________________
૧૨૪ ]
[ શ્રી જિનપ્રણીત કર્મવિજ્ઞાન શ્રેણી વ્યવહારના પદાર્થોની જેન તથા આધુનિક ગણિતની પરિભાષા
તથા સૂત્ર સંજ્ઞા : આગમ પરિભાષા આધુનિક પરિભાષા
સુત્રસંશા
થાન
Term
નમું સ્થાન
nth
term
ગ
,
Number of terms of a series
સર્વધન
Sum of all the n terms of a series
ચય
Common difference of an A. P.
Common ratio of a G.P.
First term of a series
ગુત્તર સુખ, આદિ ભૂમિ, અન્ત મધ્યધન
Last term of a series
Middle term or average of the middle terms of a series-A. P.
આદિજનક
an
ઉત્તરધન, ચયધન=
n(n-S)da
* આ માત્ર સમાંતર શ્રેણી માટે જ સમજવું. આ પદાર્થો માટે
કોઈ ખાસ સંજ્ઞા આધુનિક ગણિતમાં નથી. પરંતુ આ પદાર્થોને ઉપયોગ ગચ્છ, ચય, અને સર્વધનની રાશિઓ
સંખ્યાતીત હોય ત્યારે થાય છે. સમાંતર શ્રેણી વ્યવહારના સૂત્રો : Formulae of A. P.
આધુનિક ગણિતમાં સમાંતર શ્રેણી વ્યવહાર વિષયક પ્રધાનપણે બે સૂત્રો પ્રમાણુનુસાર ) સિદ્ધ કર્યા છે. જૈન ગણિતમાં આ માટે ૧૩ સૂત્રો મને પ્રાપ્ત થયા છે તે સર્વ અત્રે આપીને આધુનિક સંજ્ઞામાં જ સિદ્ધ કરી દર્શાવ્યા છે. આધુનિક ગણિતના નિન બે સૂત્ર અને પાછળથી હવેલા જૈન ગણિતના સૂત્રોમાં વિસંવાદ હોઈ જ ના શકે તે સ્વાભાવિક છે.
