________________
શાસા સભા
૧૪૧ *
એ પછી શ્રમણે પોતાની શાંત-મધુર, ખળખળ નાદ કરતી વહેતી વાણીમાં એ બધાનેા જવાબ વાળ્યેા શબ્દોના આખર કર્યો વિના, હળવે હળવે એમણે એવી યુક્તિઓ આપી કે કરેઆની જાળ જેવી પડિતની વાાળ, ટક્કર ઝીલી શકી નહીં. એક પછી એક યુકિત રજૂ કરી એમણે પતિના ભ્રમ ઉપર આછા−ઢંડા પ્રહાર કર્યાં. એમણે કહ્યું: ‘મતવાદ તેા કામ પાર જ નથી રહ્યો, છતાં સત્ય એક જ છે અને એક જ રહેવાનું. દૃષ્ટિભેદ્દે કરીને વસ્તુસ્વરૂપ જૂજવાં લાગે છે. મતવાદીઓએ આ જૂજવાં સ્વરૂપાને અવલખી તર્કની એવી ગીચ ઝાડી ઊભી કરી છે કે સામાન્ય પથિક ગભરાઇ જાય—એને સાચા રસ્તા ન જડે. અનેકાંતવાદ્યને આશ્રય એ જ સાચા ભેમિયા છે. સત્ય શોધવુ એ સવ` શાસ્ત્રોના આદેશ છે. શાસ્ત્રોના વાકયના અર્થ પલટાવવા એમાં સાચું પાંડિત્ય નથી. પાંડિત્યથી અથવા શાસ્ત્રાથી કાઇને આત્મકલ્યાણને મંત્ર થાડે। જ મળી જવાના હતા ? '
એ રીતે સરસ પ્રકારે પ્રફુલ્લિત કરેલી ભૂમિ ઉપર શ્રમણે ઉપસ'હારના જે ખીજ ઢાળ્યાં તેના અંકુર તરત જ છુટી નીકળ્યાં. શ્રોતાઓના દિલમાં એ ઉપસંહારની અજબ અસર થઈ. પંડિત. દીપ'કરને અનુલક્ષી શ્રમણે કહ્યું—
· આપણા આજના પડિત દીપકરજીના પેાતાના આચરણ ઉપરથી જ તેઓ કેટલી ભ્રમણા સેવી રહ્યા છે તે એક વાર જોઇ લેા. ચંદ્ર-સૂર્ય જેવા તેજસ્વી નક્ષત્રાના પ્રકાશથી જે અધકાર ન ટળ્યા તે તેઓ પેાતાના મસ્તક્રે ધરી રાખેલી ન્હાની શી મશાલવતી ટાળવા માગે છે. સૂર્ય-ચંદ્ર કરતાં પણ શું મશાલનુ તેજ વધારે છે ? વધુ સ્વાભાવિક છે ? એવા કૃત્રિમ પ્રકાશ તે। આવતી કાલે આથમી જશે. એ પ્રાશની એક કાડી જેટલી પણુ કીંમત નથી.
· બીજી વાત: અજ્ઞાનરૂપી અંધકાર કર્યાં છે ? બ્હાર છે કે
