Sanskrit English Dictionary Part 02

Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

Page 15

गङ्गाका
842
गजता
स्वमतेन देव स्वाहामहीकृत्तिकानो तथैव Mb.3.232.15.-जलम् the holy water by which it is customary to administer oaths). -दत्तः an epithet of Bhisma. -द्वारम् the place where the Ganges enters the plains (also called हरिद्वार); गङ्गाद्वारं प्रति महान्बभूव भगवानृषिः Mb. 1. 130.33.-धरः 1 an epithet of Siva. -2 the ocean.°पुरम् N. of a town. -पुत्रः 1N. of Bhisma. -2 of Kartikeya. -3 a man of a mixed and vile caste whose business is to remove dead bodies.-4a Brahmana who conducts pilgrims to the Ganges. -मृत्m .1N. of Siva. -2 the ocean. -मध्यम् the bed of the Ganges. -यात्रा 1a pilgrimage to the Ganges. -2 carrying a sick person to the river-side to die there. -लहरी N. of poem by Jagannatha Pandita. -सप्तमी the 7th day in the light half of वैशाख. -सागरः the place where the Ganges enters the ocean. -सुप्तः 1 an epithet of Bhisma. -2 of Kartikya. -हद: N. of तीर्थ. गङ्गाका, गङ्गका, गङ्गिका The Ganges. गङ्गाटेयः A kind of prawn; L. D. B. गङ्गीभूत a. Become as sacred as the Ganges. गङ्गोलः A precious stone; also called गोमेद.
7533: 1 A tree. -2 The period (i.e. number of terms) of a progression (in math.).
गज1P.(गजति, गाजित) 1 To Bound, roar; जगजुर्गजाः Bk. 14.5.-2 To be drunk; to be confused or inebriated.
गजः [गज-मदे अच्] 1 An elephant; कचाचितौ विश्वागिवागजौ गजौ Ki. 1. 36. -2 The number 'eight'. -3 A mensure of length, aGaja or yard, (thus defined :साधारणनरादगुल्या त्रिंशदगुलको गजः).-4 A demon killed by Siva. -5 One of the eight elephants of the quarters. -जी A female elephant; वितृषोऽपि पिबन्त्यम्भः पाययन्तो गजा गजीः Bhāg.4.6.26. -Comp.-अग्रणी m.1 the most excellent among elephants.-2 An epithet of ऐरावत, the elephant of Indra. -अधिपतिः lord of elephants, to nuble elephant. -3TETET: superintendent of elephants; Bri. S. 86.4.-अपसद: a vile or wretched elephantya common or low-born elephant. -अशन: the religious fig tree (अश्वत्थ).(-नम्) the root of a lotus. -अरि:1a lion. -2N. of Siva who killed the demon गज.-आजीवः 'one who gets his livelihood by elephants', an elephant-driver. -आननः, -आस्यः epithets of Ganesa. -आयुवेद: science of the treatment of elephants. -आरोहः an elephantdriver. -आह्वम्,-आह्वयम् N. of Hastina purai Bhag.1. 15.38. - 1 an excellent elephant, a lordly elephant; किं रुष्टासि गजेन्द्रमन्दगमने S. Til.73; ऐरावतं गजेन्द्राणां Bg.10.27. -2 Airāvata, Indra's elephant. -3 N. of a tree; गजेन्द्रकुसुमाकीर्णम् Mb. 13.132. 12. कर्णः an epithet of Sivas.-कन्दः a large esculent root.-कृमोशिन् m. N. of Garula.-गतिः f. 1 a stately, inajestic gait like that of an elephant. -2 a woman with such agait.-गामिनी a woman hav
