________________
૩૦૮
૫ અથ ચતુઃ કાલાધિ અધિકારઃ ૫
હવે ખીજા કાલેાધિનું સ્વરૂપ વગેરે કહે છેઃ— કાલાએ સવ્વસ્થવિ, સહસુડો વેલવિરહિ સુત્યિઅસમકાલમહા–કાલસુરા પુનપચ્છિમઆ.૧-૨૪૦
તત્થ,
મલા-કાલે વિધ
સન્નત્યવિશ્વવસ્થાને પશુ સહપુÎાહજાર ચાજન ઉડે!
વેવિરહિઆવેલ રહિત
સુત્યિઅસમ–સુસ્થિત દેવ સમાન કાયમહાકાલ–કાલ અને મા
કાલ નામના
સુરા—દેવા પુત્રંપચ્છિમમ-પૂર્વ અને
પશ્ચિમના
તત્વ-ત્યાં (તે સમુદ્રા)
અર્થ :-કાલાધિ સમુદ્ર સપ્તસ્થળે એક હજાર ચેાજન ઉંડા છે. વેલ રહિત છે. ત્યાં સુસ્થિત દેવ સરખા કાલ અને મહા કાઢ નામના દેવા પૂર્વ અને પશ્ચિમ દિશામાં રહે છે. ૨૪૦
વિવેચનઃ—ધાતકીખંડની જગતી કરતા આઠ લાખ ચૈાજનના વિસ્તારવાળળા વલયને આકારે રહેલા કાલાધિસમુદ્ર છે. તે સમુદ્ર સર્વ ઠેકાણે એક હજાર ચેાજન ઊડા છે. એટલે તેમાં લવણુ સમુદ્ર પેઠે ગાતી નથી, તથા તે વેલ રહિત છે. એટલે તેમાં જળનો વૃદ્ધિ હાનિ થતી નથી. કારણ કે લવણુસમુદ્રની પેઠે વેલની વૃદ્ધિ કરનાર કળશે. આ સમુદ્રમાં નથી. તે કાલાધિ સમુદ્રમાં લવણુસમુદ્રના સસ્થિત ધ્રુવની જેવા કાળ અને મહાકાળ નામના ૧ રવા અક્ષિપતિ છે. તે પૂર્વ અને પશ્ચિમ દિશામાં
પાતાળ
