________________
સંસારમાં તપ્તાયમાન જીવોની પરમ કરૂણા શ્રીમદ્જીને આવતી મહાત્માનું જીવન અલગ-અલગ રીતે જોઈ શકાય. જેમ સમુદ્રને હતી અને તેથી જ સર્વ જીવોને તારવા માટે પરમ શીતળ એવી અલગ-અલગ જગ્યાએથી જોઈએ તો સમુદ્ર અલગ-અલગ ભાસે વાણી તેઓશ્રી ફરમાવતા હતા.
છે જેમકે કોઈ કિનારે જ હોય તો તે માત્ર છબછબિયાં કરે છે, વધુ શ્રીમદ્જી પોતાની આ અંતરદશા બધાને કહેતા પણ નહીં. ઊંડો જાય તો લહેરોના દર્શન કરે છે. પરંતુ સમુદ્રની વિરાટતા આ પત્ર પૂજ્ય શ્રી સૌભાગ્યભાઈ કે જેમની સાથે શ્રીમદ્જી પોતાની માત્ર ઉપરથી જોવામાં ખ્યાલ નથી આવતી, જો કોઈ વ્યક્તિ સમુદ્રના દશા વિષે બધી વાત કહી શકતા, તેમને જ લખી છે. આપણા પેટાળ સુધી જાય તો તેને સમુદ્રની ગંભીરતા ખ્યાલમાં આવે છે. સોભાગ્યે આ બધા પત્રો “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર' (વચનામૃતજી)માં જેમ સમુદ્રને પેટાળથી જોતા એમ ખ્યાલ આવે છે કે ઉપર ઉપર છપાયા છે તેથી આપણે પણ તેઓશ્રીની ઉચ્ચ દશાનો થોડો તાગ એક બીજુ જ જગત ચાલે છે જ્યારે અત્યંત ઊંડાણમાં અતિ શાંત કાઢી શકીએ.
અને ગંભીર એવા બીજા જગતનું દર્શન થાય છે, તે તો જોનારા આ જ પત્રમાં તેઓશ્રી આગળ ફરમાવે છે કે,
ઉપર આધાર રાખે છે કે તે ક્યાંથી સમુદ્રને જુવે છે. ...કોઈ વાતમાં શબ્દોમાં સંક્ષેપપણાથી એમ ભાસી શકે એવું જેવું સમુદ્ર વિષે તેવુ જ જ્ઞાની વિષે. કોઈ જ્ઞાનીને દૂરથી જુવે હોય કે અમને કોઈ પ્રકારની કંઈ હજુ સંસારસુખવૃત્તિ છે, તો તે અર્થ છે તો તેને ફક્ત એક સજ્જન વ્યક્તિ દેખાય છે. જરાક નજીકથી ફરી વિચારવા યોગ્ય છે. નિશ્ચય છે કે ત્રણે કાળને વિષે અમારા સંબંધમાં જોઈએ તો તેઓની નિઃસ્પૃહ દશા વિષે ખ્યાલ આવે છે કે તેઓ તે ભાસવું આરોપિત જાણવા યોગ્ય છે, અર્થાત્ સંસાર સુખવૃત્તિથી પૂર્વ પ્રારબ્ધ અનુસાર વિચરણ કરે છે, તેમના દરેક કાર્યો અગાવનો નિરંતર ઉદાસપણું જ છે...20
હિસાબ ચૂકતે કરવા માટે જ થઈ રહ્યો છે. પરંતુ કોઈ વિરલા જ પોતાની ઉચ્ચદશા (અત્યંત મુક્તપણું જેને સમકિત પણ મહાત્માની અંદરથી સાચી ઓળખાણ કરી શકે છે, તેમને એમ કહેવાય છે) તે વર્ણવતા તેઓશ્રી લખે છે કે,
લાગ્યા વગર રહેતું નથી કે વ્યવહાર તો બસ બહાર થાય છે જ્યારે શિનને વિષે જે આ ઉપાધિયોગ આરાધીએ છીએ ત્યારથી જ્ઞાની તો પોતાના આત્મામાં સતત પરોવાયેલા છે. જાણે કે કર્મકત મુક્તપણે વર્તે છે, તેવું મુક્તપણું અનુપાધિ પ્રસંગમાં પણ વર્તતું નહોતું; વ્યક્તિત્વ બહારથી વ્યવહાર કરે છે તેમાં જ્ઞાનીનો કોઈ લક્ષ નથી, એવી નિશ્ચલ દશા માગસર સુદ ૬ થી એકધારાએ વર્તી આવી છે...'21 તેઓ તો અંતરની મસ્તીમાં મશગુલ છે.