ing a stately elephant-like gait; याता सुदूरमधुना गजगामिनी सा Ratn.4.3.-गोरीव्रतम् a row to be observed by ladies in the month of Bhadrapada. -छाया a portion of time proper for a Sraddha, time at the eclipse of the sun [सैहिकेयो यदा भानुं ग्रसते पर्वसंधिषु । गजच्छाया तु सा प्रोक्ता श्राद्धं तत्र प्रकल्पयेत्॥; गजच्छायायां पूर्वस्यां कुतपे दक्षिणामुखः। यदा भाद्रपदे मासि भवते बहुले मघा || Mb. 13.126. 363 Y. 1. 218. -ढक्का a kettle-drum carried on an elephant. -तुरङ्गविलसितम् N. of a metre. -दन,-द्वयसa. as high or tall as an elephant. -दन्तः 1an elephant's tusk, ivory; कार्यालङ्कारविधिर्गजदन्तेन प्रशस्तन Bri. S. 79. 19. -2 an epithet of Ganesa. -3 ivory. -4 a peg, pin, or bracket projecting from a wall. "मय a. made of ivory. -दानम् 1the fluid (ichor ) exuding from the temples of an elephant. -2 the gift of an elephant. -नासा the trunk of an elephant ; धर्मस्तु गजनासोरु सद्भिराचरितः पुरा Ram. 2. 30. 30. -निमीलिका, -निमीलितम् feigning not to look at anything, inattention%3; देवीः कामयमानस्य चके गजनिमीलिका Raj. T.6.73. -पतिः 1 the lord or keeper of elephants. -2 a very tall and stately elephant; Si. 6.55. -3 an excellent elephant. -पिप्पली N. of a plant (Seindapsus Officinalis; Mar. गजपिंपळी, मिरवेल). -पुङ्गवः a large and excellent elephant; गजपुङ्गवस्तु धीरं विलोकयति चाटुशतैश्च भुक्क्ते Bh. 2. 31. -पुट: a small hole in the ground for fire. -पुरम् N. of Hastinapura. -पुष्पी N. of a flower; गजपुष्पीमिमा फुल्लामुत्पाव्य शुभलक्षणाम् Ram. 4. 12. 39. -बन्धः 1 a particular posture in sexual intercourse. -2 a post to which the elephant is tied. -3 the process of catching an elephant; गजबन्धस्तु सुरते आलाने ग्रहणेऽपि च Nm. -बन्धनी, -बन्धिनी a stable for elephants. -भक्षक: the sacred fig-tree. -भक्षा the gum Olibanum tree.-मण्डनम् the ornaments with which an elephant is decorated, particularly the coloured lines on his head. - Huglofil, -मण्डली ring or circle of elephants. -माचल: a lion. -मुक्ता, -मोक्तिकम् a pearl supposed to be found in the kumbhas or projections on the forehead of an elephant; धर्मजनितपुलकेन लसद्भजमौक्तिकावलिगुणेन वक्षसा Ki. 12. 40. -मुखः,-वक्त्रः ,-वदनः epithets of Ganesa; Bri. S.58.58; Ks. 100.41. -मोटनःa lion.-यूथम् a herd of elephants3 उषसि स गजयूथकर्णतालैः पटुपटहध्वनिभिविनीतनिद्रः R.9.71. -योधिन् a. fighting on an elephant. -राज: a lordly or noble elephant.-after:,eft f. the three lunar mansions रोहिणी, आर्द्रा and मृगशिरस्; रोहिण्या मृगशिरो गजवीथ्यभिधीयते. -व्रज: a troop of elephants. -शास्त्रम्, -शिक्षा the science of elephants. -साह्वयम् N. of Hastinapura; निर्ययुर्गजसाह्वयात् Mb.3.1.9; Ks.15.6.-स्थानम् elephant's stall; Y.1.279. -स्नानम् (lit.) bathing of an elephant; (fig.) useless or unproductive efforts resembling the ablution of elephants which, after pouring water over their bodies, end by throwing dirt, rubbish and other foul matter ; ef. अवशेन्द्रियचित्तानां हस्तिस्नानमिव क्रिया H.1.17.
गजता 1 A multitude of elephante ; अधिश्रयन्तीर्गजताः परःशताः Si. 12.50. -2 (also गजत्वम् ). The state of an