________________
૨૪
શ્રીરામકૃષ્ણ પરમહંસ ઊભેલાં ગંગા તરફ દષ્ટિપાત કરી રહ્યા છે, તેમ જોતો.”
ક્રમે કરીને તેમણે શાંત ભાવે, દાસ્ય ભાવે, સખ્ય ભાવે, વાત્સલ્ય ભાવે અને મધુર ભાવે સાધના કરી હતી.
એક દિવસ રાણી રસમણિ ગંગાસ્નાન કરીને મંદિરમાં આવેલ, અને શ્રી રામકૃષ્ણને કંઈક ભજન ગાવાનું કહ્યું. મધુર કંઠે ભજન શરૂ થતાં મંદિરમાં એક દિવ્ય વાતાવરણ ખડું થયું. થોડી વાર પછી ગાતાં ગાતાં શ્રી રામકૃષ્ણ જોયું કે રાણીનું ધ્યાન ભજનમાં નથી, એટલે એમણે અહીં પણ એ જ ચિંતા કે?' એવું બોલીને રાણીને તમાચો ચોડી દીધો! એ સાથે જ મંદિરના કર્મચારીઓમાં ભારે ખળભળાટ મચ્યો. પરંતુ રાણીએ ભોંઠપ અનુભવી, કારણ કે ભજન સાંભળતી વખતે રાણીના મનમાં મુકદ્દમાના વિચારો ચાલી રહ્યા હતા, તેથી શ્રી રામકૃષ્ણને કોઈએ કંઈ કહેવું નહીં, તેમ કહીને તેઓ પોતાના ઓરડામાં ચાલ્યાં ગયેલ.
મથુરબાબુએ આ પ્રસંગ પછી કલકત્તાના વૈદ્યરાજ ગંગાપ્રસાદ સેનની પાસે જ્ઞાનતંતુઓ નબળાં તો નથી ને તેવી શ્રીરામકૃષ્ણની નાડી પરીક્ષા કરાવી, પણ તે વ્યર્થ જ હતી! મથુરબાબુ શ્રીરામકૃષ્ણ સાથે ચર્ચા કરતાં કહેતા કે ઈશ્વર પોતાના નિયમોને આધીન રહે છે; જ્યારે શ્રીરામકૃષ્ણ કહેતા કે જે નિયમ ઘડી શકે તે રદ પણ કરી શકે; ત્યારે મથુરબાબુ દલીલ કરતાં કહેતા હતા કે લાલ રંગના ફૂલના છોડમાં સફેદ પુષ્પો ન જ થઈ શકે; પરંતુ શ્રીરામકૃષ્ણ કહેતા કે ઈશ્વરની ઈચ્છા હોય તો તે પણ સંભવિત બને, અને બીજે જ દિવસે લાલ જાસૂદીના છોડ ઉપર એક જ ડાળી ઉપર એક લાલ અને બીજું ધોળું એમ બે પુષ્પ
