________________
શાસ્ત્રાર્થ સભા
૧૩૩ નથી. બહારનો કોઈ પંડિત પણ નથી આવત. શાસ્ત્રાર્થસભા નિર્જનવત્ બની છે.
આમ બધું સુમસામ ચાલતું હતું એટલામાં એક અસાધારણ પંડિત આ નગરીમાં આવી ચડયો. એના અસાધારણ બુદ્ધિસામર્થ્ય અને પ્રખર પ્રમાણવાદની વાતો લેકમ ઉપર રમી રહી. કેઈ કહે, આજ સુધીમાં જેટજેટલા શાસ્ત્રીઓ આવી ગયા એ બધા, આ નવા પંડિત પાસે પાણી ભરે. કાઈ કહેઃ પૃથ્વીના પડ ઉપર આવો વાદી બીજે કઈ થયો નથી અને કદાચ થશે પણ નહિ. એની સામે એક સાદું વાક્ય બોલતાં ભલભલાને પસીનો છૂટે!
કર્ણસુવર્ણ નગરીમાં આવા દિગગજ પંડિત સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરવાનું બીડું કેણુ ઝડપે? એક રાજપંડિત હતો, પણ એ છવાઈ ખાવા માટે જ રહ્યો હતો. બાપ-દાદા પંડિત હતા, એટલે તે પંડિતના નામે ઓળખાતો એટલું જ. એની શી તાકાત કે દુનિયાના એક સમર્થ વાદી સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરી શકે?
અને ખરેખર પેલે ન વાદી, જ્યારે બજારની વચ્ચે થઈ, દરબાર તરફ જવા નીકળ્યા ત્યારે કે એનું સ્વરૂપ અને એને રંગ-ઢંગ જોઈને મંત્રમુગ્ધ જેવા બની ગયા. એક તો એને કદાવર દેહ અને ભરચક દાઢી તથા મૂછના વાળનો ઘટાટોપ જોયા પછી કાચ પિચ આદમી તે ગભરાઈ જ જાય.
લોકોના ટોળેટોળા એને જેવા સારૂ ઉલટ્યા. સંસારની બધી ચિંતાને ઘેળીને પી ગયો હોય એવું એનું કદાવર શરીર હતું. આંખમાંથી કાતીલ છૂરીના તેજ જેવો પ્રકાશ ચમકતો. એના પગલે પગલે દંભને પડઘો પડતો. બીજી વિચિત્રતા એ હતી કે એણે હાથમાં
એક મોટો દંડ ગ્રહણ કર્યો હતો. ગોળી જેવડા પેટ ઉપર તાંબાનું 'કવચ પહેર્યું હતું અને માથા ઉપર મુકુટ જેવા લાગતા એક ધાતુપાત્રમાં મશાલ સળગતી હતી, રૂપ અને વેશમાં એ ખરેખર અદ્ભુત હત-અજેય જેવો લાગતો હતો.
