________________
કર
કર્મ બાકી હોય ત્યાં સુધી મેક્ષે પણ શી રીતે જવાય ? આયુ: પૂર્ણ થયે મેક્ષે જવાય પરંતુ આયુની સ્થિતિ પૂર્ણ થયા છતાં વૈદ્યની આફ્રિકમ બાકી રહી જાય ત્યારે શું કરવું? આ ખધા પ્રભાવ સ્થિતિ તેાડવા ઉપર છે. એટલે ચાર ઘાતી કર્મક્ષય કરી કૈવલજ્ઞાન પામેલા તા માકીરહેલાં વેદનીય, નામ, ગોત્ર અને આયુષ્ય એ ચાર પૈકી વેદનીય, નામ અને ગેાત્રની લાંખી સ્થિતિ ટુંકી કરી આયુષ્ય કર્મની સ્થિતિ જેટલી મનાવવા માટે સમુદ્દાત કરે. જે સ્થિતિ ઓછામાં ઓછી રાખવી જોઈ એ તે રાખીને બાકીની બધી તાડી નાખે. સર્વથા અપવતન કરે. માત્ર કાચી બે ઘડીની સ્થિતિ રાખી મઢીના ભાગ ઉડાડી દે. આમ કૈવલીએ પણ તેમને જ્યાંસુધી મેાક્ષે જવાની તૈયારી ન થાય ત્યાંસુધી કર્મ ભાગવતા રહે છે. છેલ્લા વખતે જ્યારે મન, વચન, કાયાના ચાગ રાકી લેવાય ત્યારે સ્થિતિના ક્ષય કરે છે. આ હકિકત સ્થિતિના અપવર્તન કરવાને અંગે અહીં સમજવા માટે લેવાઈ છે. આ પ્રમાણે કર્મની સ્થિતિ અને રસમાં ન્યૂનતા થવારૂપ અપવત'ના કરણની હકીકત કહેવાઈ. તેથી ઉલ્ટી ક્રિયાને ઉદ્વના ’કહેવાય છે. અશુભ કર્મ અંધાયા માદ પણ બંધ સમય કરતાં પાછળથી વિશેષપણે કલુષિત અશુભ અધ્યવસાયા થવાના પરિણામે નિયતસ્થિતિ અને રસમાં વૃદ્ધિ થવા પામે છે તેને ઉના કહે છે.
ઉર્તન અને અપવર્તન કરણ દ્વારા સમજી શકાય છે કે અજ્ઞાનવશે કરી યા તા માહનીય કર્મીની વિશેષ .
