુ-વહ નિશાચરગણું કે અમેલ હટતા ચલે, ઔર અંત મેં પૂરા નષ્ટ હો કર કે ભારતપ્રદેશ મેં જ્ઞાનસૂર્ય ઔર સુખસામર્થ બઢને કા પૂરાપૂરા અવકાશ મિલ જાવે!
"કુદરત કા કાનુન હૈ કિ– अमल किसी का कभी यकसा जमा रहता नहीं, चढा बादल सदा युं ही बना रहता नहीं; गीर पडालडका होचाहे अपनी गलती के सबब,आहको सुन ली पिताने फिर पडारहतानहीं.
મહારાજ તુલસીદાસજી ને ભી કરમાયા હૈ કિ – तुलसी हाय गरीब की, कभी न खाली जायः मुवे ढोर के चाम से, लोहा भस्म हो जाय." - “કકિ કોઈ ભી વ્યક્તિ અથવા સમાજ કી અંતિમ આહ બડી ગહરી ઔર જોરદાર હતી હૈ. બડે બૂડે કર રાક્ષસ, કોટવાધિપતિ ધનિક, પરાક્રમી રાજા-મહારાજા ઔર ચક્રવર્તી સમ્રાટે કે, યહ વિદ્યુત સે ભી મહાબલવતી આહને ઉનકે અપાર ધનવૈભવ, સેનાસમૂહ ઔર બડી બડી બાદશાહી કે સાથ ઉખેડ ડાલા હૈ. કિસી વ્યક્તિ અથવા સમાજ કી ગહરી આશિષ ભી