________________
મનમાં સતત રમતો રહેતો મોક્ષનો મનોરથ એકદમ ઉત્તેજિત બની ઊઠ્યો. એમણે પ્રભુસમક્ષ નતમસ્તકે અનુજ્ઞા યાચી કે, ભગવન્ ! આપના વચન ઉપર મને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ છે. છતાં આપની અનુજ્ઞા હોય, તો અષ્ટાપદની યાત્રા કરવા દ્વારા હું મારા મોક્ષગમન અંગે વધુ વિશ્વસ્ત અને નિશ્ચિત બની શકું.
પ્રભુની આજ્ઞાને શિરસાવંદ્ય બનાવીને ગૌતમસ્વામીજી અષ્ટાપદની દિશામાં ચાલી નીકળ્યા. જેની પગથાર પર સેંકડો સાધકો સાધના કરી રહ્યા હતા. એ અષ્ટાપદની તળેટીમાં આવીને સૂર્યકિરણોનું રજ્જુ રૂપે પોતાની લબ્ધિથી આલંબન લઈને ગૌતમસ્વામીજીએ અષ્ટાપદ પર આરોહણ પ્રારંભ્યું, ઉપર ચડવા વર્ષોથી પુરુષાર્થ કરનારા તાપસો જોતા જ રહ્યા અને ગૌતમસ્વામીજી તો સાવ સરળતાથી ઉપર પહોંચી ગયા. તીર્થયાત્રાની પળોમાં ગૌતમસ્વામીજીના રોમેરોમમાંથી મોક્ષગમન અંગે પોતે વધુ વિશ્વસ્ત બની ગયાનો આનંદ છલકાઈ રહ્યો.
યાત્રા કરીને પાછા વળતાં ગૌતમસ્વામીજીએ તિર્યંગ્ જભક વૈશ્રમણ દેવની વિનંતીથી ધર્મદેશના પ્રારંભી, એમાં સાધુ તપસ્વી હોવાથી કૃશ હોવાનું વર્ણન આવતાં જ વૈશ્રમણ દેવને શંકા થઈ કે, ગૌતમસ્વામીજીની ભરાવદાર કાયા સાથે આ વર્ણન કઈ રીતે ઘટી શકે? આનું સમાધાન કરતાં ગૌતમસ્વામીજીએ કષાયની કૃશતા પર આધારિત સાધુતાનું સ્વરૂપ બરાબર સમજાવવા પુંડરિક-કંડરિક અધ્યયનનું શ્રવણ કરાવવા દ્વારા મહત્ત્વનો એ મુદ્દો બરાબર સમજાવ્યો કે, કાયા પુષ્ટ હોવા છતાં જેના કષાયો કૃશ હોય એ જ સાચો સાધુ ! કૃશકાયા ધરાવવા છતાં જો કષાયો પુષ્ટ હોય, એ સાચો સાધુ નહિ!
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧
૭૩
