________________
મહાત્મા ગાંધીજીને
૨૨૮ છે. આ જગતને આગળ કહ્યું તેમ એ એક અચળ હલકાં ને લાચાર પ્રાણીના ઉદ્દગાર આપણે કથા સિદ્ધાંત છે કે એક ઈદ્રિયવાળા જીવોથી તે ઠેઠ દેવયોનિને વાર્તામાં સાંભળીએ છીએ તેથી કુતરાને તે કુતરુંજ મનુષ્ય યોનિના છ લગી સૌને પોતાના મોતે મરવા ગણવું), કરડે છે ત્યારે ધારાસભાના મેમ્બરે, સ્ટેદેવા. દખલગીરી ન કરવી. તેમાં એ ખાસ કરી શન માસ્તરો, પિતદેહી, માહી પુત્ર, મીલના જેઓ પામર છે, શરણે છે, તેમને તો બચાવવાજ માલેકે, ખાણુના શેઠે, સ્ત્રીઓનાં-ધર્મપત્નીઓનાં અથવા મેતે ભરવા દેવા. હડકાયું કુતરું, હડકાયું
લોહી પીનારા, વ્યભિચારી કુતરાઓ, નાનાં બચ્ચાંથયા પછી તેને કરડશે એ કંઈ નક્કી નથી, વખતે એને ૧ તોલા સેના સારૂ કે રૂ૫ સારૂ ઉઠાવી નથી પણ કરડતું. સીધું ચાલ્યું જાય છે. માર્ગમાં ખુન કરનારા મનુષ્ય-પઠાણે, પંજાબ-બંગાળાના હાહા થાય તોજ તે વાયુ પ્રકતિમાં હોવાથી ડાચી ગુંડાઓ, દેશનાં નાણાં ખાઈ દેશનાજ ઉમદા રને મારે છે. હડકાયાં કહેવાતાં કતરાં કેટલીકવાર ખરે- જેલમાં પૂરાવનારાએ, હજારે ડાકટરે, પોલીસના ખરાં હડકાયાં પણ હેતાં નથી. જેમ બધા સપને ઉપરીઓ, સ્ટેશનના નેકરે વગેરે વગેરે હજાશે મારી નાંખવામાં આવે છે તેમાં કેટલાક નિર્વિષ પ્રકારના હડકાયાં મનુષ્ય, કુતરાં કરતાં ક્ષણે ક્ષણે સર્ષે પણ મરી જાય છે તેના જેવું છે. કેટલાંક લાખો ગણું ભયંકર કામ કરી રહ્યા છે-તેઓ છૂટાં કુતરાં ઘણાં ભૂખ્યાં હોવાથી અંદર અતિ વ્યાકુળ ફરે છે. થાય છે અને તેથી મુંઝાય છે તેને માણસો પાછળ આ બિચારાં કુતરાં, જેની કઈ કોર્ટ નહિ, લાગી રાડ પાડી ભરાયું-ભ્રમિત બનાવે છે, તેથી જેનો કોઇ વકીલ. જેની કોઈ વગ ન તે અહીંથી તહીં કે તહીંથી અહીં ભટકે છે ને હડ- બાબતે સગાં નહિ, તેનું જે કઈને દાઝે તે મહત્યાકાયું કૂટી મારે છે. જે તેને પાણી, તેલ, રોટલે એને દાઝે પણ તે મહાત્માઓ તે જગલગામી રહ્યા, ધીમે ધીમે આપવામાં આવે તો થોડા વખતમાં પાછું તેથી બિચારાંના ભેગજ, તેને હડકવા જગતને સૈને સારું-નિરંગી કુતરું બની જાય છે. માટે હડકાયું સાલે અને તેને નાશ કરે, તરત મારી નાંખો અલ્પ થયા પછી પણ માણસને બચાવવા સારૂ પણ તે પાપ, નહિ મારે તે મહા પાપ, આ ન્યાય કયાં ? હડકાયાને મારવાના માણસને કોઈને મહાપુરૂષને પણ આતો મુસલમાન બકરીઇદ કરે છે પણ વાઘ હક્ક નથી. પ્રાણ નાખવાની જ્યાં સત્તા નથી તેવો ઈદ કે સિંહ ઈદ કરતા નથી તેના જેવું થયું. પામર પ્રાણી હડકાયા કુતરાને મારવાને જરા પણ માટે કૃપા કરી ફરી નીધાહમાં લેશો અને આ અધિકાર ધરાવતા નથી. હા, એવે પ્રસંગે તે તેનો પ્રશ્નનો ઉકેલ કરશે નહિ તે ઉપચાર કરે, ખવરાવે, ખરેખર હડકાયું જણાય તે -ઘરમાં લપ લ૫ લપ, લવ, લવ લવ, હડકાયાં જગલની ખાઈઓ જ્યાંથી તે ઉપર ચડી શકે નહિ જેવાં લાગતાં માબાપને પણ શાંત રીતે-શાંત ઝેરથી ત્યાં મોકલાવે ને ઠેઠ લગી સંભાળ રાખે અને સાને મારવાં જ જોઈએ એ પવન વાશેજ-પરિણમશે. પિતાને મોતે મરવા દે. '
કારણકે તેવાંને પણ ચેપ બીજાને લાગતો અટકે. હડકવા હાલેલ માણસની દશા પણ જે પ્રમાણે -રાજદરબારમાં અમને હડકાયા કુતરા જેવા છે તેવીજ કુતરાની છે. કુતરાને હડકવા હાલે લાગતા તમામ રાજદ્વારીઓના ખુન કરવાં જ જોઈએ ત્યારે તે ઝેરી બને છે, ભયંકર બને છે, એ પવન લાગશે. કારણકે તેમને મારવાથી હજારો દુઃખકારક થઈ પડે છે, આડે દિવસે તે શાંત, અલ્પ- હડકાયાને વિસ્તાર વધતો અટકે. ભેજી, સંતોષી, અને હલાલ રહે છે. હડકવા ચાલે –સ્વી-વિવાહિત સ્ત્રીને મૂકી હડકાયા કૂતત્યારે પણ પ-૧૦ માણસને વખતેજ, બેખબરપણે રાની પેઠે ઠેર ઠેર વ્યભિચાર કરતા, હજારે નિર્દોષ (હું તારી ગાય છું, હું તારો કુતરો છું, હું તારો બાળાઓને વ્યભિચારમાં ઉતારતા, તમામ પુરૂષોને ગુલામ છું, જા કુતરા હવે તને છોડી મેલું છું વગેરે પણ કતલ કરવા જોઈએ. મીઠા વિષથી સ્વધામ