આ દિવસને (માગસર સુદ ૬) શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીનો ક્ષાયિક લેખક પરિચય: સમકિત દિવસ તરીકે પણ તેમના ભક્ત વર્ગમાં ઉજવાય છે. આત્માર્પિત દેવાંગભાઈ મિકેનિકલ એન્જિનિયર હોવા સાથે પોતાને થયેલા શુદ્ધ સમકિત વિષે તેઓશ્રીએ પોતાની હાથનોંધમાં અમેરિકામાં ઈન્ડસ્ટ્રિયલ મેનેજમેન્ટ સહિત એમ.એ. કરીને ભારતમાં ધન્ય રે દિવસ આ અહો' કાવ્ય અંતર્ગત પણ લખ્યું છે. ગુજરાતી ભાષામાં એમ.એ. થયા છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીને પોતાનું
“ઓગણીસસે ને સુડતાલીસે, સમકિત શુદ્ધ પ્રકાશ્ય રે; સર્વસ્વ માનતા દેવાંગભાઈએ પૂજ્ય ગુરૂદેવશ્રી રાકેશભાઈના દિવ્ય શ્રુત અનુભવ વધતી દશા, નિજ સ્વરૂપ અવભાસ્યું રે."22 આધ્યાત્મિક ગુણોથી પ્રભાવિત થઈ તેઓશ્રીની નિશ્રામાં વર્ષ પોતાને વર્તતા વૈરાગ્યની વાત કરતા તેઓશ્રી જણાવે છે કે, ૨૦૧૫ માં આત્માર્પિત દીક્ષા અંગીકાર કરી છે. પ્રસ્તુત
“... જો તે માર્ગની ઉપેક્ષા કરીએ તો પણ શાનીને વિરોધીએ લેખમાળામાં (શ્રીમદ્જીની મહાન કૃતિ “અમૂલ્ય તત્ત્વવિચારનો નહીં એમ છે, છતાં ઉપેક્ષા થઈ શકતી નથી. જો ઉપેક્ષા કરીએ તો આ પ્રથમ લેખ છે.) શ્રીમદ્જીની મહાન, ભવ્યાતિભવ્ય, આંતરિક ગુહસ્થપણું પણ વનવાસીપણે ભજાય એવો આકરો વૈરાગ્ય વર્તે દશા વિષે પૂજ્ય ગુરૂદેવશ્રી રાકેશભાઈએ પાડેલ પ્રકાશ પર છે...”23
દેવાંગભાઈ પોતાની સમજણ મુજબ આલેખન કરે છે.
1 સત્યના પ્રયોગો - ભાગ ૨ પ્રકરણ ૧.“રાયચંદભાઈ પૃષ્ઠ ૮૭ 2 સત્યના પ્રયોગો - ભાગ ૨ પ્રકરણ ૧, “રાયચંદભાઈ” પૃષ્ઠ ૮૭ 3 સાબરમતી આશ્રમ શતાબ્દી વર્ષની ઉજવણી વખતે તેમના વ્યક્તવ્યમાંથી, અમદાવાદ ૨૯ જુન 4 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૫૮૬ પૃષ્ઠ ૪૫૯ 5 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ ધરમપુર- ગુરૂદેવશ્રીના પ્રવચનોમાંથી 6 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૪૧૫, પૃષ્ઠ ૩૫૬ 1 શ્રી ગોપાલદાસ જીવાભાઈ પટેલ દ્વારા સંપાદિત, “શ્રી રાજચંદ્ર (જીવનયાત્રા તથા વિચારરત્નો)',
બીજી આવૃત્તિ, રાયચંદભાઈના કેટલાક સ્મરણો, પૃષ્ઠ ૮૮-૮૯ 8 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૨૫૫, પૃષ્ઠ ૨૯૦-૨૯૧ 9 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૬૮૦, પૃષ્ઠ ૪૯૯ 10 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વચનામૃત દશમી આવૃત્તિ પત્રાંક ૪૫૦, પૃષ્ઠ ૩૭૪ 11 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વચનામૃત દશમી આવૃત્તિ પત્રાંક ૨૧૪, પૃષ્ઠ ૨૭૦ 12 પવનાર આશ્રમ, વાર્તાલાપ (વધુ).
13 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૧૮૭, પૃષ્ઠ ૨૪૭ 14 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૩૧૩, પૃષ્ઠ ૩૧૦ 15 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૩૩૪, પૃષ્ઠ ૩૧૯ 16 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક૪૧૧,પૃષ્ઠ ૩૫૪ 17 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૩૬૮,પૃષ્ઠ ૩૨૮ 18 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૩૯૮, પૃષ્ઠ ૩૪૬ 19 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૫૮,પૃષ્ઠ ૧૮૪ 20 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૩૯૮, પૃષ્ઠ ૩૪૭ 21 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૪૦૦, પૃષ્ઠ ૩૪૯ 2 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, હાથનોંધ ૧, પૃષ્ઠ ૮૦૧ 23 શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, દશમી આવૃત્તિ, પત્રાંક ૪૧૪, પૃષ્ઠ ૩૫૫
૨૪
1 પ્રબુદ્ધ જીવન 1
સપ્ટેમ્બર - ૨૦૧૭)
