Book Title: Karan Prakash
Author(s): Bramhadev, Sudhakar Dwivedi
Publisher: Chaukhamba Sanskrit Series Office

View full book text
Previous | Next

Page 181
________________ ( 59 ) The foregoing rules for doubling a letter, optionally applies to the compound words; as नईग्गामो, नईगामी ( नदीग्राम:) ; वज्जलाधिकारादन्यत्रापि option being carried on, any letter in a compound word though not coming under the foregoing rules, may be optionally doubled ; aतेल्लोक्कं, तेलोक्क' (त्रैलोक्य) । ॥ तैलादौ ॥ १२ । १ । तैलादिव्वनादौ यथादर्शन मन्त्यस्यानन्त्यस्य च व्यञ्जनस्य द्वित्व' भवति । In the words taila &c. any consonant except the first is doubled; but ancient usages can alone determine whether the medial is doubled or the final, as तेलं (तैलं) ; मंडुक्को (मण्डूक.) ; वेदलं (विचकिलं); उज्जू (ऋजुः) ; सोत्त' (श्रोत:) ; पेम्म' (पेम); विड्डा (ब्रोडा) ; जोव्वणं ( यौवनं ) ; ॥ सेवादौ वा ॥ ९३ । २ । १ प्राकृत कल्पलतिकायां प्राकृत प्रकाशे च खत्रस्यास्य " नीडादिषु” इत्येवं रूपमस्ति । Both Prakritakalpalatika and Prakritaprakasa read Nídádi instead of tailadi; kalpalatika thus enumerates Nidádi (qzfaqai ateıfè) मणोयथा ― नीड, व्याहृत, मण्डूक, श्रोतांसि प्रेम यौवने । सृजुः स्थ लं, तथा तैलं, त्रैलोक्यञ्च गणौ यथा ।। ܬ ऐड्डं (नीडं) वाहित (व्याहृतं) । 2 Kalpalatika thus enumerates the Sevá class ( कल्पलतिकायां सेवादिगणो यथा) - सेवा, कौतुहलं, दैवं, विहितं मख जानूनि । पिवादयः सवा शब्दा एतदाद्या यथार्थकाः || चैलोक्य' कर्णिकारञ्च वेश्या भूर्द्धश्च दुःखितं । रात्रि विश्वास निश्वासा मनोऽख श्वर रमयः ॥ दीर्घेक शिव तूष्णीक मित्र पुष्पासिदुर्लभाः । दुष्करो निष्कृपः कर्म करेष्वास परस्परं । नायकाद्या स्तथाशब्दाः सेवादिमणसम्मताः । Aho! Shrutgyanam

Loading...

Page Navigation
1 ... 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284