Kavyakalpalatavrutti

Author(s): Amarchand Maharaj, R S Betai, Jitendra B Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 380

काव्यकल्पलतावृत्ति:-परिशिष्ट
यस्याहुः शशिमच्छिरोहर इति स्तुत्यं च नामामराः ।
सो व्यादिष्टभुजङ्गहारवलयः त्वं सर्वदोमाधवः ।। दानवासुरदैत्यानामैक्यं यथा--
जयन्ति वाणाः सुरमौलिलालिताः दशास्यचुडामणिचक्रचम्बिनः । सूरा सुराधीशशिखान्तशायिनी भवच्छिदस्त्र्यम्बकयादपांश (स)वः ।।
यथा
च--
तं शंबरासुरशराहतशल्यभारकेयरत्नकिरणारुणबाहृदण्डम् ।
पानांसलग्नदयिताकुचपत्रभंङ्गं मीनध्वज जितजगतत्रितयंजयेत् कः।। यथा च । आसीत्यो हयग्रीव इति । यथा च--
हयग्रीवं प्रति-दानवाधिपते भयो भयोऽथ किन नीयते सहायतां कृतान्तस्य क्षयाभिप्रायसिद्धिषु ॥
यथा
च--
महासुरसमाजेऽस्मिन्न चैकोऽप्यस्ति सोऽसुरः । यस्य नाशं निनिष्णेषनीराजितमरःस्थलम् ।।
एवमन्येऽपि भेदा अभ्यूह्या : ॥छ।। स्त्रीणामित्यादि- शुक्लता यथा
तिष्ठन्त्या जनसंकुलेऽपि सुदशा सायं गृहप्राङ्गणे तवारं मयि निःसहालसतनौ वीषा मृदुः प्रेङखते । हीनाम्ना नयनैव लोलभरल नि:श्वस्य तत्रान्तरे
प्रेमार्दा शशिखण्डपीडिममुषो मुक्ता: कटाक्षच्छदाः ।। श्यामता यथा--
अथ पथि गमयित्वा रम्यक्लप्तोपकार्ये कतिचिदवनिपालः शर्वरीः शर्वकल्प । पुरमविशदयोध्यां मैथिलीदर्शनीना कुवलयितगवाक्षां लोचनैरङ्गनानाम् ।।
नानाम् ।।
कृष्णता यथा--
पादन्यासक्वणितरसनास्तत्र लीलावधूत रत्नच्छायाखचितवलिभिश्वामरैः क्लान्तहस्ताः । वेश्यास्त्वत्तो नखपदसुखान् प्राप्य वर्षाग्रबिन्दु
नामोक्ष्यन्ते त्वयि मधुकरश्रेणिदीर्घान् कटाक्षान्।। (मेघदत-पूर्व) शुक्लश्यामता यथा--
अदृश्यन्त पुरस्तेन खेला: खञ्जनपङक्तय. । अस्मर्यन्त (वि) निश्वस्य प्रियानयनविभ्रमाः ।। शुक्लकृष्णता यथा--
तामुत्तीर्य व्रज परिचितभ्रलता विभ्रमाणां पक्ष्मात्क्षेपादुपरिविलसत्कृष्णसारप्रभाणाम् ।