Jain Yug 1940

Author(s): Mohanlal Dipchand Chokshi
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 8

જેન યુગ.
તા૦ ૧-૧૧-૧૯૭૯
ઔર સંત કે બજાય સ્થાનીય ભાષાઓ કે પ્રોત્સાહિત કરના જૈનધર્મ અને ઈતિહાસ. તે જેમ કે માને ધમકા હી ગયા, ઇસલિયે તામિલ મેં
વ, વાત નિશિ, માય છે જેનધર્મ પહુંચને કે દે અઢાઈ શતાબ્દિ બાદ હી તામિલ એ વગર અન્ય લખાણ સાવ કદિત છે એમ કહેવા ભાષા મેં વાંગ્મય કા વિકાસ ના સર્વથા સંગત થા.” કેટલાક બહાર આવે છે! એમાં જેન તરિકે ઓળખાવનાર “મૌર્યકાલ મેં જબ જેન વાંગ્મય કે પહેલા સંકલન પણ હોય છે ત્યારે વધુ આશ્ચર્ય થાય છે. ઈતિહાસ પાછળનું હુઆ, તબ કુછ અંગ ઉસમેં આને સે રહ ગયે થે: ખારવેલ મહત્વ ઓછુ આંકવાનું કંઇજ કારણ નથી; પણ તેથી કે સમય ઉનકા ભી પુનરૂદ્ધાર કિયે જાનકી બાત ખારવેલ કે નિશાએ જે જે લખ્યું અને એમાંની જે બાબતોના આંકડા અભિલેખ મેં લિખી હૈ-કિનું આશ્ચર્ય હૈ કિ જેન વાંગ્મય આજે ન સંધાઈ શકતા હોય તે કેવળ ક૯પનામય છે કહી ખારવેલ કા નામ નહીં હૈ! જેને અનુશ્રુતિ કે અનુસાર એમ માનવું ભૂલભર્યું છે. જે ધગશને ખંતથી શેધળ સ્થૂલભદ્ર તક જેને કી આચાર્ય-પરંપરા કા ઉલ્લેખ પીછે કરવામાં આવે તો જૈન ગ્રંથોમાં વર્ણન કરાયેલી ઘણી કિયા જ સુકા હૈ જબુસ્વામી કે બાદ સ્થળભદ્ર તક જે છે: બાબતો પર અજવાળું પડે તેમ છે. એ માટે ભારતીય આચાર્ય હુએ વે શ્રત કેવલી થે. ઉસકે બાદ કે સાત અ યાય ઈતિહાસ કી રૂપરેખામાંના નિમ્ન કકરા વાંચવા જેવા છે. દશપૂરી કહલાતે હૈ. કકિ ઉન્હેં ૧૨ વે અંગકે દશ પૂર્વેકા અહંત વર્ધમાન કે નમસ્કાર સ્વામી મહા ક્ષત્રપ શોડાસ જ્ઞાન થા. સમૃતિ મૌર્વક જેન બનાનેવાલા સુહસ્તી ઉન્હી કે (રાજ્યમે) ૪ર વે વરસમે હેમન્ત કે દૂસરે માસ કે ૯ વે મેં દૂસરા થા. અતિમ દશપૂર્વ આચાર્ય સ્વામી કા સમય દિન હારિતી કે પુત્ર પાલકી ભાર્યા પ્રમાણેકી શ્રાવિકા જૈન અનુશ્રુતિ કે અનુસાર ૭૦ ઈ. કે કરીબ આતા હૈ. ઉસીક (ઉપાસિક) કછી (કૌત્સી) અમેદિનીને અપને પુ-પાલ- શિષ્ય આર્ય રક્ષિત ને સૂત્રો કે અંગ ઉપાંગ આદિચાર શેષ પ્રૌધોય, ધનકેષ-કે સાથ આર્યવતી પ્રતિષ્ઠાપિત કી, મેંદર્ભે વિભકત કિયા. આર્યવતી અર્વત કી પૂજા કે લિયે (હું).
સાતવાહન યુગમેં જૈન વાંગ્મય કે વિભિન્ન અંશકા નોટ. લગ૦ ૮૧ ૪૦ મેં શેડાસ મથુરા પ્રદેશ કા લગાતાર વિકાસ હે રહા થા. મહાક્ષત્રપ થા.
