________________
બાવીસેબાવીસ ચાંચિયાઓ થર થર ધ્રૂજી ઊઠ્યા. સાંજ પહેલાં જ મોતનું આગમન થવાનું હતું. એમણે દર્દીલા સ્વરે ખોજગીને વીનવ્યો :
ખોજગી શેઠ ! અમારોય ભૂતકાળ ઊજળો છે. અમે શેઠ રાજિયા-વાજિયાની જ પ્રજા છીએ. પણ પેટ આજે અમારી પાસે આવાં નીચ કામ કરાવી રહ્યું છે; રાજિયાવાજિયાના પર્યુષણના દિવસો હમણાં ચાલી રહ્યા છે; આપ અમને મુક્ત કરો, ફરી અમે આપનો રાહ નહિ રોકીએ! ’
બોલતાં બોલતાં બધી આંખોમાં આંસુઓ ફરી વળ્યાં. કોઈને કલ્પના ન હતી, પણ આ શબ્દો જાણે મંત્ર બનીને ખોજગીના કાનમાં પ્રવેશ્યા. ને એ વિચારે ચઢ્યો :
‘ઓહ ! શું રાજિયા-વાજિયાના પર્યુષણના દિવસો ચાલે છે, હમણાં ! વેરની વિદાયના આ દિવસો ! વર્ષો પહેલાં, આ જ દિવસોમાં, આ જ શેઠે મને મોતમાંથી ઉગાર્યો હતો. તો હું આ બાવીસને આજે મોતની ઊંડી ખીણમાં શી રીતે પટકી શકું ?'
ક્રૂરતા ઓસરતી ચાલી. એના સ્થાને કરૂણાનું આગમન થયું, ખોજગી પણ વેરની વિદાયના આ દિવસોને ઉજમા અને ઉત્સાહ સાથે ઊજવી લેવા તૈયાર થઈ ગયો.
ખોજગીની આંખ સામે એ આખો પ્રસંગ ખડો થઈ ગયો. જ્યારે વીજરેલની જીવલેણ પક્કડમાંથી, ગાંઠની લાખ લ્યોહરીઓ આપીને શેઠે પોતાને મુક્ત કર્યો હતો! એ દિવસો પર્યુષણના જ હતા. આજે પણ એ જ દિવસો હતા. ખોજગી પીગળી ગયો. એના દિલમાંથી વેરે વિદાય લીધી. બાવીસે ગુનેગારને મુક્તિ આપતા એણે કહ્યું :
‘શેઠ રાજિયા-વાજિયાના પર્યુષણના આ દિવસો છે, માટે હું તમને મુક્ત કરું છું અને તમારી પાસે એક આશા
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧
|
૪૧
