________________
જઈ પ્રસન્નચંદ્ર
• ૧૧૭ :
- કેટલી વાર માણસ પોતે પોતાના દિલની ઊંડી ખટક જોઈ શકતો નથી, અને જુએ છે તે એ વખતે એ આશાવાદી બને છે કે આજે નહિ તો બે દિવસ પછી, તપસ્યાની પવિત્ર આગમાં એ ખટક બળીને ભસ્મ થઈ જવી જોઈએ એમ માની લે છે.
રાજર્ષિના દિલમાં પણ એક ખટક રહી જવા પામી હતી. અલબત્ત, એમને રાજ્ય તરફ મમતા ન હતી, સગાં સ્વજન પ્રત્યે પણ આકર્ષણ નહતું, માત્ર કુમાર હજી ઉમરલાયક નથી , પડોશી રાજ્ય કદાચ એની ઉપર આક્રમણ કરશે, કુમારની નબળાઈનો લાભ લેશે એ એક જ ખટક ઊંડે ઊંડે પોતે પણ ન કળી શકે એવા સક્ષમ સ્વરૂપે-રહી ગઈ હતી.
એ યુગ અહેભાગી હતી. ભગવાન મહાવીર એ જમાનામાં પિતાની પદધૂલીવડે ભૂમિને તીર્થક્ષેત્ર બનાવી રહ્યા હતા. મહારાજા શ્રેણિક જેવા શ્રદ્ધાળુ રાજવી, ભગવાન મહાવીરની સેવામાં સદા હાજર રહેતા.
શ્રેણિક મહારાજા ભગવાન મહાવીરને વાંદવા એ જ ઉષાને પાસે થઈને નીકળ્યા. એમણે અને એમના અનુચરોએ મહારાજા પ્રસન્નચંદ્રને કાયોત્સર્ગમાં ધ્યાનારૂઢ થએલા જોયા. “ધન્ય છે આ પુરુષને ! જેણે રાજ્યને ત્યાગ કરી આત્માનું શ્રેય સાધવા આવાં ઉગ્ર તપ આદર્યા છે તે ખરેખર વંદનીય છે ! મહારાજા શ્રેણિકના મુખમાંથી સ્વાભાવિક ઉદ્દગાર સરી પડ્યા. - શ્રેણિકે ભગવાન મહાવીર પાસે જઈ, વિધિપૂર્વક વંદન વિગેરે કરી, પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિની વાત કહેવી શરૂ કરી. એ રાજર્ષિનાં ત્યાગ, તપશ્ચર્યા, સહનશીલતાની રાજા શ્રેણિકે ખૂબ અનુમોદના કરી. ભગવાન પોતે શ્રેણિકની એ વાત મૌનભાવે સાંભળી રહ્યા. " “ભગવન્! માર્ગમાં આવતાં રાજર્ષિને વંદના કરી તે વખતે જે તે કાળધર્મ પામે તે કઈ ગતિએ જાય?” શ્રેણિકે જિજ્ઞાસા તથા ઉત્સુક્તા દાખવી.