“કલિંગ કી ગુવાઓ મેં સે હાથીગુફા મેં ખારવેલ કા “અરહત વર્ધમાન કે નમસ્કાર ગતિ કે પુત્ર પિય- સુપ્રસિદ્ધ અભિલેખ હૈ. મંચપુરી ગુફા કી ઉપરલી મંજિલ શકે કે કાલવ્યાલ...(કી ભાર્યા) ક શિકી શિવમિત્રાને આવા મેં ખારવેલ કી રાનીકા લેખ હૈ, ઔર ઉસકી નિચલી પટ પ્રતિષ્ઠાપિત કિયા ”
મંજિલ મેં વાકદેવ સિરિકા. મંગાપુરી ગુફા કી દીવાર મેં નોટ-આયાકટ પૂજા કી વે પાટિયે હોતીથી જિનપર મૂર્તિમાં બી કાઢી ગઈ હૈ બાદ કી ગુફાઓ મેં ભી કઈ જેનદેવતા યા આરાધ્ય પુરૂષ કા ચિત્ર ખુદા રહતા થા થમ વિયક દ્રશ્ય મૂર્તા રૂપમેં કોટે ગયે હૈ, પર ઉનકી પહચાન (શક સામ્રાજય).
" આધુનિક વિદ્વાન અભી તક નહી કર પાયે.” અરેક ઓર સપ્રતિ કે સમય જે ધર્મવિજય કા કાર્ય
| ‘લાણ શભિકા નામ કી વેસ્થાકા દાન કિયા હુઆ એક શર હુઆ થા, વહ ભિખુસંધ દ્વારા બરાબર જારી રહ્યા જેન આયોગટ અર્થાત પૂજા કી ચકિયા, એવ અમેહિની દીખતા હૈ ઔર ઉસકા વાસ્તવિક પ્રભાવ અબતક સમૂચે દેવીની દાન કી હુઈ એક વૈસીહી કિયા હૈ. મથુરા કી યે ઉત્તરાપથ ઔર મધ્ય એશિયા તક પહુંચ ગયા થા. કાલકાચાર્ય જૈન મતિયાં ઓર કિલિંગ કી જૈન મુષ્કાઓ કી મૂર્તિમાં કે કથાનક કે પ્રાય; યહ અર્થ સમઝા જાતાéકિ કાલક ખાસ
પ્રાયઃ એક સી હૈ.” તૌર પર શકે કે બુલાને કે લિયે હી શકસ્થાન ગયા થા.” “યહ બાત ઉલ્લેખ હૈ કિ પહલે તામિલ વાંગ્મય
“સંગમ-સાહિત્ય કે આધાર પર . કૃષ્ણ સ્વામી કે વિકાસમેં જૈનકા વિશેષ ભાગ થા. તિરૂવલ્લુ વરક સન આયંગરને પહેલી દૂસરી શતાબ્દિ ઈને તામિલ સમાજ કા પન્થ વાલે અપના અપના બલાતે હૈ, પર કાલ કા કહના
જે ચિત્ર ખીંચા હૈ, ઉસમેં પૌરાણિક ધર્મ. બૌધ જૈન ઔર હીકે ઉસકી કૃતિમેં જૈનપન અધિક ઝળકતા છે. નિરવલ વેદિક કે સાથ સાથ ફલતા કુલતા દિખલાઈ દેતા હૈ. ઉના વરકી બહન કહલાનેવાલી પ્રસિદ્ધ તામિલ લેખિકા અઐયાર.
અનુસાર કરિકાલને કાવેરી કે બન્દરપર જે નઈ નગરી જિસકી કૃતિ તામિલ કા મેં બહુત પ્રશસ્ત છે. જેન બસાઈથી, ઉસમેં બૌદ્ધ વિહારોં કે અતિરિકત કલ્પવૃક્ષબતલાઈ જાતી હૈ. તામિલ ભાષા પહલપહલ ઈસવીસન કે ઐરાવત હાથી વાયુધ બલદેવ-સૂર્ય-ચંદ્ર શિખ સુબ્રાહ્મણ્ય. આરશ્ન કે કરીબ જેને કે મેિ વાંગમય-પુષિત હુઇ. યહ સાતવાહન. જિન થા નિર્મન્ય કામ ઔર થકીભી પૂજ કે બાત અત્યન્ત સંગત ; કારણ કિ જૈન સાધુઓ કે કોઈ સ્થાન યા મન્દિર છે.” કાલ મેં સુદૂર દખિન પ્રવાસ કરને કી અનુશ્રુતિ હૈ હી,
-સંગ્રાહક-M.
આ પત્ર થી. મનસુખલાલ હીરાલાલ લાલને શ્રી મહાવીર પ્રી. વર્કસ, સીલવર મેનશન, ધનજી શ્રીટ, મુંબઈ ખાતેથી છાપ્યું, અને મી, માણેકલાલ ડી. મોદીએ શ્રી જૈન “વેતાંબર કોન્ફરન્સ, ગોડીજીન્સ નવી બીડીંગ, પાયધૂની, મુંબઈ ૩ માંથી પ્રગટ કર્યું છે.