________________
ભૌતિક લાભ ક્યારેક કોઇને શ્રી નમસ્કાર મંત્ર સ્મરણ પછી ઉપાધ્યાયજી મહારાજે સંક્ષેપમાં એનો અંગૂલિનિર્દેશ કરતાં ય અનુભવી શકાતા નથી. તો શું સમજવું ? સમાધાન એ છે પેલી કડીની ત્રીજી પંક્તિમાં લખ્યું છે કે એ તો ચૌદ પૂર્વનો કે એમાં ખામી શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની નહિ, પરંતુ સ્મરણ સાર છે. ચોદ પૂર્વ એટલે ? કલ્પનામાં ન આવે એટલો કરનાર વ્યક્તિની છે. મુખ્યત્વે શ્રદ્ધાની શિથિલતા આવા વિશાલ શાસ્ત્રગ્રંથોનો સમૂહ. એની વિશાળતાનો અંદાજ કિસ્સામાં કામ કરી જતી હોય છે. કલ્પતરૂ અને ચિંતામણિ આપવા માટે કલ્પસૂત્રની સંસ્કૃત ટીકામાં નોંધ છે કે ૧૬૩૮૩ રત્ન યાચ્યા પછી જ આપવાનો સ્વભાવ ધરાવે છે, જ્યારે ગજરાજ ઉભા રહી શકે તેવા વિરાટ ભૂગર્ભખંડ (ખાડા)માં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર તો યાચ્યા વિના જ, સામેથી આપવાનો છલોછલ ભરેલ શાહીનું બુંદેબુંદ એ ચૌદપૂર્વના આલેખનમાં સ્વભાવ ધરાવે છે...ત્રીજું કારણ એ ગણી શકાય કે કલ્પતરૂ વપરાઇ જાય ! આવા, અ..ધ..ધ..ધ..થઇ જવાય તેવા અને ચિંતામણી રત્ન માત્ર વાચ્યું હોય તેટલું જ આપે છે, વિરાટ ચૌદપૂર્વનો સાર સમાયો છે માત્ર ૬૮ અક્ષરના શ્રી જ્યારે શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર તો યાચ્યું હોય એનાથી પણ નમસ્કાર મહામંત્રમાં ! જાણે ગાગરમાં સાગર ! અધિક આપી દે છે ! ચોથું કારણ એ ગણી શકાય કે કલ્પતરૂ
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર ચૌદ પૂર્વનો જ સાર નથી. આદિ, આ ક્ષેત્રમાં અમૂક ચોક્કસ સમય પર્યત જ વિદ્યમાન ચૌદપૂર્વ તો બાર અંગ શાસ્ત્રોનો એક વિભાગ માત્ર છે. શ્રી હોય છે. આ કાળમાં એ આ ક્ષેત્રમાં વિદ્યમાન નથી. એથી નમસ્કાર મહામંત્ર તો બારે અંગોનો, અરે ! એથી ય આગળ એના પ્રભાવનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ આપણને થઇ શકતો નથી. વધીને, સમગ્ર જિનશાસનનો સાર છે. એથી જ કહેવાયું છે
જ્યારે શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર તો આજે પણ આ ક્ષેત્રમાં કેવિદ્યમાન છે અને તેના પ્રભાવ-સ્વભાવનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ નિસાસપાસ સારો, વરસપુવા નો સમુદ્ધાર ! આજેય યોગ્ય સાધકોને અવશ્ય થાય છે. આવાં આવાં કેંક નર અને નવરારો, સંસારને તરન્સ જિં તુળ ? કારણો પેલા શ્લોકના કથનને સત્ય પુરવાર કરે છે કે શ્રી અર્થાત્ સમગ્ર જિનશાસનના સારરૂપ અને નમસ્કાર-મહામંત્ર કલ્પતરૂ અને ચિંતામણિરત્નથી ય અધિક ચૌદપૂર્વોના સમુદ્ધારરૂપ શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર જેના હેયે મહાન છે, મૂલ્યવાન છે.
છે એને સંસાર કાંઇ જ કરી શકતો નથી આ ગાથામાં શ્રી પૂજ્ય મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી ગણિવર એનું નમસ્કાર મહામંત્રને જિનશાસનના સારરૂપે બિરદાવાયો મૂલ્ય સમજાવતાં બહુ સરસ વાત લખે છે કે
છે તે સર્વથા યથાર્થ છે અને એટલે જ શ્રુતકેવલી મહાપુરુષો रतन तणी जिम पेटी, भार अल्प बहु मूल |
પણ એમના અંતિમ સમયે સમાધિની પ્રાપ્તિ અર્થે અગાધ चौद पूरवनुं सार छे, मन्त्र ए तेहने तुल्ल ||
શ્રુતસાગરનું સ્મરણ નથી કરતા, પરંતુ જિનશાસનના સારરૂપ કબાટનાં કબાટ ભલે રૂપિયાથી ભરેલા પડ્યા હોય, શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનું જ સ્મરણ કરે છે. આ મહામંત્રની પરંતુ રત્નોની એક નાનકડી પેટીની તુલનામાં એ કબાટો અર્થગંભીરતા, માન્ટિક વિશેષતાઓ-આધ્યાત્મિક મહત્તાઓ કાંઇ વિસાતમાં ન રહે. કારણ કે નાનકડી પેટીના એક રત્નમાં બેસુમાર છે જ. કિંતુ એના અક્ષરોની આંકડાકીય સંદર્ભમાંથી એટલી મૂલ્યવત્તા છે, જે પેલા કબાટો જેટલા રૂપિયામાં ન પ્રગટતી વિશેષતાઓ પણ રસપ્રદ નીવડે તેમ છે. આપણે હોય. તેમ અન્ય મંત્રો ભલે ગમે તેટલા વિસ્તૃત હોય, કિંતુ એ નિહાળીએ. આ નાનકડા શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની તુલનામાં એ કાંઇ * શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રના પ્રથમ પાંચ પદમાં ૩૫ વિસાતમાં નથી. કારણ કે એના એકાદ પદમાં, અરે ! એકાદ અક્ષર છે. તેમાં ગુરુ અક્ષર ૨૪ છે અને લઘુ અક્ષર ૧૧ છે. અક્ષરમાં ય, એવું સામર્થ્ય છે કે જે પેલા પૂરા મંત્રમાં ન આમાંના ૨૪ ગુરુ અક્ષરથી ૨૪ તીર્થકરોને નમન સૂચિત હોય !! ક્યાં તત્ત્વો એમાં છુપાયેલા છે એ પૂછવા કરતાં થાય છે અને ૧૧ લઘુઅક્ષરથી ચરમ તીર્થકર શ્રી મહાવીર ક્યાં તત્ત્વો એમાં નિહિત નથી એ પૂછવાની જરૂર છે. પૂજ્ય પ્રભુના ૧૧ ગણધરોને નમન સૂચિત થાય છે. (નોંધ :
૧૩૬
શ્રી ધનજી પાસે ગાલા (કચ્છ છસરા-મઝગાંવ) હસ્તે : પ્રવીણ| દિના | સંજય | શિલ્પા/ ધવલ | નિધિ, પંકિત ગાલા
