________________
૧૦૨ ] [ શ્રી જિનપ્રણીત કવિજ્ઞાન તેના વગ કરી, ફરી પાછે વગ કરી એમ અન"તવાર વર્ગ કર્યાં છતાં પણ તે સુખ સિદ્ધના એક સમયમાત્ર ભાગવાતા સુખની તલે આવી શકતુ નથી. ”
નિશ્ચયથી સ્મા વિધાનમાં પણ અતિશયક્તિ લેશમાત્ર નથી. સખ્યાતીત એટલે કે સખ્ય અને અનંત રાશિ ગણિતના સિદ્ધાન્ત થકી આ વિધાન પણુ પૂરવાર કરી શકાય છે. પરંતુ તેમ કરવા જતાં આ ગણિતના અન્ય સિદ્ધાંતા તેમજ તે ગણિતના અમુક પદાર્થોં (Conapts)ની વ્યાખ્યા કરવી પડે અને લખાણ ઘણું જ મેઢુ થઈ જાય તેમજ ગણિતના જેને અભ્યાસ નથી તેવાઓને તુરત સમજાય તેવા આ નિયમે નથી, આમ છતાં પણ બહુ ઊંડાણમાં ગયા વિના આ ગણિતના આધારે જ આ વિધાનને બુદ્ધિગમ્ય કરવાના પ્રયત્ન કરીએ.
છદ્મસ્થ સ’સારી આત્માના સત્તાગત કેવળજ્ઞાન પ્રમાણુ પરમાનંદ વૈભવના ઘાતક યાને ભાગાકારક તે જીવથી વેદ્યાતા ચારિત્રમાહનીયક ના રસ અર્થાત્ તેની ફળપ્રદાન શક્તિ છે. આ મેહનીયકના સમયપ્રમદ્ધ (એક સમયમાં બંધાતા ) કર્મ પુદ્દગલના સમગ્ર તેમજ પ્રત્યેક પ્રદેશે જઘન્યથી તેમજ ઉત્કૃષ્ટે સર્વ જીવરાશિથી મન'તગુણુ રસાણુઓ-રસના ભાવપ્રમાણના અવિભાગ પ્રતિદા હૈાય છે. આપણા મેહુલિપ્ત ચેતનઉપયાગમાં વેદાતા સરાગ સુખના ભાવપ્રમાણ અને વેદાતા રાગ યાને મેાહનીય ક`રસના ભાવપ્રમાણુના સબંધ વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોય છે, એટલે કે જેટલા પ્રમાણમાં આપણા રાગભાવમાં હાની થાય છે તેટલા પ્રમાણમાં આપણી સુખાનુભૂતિના ભાવપ્રમાણમાં વૃદ્ધિ થાય છે. ગણિતની ભાષામાં :
કોઈ એક સમયે વેદાતુ સરાગ સુખ
e
૧
તે સમયે વેદાતા મેહરસ
૧
• અત્રે K અચળ (Constant)
વિદ્યાતા મેહરસ
... સરાગ સુખ = K × છે અને તે શ્રી સિદ્ધભગવત થકી પ્રતિ સમય વેદાતા સુખના અવિભાગ પ્રતિષ્ઠોની સંખ્યા છે જે ઉ. અનંતાનંત છે. હવે ધારા કે :
D=ત્રણેકાળના અન ́ત દેવાની સખ્યા છે; Q=આ અનંત દેવાનુ' સરારસ આયુ છે જે માત્ર અસખ્યાત સમય પ્રમાણ છે; M = એક દેવ તેના Q સમયપ્રમાણ સરારસ આયુના પ્રત્યેક સમયે વેદાતા સર્વ જીવથી અન'તગુણુ માહનીયકમના રસાણુની સરારસ સખ્યા છે. આથી એક દેવ થકી તેના સમગ્ર Q સમય પ્રમાણુ આયુ દરમ્યાન M×Q પ્રમાણુ અને સમગ્ર દેવરાશિ D થકી તેમના સમગ્ર ભવ દરમ્યાન વેદાતા માડુનીયના રસાણુની સખ્યા M × Q× D પ્રાપ્ત થાય છે. આ રાશિ પણ સČજીવથી અનંતગુણુ છે. હવે જે સમગ્ર કાળની દેવરાશિ થકી ભાગવાતી સરાગ સુખરાશિ “S” હાય તે
