________________
33
જીવાદિક નવતāા સત્ય છે, તે ખીજા મતવાળાએ વાંચ્યાં અને જાણ્યાં છતાંય તેમાં અસત્યપણાની પ્રતીતિ કેમ રહી? કારણ એજ છે કે માન્યતાને મુ ંઝવનારી કેાઈ ચીજ આડે છે, અને તે ચીજ ખસે તે જ સાચી માન્યતા થાય.
રેલમાં બેસીએ તા મગજ પર ગતિની અસર થાય છે. પૃથ્વી અને ઝાડને સ્થિર છતાં ચર દેખવાના અને ચરને સ્થિર દેખવાના જેમ ભ્રમ થાય છે તેમ આત્મામાં પણ ભ્રમ થાય છે, જેથી સત્યને અસત્ય અને અસત્યને સત્ય ગણીયે છીયે. એથી માન્યતાને મુંઝવનાર કાઈ કમ છે એમ સમજવું જોઈ એ. તે કર્મ દર્શન માહનીય નામે ઓળખાય છે.
વળી મનુષ્યા દરેક સમાગે વવાની ઈચ્છા કરે, છતાં પણ પ્રવૃત્તિ થઈ શક્તી નથી. દરદી કુપષ્ટ જાણે, માને અને છેડવાની ઈચ્છા રાખે પણ ખાવા બેસતાં ફીકુ લાગે તે મરચાં ખાય. વળી ખાંસીના દરદીને મરચું-તેલ અપથ્ય છે, તે જાણે છે, ઢાડવા માગે છે; છતાં પણુ કેટલાક મનના મજબુત માણસા પથ્ય છેાડી શકે છે અને મનના કાચા હોય તે બીજાએના કહ્યા છતાં કુચ્છ લે છે. તેવી રીતે દન મેહનીયના ક્ષચેાપશમે શ્રદ્ધાળુ થવા રૂપ સમ્યકત્વવાળા થાય તે પાપ છેાડવા લાયક છે તેમ ગણે છે, પરંતુ ઈચ્છાવાળા થયા છતાં સર્વ પાપ છેાડી શકતા નથી, તેનુ કારણ એજ છે કે વનમાં મુંઝવનાર
૩
