________________
સુધષા
* ૧૪૭
ઉપયોગ કરી વાળ્યો. જે ભઠ્ઠી માત્ર કઠણ ધાતુઓને ઓગાળતી હતી તે ભઠ્ઠી એક તપસ્વી પુરુષના દેહ-હાડ-માંસનું ઈધન પામી વધુ પવિત્ર અને પ્રાણવાન બની. વન કે જંગલના સુકાં લાકડાવતી નહીં, પણ એક માનવરાજ ભિખ્ખના સચેત દેહથી પ્રજવલિત બનેલા અગ્નિએ, સુકા ઘંટના નાદમાં કરુણ અને સજીવ સ્વર ઉમેર્યા.
નિમ્પ્રાણ ભઠ્ઠીઓમાં તૈયાર થતાં ઘટમાં અને એક વિશ્વવંaપ્રાણીમાત્રના મિત્ર એવા પવિત્ર પુરુષના દેહની ભઠ્ઠીમાં તૈયાર થયેલા ઘંટમાં અને એમના અવાજમાં કેટલો ભેદ હોય છે તે આ સુઘોષા ઘંટથી સ્પષ્ટ સમજાતું. સુઘોષા ઘંટના નાદમાં એક વિશ્વહિતિષી-માનવપ્રેમી વિશુદ્ધ આત્માને મેહક અવાજ અભુતપણે ગૂંજી ઉઠતો.
તપસ્વી મરીને અમર થઈ ગયા. એક છમથી તેઓ જે કહી શક્યા નહીં તે તેમણે જાણે કે સહસ્ત્ર જીભ વડે સંવાદી સ્વરમાં જગતને કહેવા માંડ્યું. સુષાના ગગનભેદી અવનિમાં એ વૃદ્ધ તપસ્વીની જીવનભરની ભાવના અને સાધના મૂર્તિમંત બની, માનવી માત્રના અંતરદ્વાર ઉપર આઘાત કરી રહી.
એક દિવસે એક શ્રીમંત આ સુષા–ઘંટના તીર્થસ્થાને આવ્યું. લકે એ ગૃહસ્થને ઉદાર અને પરગજુ સમજતા. એણે જીવનમાં ઘણું ટાઢ-તડકા જેયાં હતાં.
જન્મથી તો એ ગરીબ હતો, પણ એ પછી એણે દરિયાપારના મુલકમાં જઈ અઢળક ધન-સંપત્તિ એકઠી કરી હતી. વખત જતાં એ ચંચળ લક્ષ્મી પણ એને સાથ છોડી ગઈ હતી.
ઘણે વર્ષે એ પાછે પિતાના વનતમાં આવ્યો. અહીં એને એક હેટ ભાઈ પિતાનાં બલ, પરિશ્રમ અને પ્રામાણિકતાથી સારું જેવું ધન એકઠું કરી શક્યો હતો. એ હેટા ભાઈને આશ્રયે પિતાના દિવસો ગુજારવા લાગ્યો.
કેઈ કમનસીબ ક્ષણે નાના ભાઈને પિતાના મોટા ભાઈના
