Kavyakalpalatavrutti

Author(s): Amarchand Maharaj, R S Betai, Jitendra B Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 429

१३२
काव्यकल्पलतावृत्तिः-परिशिष्ट
पञ्चभिस्तु विदेहाशैर्देवोत्तरकुरुद्वयैः । मर्यक्षेत्राण्येव पञ्चचत्वारिंशद् भवन्ति हि ॥ तेषु पञ्च भरतानि पञ्चरावतान्यपि । कुरुन्विताविदेहांश्च पञ्चैताः कर्मभूमयः ।। त्रिंशत् क्षेत्राणि शेषाणि कथिता भोगभूमयः । उत्पद्यन्ते यतोऽमीषु मा युगलधर्मिणः ।। वर्षवर्षधराड्यंक भरतक्षेत्रतस्तु ते । हिमवान् महाहि.मवान निषेधो नीलरुक्मिणी ।। शिखरी चेति पट जम्बूद्वीपेऽमी वर्षपर्वता । द्विगुणाः स्युरिति ज्ञेया त्रिंशद्वर्षधराद्रयः ।
एवं पञ्चमड़ख्याः स्युः शातकोम्भमहीधरा ॥छ।। इति श्रीवायटगच्छीय थी जिनदत्तसूरिशिष्य पण्डितश्रीमदमरचन्द्रविरचते स्वोपज्ञकाव्यकल्पलतावत्तिविवेचने परिमलनाम्नि वण्यस्तबकोल्लासी देशव्यवस्थास्थापक. पञ्चदशः सरः ॥छ।। ग्रं. १४५
तुद्यादिभेदभिन्नः स्यात कालस्तदव्यक्तिरुच्यते।। स्वस्थे नरे सुखासीने यावत् स्यंदति लोचनम् ।। १ ।। तस्य त्रिंशत्तमो भागः त्रटिरित्यभिधीयते । त्रिंशत्रुटिनिमेषस्तै: कास्ठा सदाशपञ्चभिः ।। २ ।। त्रिंशत्कास्ठाः कलास्ताभिमहतत्रिंशता मता। त्रिशता तैरहोरात्रो मतान्तरमथोच्यते ।। ३ ।। अष्टादश निमेषाः स्युः काष्ठा काष्ठद्वयं लवः । कला त : पञ्चदशभिर्लेशस्तद्दितयेन च ।। ४ ।। क्षणस्तैः पञ्चदशभिः पट क्षणा घटिकाः पुनः । महर्तस्तद्वये नाहोरात्रस्त स्त्रिशता भवेत् ।। ५ ।। पक्षस्तैः पञ्चदशभिर्मास: पक्षद्वयेन च । द्वौ मासावतुः षडेव षडिभः संवत्सरश्च तैः ।।६।। दिवसानां वृद्धिहेतुः शिशिराद्युत्तरायनम् । रजनीनां वृद्धिहेतुर्वर्षादिदक्षिणायनम् ।। ७ ।। समे रात्र्यहनी स्यातां चैत्राश्वयुजमासयोः । धुसद्दिनरजन्यारद्धयेनो (न) वत्सरो मतः ।। ८ ।। दैवज्ञानां सर्वत्रादिर्लोकाना श्रावणादिकः । नभो नभस्यश्च वर्षास्तत्र श्यामोन्नता घनाः ॥९॥ विद्युदिन्द्रधनुर्गीज दुर्दिनं वृष्टिबुद्बुदौ। तापदावरजः शान्तिनदीपूरः सरोभृतिः ॥१०॥