________________
૪૪
શ્રીરામકૃષ્ણ પરમહંસ
સને ૧૮૮પની ૧૧મી ડિસેમ્બરે શ્રીરામકૃષ્ણને ગોપાલચંદ્ર ઘોષના કાશીપુર ખાતે ચિત્તને પ્રસન્ન કરે એવાં પ્રકૃતિનાં દશ્ય, સ્વચ્છ હવા અને પ્રેરક એકાંતવાળા મકાનમાં લઈ જવામાં આવેલ.
ધીમે ધીમે કાશીપુરમાં સેવાતંત્ર વ્યવસ્થિત ગોઠવાઈ ગયું. નરેન્દ્રનાથ એ સૌની પ્રેરણામૂર્તિ હતો. ગુરુસેવાની ભાવનાથી પ્રેરાયેલા આ આદર્શપ્રિય યુવાનોની સંખ્યા બારની* હતી. તેઓ દરેકમાં ત્યાગભાવના અને ગુરુ પ્રત્યેની અનન્ય ભક્તિ ઊભરાઈ રહ્યાં હતાં. શ્રીરામકૃષ્ણ માટે માતાજી રસોઈ બનાવતાં. · શ્રીરામકૃષ્ણની ભત્રીજી લક્ષ્મીદેવી પણ માતાજીની સહાયમાં રહ્યાં હતાં. નરેન્દ્ર વગેરે યુવકો ગુરુદેવની સેવા કરતા અને ક્યારેક મધ્યરાત્રિએ ખુલ્લા આકાશ નીચે ધૂણી જલાવીને ધ્યાન પણ કરતા. ત્યારે તેઓ એવો અનુભવ કરતા કે ધૂણીમાં તેમની તૃષ્ણાઓ બળી રહી છે અને અંતરની અશુદ્ધિઓ નષ્ટ થઈ રહી છે.
એક દિવસ પંડિત શશધર તર્કચૂડામણિએ ત્યાં આવીને કહ્યું કે: ‘‘દૃઢ સંકલ્પ કરીને જો આપ વ્યાધિગ્રસ્ત ભાગ ઉપર મનને કેન્દ્રિત કરો તો વ્યાધિ તરત જ દૂર થઈ જાય. તો આપ શા માટે પ્રયત્ન કરતા નથી?'' એક પળનો પણ વિલંબ કર્યા વગર શ્રીરામકૃષ્ણે જવાબ આપ્યો: ‘‘તમે પંડિત થઈને કાચી વાત કેમ કરો છો? જે મન મે હંમેશને માટે ઈશ્વરને સોપી દીધું છે, એને પાછું વાળીને આ માંસરુધિરના સડેલા માળખા ઉપર કેન્દ્રિત કરવાનું શી રીતે બની શકે?'' પંડિત નિરુત્તર થઈ ગયા.
એમનાં નામ : નરેન્દ્ર, રાખાલ, બાબુરામ, નિરંજન, જોગીન, લાટુ, તારક, મોટો ગોપાળ, કાલી, શશી, શરદ અને નાનો ગોપાળ.
*
