________________
કર્મગ્રંથ ૫મો ભાગ-૩
ઉત્તર જે ભવ્ય જીવોએ હજી સુધી શ્રેણી પ્રાપ્ત કરી નથી પણ ભવિષ્યમાં પ્રાપ્ત કરશે તે ભવ્ય જીવોને આશ્રયીને અજધન્ય સ્થિતિબંધ અવ કહેવાય છે.
૯૦
૩૫૪. જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાતેય કર્મનાં જઘન્ય, ઉત્કૃષ્ટ તથા અનુત્કૃષ્ટ બંધ કેટલા પ્રકારે હોય ? કયા ક્યા ?
ઉત્તર જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાતેય કર્મનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ સાદિ અને અધ્રુવ એમ બે પ્રકારે હોય. ઉત્કૃષ્ટ બંધ સાદિ અને અધ્રુવ બે પ્રકારે હોય. અનુત્કૃષ્ટ બંધ સાદિ અને અધ્રુવ એમ બે પ્રકારે હોય છે.
૩૫૫. જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાત કર્મનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ બે પ્રકારે કઈ રીતે જાણવો ?
ઉત્તર : મોહનીય કર્મનો નવમા ગુણસ્થાનકના છેલ્લા સમયે જધન્ય સ્થિતિબંધ ક્ષપક શ્રેણીવાળા જીવો કરે છે એમ જ્ઞાનાવરણીયાદિ છ કર્મનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ દશમા ગુણસ્થાનકના છેલ્લા સમયે થાય છે. તે સાદિ બંધ કહેવાય છે.
અને તે જીવો બારમા ગુણસ્થાનકને પ્રાપ્ત કરે ત્યારે તે કર્મો બંધાતા ન હોવાથી અધ્રુવ બંધ ગણાય છે.
૩૫૬, જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાતકર્મનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ બે પ્રકારે કઈ રીતે જણાય ?
ઉત્તર જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાતેય કર્મનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ સન્ની પંચેન્દ્રિય પર્યામા મિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવો જ્યારે સર્વ સંલિષ્ટ અધ્યવસાયમાં હોય ત્યારે થાય અને તેને સાદિ બંધ કહેવાય. તે બંધથી જીવો વિરામ પામે ત્યારે તે અશ્રુવ બંધ કહેવાય છે.
૩૫૭. જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાત કર્મનો અનુત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ બે પ્રકારે કઈ રીતે જણાય ?
ઉત્તર : જ્ઞાનાવરણીયાદિ સાત કર્મનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ થયા પછી અંતરયુહૂર્ત બાદ જે સ્થિતિબંધ કરે તે અનુત્કૃષ્ટ બંધ કહેવાય છે, તે તેનો સાદિ બંધ કહેવાય છે. તે જીવ જયારે ફરીથી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ કરે ત્યારે અનુત્કૃષ્ટ બંધ અવ કહેવાય છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
