________________
રૂપી અને અરૂપી દ્રવ્યોનું સ્વરૂપ અને કર્મપ્રકૃતિના મૂળ આઠ ભેદ ] [ ૧૦૩ | S = K x 10.. અત્રે “K” રાશિ ઉત્કૃષ્ટ અનંતાનંત છે અને Mx 9x D અનંતાનંત હોવા છતાં પણ K થી અનંતમા ભાગ પ્રમાણે જ છે. આથી સિદ્ધ થાય છે ત્રણે કાળના દેવ થકી ભેગવાતા સુખનું પ્રમાણ સિદ્ધજીવ એક સમય જે સુખ ભોગવે છે તેના અનંતમા ભાગનું જ છે “s”ને અનંત વાર વર્ગ કરવાથી પણ આ પ્રમાણમાં ફરક પડવાનો નથી કારણ કે “s” ક્ષાપથમિક ચેતનલબ્ધિ છે અને તેના અનંત વર્ગસ્થાને – એટલે કે અનંત વખત વર્ગ કરવાથી જઘન્ય ક્ષાયિકલબ્ધિનું ભાવપ્રમાણુ આવે છે અને આ જઘન્ય ક્ષાયિક લબ્ધિથી ઉપર અનંત વર્ગસ્થાને કેવળજ્ઞાનાનંદના ભાવ પ્રમાણની વર્ગ શલાકા (Log, LogK) આવે છે અને તેની પણ ઉપર અનંત વર્ગસ્થાને કેવળજ્ઞાનાનંદ લબ્ધિના ભાવ પ્રમાણની અર્ધ છે રાશિ (LogK) આવે છે, આથી ઉપર અનંત વર્ગ સ્થાને કેવળ જ્ઞાનાનંદ લબ્ધિ આવે છે. આથી સિદ્ધ થાય છે કે ત્રણે કાળની સમગ્ર દેવરાશિ થકી ભગવાયેલા, ભેગવાતા અને ભગવાશે તે સમગ્ર સુખરાશિનું અનંત વખત વર્ગ કરવા છતાં પણ તે સિદ્ધ પરમાત્મા જે પ્રતિ સમય ભેગવાતા આનંદનું ભાવપ્રમાણ છે અને તે જ પ્રમાણ કેવળજ્ઞાન લબ્ધિના અવિભાગપ્રતિરછેદોની સંખ્યા છે જે ઉત્કૃષ્ટ અનંતાનંત છે. શ્રી સિદ્ધભગવંત તેમના સમગ્ર સાદિ અનંત કાળ જે સુખ ભેગવે છે તેને વેગ પણ મેં જ આવશે. K ને ગમે તેટલી સંખ્યાથી ગમે તેટલી વાર ગુણાકાર કરવા છતાં પણ K માં વૃદ્ધિ થતી નથી કારણ કે K સંપૂર્ણ જ્ઞાનલબ્ધિ છે અને તેની ઉપર કઈ રાશિ નથી. સંપૂર્ણ માં સંપૂર્ણ ગમે તેટલી વાર ઉમેરવાથી પણ તે રાશિમાં વૃદ્ધિ થાય નહિ. જે વૃદ્ધિ માનીએ તે તે K અપૂર્ણ જ કરે. K થી મોટી સંખ્યાને વંધ્યાપુત્રવત્ અત્યંતાભાવ જાણુ.
અત્રે આપણે એક જ બાબત પૂરવાર કર્યા વિના ધારી લીધી છે અને તે એ છે કે ત્રણે કાળના દેવેની સંખ્યા D સર્વજીવ રાશિથી અનંતમા ભાગની છે. અત્રે જે D રાશિ છે તેમાં સમસ્ત સિદ્ધ જ આવી જાય છે અને નગણ્ય અપવાદ બાદ કરતા તે સર્વ સિદ્ધો એ તેમના સંસારકાળ દરમ્યાન અનંત વખત દેવ પર્યાય પ્રાપ્ત કર્યો હોય છે તેમજ વ્યવહારરાશિના અનંતાનંત જીવોમાંના બહુભાગ છે એ પણ દેવપણું અનંત વખત પ્રાપ્ત કર્યું હોય છે આથી D રાશિ સર્વ જીવરાશિના અનંતમાં ભાગની છે તેમ ચોક્કસપણે કેવી રીતે કહી શકાય? આને પૂરા રજુ કર જોઈએ. આ પૂરવાર થઈ શકે છે પરંતુ તે પૂરાવો ઘણે જ લાંબે અને અટપટો છે. આમાં નિમ્ન બાબતેને વિચાર પણ કરવો પડે છે.
(i) પ્રત્યેક સમયે જઘન્ય તેમજ ઉત્કૃષ્ટથી કેટલા છ દેવપર્યય પ્રાપ્ત કરે છે અને કેટલા દેવેનું ચ્યવન થાય છે?
