________________
: ૧૪૮ :
સુષ ભાગ્યની ઇર્ષા આવી અને લાગ મળે તે મોટા ભાઈનું ખૂન કરી વગર પરિશ્રમે ધનવાન બનવાની દુબુદ્ધિ સૂઝી.
આખરે એક દિવસે, કાઈ ન જાણે તેમ તેણે ભાઈના લોહીમાં પિતાના હાથ રંગ્યા. ધનની ખાતર સગા ભાઇનું ખૂન કરતાં એને સંકોચ ન થયા.
ખૂનના બીજે જ દિવસે એ પોતાના ભાઈની સંપત્તિનો એક માત્ર અધિકારી બન્યા. દિલના ડંખને રૂઝવવા તેણે કેટલાંક પુણ્યકાર્ય કર્યા. દિવસો વ્યતીત થયા તેમ તેમ એ પાપને અનુતાપ પણ વિસરાવા લાગ્યો.
પણ જે દિવસે એણે સુષાને ધ્વનિ પહેલવહેલો સાંભળ્યો તે જ વખતે એને પિતાનાં ભૂતકાળનાં પાપ યાદ આવ્યાં. જે પાપ અને પશ્ચાત્તાપ ભૂલવા અહીં એકાંતવાસમાં-તીર્થક્ષેત્રમાં આવ્યો હતો તે પાપ અને પશ્ચાત્તાપે એના દિલને અંદરથી હચમચાવી મૂક્યું. જેમ જેમ દિવસો વ્યતીત થતા ગયા તેમ તેમ એ અંતરના પશ્ચાત્તાપની જ્વાળા વધુ ને વધુ તીવ્રતમ બનતી ચાલી. મનુષ્ય દુનિયાનાં ગમે તેવા ઘોર સંતાપ-ઉપસર્ગ સહી શકે, માત્ર અંતરને ઉકળાટ તે સહી શકતો નથી. એવે વખતે તે દીન, પામર, લાચાર બની જાય છે.
પોતાના સગાભાઇનું ખૂન કરનાર, ધનની ખાતર ધર્મ કે કળગૌરવને તિલાંજલી આપનાર, સુઘોષ ઘંટને સવાર-સાંજનો રણકાર સાંભળી ગરીબ ગાય જેવો બની ગયો.
સુષાના સ્વરમાં કંઈ એવી મેહકતા હતી કે માણસ પિતાની મુંઝવણને ટાળવા ત્યાંથી નાસી જવા માગે તે પણ જતાં તેને પગ ન ઊપડે. એ સ્વરો રમણીય વેદના જગવતા. વેદના આછા દાહ પ્રકટાવે, છતાં એ દાહ તજવાની કે આઘે જવાની હિમ્મત ન ચાલે.
યાત્રિક વિચારવા લાગ્યો. “આ દાહમાંથી, વડવાનળ જેવી ભીતરમાંથી સ્વતઃ ઉપજેલી આગમાંથી શી રીતે બચવું ?” કંઈ ગુરૂ ન હતો. કોઈ સ્વજન ન હતું. કોઈ પૂછવા ઠામ પણ ન હતું.
