________________
धारा ४२ छ, जय अति शरी२. पृथ्वी४ाय, अ५(पागी)य, तनय, વાયુકાય અને વનસ્પતિકાય પાંચ મુખ્ય પ્રકારો છે. તેના અનેક અવાંતર ભેદ પણ છે. તેમાંથી પૃથ્વીકાયિક, અપ્રકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક જીવો સ્થાવર (બાદર) શરીરના સંયોગવાળા તથા વાયુકાયિક અને અગ્નિકાયિક જીવો ત્રસ એટલે ગતિશીલ છે. તે સર્વ મનપરિણામરહિત અને એક ઇન્દ્રિયવાળા જીવો છે. આ ®ो भनरखित अने स्पशेन्द्रियाणा डोय छे. (११०, १११, ११२)
अंडेसु पवटुंता गम्भत्था माणुसा य मुच्छगया। जारिसया तारिसया जीवा एगेंदिया णेया ॥११३ ॥ अंडेषु प्रवर्धमाना गर्भस्था मानुषाश्चमूच्र्छा गताः ।
यादृशास्तादृशा जीवा एकेन्द्रिया ज्ञेयाः ॥ ११३ ॥ खनुवा:
ઈંડામાં વૃદ્ધિ પામતાં પ્રાણીઓ, ગર્ભમાં રહેલાં પ્રાણીઓ અને મૂછ પામેલા મનુષ્યો, જેવાં જે જીવો છે તેવા એકેંદ્રિય જીવો જાણવા. (૧૧૩)
संबुक्कमादुवाहा संखा सिप्पी अपादगा य किमी। जाणंति रसं फासं जे ते बेइंदिया जीवा ॥११४ ॥ शंबूकमातृवाहाः शङ्खाः शुक्तयोऽपादकाः च कृमयः।
जानन्ति रसं स्पर्श ये ते द्वीन्द्रियाः जीवाः ॥११४ ॥ अनुवाद:
જે શબૂક, માતૃવાહ, શંખ, છીપ અને પગ વગરના કૃમિ – રસ અને સ્પર્શને नागेछ तमो वीद्रिय पो छे. (११४)
जूगागुंभीमक्कणपिपीलिया विच्छुयादिया कीडा। जाणंति रसं फासं गंधं तेइंदिया जीवा ॥ ११५ ॥
यूकाकुंभीमत्कुणपिपीलिका वृश्चिकादयः कीटाः।
जानन्ति रसं स्पर्श गंधं त्रींद्रियाः जीवाः ॥ ११५ ॥ मनुवाद:
જુ, કુંભી, માકડ, કીડી અને વીંછી વગેરે જંતુઓ રસ, સ્પર્શ અને ગંધને જાણે छ; ते त्रीद्रिय वो ७. (११५)
उद्दसमसयमक्खियमधुकरिभमरा पयंगमादीया। रूवं रसं च गंधं फासं पुण ते विजाणंति ॥ ११६ ।।
५०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
