Jain Yug 1926 Ank 05

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 8

મારી કેટલીક નોંધા
મારી કેટલીક નોંધા. તંત્રી ]
[ લેખક
૧ જૈન શુધ્ધિ.
જનાના ઇતિહાસ જોતાં અનેક જૈન ધર્મમાંથી નિકળી પરધર્મી થયા છે. આનાં કારણેા ધણાં છે૧ તે। જનમાં નાની જ્ઞાતિઓને બીજી માટી જ્ઞાતિઆથી જેવું જોઇએ તેવું ઉત્તેજન મળેલું નહિ, તેમજ
પોતાનામાં લેવાની સ્પષ્ટ ના થયેલી. ૨ જૈન મુનિ એના સર્વત્ર અખંડ અને ગ્રામાનુગ્રામ વિદ્વાર કેટ લાયે આખા પ્રાન્તાના પ્રાન્તામાં થયા નહિ, ૩ જૈન ધર્મની સંયમ અને વૈરાગ્ય–પ્રધાનતા તે હાલના અસ યમી જમાનામાં કેટલાકથી સચવાઇ નહિ ૪ પરધર્મી થયેલાને પાછા સ્વધર્મમાં આવવા માટે જોઈતી સગવડતા મળે નહિ. ૫ કડક અધતા અને ચુસ્તતા હાવાથી ખીજા શિથિલ અને અપચુસ્ત પ્રત્યે તિરસ્કાર તે દ્વેષ, ૬ પર ધર્મીઓના ઝૂલમ વગેરે. હિન્દુ સમાજમાં ‘આર્ય સમાજ' અહિન્દુને હિન્દુ અનાવવા માટે નિકળ્યેા, પણ જેમ પૂર્વના આચાર્યાં, યતિઓ, સાધુએ એ અન્યને જૈન બનાવ્યા તેમ જૈન બનાવવાના લગરીકે પ્રયત્ન થતા હાય એમ હાલમાં જોવાતું નથી. હાલના સમયમાં હિન્દુ મહાસભા આદિ તરફથી સંગઠન અને શુદ્ધિની હિલચાલે ચાલી રહી છે તે વખતે એક જૈન મહાશય નામે અયેાધ્યા પ્રસાદ ગાયલીય (‘દાસ') દીલ્હીમાં થયેલ જૈન સંગનસભાના મ`ત્રીએ નીચેની જુસ્સાદાર ગઝલ બનાવી છે તે જૈન જગત'માંથી આપીએ છીએ. વાડ કામ કરકે આજ હમ તુમકૈા દિખાયેંગે, દુનિયાં મેં સચ્ચે ધર્માંકા, ડંકા ખજાયેંગે, ચિઢતે હૈં સંગઠનસે પુરાને ખયાલકે, ઉનકા ભી દેખ લેના હમ અપના અનાયેંગે. ગફલતસે અપની હેા ગયે ગેરેાંકે જો રીક, સીનેસે અપને શૌકસે. ઉનકા લગાયેગે. ગૂજર સરાગ સીને મે ભી તે। એક દિન, મુંહસે તુમ્હારે દેખના જેની કહલાયેંગે. સીને હાથ રખલે જો શુદ્ધિ કે હાં ખિલાફ, ક્રૂરા ખશર કા ક્રરસે હમ જેની બનાયેગે.
૧
ર
૩
४
૨૦૫
પિનાં હમારે સીને મેં ક્યા કયા ઔસાક્ હૈ, જલવા હમ અપની શાનકા તુમકા યિાયેંગે. રસ્કે ઉદૂકે ધમ કે મૈદાનમે' એ ‘દાસ' જૌહર હમ અપની તેગકા એક દિન ખિાયેંગે. ૭
}
આના અર્થ સરલ થાય તે માટે આમાંના ઉ શબ્દો બીજા પાસેથી જાણી અત્ર મૂકીએ છીએ. ચિઢતે–ગુસ્સે થતા, ગલત-ભૂલ, ગેરાં-બીજા, પરધમાં, રીફ્-દાસ્ત, સીના-છાતી-હૃદય, શૌક-પ્રેમ. ખિલાફ્રવિશ્ર્વ, કરદા ખાર–મનુષ્ય જાતના આદમીએવ્યક્તિઓ. પિનાં-છૂપાયેલા. ઔસાક્—ગુણ, જલવા –ભવ્યતા. શાન-મુદ્ધિ, કૅત્તેહ. રસ્કે ઉર્દુ-શત્રુઓની અદેખાઇએ. જોહાર–જવાહીર, પાણી, સત્તા. તેગ-તલવાર.
મહાત્મા ગાંધી તા. ૯–૧–૨૭ ના નવજીવનમાં શુદ્ધિ સંબધી પોતાના વિચાર શ્રદ્ધાનંદજી સ્મારક’ પર લખતાં જણાવે છે તે પણ મનનીય છે.
અર્થે કરવામાં આવે છે તેવી શુદ્ઘિની પ્રવૃત્તિની અગમને પેાતાને તા અત્યારે શુદ્ધિના જે સામાન્ય ત્યની વાત હજી પણ ગળે ઉતરતી નથી. પાપીની શુદ્ધિ એ તા એક કાયમની આંતરક્રિયા છે. જે નથી હિંદુમાં, નથી મુસલમાનમાં, અગર તેા જે તાજા વટલાએલાં છે પણ ધર્માન્તર એટલે શું એ કશું જાણતાં નથી ને માત્ર પેાતાને હિંદુ તરીકે ગણુાવવાજ માગે છે, તેમનું ધર્માન્તર ધર્માંન્તર નથી પણ પ્રાયશ્ચિત છે. ત્રીજું શુદ્ધિનું સ્વરૂપ એ ચાખ્ખી ધર્માંતરની પ્રવ્રુત્તિ છે અને એવા ધર્માંતરની પ્રવૃત્તિ આજના વધતી જતી સહિષ્ણુતા અને જ્ઞાનના જમાનામાં કેટલે દરજ્જે ઉપયેાગી છે એ વિષે મને શંકા છે. હું તેા ક્રાઇ પણ જાતની ધર્માંતરની પ્રવૃ ત્તિથી વિરૂદ્ધ છું, પછી તેને હિંદુએ શુદ્ધિ કહેતા હાય, મુસલમાતા તબલીગ કહેતા હૈાય કે ખ્રિસ્તીએ ધર્મપ્રચાર કહેતા હાય. ખરૂં ધર્માન્તર એ તે હુદયની પ્રવૃત્તિ છે જેને સાક્ષી એક અંતર્યંની ઇશ્વર જ છે. એ પ્રવૃત્તિને એઃખલ વહેવા દઇ સ્વતંત્ર ભાવે પેાતાનું કામ કર્યું જવા દઇએ.