________________
૭૨.
એ ધ્યાન ખૂબ ખૂબ વૃદ્ધિ પામતું થતું મેહકમ સમૂહના સ્થૂલ અંશેને ક્ષીણ કરે યા ઉપશમાવે ત્યારે જીવ અનિવૃત્તિ કરણ નામના નવમા ગુણસ્થાનકે આરૂઢ થાય. એ રીતે કષાયો પાતળા પાડતે જીવ સૂક્ષ્મ કષાય ગુણસ્થાને પહેચે. અહીંયાં સૂક્ષમ લેભ માત્રને જ ઉદય હોય છે. સર્વ પ્રકારના મેહ ઉપશાંત થતાં જીવજે ગુણસ્થાનકે આવે તે ઉપશાન્ત મહ ગુણરથાનક છે.
મેહને સમુહ સંપૂર્ણ પણે ક્ષય પામે તે ક્ષીણ મેહ ગુણસ્થાનક છે. તે પછી ચાર પ્રકારનાં ઘાતકર્મ સંપૂર્ણપણે ક્ષય પામતાં જીવને નિર્મલ એવું કેવલજ્ઞાન ઉપજે તે સયોગી કેવલી નામનું તેરમું ગુણસ્થાનક છે.
સર્વ પ્રકારના કર્મક્ષય પહેલાંની અત્યન્ધક્ષણ વ્યાપી જે અવસ્થા તે ચૌદમું ગુણસ્થાનક છે. એનું નામ અયોગી કેવલી. અહીંયાં કર્મ સંબંધ પૂરો થાય છે. પછી એ આત્મા બધી જંજાળમાંથી મુક્ત થઈ ને વિશ્વને શિખરે ચઢે છે. જેમ કાચબ બધા મળથી મુક્ત થતાં ડુબીને જમીન ઉપર જતું નથી, પણ પાણીની સપાટી ઉપર તરે છે, તેમ ચૌદ ગુણસ્થાનકથી પર થયેલ આત્મા નિખિલ, કમ સાથે સંસ્પર્શથી અલગ થઈ લોકાકાશના શિખરે સિદ્ધ શિલાની ઉપરે બિરાજે છે. ત્યાં અનંત નિત્ય સુખ ભગવે છે, એની સુભગ શાંન્તિમાં કશાથી ભંગ થતું નથી; મેહ અને ઘટમાળમાં એ ફરી પડતું નથી, એની શક્તિ અને જ્ઞાન છતાં પણ સંસારમાંથી શુદ્ધ થયેલ તે આત્મા ફરી ભૌતિક સંબંધ બાંધતા નથી.
સમાપ્ત,
